Project All Electric Warmte Pomp in ouder huis 1950

[pc_slopert]

Project van het gas af in ons (deels) 1950-er huis - Plaatsen All Electric Warmte Pomp

Omschrijving project

Over enkele maanden willen we ons huis gaan verbouwen. Het is een twee onder een kap woning uit circa 1950. We hebben daar in 2001 een aanbouw aan gebouwd (twee verdiepingen) en een deel van het oude huis opnieuw opgetrokken (incl. isolatie en dubbel glas. Afgelopen jaar zijn alle oude spouwmuren geïsoleerd met isolatie-korrels. En in december is er al een groot raam (was nog enkel glas) vervangen door hr++ glas. Ook de - oude - zolder (dak) is voorzien van dakisolatie aan de binnenzijde (15cm). Het huis is dus al redelijk geïsoleerd al zijn er nog plaatsen die beter geïsoleerd kunnen worden.
Dit staat nu op het programma voor het komend jaar.
- beneden in het oude huis, de houten woonkamer balkenvloer (kruipruimte) vervangen door een broodjesvloer met isolatie (zelf doen).
- verder all het overige enkel glas en indien nodig kozijnen (draai-ramen) vervangen door hr++ (vooral boven).
- voordeur vervangen voor beter geïsoleerde versie.
- woonkamer (oude deel) en bestaande woonkamer voorzien van vloerverwarming, en in de keuken (is nieuwbouw) heeft al vloerverwarming, evt. vervangen door nieuwe (is al vanaf 2001 in gebruik).

- boven nu verwarmd door radiatoren met in de badkamer elektrische vloerverwarming + designradiator.
is nog een vraagteken - wat daar mee te doen.
- keuken krijgt een cooker (warm-water) en Inductie kookplaat
- laten aanpassen meterkast (uitbreiden groepen en verbeteren oude situatie.
- verwijderen oude gas leidingen (laten doen) en afkoppelen van het net


Het huis wordt nu verwarmd met een Daalderop (Itho) Comfort Classic HR -Combiketel ( op de zolder) die ook warm water voor douche en bad levert. Die werkt prima en kan het goed aan. Warm- Water vraag redelijk hoog door deels thuis wonende zonen (piek momenten vooral in het weekend). Vaak douchen en enkele keer een bad. 4 personen gemiddeld (soms extra dan 6 personen).

- Er is een PV installatie met 24 zonnepanelen zuid 12 - west 12, van 400w (Enphase) nu in december was er nog een opbrengst van 64,9 kWh.

Dit topic gestart omdat ik nog wat vragen heb en nog geen keuze heb gemaakt welke opzet het beste is. Een en ander hangt ook af van de ruimte waar alles geplaatst moet/ kan worden, etc. Ook daar nog wat vragen over. Tevens wil ik zoveel mogelijk zelf doen. Heb ook de CV installatie en vloerverwarming in 2001 zelf aangelegd dus dat komt wel goed. En indien nodig schakelen we een installateur in.

De opzet die ik nu voor ogen heb na het lezen van veel faq - forum post, etc.
- Mono Block Warmte pomp met Propaan
- Boiler voor WarmWater
- Vloerverwarming met open verdeler
- Op verdieping en mogelijk deels in hal en wc bestaande radiatoren gebruiken
- indien nodig buffer-vat
- zo veel mogelijk koppeling - info voor Huis Automatisering (gebruik o.a. HA, Domoticz, ect.). En indien interessant koppeling met PV systeem


Historisch gasverbruik: 1570 m³/jaar (afgelopen winter '22/23?). Was wel stuk lager door extra laag stoken ivm hoge gas prijs (misschien ook al lager door eerder genomen isolatie van dak en spouwmuren?). We stoken nu gemiddeld op 19 graden (maar voor comfort zou dat wel 20 / 21 graden mogen worden. Mogelijk door de geplande nieuwe vloer-isolatie en overige isolatie zal het al veel beter worden.
In seizoen 21/22 was het gasverbruik echt hoog: 2385 m³/jaar
Moet nog even zoeken naar het seizoen daarvoor.

Afmetingen huis - ruimten:
- beneden woonkamer met open keuken en bijkeuken: 73 m2 (hal 1,7 m2)
- boven 4 kamers, badkamer en hal/overloop met open trap naar hal beneden (circa 60 m2)
- zolderverdieping met ketel - dicht - via luik met vliso-trap.
- kelder- met luik kruipruimte, raam, deels beton/ steen vloer, deels hout van trap naar 1e verdieping. 2x3mtr

Gepland Afgiftesysteem:

beneden: 70 - 73 m² vloerverwarming, slangen 10 cm HoH, 8 groepen, 8 daarvan staan altijd open
boven huidige - radiatoren, totale afgifte bij 40 graden? Y kW, waterinhoud in totaal Z liter

SWW:

- plek voor boiler
- 240 tot 300 liter nodig
- DWTW aanwezig. nee?

Warmtepompvoorkeur:

L/W met Propaan R290 vulling, Monoblok,
betrouwbaar, stil, design, zuinig, verkrijgbaarheid, domotica-integratie, DIY/tweakersvriendelijk, milieuvriendelijk

Wie gaat het installeren?

Doe het zelf zo veel mogelijk zelf. Evt. deels uitbesteed

[Foto's/schetsen/plaatjes van mogelijk geschikte plekken voor de apparatuur]

Indeling beneden en boven. Boven bestaande radiatoren aangeven. In hal en wc beneden nu ook een radiator.





Meer info volgt (tekening etc.).

[ Voor 15% gewijzigd door pc_slopert op 17-01-2024 12:38 ]

[natural colour]

Heb je al een plek in gedachte voor de buitenunit? lekker dicht bij de verdeler van de vloerverwarming en eventuele opslag voor SWW (sanitair warm water)
De vloer gaat er toch uit, kun je gelijk de hoofdleidingen en andere kabels (mantelbuizen) voor de wp er in leggen en tevens isoleren.

[pc_slopert]

@natural colour Heb wel een plek in gedachten maar daar zit nu net mijn vraagstuk. Dat zou aan de kant van het huis zijn, waar dan alle leidingen eerst onder de woonkamer doorgaan (5 meter) en dan nog een stuk van 5 meter tot in de huidige kelder waar de verdeler gaat komen. Daar zit nu ook de gasmeter en de cv leiding naar boven, warm-water leiding van boven, gasbuis naar boven, en wat andere dingen die naar boven gaan. Ben bang dat die leidingen te dun zijn (nu 15 of 16 mm) buis voor de cv. De warm-water leiding is een kunststof leiding die perskoppelingen heeft.

De SWW kan eigenlijk alleen maar op de zolder of met wat aanpassing en opgeven van kast-ruimte op de eerste verdieping. Beneden is er geen ruimte voor (in de kelder zou misschien kunnen. Maar die stond onlangs vol met water dus ook geen echte optie..:).
Zat ook te kijken of het een optie is om de cv ketel te vervangen door een boiler met eigen WP dan hoeft het water van de WarmtePomp buiten niet eerst helemaal naar de zolder. Maar de vraag is of de zolder groot genoeg is en of de vloer het kan dragen.

[natural colour]

Die 10 meter onder de vloer is geen probleem, gebruik dan deze buis: https://benem.nl/terrendi...eat-uno-32-pe-xa-110.html
Ook dubbel leverbaar met wat meer verliezen, niet goedkoop maar 32mm meerlaags buis + isolatie is ook niet goedkoop.. en van deze buis kan de isolatie niet door muizen worden aangevreten.

Het is niet echt noodzakelijk alle cv buizen van 15mm te vergroten naar 22mm (maar als het even kan.. doen) alleen het hoofdcircuit 22mm maken, de aftakken naar de radiatoren op de verdieping zó laten.
Al eens gedacht aan L/L warmtepomp = airco op verdieping voor verwarmen en koeling?

Itho daalderop heeft naast de propaan wp 'Amber' ook liggende voorraad vaten van RVS: https://www.ithodaalderop...nkedin&utm_campaign=wpv-h

Idee is mss om de knieschotten uit te voeren met schuifluiken zodat de ruimte naast het vat toegankelijk wordt.

[ Voor 6% gewijzigd door natural colour op 13-01-2024 17:33 ]

[pc_slopert]

Kwam nog wat punten (vragen) om te overdenken i.v.m. voldoende flow en evt. niet nodig hebben van een buffervat (liever niet als het niet hoeft ivm ruimte). Beneden is de warmte- vraag (flow) 24/7 zo mogelijk constant hetzelfde. Echter boven, waar de slaapkamers zijn, hebben we nu in principe op de slaapkamers in de nacht de verwarming uit staan (vaak ook overdag). Dan zou er dus alleen warmte vraag (flow) zijn in de de badkamer, overloop en evt. de toilet beneden. Dus 3 redelijk kleine radiatoren. Is dat een probleem?

Vraag me af hoe anderen dat doen (ook bij gebruik van vloerverwarming boven) in de slaapkamer zal die vaak toch niet 24/7 aan staan?
En wat gebeurd er als er dan opeens drie of vier radiatoren bij-geschakeld worden omdat die aangezet worden?

- hoe bereken je de inhoud van het systeem (dus vloerverwarming en radiatoren) vloeistof en afgifte in kW?

- kun je het huidige expansie-vat (van de cv ketel) blijven gebruiken en kan die op de zelfde plaats blijven (op zolder dus)?

- kan het binnen-deel van de warmtepomp ook op de zolder hangen? Is daar nog extra stroom aansluiting etc. voor nodig (uiteraard alle kabels voor besturing, etc.).

[ Voor 29% gewijzigd door pc_slopert op 26-04-2024 11:01 ]

[pc_slopert]

Op basis van de gebruiksgegevens een eerste berekening van het vermogen van de WP maken.

via de de Koevlaas formule: https://nl.everybodywiki.com/Koevlaas_formule zou dat voor nu uitkomen op:

geschat gemiddeld gebruik (1800 + 2300)/2= circa 2050 M3 per jaar aan gasverbruik verwarmen/ koken en warm-water voor douchen en bad.

dan komt het op (2050 x 8)/1650 = 9,9 kW dat is aan de ruime kant denk ik. Aangezien er nog de nodige isolerende maatregelen worden genomen (vloer isolatie) en vloerverwarming.

Bij keuze voor de Amber WP zou mogelijk wel de afweging zijn om de 12 kW versie te kiezen in laats van de 9kW

[pc_slopert]

Voorlopige opzet van het leiding systeem.

Amber Wp buiten
32mm Leidingen van buiten naar kelder ruimte er vlak bij
32mm Leiding van wp naar de vloerverwarming verdeler in kelder maar hoger dan de vloer en wp
32mm leiding van kelder naar zolder
32mm leiding naar iTho boiler (sww) op zolder
Aansluiten op zolder naar oude cv leidingen verdiepingen 16mm
Waar driewegklep ? kelder of op zolder bij de boiler ?


Expansie-vat op zolder kan die nog gebruikt worden?
Vulkraan - vul-automaat ook op zolder ivm al aanwezige water-kraan daar?

[ Voor 4% gewijzigd door pc_slopert op 04-07-2024 12:00 ]

[pc_slopert]

Het plan van aanpak is toch wat verandert. Met name de twijfel over de Amber (kinderziektes, updates (nog) niet voor iedereen beschikbaar en het vermogen bij lage en hogere temperatuur (sww). Ook de wens om een zo stil mogelijke warmtepomp te plaatsen speelt mee.
Nu toch de keuze gemaakt voor een Vaillant Arotherm Plus 75/6, met Vaillant aroTHERM VWZ AI Plus besturingsmodule en VRC 720 regelaar.

Voor SWW moet er een vat komen. Dat wordt zo goed als zeker een iTho Horizontale uitvoering WPV-H met bijbehorende I-WPV Laadmodule. Die worden aangestuurd met een 230volt driewegklep van Honeywell. Ik heb VC6013ZZ00/U en VCZMP6000/U gekozen.

Bij de buitenunit 75/6 1/ 1/4 uitgang, komen Anti-freeze valves: Caleffi 108701, 1 1/4" (DN32).
Na de Caleffi vorstbeveiliging komt er nog een: Check valve EURA 1 1/4", PN10 (terugstroom beveiliging).
Op de retourleiding binnen komt een: Caleffi 5453 DIRTMAG® vuilafscheider 1 inch.

En uiteraard komen er enkele afsluiters in de leidingen om de boel eventueel af te sluiten voor onderhoud.

[pc_slopert]

Inmiddels een tijdje verder. Een update.

Warmte pomp staat en is buiten helemaal aangesloten tot binnen. Incl de Terrendis grondleiding, stroom aansluiting, datakabel, en isolatie om de buizen. Hieronder enkele foto's.

Ook de woonkamer beneden voorzien van nieuwe geïsoleerde betonvloer ter vervanging houten balken vloer. Daarna over de gehele beneden verdieping vloerverwarming, deels ingefreesd en deels op matjes 16mm h/h 10. Verdeler in de kelder-ruimte geplaatst. Leuke bijkomstigheid voor het maken van de vloerverwarming, we hebben naar enkele delen beneden een afstap met hoogte verschil van 15 tot 20 cm.

[Terpen Tijn]

Heb je ook rekening gehouden met het geluidsniveau van die buitenunit die kennelijk op de erfscheiding met je buren staat?

[pc_slopert]

Nu binnen bijna klaar is aan de slag met het binnendeel van de warmte pomp. Nog wat vragen aan de experts hier

De vloerverwarming is in de kelder aangesloten. Hadden de buizen niet wat minder ruim aangesloten kunnen worden? Zou dat nog beter kunnen?
Zou het een optie zijn om de verwarming-buis die nu naar boven gaat te gebruiken direct vanaf het punt in de kelder? Gaat het wel met 16 mm omhoog. Of toch maar beter met 32mm omhoog en vanaf de zolder verder naar de radiatoren?
De aanvoer en retour voor de warmwatervoorziening gaat in ieder geval met 32 mm omhoog. Dus evt. een extra 32mm voor verwarmen is geen probleem.

Nog andere tips of aanbevelingen aan de hand van deze situatie foto?

De driewegklep komt rechts naast de verdeler dacht ik. Daar (boven) komt ook ergens de aansturing en andere zaken die stroom gebruiken.

De gasmeter gaat natuurlijk weg dat kan alleen pas als alles klaar is. Anders geen warm water en verwarming boven. Dus met aanleggen nog even vervelend in de weg. Alles gaat via een koof langs de trap omhoog. Stroom kabels vanaf de meterkast (vernieuwd) onder de vloer naar kelder en vanuit de kelder in mantelbuis naar de warmtepomp buiten. Alle buis en verdeler hangen boven peil (boven de vloer in de woonkamer).

Op de foto's de situatie in de kelder. Bij de muur komt de meer-lagen buis 32 mm naast het raam naar binnen. Van daar naar de warmtepomp en verder naar boven.

[pc_slopert]

Terpen Tijn schreef op donderdag 24 oktober 2024 @ 13:16:
Heb je ook rekening gehouden met het geluidsniveau van die buitenunit die kennelijk op de erfscheiding met je buren staat?

Staat zeker 4 meter van de erf-scheiding en er komt evt. nog een ombouw omheen.

[pc_slopert]

Ter aanvulling. Het iTho voorraad vat van 240 liter ligt ook al een tijdje op de zolder. Moet nog aangesloten worden. Samen met de warmtewisselaar. Ik moet nog uitvonden welke data kabel ik moet hebben, die van het iTho voorraadvat met sensor naar de Aerotherm module gaat?

[ Voor 30% gewijzigd door pc_slopert op 24-10-2024 13:37 ]

[RonJ]

pc_slopert schreef op donderdag 24 oktober 2024 @ 13:27:
Nu binnen bijna klaar is aan de slag met het binnendeel van de warmte pomp. Nog wat vragen aan de experts hier

De vloerverwarming is in de kelder aangesloten. Hadden de buizen niet wat minder ruim aangesloten kunnen worden? Zou dat nog beter kunnen?

Ik zou ze terug laten komen om te vragen of ze het thuis ook zo achter zouden laten? En ze de boel netjes op maat (en gebeugeld waar de boel verder weg wegloopt) laten maken.

Zou het een optie zijn om de verwarming-buis die nu naar boven gaat te gebruiken direct vanaf het punt in de kelder? Gaat het wel met 16 mm omhoog. Of toch maar beter met 32mm omhoog en vanaf de zolder verder naar de radiatoren?
De aanvoer en retour voor de warmwatervoorziening gaat in ieder geval met 32 mm omhoog. Dus evt. een extra 32mm voor verwarmen is geen probleem.

Als je de optie hebt, met 32 (of 26) omhoog. Of nog mooier, individueel per radiator omhoog, dan heb je alles op 1 plek bij elkaar om in te regelen.

Nog andere tips of aanbevelingen aan de hand van deze situatie foto?

Heb je de mantel-/pvc-buizen waar de elektra bij de warmtepomp uitkomt al dichtgepurt? Anders wordt dat een mooi plekje voor muizen e.d. nu het kouder wordt.

[RonJ]

pc_slopert schreef op donderdag 24 oktober 2024 @ 13:28:
[...]

Staat zeker 4 meter van de erf-scheiding en er komt evt. nog een ombouw omheen.

Lijkt me niet nodig, dit is zo ongeveer de stiltste unit op de markt.

[paQ]

Ja precies, 4m voldoet als het goed is bij deze.

[pc_slopert]

@RonJ wat bedoel je met "de boel verder weg loopt" ? Zouden die buizen wat korter en dichter naar de verdeler kunnen? Ik had ook al zoiets, van wow dat neemt wel erg veel ruimte weg in de kelder op deze manier.
De persoon die het kwam aanleggen, was wel wat gehaast en sprak alleen engels. De klus bij ons was, had ik de indruk, wel wat meer werk dan waarop hij gerekend had. Ik zou het zelf in ieder geval niet zo hebben aangelegd. Enkele van de losse leidingen gaan naar andere ruimten (wc (omhoog) en keuken door de muur).

[pc_slopert]

Nog maar even wat voortgang en problemen waar ik tegen aan loop. Ik ga met 32 mm omhoog. Ik zit nu echter met het aansluiten van de aanvoer op de 3 wegklep en de verdeler. Het idee is simpel, zie schets. Maar de uitvoering is wat moeilijker omdat de aanvoer van boven komt (drieweg klep heeft aansluiting onder). En omdat ik met wat koppelingen, t-stukken en evt. afsluitkraan zit die wel wat ruimte vragen. Ook is de ruimte naast de verdeler beperkt omdat de gasmeter en leiding er nog zit. Die moet nog ff blijven tot alles werkt.

Mooie puzzel zo:

[pc_slopert]

Nu ongeveer een weekje verder en eindelijk de Warmtepomp aangesloten en in werking gesteld Nog even een update van de laatste werkzaamheden en zaken waar ik tegen aan liep.

Ook nog wat foto's. Mijn tip aan ieder die zelf aan de slag gaat. Maak veel foto's van de stappen die je doet. Kan later handig zijn om nog even terug te kunnen kijken. Hoe iets is aangesloten, hoe een bepaalde leiding loopt etc.

Ook handig: zorg dat je delen van je systeem makkelijk kunt afsluiten voor bijvoorbeeld aanpassingen of onderhoud. Dus gebruik wat extra afsluiters (kranen) ondanks de prijs. Je kan er later wel eens blij mee zijn. Ook is het handig genoeg buislengte tussen je pers-koppelingen te houden. Handig als je later iets moet aanpassen of nog extra wil aansluiten.

Nog wat opmerkingen bij de foto's. De persfittingen uit Duitsland werken top. Echter is het handig even te kijken welke je waarvoor gebruikt Als je nog iets los moet kunnen maken is de linker versie wel handiger. bijvoorbeeld aan de verdeler, een kraan.
Helaas moest ik om de Gasmeter en buizen heen werken. Maar dat is voor nu redelijk gelukt. Jammer dat er wel na het vullen wat lekkende koppelingen waren buiten. Met net 2 tot 3 graden buiten had ik dat liever niet gehad. Maar gelukkig snel opgelost (waar die mega grote baco's al niet goed voor zijn ).

Ook heb ik op de een of andere manier de aan en afvoer omgewisseld. Gelukkig kon ik dat snel verhelpen door de afsluiters. Die dicht gezet, wat water uit de leidingen laten lopen en een stukje afgeknipt en weer goed aangesloten.
op de leidingen die straks van de driewegklep naar de zolder gaan en de retour leiding. Zitten ook kranen met perskoppeling. Later dus gewoon aanknopen en de kranen open zetten.

Nu verder met inregelen en leren hoe het werkt. Ook alle randzaken verder fine-tunen (Sensostar Flowmeter, E-bus koppeling, KwH meter, En de Gateway.

Beneden nu alleen nog vloerverwarming en de vloer lijkt al lekker op temperatuur te komen. (dus de electriche kacheltjes kunnen uit). Ook geweldig om te horen (niet dus) hoe stil de Vaillant Arotherm is. Met 0 graden staat het ijs op de bovenkant van de warmtepomp en je hoort vrijwel niets. Terwijl hij echt wel hard aan het werk is.

[ Voor 15% gewijzigd door pc_slopert op 22-11-2024 00:48 ]