[BBG][Q2-25] Workstation-pc

[Tomas Hochstenbach]

Voor de laatste workstation-pc in de Desktop BBG moeten we terug naar maart 2023 (!). Dat systeem bleef verrassend lang actueel, maar nu de RTX 50-serie uit is en AMD zijn Ryzen 9000-line-up heeft gecompleteerd met de Ryzen 9 X3D's, kunnen we wel echt weer wat nieuws adviseren.

Aan de voorgenomen gebruiksdoelen is sinds die tijd denk ik weinig veranderd. Wellicht kunnen we het (lokaal) draaien van AI-modellen ook toevoegen, maar dat komt in feite vooral neer op een Nvidia-kaart met veel vram, lees een RTX 5090 (of zelfs meerdere).

De keus viel op een workstation, maar dat is een brede term. Ons doel voor dit workstation is om een systeem te bouwen voor content creation, en dan vooral Photoshop en Premiere of alternatieven van andere fabrikanten. Ook het renderen van 3d-content, bijvoorbeeld 3d-modellen voor cad, games of kunst met programma's als Blender moet kunnen met dit systeem. En voor de devvers onder ons: met een krachtige processor en veel geheugen moet je kunnen compilen zonder koffievergiftiging te krijgen en genoeg dockers en vm's kunnen draaien om je code veilig te testen.

Nu zijn die gebruiksdoelen erg breed en zal ook het budget van een potentiële koper flink uiteenlopen. Het doel is dus vooral om een mooi startpunt samen te stellen, waar iemand naargelang zijn situatie en behoefte zaken aan kan aanpassen, waaronder de upgrade-opties die we alvast meegeven.

We hebben onderstaand opzetje gemaakt, met als belangrijkste ideeën:

• Cpu die zowel uitstekende multithreaded- als gamingprestaties biedt
• De goedkoopste Nvidia RTX 50-gpu met 16GB vram
• Een zeer goede luchtkoeler - de vorige keer kozen we voor waterkoeling dus dat kan eventueel ook een optie zijn
• Zeer snelle en grote ssd - er is uiteraard ook plek voor meerdere ssd's indien gewenst
• Relatief ingetogen uiterlijk zonder rgb

#	Categorie	Product	Prijs	Subtotaal
1	Processors	AMD Ryzen 9 9950X3D Boxed	€ 799,-	€ 799,-
1	Moederborden	MSI MAG B850 TOMAHAWK MAX WIFI	€ 253,99	€ 253,99
1	Videokaarten	INNO3D GeForce RTX 5070 Ti X3	€ 979,-	€ 979,-
1	Behuizingen	Fractal Design North XL - TGD Charcoal Black	€ 194,90	€ 194,90
1	Processorkoeling	Noctua NH-D15 chromax.black	€ 112,20	€ 112,20
1	Geheugen intern	Kingston Fury Beast KF560C30BBEK2-64	€ 203,-	€ 203,-
1	Voedingen	Corsair RM1000x (2024)	€ 179,90	€ 179,90
1	SSD's	Samsung 9100 Pro, geen heatsink 4TB	€ 459,-	€ 459,-
			Totaal	€ 3.180,99

Als upgrade-optie lijkt me de RTX 5090 de voor de hand liggende keuze. Daar zijn de behuizing (veel 5090's zijn fors en passen niet / nauwelijks in de reguliere North) en voeding alvast op uitgezocht. Voor de 5070 Ti-editie zou de 750W of 850W variant ook voldoen.

Voor een eventuele tweede videokaart wil je een moederbord dat kan x8/x8-lanesplitten vanuit de cpu. Daarvoor zouden we bijvoorbeeld de uitvoering: ASRock X870E Taichi Lite of uitvoering: Gigabyte B850 AI TOP als upgrade-optie kunnen vermelden. Die borden beschikken tevens over USB4. Als we vinden dat een workstation daar standaard al over zou moeten beschikken, zouden we een goedkoper X870-bord kunnen kiezen in de standaardconfiguratie.

We zijn benieuwd wat jullie van deze samenstelling vinden en of jullie andere suggesties hebben.

[Abbadon]

Die B850 AI Top heeft geen USB4 (de ASMedia-controller is niet aanwezig, de vier PCIe lanes worden gebruikt voor het 2e M.2-slot direct gekoppeld aan de cpu).

Er zijn nog twee klassieke 'workstation'-elementen waar je misschien kort aandacht aan zou kunnen besteden:
- 10Gbit netwerkondersteuning. Kan relevant zijn in bepaalde scenario's. Er zijn een paar AM5-borden die dit aan boord hebben (zoals genoemde AI Top bijvoorbeeld).
- ECC. Dit is een niche, zeker nu DDR5 ook on-die ECC heeft, maar als je end-to-end ECC wil kan dit want sommige borden ondersteunen dit expliciet (juiste opties in het BIOS, ECC DIMMs in de QVL).

[Tomas Hochstenbach]

Abbadon schreef op dinsdag 25 maart 2025 @ 16:40:
Die B850 AI Top heeft geen USB4 (de ASMedia-controller is niet aanwezig, de vier PCIe lanes worden gebruikt voor het 2e M.2-slot direct gekoppeld aan de cpu).

Ah dat klopt, ik zat in m'n hoofd met één B850-bord dat USB4 had, maar dat was de ASUS B850-E en niet deze

Abbadon schreef op dinsdag 25 maart 2025 @ 16:40:
Er zijn nog twee klassieke 'workstation'-elementen waar je misschien kort aandacht aan zou kunnen besteden:
- 10Gbit netwerkondersteuning. Kan relevant zijn in bepaalde scenario's. Er zijn een paar AM5-borden die dit aan boord hebben (zoals genoemde AI Top bijvoorbeeld).
- ECC. Dit is een niche, zeker nu DDR5 ook on-die ECC heeft, maar als je end-to-end ECC wil kan dit want sommige borden ondersteunen dit expliciet (juiste opties in het BIOS, ECC DIMMs in de QVL).

Zou ik dan wel als upgrade-opties doen, en niet als default. De Tomahawk heeft van wat ik zo gauw zie geen ECC modules op de QVL staan, en de AI Top alleen deze modules: https://tweakers.net/pric...en/?keyword=KSM56E46BD8KM. Maar met een bijna dubbele prijs per GB en CL46 weet ik niet of we dat echt willen aanbevelen...

[Abbadon]

Zou het inderdaad als optie doen en niet default, want zoals gezegd een niche. Stel je bouwt een AI unit met twee 50x0 kaarten en veel ram (192GB) die constant aan staat, dan kun je het overwegen (want met vier DIMMs draait het geheugen sowieso langzamer. En de meerprijs is gering kijkend naar het totaalplaatje met twee 5080's of 5090's).

[martyw]

Als je de mogelijkheid om twee 5090's te plaatsen wilt openhouden plaats dan een wat zwaardere voeding, één zo'n kaart kan 600 Watt trekken. Onze vrienden van HWBusters raden in de buitencategorie de Corsair AX1600i aan, maar deze voldoet niet aan de ATX 3.x specs, daarom maar de ook iets betaalbaardere NZXT C1500 Platinum ATX 3.1 Zwart kiezen?

[Woezik]

Enkele suggesties:

#	Categorie	Product	Prijs	Subtotaal
1	Processors	AMD Ryzen 9 9950X Boxed	€ 599,-	€ 599,-
1	Moederborden	ASUS Prime X870-P	€ 209,99	€ 209,99
1	Videokaarten	Gigabyte GeForce RTX 5070 Ti GAMING OC 16G	€ 1.056,46	€ 1.056,46
1	Behuizingen	be quiet! Shadow Base 800DX Zwart	€ 159,54	€ 159,54
1	Processorkoeling	Noctua NH-D15 G2	€ 139,95	€ 139,95
1	Geheugen intern	Kingston Fury Beast KF560C30BBEK2-64	€ 203,-	€ 203,-
1	Voedingen	be quiet! Power Zone 2 850W	€ 153,95	€ 153,95
1	SSD's	Kingston Fury Renegade SSD (heat spreader) 2TB	€ 133,90	€ 133,90
1	SSD's	Samsung 9100 Pro, geen heatsink 2TB	€ 254,90	€ 254,90
			Totaal	€ 2.910,69

Bij de productiviteits prestatiescore is de winst van X3D cache zeer beperkt en geen € 200,- meerprijs waard.
De Gigabyte videokaart heeft een 7cm dikke koeler ipv 4cm bij de Inno3D.
Goedkoper Asus moederbord met luxere X870 chipset, 2x TB4 en zelfde zware 1120A stroomvoorziening. Wifi lijkt mij niet belangrijk voor een workstation.
Nieuwste Noctua cpu-koeler met 8 heatpipes ipv de Chromax met 6 heatpipes.
De dure PCIe5.0 4Tb gewijzigd naar PCIe5.0 2Tb en PCIe4.0 2Tb.
Goedkopere Platinum voeding.
Voor een workstation zul je niet snel een design behuizing als de North XL kiezen, maar eerder een doelmatige behuizing als de Be Quiet 800 met 3x 14cm Silent Wings 3 fans.

Een workstation met dual gpu vraagt om zoveel aanpassingen, dat ik daar geen suggesties voor zou doen. Daar kun je een volgende BBG aan wijden. Behalve zeer beperkte keus in x8/x8 moederborden is ook de afstand tussen de PCIe sloten vaak een probleem. Voor een stille build met voldoende koeling heb je dan weer een gpu met AIO-koeling nodig, wat weer veel beperkingen t.a.v. de behuizing betekent.

[Dekar]

Abbadon schreef op dinsdag 25 maart 2025 @ 17:04:
Zou het inderdaad als optie doen en niet default, want zoals gezegd een niche. Stel je bouwt een AI unit met twee 50x0 kaarten en veel ram (192GB) die constant aan staat, dan kun je het overwegen (want met vier DIMMs draait het geheugen sowieso langzamer. En de meerprijs is gering kijkend naar het totaalplaatje met twee 5080's of 5090's).

Wil je met een AI unit dan niet liever een workstation met tot 4x uitvoering: PNY RTX 6000 Ada Generation (VCNRTX6000ADA-SB) ? Die kaart verbruikt maar de helft.

[youridv1]

Woezik schreef op dinsdag 25 maart 2025 @ 23:05:
Een workstation met dual gpu vraagt om zoveel aanpassingen, dat ik daar geen suggesties voor zou doen. Daar kun je een volgende BBG aan wijden. Behalve zeer beperkte keus in x8/x8 moederborden is ook de afstand tussen de PCIe sloten vaak een probleem. Voor een stille build met voldoende koeling heb je dan weer een gpu met AIO-koeling nodig, wat weer veel beperkingen t.a.v. de behuizing betekent.

Naast deze terechte opmerking van Woezik, denk ik ook niet dat een multi GPU workstation super relevant is. Ik snap dat je daardoor een groter model met meer parameters kan draaien of meer tokens per seconde haalt, maar in de praktijk worden hier dedicated machines voor aangeschaft die in een server ruimte draaien en 4-8 GPU's bevatten. Of bijvoorbeeld van die mac mini clusters zoals bij Deepseek.

Ik denk dat je een grotere doelgroep treft wanneer je je workstation probeert samen te stellen op basis van zaken als technisch tekenen, 3D modelleren/renderen, programmeren, foto- en videobewerken. Dat zijn zware computer taken waar de grote zware PC nog daadwerkelijk bij de gebruiker op/onder zijn bureau staat. Ik denk dat je bij LLM's draaien op je eigen PC alleen de hobbyist of de informatica/AI/compsci student treft en die zal het veelal bij één dikke consumenten GPU houden.

Bovendien heeft Tweakers ook daadwerkelijk ervaring met het benchmarken van een groot deel van de gebruikelijke software en is er dus ook harde data om op terug te vallen bij het onderbouwen van de hardware keuzes.

En workstation is al een erg brede term, dus wil je een breder publiek raken dan zul je sowieso 2-3 processors en 2-3 videokaarten moeten aanraden. Niet iedereen profiteert even hard van hardware acceleratie en niet iedereen profiteert even hard van multi core. Het zou zonde zijn als de BBG averechts werkt en er toe leidt dat een werktuigbouwkundige die de hele dag in Revit/Solidworks etc zit een R9 en een 5090 koopt.

[ Voor 23% gewijzigd door youridv1 op 26-03-2025 09:21 ]

[TheAncientDovah]

Opzich een goede build. Ik vraag me wel af of deze duur koeler gerechtvaardigd is. Zou een goedkopere koeler niet resulteren in (nagenoeg) dezelfde prestaties op een veel lager prijspunt? uitvoering: Arctic Freezer 36

Bovendien zou ik in een workstation eigen ECC RAM verwachten omdat dit de stabiliteit van het systeem ten goede komt wat van belang is bij systemen die langer draaien. uitvoering: Kingston KSM56E46BD8KM-32HA

[Tomas Hochstenbach]

Ik denk dat we een heel aantal suggesties zo kunnen overnemen:

• 9950X ipv 9950X3D lijkt me prima. Evt de 9950X3D wel als upgrade-optie voor wie wil werken én gamen?
• Een upgrade-optie voor moederbord met 10GbE en dual-GPU (x8/x8) opnemen. Tevens upgrade-optie voor zwaardere voeding dan. Het hoeft geen dual-gpu BBG te worden, maar we kunnen mensen best even op weg helpen met wat opties.
• ECC-geheugen lijkt me ook geschikter als 'upgrade' optie ipv als default. Zoals sommigen al zeiden zijn de gebruiksdoelen ervoor best niche, terwijl je onvermijdelijk toch prestaties gaat inleveren.
• Standaard een X870 bord met USB4 lijkt me een prima voorstel.
• De andere voeding lijkt me ook prima voor het basisadvies, met dan een hoger vermogen als upgrade-optie voor bij een dikkere gpu.

Het voorlopige lijstje is dan:

#	Categorie	Product	Prijs	Subtotaal
1	Processors	AMD Ryzen 9 9950X Boxed	€ 599,-	€ 599,-
1	Moederborden	ASUS Prime X870-P	€ 209,99	€ 209,99
1	Videokaarten	Gigabyte GeForce RTX 5070 Ti GAMING OC 16G	€ 1.059,90	€ 1.059,90
1	Behuizingen	Fractal Design North XL - TGD Charcoal Black	€ 194,90	€ 194,90
1	Processorkoeling	Noctua NH-D15 G2	€ 143,95	€ 143,95
1	Geheugen intern	Kingston Fury Beast KF560C30BBEK2-64	€ 203,57	€ 203,57
1	Voedingen	be quiet! Power Zone 2 850W	€ 148,-	€ 148,-
1	SSD's	Samsung 9100 Pro, geen heatsink 4TB	€ 441,90	€ 441,90
			Totaal	€ 3.001,21

Dan nog een paar suggesties die ik niet helemaal had verwacht en/of waarvan ik benieuwd ben hoe anderen erover denken.

Woezik schreef op dinsdag 25 maart 2025 @ 23:05:

De dure PCIe5.0 4Tb gewijzigd naar PCIe5.0 2Tb en PCIe4.0 2Tb.

Dat kan natuurlijk, maar het bespaart 70 euro op een config van ruim 3k - dat klinkt voor mij redelijk in de marge? Dan heb je op de Gen5 ssd minder capaciteit en ook een kleinere cache waarin 'ie maximaal presteert (die schaalt met capaciteit). En een extra slot bezet op het bord, wat toekomstige uitbreidingen lastiger kan maken, zeker als bepaalde M.2-slots minder bandbreedte hebben dan andere.

Woezik schreef op dinsdag 25 maart 2025 @ 23:05:

Voor een workstation zul je niet snel een design behuizing als de North XL kiezen, maar eerder een doelmatige behuizing als de Be Quiet 800 met 3x 14cm Silent Wings 3 fans.

Dit vind ik wel een interessante - mag een workstation niet stijlvol zijn? In persoonlijke topics in dit subforum zie ik de North (XL) juist vaak voorbijkomen bij dit soort builds. In de North XL zitten trouwens ook drie 14cm-fans.

[ Voor 36% gewijzigd door Tomas Hochstenbach op 28-03-2025 17:16 ]

[Woezik]

Gezien de prijs van een 9100 4Tb zag ik dat je voor € 70,- meerprijs een 9100 2Tb plus PCIe4.0 4Tb kon kopen, dus 6Tb in totaal. Dat leek mij beter besteedt, maar omdat het storage verbruik onbekend is, dat weer terug gezet naar 9100 2Tb plus PCIe4.0 2Tb. Dan wordt het prijsverschil inderdaad wel weer kleiner.

Voor een x8/x8 moederbord met 10Gb Lan kom je uit bij een Gigabyte B850 AI Top of een ASUS Proart X870e Creator. De keus is beperkt en bij de Taichi lijkt mij de plaatsing van het onderste slot onhandig. Je videokaart hangt dan over je connectoren heen en je videokaart komt lager te hangen dan je moederbord, dat moet maar net passen in je behuizing. https://tweakers.net/pric...;2106354;2113304;2130938/

Voedingen met 2x 12V-2x6 zijn schaars. Het best verkrijgbaar is nog de NZXT 1500W: https://tweakers.net/pric...;2134640;2093792;2174460/

[Sissors]

Tomas Hochstenbach schreef op vrijdag 28 maart 2025 @ 17:13:

[...]

Dit vind ik wel een interessante - mag een workstation niet stijlvol zijn? In persoonlijke topics in dit subforum zie ik de North (XL) juist vaak voorbijkomen bij dit soort builds. In de North XL zitten trouwens ook drie 14cm-fans.

Algemeen zijn die North kasten niet direct mijn smaak voor thuis, in een meer kantoor omgeving vind ik ze eerder stijlvol. En dat lijkt mij prima.

Wat ik denk dat voor een kantooromgeving meer een minpunt is, maar daar heeft het voorgestelde alternatief nog meer last van: Glazen zijkant. Je hoeft toch niet je GPU RGB te zien op kantoor? En ja dat kan je vast uitschakelen weer, maar een dichte zijkant zou wat dat betreft handiger zijn. Maar goed North is of glas, of mesh, en ik weet niet in hoeverre de mesh beter is op dat gebied.

[Ansem]

Ik volg met interesse, nood aan nieuw workstation die capabel is om 4K-video te editten (wellicht in Vegas Pro) maar ik ben totaal niet meer mee met de huidige en toekomstige hardware.

RTX 5090 lijkt financieel wel een gigantische sprong verder vergeleken met de 5070. Is RTX 5080 prijs-kwaliteit een goed alternatief of zijn die verbeteringen te miniem?

[Dekar]

Ik zou gewoon weer een Arctic Liquid freezer of andere budget AIO nemen. Die zijn goedkoper, stiller en koeler.

[Dekar]

Woezik schreef op vrijdag 28 maart 2025 @ 19:15:
Gezien de prijs van een 9100 4Tb zag ik dat je voor € 70,- meerprijs een 9100 2Tb plus PCIe4.0 4Tb kon kopen, dus 6Tb in totaal. Dat leek mij beter besteedt, maar omdat het storage verbruik onbekend is, dat weer terug gezet naar 9100 2Tb plus PCIe4.0 2Tb. Dan wordt het prijsverschil inderdaad wel weer kleiner.

Voor een x8/x8 moederbord met 10Gb Lan kom je uit bij een Gigabyte B850 AI Top of een ASUS Proart X870e Creator. De keus is beperkt en bij de Taichi lijkt mij de plaatsing van het onderste slot onhandig. Je videokaart hangt dan over je connectoren heen en je videokaart komt lager te hangen dan je moederbord, dat moet maar net passen in je behuizing. https://tweakers.net/pric...;2106354;2113304;2130938/

Voedingen met 2x 12V-2x6 zijn schaars. Het best verkrijgbaar is nog de NZXT 1500W: https://tweakers.net/pric...;2134640;2093792;2174460/

Volgens mij 10Gb netwerk nog steeds zeer zeldzaam van een switch naar end user.
Als je die vereiste loslaat, omdat 2.5 Gb of 5 Gb genoeg is, dan is er meer keuze.

Overigens is 2x een 5090 voor AI denk ik niet meer relevant tov een RTX Pro 6000 met 96GB VRAM. Komt in mei uit. Tenzij je die meerdere wilt hebben, volstaat ook een 'normale' voeding.

Die Taichi zou mijn voorkeur hebben als die meerdere 6000 kaarten wat extra ademruimte zou geven.

[Tomas Hochstenbach]

De build was inmiddels al gefinaliseerd, dus bedankt voor het meedenken iedereen!