Hoe komt de leennorm tot stand?

[MuFFIN 007]

Ha allen,

TLDR: Waarom worden in het acceptatieproces van kredietverstrekkers de woonlasten dubbel meegenomen?

Onlangs dook ik eens in de wondere wereld van de consumptieve kredieten, en de (dikwijls geautomatiseerde) acceptatiesystemen die geldverstrekkers daarvoor gebruiken. Ik maakte een proefberekening en tot mijn verbazing bleek ik geen leencapaciteit te hebben. Al snel bleek dat dit komt doordat mijn partner afgelopen jaar is gaan ZZP'en; en omdat er (nog geen) historie van jaarcijfers is worden haar inkomsten niet meegenomen in de berekening.

Ik ging eens doorzoeken hoe de genoemde systemen hun berekening nu precies maken, en kwam uit op deze interessante pagina waarin de formule uit de doeken gedaan wordt: https://www.geld.nl/lenen/service/leennorm. Handige site, want je kunt hiermee vóór dat je een offerte opvraagt dus eigenlijk al uitzoeken of de aanvraag haalbare kaart is. Zou wat mij betreft op meer sites mogen staan in de vorm van een calculator.

Echter nu viel mij op dat op de pagina beschreven wordt dat de formule van de zogeheten leennorm, zoals opgesteld door de VFN, een naar mijn mening merkwaardige route volgt. Zo is er sprake van 'basisnorm + (opslagpercentage*(inkomen -/-minimuminkomen))'. Klinkt meer dan redelijk, het NIBUD bepaalt de basisnorm op basis van de meest basale kosten voor levensonderhoud. In mijn geval komt deze formule uit op ongeveer 2200. Nu schetst echter mijn verbazing dat de volgende stap twee van het aanvraagproces; NOGMAALS de vaste woonlasten afgetrokken worden van dit bedrag (formule: leennorm - werkelijke woonlasten (huur/hypotheek) - kosten autobezit - kosten kinderopvang - aflossing kredieten -alimentatieverplichtingen). In onze situatie doet dit zeer zeker geen recht aan de werkelijkheid, want van de NIBUD basisnorm kunnen wij al ruim voorzien in onze hypotheek + alle andere vaste kosten voor levensonderhoud. Het is dus overdreven voorzichtig / onzinnig nogmaals de bruto woonlasten te verrekenen.

Vraag is of er hier mensen zijn die weten waarom dit zo is. Ik snap dat er door misstanden in het verleden en vanuit de overheid gestuurd wordt op een zeker conservatisme bij het verstrekken van krediet, maar het lijkt mij niet de bedoeling dat het NIBUD voorziet in een basisnorm waar vervolgens de VFN de bruto hypotheek- of huurlasten in de volgende stap nógmaals aftrekt van de leennorm (en daardoor voor veel eenverdieners, of tweeverdieners waar maar één inkomen meetelt, de leencapaciteit zeer beperkt zal zijn, ook bij een relatief hoog netto inkomen) met alle gevolgen van dien.

Ben benieuwd of meer mensen hier wel eens tegen aanliepen, en daar wellicht meer over kunnen vertellen.

[ Voor 3% gewijzigd door MuFFIN 007 op 06-01-2025 19:40 ]

[De Cheetah]

@MuFFIN 007 Hier heb je het volledige document dat ten grondslag ligt aan de berekening.

https://www.vfn.nl/wp-con...19-november-2024_v1.5.pdf

[ Voor 4% gewijzigd door De Cheetah op 06-01-2025 20:00 ]

[Playa del C.]

Ik heb jouw bron doorgenomen. Het staat er soms wat onhandig, maar wat ik er van maak:

De leennorm is een middel om te bepalen of je een lening mag opnemen. Haal je de norm niet, dan kun je in het geheel geen lening laten doorberekenen.

Maar in de praktijk kan iemand die de norm wel haalt, alsnog hele dikke hypotheeklasten hebben.

Om die reden kijkt een kredietverstrekker daarna naar je werkelijke uitgaven en inkomsten. Je mag dan 50x lenen wat zij denken dat je nog aan geld kan missen per maand. Om zo met 2% aflossing die lening in 50 termijnen terug te betalen (bijvoorbeeld).

Zoals ik het lees, rekenen ze dus niet vol door bovenop de leennorm. De kredietverstrekker bepaalt op basis van iemands persoonlijke financiën welke ruimte er is.

[MuFFIN 007]

Playa del C. schreef op maandag 6 januari 2025 @ 20:01:
Ik heb jouw bron doorgenomen. Het staat er soms wat onhandig, maar wat ik er van maak:

De leennorm is een middel om te bepalen of je een lening mag opnemen. Haal je de norm niet, dan kun je in het geheel geen lening laten doorberekenen.

Maar in de praktijk kan iemand die de norm wel haalt, alsnog hele dikke hypotheeklasten hebben.

Om die reden kijkt een kredietverstrekker daarna naar je werkelijke uitgaven en inkomsten. Je mag dan 50x lenen wat zij denken dat je nog aan geld kan missen per maand. Om zo met 2% aflossing die lening in 50 termijnen terug te betalen (bijvoorbeeld).

Zoals ik het lees, rekenen ze dus niet vol door bovenop de leennorm. De kredietverstrekker bepaalt op basis van iemands persoonlijke financiën welke ruimte er is.

Dat begrijp ik; want iemand met een hele dure hypotheek komt waarschijnlijk ook ruim boven de NIBUD basisnorm voor levensonderhoud uit. Echter; ik zie geen voordelen voor mensen waarvoor dit níet geldt. Het hebben van een kleine hypotheek wordt dus niet echt beloond. Naar mijn mening zou een hypotheek die ruim binnen de basisnorm valt niet ook nog eens verrekend moeten worden in de volgende stap van het proces. Ik denk dat deze regel nu te ver gaat in het ontzeggen van leencapaciteit.

De 50x regel die in de laatste stap wordt toegepast vind ik niet onredelijk; je komt dan immers op een gemiddelde looptijd van 50 maanden uit en ik denk dat dit vaak overeenkomt met de werkelijkheid.

[MuFFIN 007]

Interessant stukje van Santander over de NIBUD basisnorm en woonlasten:

1. Vaststellen basisnorm en woonlast

De basisnorm is het bedrag dat een aanvrager in zijn/haar gezinssituatie minimaal aan inkomen moet hebben om te kunnen rondkomen. Als het netto-inkomen lager is dan dit bedrag, kan de kredietaanbieder u geen financiering verstrekken. Het Nibud bepaalt de basisnorm voor elke gezinssamenstelling. Hierbij wordt rekening gehouden met het feit dat mensen met een hoger inkomen ook meestal een hogere levensstandaard hebben. Ze wonen dan bijvoorbeeld in een duurder huis of rijden een duurdere auto. Daarnaast wordt een norm woonlast vastgesteld. Dat is het bedrag dat u minimaal nodig heeft om de huur of hypotheek van te betalen. Deze norm is voor iedereen gelijk. De echte woonlasten worden pas later in de berekening meegenomen.

Ook deze laatste zin laat wederom zien dat de woonlasten in principe meerdere keren naar voren komen in de berekening. Helaas is het NIBUD, ondanks dat het ook overheid is, niet transparant over de verantwoording van die basisnorm. Je kunt een boekwerk bij ze kopen met alle modelbegrotingen, maar dat kost 100 euro XD

[Herman]

Is dit niet een antwoord op je vraag:

Eén van de vraagstukken betreft de mogelijke beleidsmaatregelen zodat, bij een verdere verlaging van de LTV, voorkomen wordt dat huishoudens consumptief krediet als substituut voor hypothecair krediet zullen gebruiken.
Bron: pdf

Dus om te voorkomen dat mensen hun woning gaan financieren met consumptief krediet?

[Playa del C.]

MuFFIN 007 schreef op maandag 6 januari 2025 @ 20:51:
Interessant stukje van Santander over de NIBUD basisnorm en woonlasten:

1. Vaststellen basisnorm en woonlast

De basisnorm is het bedrag dat een aanvrager in zijn/haar gezinssituatie minimaal aan inkomen moet hebben om te kunnen rondkomen. Als het netto-inkomen lager is dan dit bedrag, kan de kredietaanbieder u geen financiering verstrekken. Het Nibud bepaalt de basisnorm voor elke gezinssamenstelling. Hierbij wordt rekening gehouden met het feit dat mensen met een hoger inkomen ook meestal een hogere levensstandaard hebben. Ze wonen dan bijvoorbeeld in een duurder huis of rijden een duurdere auto. Daarnaast wordt een norm woonlast vastgesteld. Dat is het bedrag dat u minimaal nodig heeft om de huur of hypotheek van te betalen. Deze norm is voor iedereen gelijk. De echte woonlasten worden pas later in de berekening meegenomen.

Ook deze laatste zin laat wederom zien dat de woonlasten in principe meerdere keren naar voren komen in de berekening. Helaas is het NIBUD, ondanks dat het ook overheid is, niet transparant over de verantwoording van die basisnorm. Je kunt een boekwerk bij ze kopen met alle modelbegrotingen, maar dat kost 100 euro XD

Er staat niet dat de normen worden opgeteld. Er staat dat er eerst een zegmaar check voor de minimale grens is, waarna er dan nog gekeken wordt naar de werkelijke financiële situatie. En dat laatste bepaalt dan hoeveel je mag lenen.

Het werkt als een soort meerprijs. Uiteindelijk ziet men dus dat jij volgens een protocol bijvoorbeeld 100 euro per maand over hebt, dan mag jij 5000 euro lenen en dat in 50 maand terugbetalen. (Als ze rente meenemen in het verhaal, dan leen je dus bijvoorbeeld ~4500 euro en is er ~500 euro voor rente en kom je dus ook op een totaalplaatje van 5000 euro).

Zover ik het weet en zie, tellen de woonlasten dus niet dubbel. Dat zou inderdaad ook nergens op slaan. Ik zie het ook niet terug in de bronnen. Er staat alleen dat er twee keer naar gekeken wordt (één keer voor een check en daarna om de werkelijke inschatting te kunnen maken).

Als je ook echt een lening wil, dan kun je bij een degelijke bank gewoon vragen naar de opties. Dan zie je vanzelf hoe het werkt en hoeveel je mag lenen. Ik zou nooit een persoonlijke lening afsluiten, maar dat is een ander verhaal.

[WBNL20]

vrije ruimte o.b.v. inkomen o.b.v. combi nibud & werkelijke kosten, rekening houdend met koop / huur situatie, bkr coderingen, check bankafschriften en type inkomen / evt. mede schuldenaars

[ Voor 11% gewijzigd door WBNL20 op 06-01-2025 23:02 ]