Selectiviteit bij onderverdelers

[basdegier]

Ik ben mijn huis aan het verbouwen en wil twee onderverdeelkasten maken. Ik ben alle elektra aan het vervangen en installeer een domotica systeem (Loxone). Reden dat er onderverdelers komen is puur en alleen om alle leidingen kwijt te kunnen (dit past niet in de bestaande meterkast) en om domotica DIN modules en kwijt te kunnen (en rijgklemmen e.d.).

Mijn vraag gaat over de afzekering van de groepen in de hoofdverdeler, die de onderverdelers voeden. Er zijn 2 onderverdelers. Mijn plan is om ieder van deze onderverdelers te voeden met 3 fasen en in de onderverdelers enkele nieuwe eindgroepen af te zekeren. Dat zijn er niet veel, ik denk een stuk of 3 per onderverdeler. Deze groepen zijn ook geen grootverbruikers. De keuken, warmtepomp en laadpaal worden vanuit de hoofdverdeler gevoed. Vanuit de onderverdelers worden wat stopcontacten, screens en het domotica systeem + audio gevoed (een aantal 24V voedingen). Ook de zonnepanelen (micro omvormers) komen straks binnen in de hoofverdeler in de meterkast.

Mijn vraag is hoe ik de zekering moet doen vanuit de hoofdverdeler en de zekering van de eindgroepen in de onderverdelers. Ideaal is om 2x de selectiviteit stelregel van 1,6 toe te passen, dus 3x25A hoofd aansluiting, 3x 16A naar onderverdeler en 3x10A eindzekeringen. Mijn voorkeur heeft echter om eindgroepen van 16A te hebben. Mijn vraag is ook wat formeel mag (NEN1010) en daarnaast wat de aanbeveling is (binnen wat mag). Volgens mij is selectiviteit een aanbeveling, en is de richtlijn dat gezorgd moet worden dat niet meer van de installatie afschakeld dan noodzakelijk bij een sluiting / aard lek. Ik weet niet of ik dit goed heb begrepen?

Scenario 1:
Mijn idee is om 16A naar de onderverdelers af te zekeren, en in de onderverdelers geen selectiviteit toe te passen. Hiermee is in de hoofdverdeler wel selectiviteit toegepast. Ik verwacht niet meer dan 16A op 1 moment te gaan trekken vanuit een onderverdeler. Gebeurt dit wel, dan is er risico dat de hele onderverdeler stopt. Voordeel: 16A per eindgroep. Nadeel: risico dat de hele onderverdeler uitschakelt bij een sluiting op 1 van de groepen in de onderverdeler.

Scenario 2:
20A naar de onderverdeler en 16A eindgroepen. In dit geval is geen selectiviteit toegepast tussen onderverdeler en hoofdaansluiting. Dit vergroot het risico m.i. dat de hoofdzekering er ooit uit klapt. Wel zijn de eindgroepen beter beschermd en zal niet de hele onderverdeler uit gaan bij een overbelasting van een eindgroep.

Onderstaand een schema van wat ik wil realiseren. Ik heb het snel in Visio gemaakt, zonder formele juiste aanduidingen maar ik denk dat het zo ook duidelijk is. 2P staat voor 2 polig (1 fase + 0) en 4P staat voor 4 polig (3 fasen + 0). Bedankt voor jullie hulp!

[ Voor 3% gewijzigd door basdegier op 27-12-2023 02:04 ]

[Jim423]

Het is niet zomaar toegestaan geen aardlekschakelaar toe te passen in je groepenkast.
Deze moet je dus wel plaatsen. In je onderverdeler kun je dan 10A groepen gebruiken.
Ik vraag me wel af waarom je een onderverdeler wilt: al die apparatuur kan volgens mij prima op een B16 samen en de (algemene) stopcontacten op een tweede B16.

[ThePsycho]

Wat voor verbruikers verwacht je vanaf de OVK's te voeden? Bij alleen verlichting, 24V voedingen en zonwering en dergelijke kan je makkelijk doen en meerdere 10A automaten gebruiken.

Mocht je echt 16A nodig hebben daar, ik zie niet hoe scenario 2 het risico heel erg vergroot dat je hoofdzekering klapt. De selectiviteit van de eindgroep is hetzelfde als bij een B16 in de hoofdverdeelkast. Het enige wat er dus extra tussen zit is de kabel naar de onderverdeelkast zelf. De kans dat daar iets mee gebeurt is niet enorm. (Maar natuurlijk altijd aanwezig)

Heb je automaten van de netbeheerder zit je in zo'n situatie aan hooguit even de schakelaar weer omhoog duwen. Anders heb je in zo'n geval inderdaad wel potentieel extra kosten.

[Makrolon]

Gewoon een 25 ampère automaat zonder aardlek in je hoofdverdeler, en dan in de onderverdelers 16 ampère. Als je in je hoofdverdeler 16 ampère gaat afzekeren kan je net zo goed in je onderverdeler niet meer afzekeren.

Wel testen of je aarding in orde is om zonder aardlek te kunnen in je hoofdverdeler. Wel in de onderverdeler alsnog aardleks toepassen bij algemene groepen.

Nee niet selectief, maar dat is 16 ampère achter 25 ook niet 100 procent en is ook niet verplicht in een huisinstallatie.

[Ben(V)]

Waarom breng je nog 3x16A naar die onderste kasten?
Blijkbaar sluit je elke kast maar op een fase aan dus waarom een dikke dure 3 fasen kabel?

Want als je binnen zo'n kast de groepen over meerdere fasen wilt verdelen dan moet je ook meerdere aardlek schakelaars daar hebben (of drie een 3 fasen aardlek schakelaar)

[basdegier]

Jim423 schreef op woensdag 27 december 2023 @ 09:45:
Het is niet zomaar toegestaan geen aardlekschakelaar toe te passen in je groepenkast.

Naar mijn weten is dit wel degelijk toegestaan naar een onderverdeler, niet naar een eindgroep. Daarom ook aardlekschakelaars in de onderverdeler.

Deze moet je dus wel plaatsen. In je onderverdeler kun je dan 10A groepen gebruiken.
Ik vraag me wel af waarom je een onderverdeler wilt: al die apparatuur kan volgens mij prima op een B16 samen en de (algemene) stopcontacten op een tweede B16.

10A is nog wel een optie, maar als ik ooit een keer iets in een stopcontact wil stoppen wat meer dan 2200W is dan gaat dat niet, dat vind ik toch zonde. De kans is niet groot, misschien tijdelijk een electrische kachel als er ooit iets met mijn warmtepomp aan de hand zou zijn... Of misschien zwaar electrische gereedschap op een buiten stopcontact dat vanaf de onderverdeler gevoed wordt...
De reden van meerdere groepen is overigens niet alleen de totale belasting maar ook het zorgen voor continuiteit. Als ik een sluiting in mijn stofzuiger of een ander apparaat heb, wil ik niet dat mijn domotica systeem uit gaat...

[basdegier]

ThePsycho schreef op woensdag 27 december 2023 @ 10:13:
Wat voor verbruikers verwacht je vanaf de OVK's te voeden? Bij alleen verlichting, 24V voedingen en zonwering en dergelijke kan je makkelijk doen en meerdere 10A automaten gebruiken.

Mocht je echt 16A nodig hebben daar, ik zie niet hoe scenario 2 het risico heel erg vergroot dat je hoofdzekering klapt. De selectiviteit van de eindgroep is hetzelfde als bij een B16 in de hoofdverdeelkast. Het enige wat er dus extra tussen zit is de kabel naar de onderverdeelkast zelf. De kans dat daar iets mee gebeurt is niet enorm. (Maar natuurlijk altijd aanwezig)

Zie vorige post. Ik denk dat ik met 10A wel uit kom, maar het is toch een beperking onder sommige situaties. Bovendien heb ik al 16A groepen die ik dan niet meer kan gebruiken en dus maak ik wat extra kosten. Niet het einde van de wereld, maar ik twijfel of het nodig is en of ik die beperking wil...

Heb je automaten van de netbeheerder zit je in zo'n situatie aan hooguit even de schakelaar weer omhoog duwen. Anders heb je in zo'n geval inderdaad wel potentieel extra kosten.

Helaas heb ik smeltzekeringen van de beheerder ...

[basdegier]

Makrolon schreef op woensdag 27 december 2023 @ 10:17:
Gewoon een 25 ampère automaat zonder aardlek in je hoofdverdeler, en dan in de onderverdelers 16 ampère. Als je in je hoofdverdeler 16 ampère gaat afzekeren kan je net zo goed in je onderverdeler niet meer afzekeren.

Reden om toch af te zekeren in de onderverdeler is dat als er sluiting in 1 groep zit, mijn andere groepen niet onderuit gaan. Denk aan een groep met buitenstopcontacten, die wil ik niet combineren met mijn domotica / 24V of verlichtsgroepen.
Wat is de reden dat je 25A en niet 20A zou pakken in de hoofdverdeler? 20 is eigenlijk ook te weinig, maar als je 25A afzekert is de kans wel heel erg groot dat de hoofdzekering het begeeft als er wat mis gaat toch?

Wel testen of je aarding in orde is om zonder aardlek te kunnen in je hoofdverdeler. Wel in de onderverdeler alsnog aardleks toepassen bij algemene groepen.

Ik wil dit inderdaad laten testen, ik kan dit niet zelf. Wat is de reden dat die test uitmaakt om wel of niet zonder aardlek te kunnen in de hoofdverdeler?

Nee niet selectief, maar dat is 16 ampère achter 25 ook niet 100 procent en is ook niet verplicht in een huisinstallatie.

Ah, naar deze info ben ik o.a. op zoek! Wat is nu eigenlijk precies wel en niet verplicht t.a.v. selectiviteit? Ik lees ook wle dat het in de hoofdverdeler wel verplicht is, dat zou de reden van scenario 1 zijn voor mij... Kan ik ergens terugvinden wat nu wel of niet verplicht is?

[basdegier]

Ben(V) schreef op woensdag 27 december 2023 @ 10:40:
Waarom breng je nog 3x16A naar die onderste kasten?
Blijkbaar sluit je elke kast maar op een fase aan dus waarom een dikke dure 3 fasen kabel?

Want als je binnen zo'n kast de groepen over meerdere fasen wilt verdelen dan moet je ook meerdere aardlek schakelaars daar hebben (of drie een 3 fasen aardlek schakelaar)

Goed punt, dat heb ik niet goed uitgedacht en ook niet goed getekend.
In de onderverdelers kan ik beter aardlekautomaten gebruiken die ieder op een andere fase zitten.

Anders heeft dit weinig zin inderdaad omdat die ene aardlek op 1 fase zit en de groepen dus ook. Als ik het goed begrijp raadt NEN1010 tegenwoordig af om een 3-fase aardlek te gebruiken en daarvervolgens enkele groepen achter te plaatsen, dat is niet veilig. Helaas, want dat zou wel goedkoper zijn dan alamats.

[Makrolon]

basdegier schreef op woensdag 27 december 2023 @ 18:18:
[...]

Reden om toch af te zekeren in de onderverdeler is dat als er sluiting in 1 groep zit, mijn andere groepen niet onderuit gaan. Denk aan een groep met buitenstopcontacten, die wil ik niet combineren met mijn domotica / 24V of verlichtsgroepen.
Wat is de reden dat je 25A en niet 20A zou pakken in de hoofdverdeler? 20 is eigenlijk ook te weinig, maar als je 25A afzekert is de kans wel heel erg groot dat de hoofdzekering het begeeft als er wat mis gaat toch?


[...]

Ik wil dit inderdaad laten testen, ik kan dit niet zelf. Wat is de reden dat die test uitmaakt om wel of niet zonder aardlek te kunnen in de hoofdverdeler?


[...]

Ah, naar deze info ben ik o.a. op zoek! Wat is nu eigenlijk precies wel en niet verplicht t.a.v. selectiviteit? Ik lees ook wle dat het in de hoofdverdeler wel verplicht is, dat zou de reden van scenario 1 zijn voor mij... Kan ik ergens terugvinden wat nu wel of niet verplicht is?

toon volledige bericht

Met 20 ampère op 25 ben je al helemaal niet selectief. Dus als je er een 20 tussen gaat zetten ben je minder selectief tov de 25 van je hoofdzekering, maar ook tov de 16a zekeringen die er na komen. Je maakt t dan aan beide kanten slecht de kans dat er sluiting in de kabel ontstaat van hvk naar ovk is een stuk kleiner dan sluiting achter een vd 16 eindgroepen.

Als er sluiting is van fase naar aarde, en je aarding is niet in orde, dan gaat er geen stroom lopen die groot genoeg is om je automaat snel genoeg te laten trippen.


Ik weet niet waar het staat, alleen dat t niet verplicht is.

Al was het wel verplicht, met 16a eindgroepen bestaat selectiviteit in een huisinstallatie gewoon niet. Het kan niet

[TheGhostInc]

Ik heb mijn verdeler (in de garage) afgezekerd op 3x25A met 300mA selectieve aardlek, die is trager en gaat er niet zomaar uit. Daarna B16A 30mA eindgroepen op aardlekautomaten.

Mijn hoofdaansluiting is ook 3x25A, dus niet selectief, een volgende bewoner mag naar 3x35A opwaarderen (en het vastrecht aftikken) als dit niet goed zou zijn. (Als de zon schijnt is het wel selectief )
Door de eindgroepen wel 'normaal' te houden, blijft je installatie voorspelbaarder. Naar 10A zou ik daarom niet snel doen. En een 20A voor een 16A geeft ook eerder gedonder, want bij goede sluiting gaat die 20A echt wel mee. Mijn 25A hoofdaansluiting klapt er ook al uit bij een goede sluiting op een eindgroep en dat zou selectief (genoeg) moeten zijn.

Imho: Of die verdeler laten vervallen, of op 25A afzekeren.

[Out.of.Control]

De vuistregel van 1,6 geldt voor smeltpatronen, niet voor automaten. Bij een smeltpatroon met een hogere nominale waarde duurt het simpelweg langer voordat het draadje smelt, maar een automaat gaat direct als de stroom hoog genoeg is om hem magnetisch te laten trippen. Als de kortsluitstroom hoog genoeg is om een C25 te laten trippen, dan gaat de B16 uiteraard ook. Door het ontbreken van enige vertraging trippen ze dus tegelijk.
Selectiviteit bij automaten is daarom veel lastiger. Een in een huisinstallatie is het meestal simpelweg onmogelijk.

[basdegier]

Out.of.Control schreef op woensdag 27 december 2023 @ 21:20:
De vuistregel van 1,6 geldt voor smeltpatronen, niet voor automaten. Bij een smeltpatroon met een hogere nominale waarde duurt het simpelweg langer voordat het draadje smelt, maar een automaat gaat direct als de stroom hoog genoeg is om hem magnetisch te laten trippen. Als de kortsluitstroom hoog genoeg is om een C25 te laten trippen, dan gaat de B16 uiteraard ook. Door het ontbreken van enige vertraging trippen ze dus tegelijk.
Selectiviteit bij automaten is daarom veel lastiger. Een in een huisinstallatie is het meestal simpelweg onmogelijk.

Betekent dat dat de vuistregel in mijn situatie alleen in mijn hoofdverdeler geldt? Mijn hoofdzekering is een smeltpatroon. Dat zou ervoor pleiten dat het alleen zin heeft om in de hoofd verdeler 16A te zekeren naar de onderverdelers, en daar te accepteren dat er geen selectiviteit is?
Klopt het dat selectiviteit nergens verplicht is in een woonhuis en het een vrije keuze is hoe zo'n situatie opgelost wordt?

Ik voel wel wat voor afzekeren in de hoofdverdeler op 3x20A of 3x25A en de afzekering van de eindgroepen standaard houden, op 16A en misschien mijn 24V voedingen en enkele verlichtingsgroepen op 10A. Die componenten en mijn Dali dimmers zitten allemaal in dezelfde onderverdeler dus het is vrij overzichtelijk als ik hier 10A automaten / aardlekautomaten voor te gebruiken. Van die 10A groepen komt dan alleen laagspanning uit de onderverdeler...
Ik worstel er mee dat ik niet zeker weet wat mijn bewegingsruimte binnen de NEN1010 is, ik wil mijn installatie uiteindelijk laten keuren en wil dus dat het volgens de norm is...

[IplugNplay]

basdegier schreef op woensdag 27 december 2023 @ 23:37:
[...]


Betekent dat dat de vuistregel in mijn situatie alleen in mijn hoofdverdeler geldt? Mijn hoofdzekering is een smeltpatroon. Dat zou ervoor pleiten dat het alleen zin heeft om in de hoofd verdeler 16A te zekeren naar de onderverdelers, en daar te accepteren dat er geen selectiviteit is?
Klopt het dat selectiviteit nergens verplicht is in een woonhuis en het een vrije keuze is hoe zo'n situatie opgelost wordt?

Ik voel wel wat voor afzekeren in de hoofdverdeler op 3x20A of 3x25A en de afzekering van de eindgroepen standaard houden, op 16A en misschien mijn 24V voedingen en enkele verlichtingsgroepen op 10A. Die componenten en mijn Dali dimmers zitten allemaal in dezelfde onderverdeler dus het is vrij overzichtelijk als ik hier 10A automaten / aardlekautomaten voor te gebruiken. Van die 10A groepen komt dan alleen laagspanning uit de onderverdeler...
Ik worstel er mee dat ik niet zeker weet wat mijn bewegingsruimte binnen de NEN1010 is, ik wil mijn installatie uiteindelijk laten keuren en wil dus dat het volgens de norm is...

Klopt het is geen regel waar jij aan moet voldoen.
In de nen1010 is het geen regel.

Pas bij grote gebouwen/installaties moet je uit veiligheid zorgen dat niet de pleuris uitbreekt omdat alles in een keer uitvalt.

Wat is de afstand van de kabel?
Welke dikte kabel?
Welk verbruikt verwacht je gelijktijdig op welke fases, en hoeveel verbruik op de onderverdelers.
Mij lijkt het sws beter om minstens 5x2.5 naar de onderverdelers te leggen, zodat je altijd wat kan doen met je fase verdeling.
En vergeet niet de hoofdschakelaars in elke kast.

[ Voor 10% gewijzigd door IplugNplay op 27-12-2023 23:59 ]

[basdegier]

IplugNplay schreef op woensdag 27 december 2023 @ 23:51:
[...]

Wat is de afstand van de kabel?
Welke dikte kabel?
Welk verbruikt verwacht je gelijktijdig op welke fases, en hoeveel verbruik op de onderverdelers.
Mij lijkt het sws beter om minstens 5x2.5 naar de onderverdelers te leggen, zodat je altijd wat kan doen met je fase verdeling.
En vergeet niet de hoofdschakelaars in elke kast.

Afstand is klein, beide onderverdelers minder dan 10m. Vanuit de onderverdelers verwacht ik weinig verbruik. De keuken, warmtepompen EV (toekomst) en zonnepanelen gaan allemaal via hoofdverdeler.
1 onderverdeler is met name voor domotica 24v (Loxone), screens, paar stopcontacten, verlichting beneden en buiten stopcontacten. Andere onderverdeler is voor alles boven, incl.
badkamer.
Ben idd van plan 5x2.5m2 te leggen, meer lijkt me niet nodig gezien korte afstand. Heb ook een onderverdelertje in garage. Dit is 20m en 5x6m2 ivm afstand...

[Ricko1]

IplugNplay schreef op woensdag 27 december 2023 @ 23:51:
[...]

Pas bij grote gebouwen/installaties moet je uit veiligheid zorgen dat niet de pleuris uitbreekt omdat alles in een keer uitvalt.

Zelfs daar is selectiviteit niet gegarandeerd.

Enexis plaatst B80 hoofdautomaten. Die klappen net zo hard bij een grote kortsluiting op een B16 groep (3f kabel doorknippen, open eind onder spanning tegen kabelgoot, sluiting in wcd, sluiting naar aarde in kapot reclamebord buiten bij opnieuw aankoppelen na werkzaamheden)

Ja, de 16A automaten zijn begin dit jaar al vervangen. Maakt geen verschil. Komt waarschijnlijk door de hoge continu belasting van de laadpalen (loadbalancer op 90% = 72A) zelfs al is de theorie kloppend, praktijk is anders.

[Oilman]

basdegier schreef op donderdag 28 december 2023 @ 01:05:
[...]


Afstand is klein, beide onderverdelers minder dan 10m. Vanuit de onderverdelers verwacht ik weinig verbruik. De keuken, warmtepompen EV (toekomst) en zonnepanelen gaan allemaal via hoofdverdeler.
1 onderverdeler is met name voor domotica 24v (Loxone), screens, paar stopcontacten, verlichting beneden en buiten stopcontacten. Andere onderverdeler is voor alles boven, incl.
badkamer.
Ben idd van plan 5x2.5m2 te leggen, meer lijkt me niet nodig gezien korte afstand. Heb ook een onderverdelertje in garage. Dit is 20m en 5x6m2 ivm afstand...

Maak gewoon een keuze tussen B20 of B25 in de hoofdkast. Aardweerstand onbekend, pak je een aardlekautomaat. En houdt de eindgroepen allemaal op B16, dan heb je een logische installatie. Niemand gaat er in Nederland vanuit dat WCDs op 10A afgezekerd kunnen zijn.

Het ergste dat kan gebeuren is dat je zowel de automaat in je onderverdeler als de hoofdverdeler weer aan moet zetten.

[Out.of.Control]

Of een B16 300mA alamat. Als ik het goed begrijp worden de onderverdelers met 3f gevoed, dus als je de groepen netjes verdeeld heb je geen 20A nodig. Dan weet je ook zeker dat je met je kabeldiameter altijd goed zit en dat je kabel ook goed beveiligd is tegen aardfouten.
En dan B16 30mA alamats voor de eindgroepen.

Het ergste dat er dan inderdaad kan gebeuren is dat je twee automaten moet aanzetten bij een sluiting na een eindgroep.

[Technician-]

Mensen snappen vaak niet hèt doel van zekeringen, als ze aan beide kanten van een kabel een automaat willen zetten.

Als de kabel naar de OVK dik genoeg is kun je deze gewoon achter een schakelaar zetten.
De huishoofdzekering beveiligd de kabel

[Out.of.Control]

Dat klopt ten dele. Je moet dan wel een TN stelsel hebben of een aardverspreidingsweerstand die voldoende laag is om die hoofdzekering snel genoeg te laten trippen.
Als je dat niet zeker weet heb je ook een aardlekbeveiliging voor de kabel nodig.
Want als er in die kabel een kortsluiting tussen fase en aarde optreedt, dan staat er een mogelijk gevaarlijke hoge aanraakspanning op alles wat er in huis met aarde is verbonden (o.a. de behuizing van alle apparaten met randaarde stekker).
Dus het is wel verplicht dat dit snel genoeg wordt afgeschakeld.

[Technician-]

Das ook weer zo, maar de aarde (TN) moest al goed zijn. Maar deze eens meten is altijd goed

[B-lex]

Je moet/kunt je onderverdeler het beste beschouwen als een op zichzelf staande 'groepenkast' en dus ook zo opbouwen.

Eerst even puur die nieuwe kast:

1. Je komt met een fatsoenlijke 5 aderige kabel binnen (bijvoorbeeld 6mm2, 3 fasen, neutraal, aarde).
2. Je monteert een hoofdschakelaar (40a/63a, naar behoefte)
3a. Daar achter naar keuze 3 aardlekschakelaars (40a/63a naar behoefte), en 16A eindgroepen naar wens of..
3b. Direct 16A aardlekautomaten.

Dan je bestaande 'meterkast':

De kabel waarmee je deze onderverdeler voed (5x6mm2) tak je af vanuit je 'meterkast'.
1. Direct na de hoofdschakelaar van je totale woning
2. en beveilig je (als je gaat voor 6mm2) met een 4-polige 25A automaat in je 'meterkast', na de hoofdschakelaar.

De 4-polige 25A automaat is puur en alleen een kabelbeveiliging voor de 5x6mm2 kabel van de 'meterkast' naar de nieuwe 'groepenkast' (onderverdeler). Die 4-polige kabelbeveiliging stem je dus af op de gekozen aderdikte van de 5 aderige kabel waarmee je je onderverdeler gaat voeden. Die automaat voorkomt en te hoog amperage in de kabel, dat is zijn enige functie.

Je selectiviteit is met de onderverdeler op deze manier niet anders dan je normale 'meterkast'. 16A groepen met 25A smeltveiligheden van de netbeheerder.

Let op: Selectiviteit is niet bedoeld als excuus om slecht verdeelde fasebelasting of gelijktijdigheid te maskeren. Dat moet je gewoon goed uitdokteren/regelen, en mocht je op wat voor manier tekort komen aan 3x25A van de netbeheerder, dan moet je verzwaren. Nu is dat gelukkig zelden nodig in een woonhuis.

[MeTooPV]

Selectiviteit lijkt soms net religie. Vanuit de norm wordt alleen selectiviteit tussen eindgroep en hoofdzekering vereist. Je mag geen zwaardere eindgroepen dan 16A plaatsen bij een 25A hoofdzekering. De beveiliging van de kabel, daar ben je vrij in.

[Jim423]

@B-lex Je gaat er wel even voorbij aan het feit dat er helemaal geen uitschakeltijden zijn gemeten. Zoals @Out.of.Control ook al goed aangeeft. @MeTooPV Daar ben je helemaal niet vrij in, dat hangt af van de netimpedantie en het evt. wel of niet toepassen van aardlekbeveiliging.

[B-lex]

Jim423 schreef op donderdag 28 december 2023 @ 12:18:
@B-lex Je gaat er wel even voorbij aan het feit dat er helemaal geen uitschakeltijden zijn gemeten. Zoals @Out.of.Control ook al goed aangeeft. @MeTooPV Daar ben je helemaal niet vrij in, dat hangt af van de netimpedantie en het evt. wel of niet toepassen van aardlekbeveiliging.

Aarde moet hoe dan ook gewoon op orde zijn, als aarde niet op orde is dan moet je dat niet oplossen met een aardlek voor de kabel, maar met een fatsoenlijke aarde van je woning.

TS zegt z'n installatie te willen laten keuren, neem aan dat de aarde dan ook meegenomen wordt.

[Ben(V)]

Hoop geneuzel om niks.
Gewoon naar elke kast een van de drie fasen leggen en voor de hoofdkast gebruik je de derde fase.
Wel voldoende dikke 3 aderige kabels gebruiken om die 25 A aan te kunnen,
Mist dat wat je overal aansluit per fase niet boven de 25A gelijktijdig komt, dan moet je het anders over de fasen verdelen.

En die kasten zijn gewoon niets anders dan een uitbreiding van de hoofdkast met het enige verschil dat er een stuk kabel tussen zit.
Dat is precies hetzelfde als je er een kast naast plaats alleen zit er dan een korter stuk kabel tussen.
En die B16 automaten in de hoofdkast om die nevenkasten aan te sluiten is overbodig alles in die nevenkasten op 16A afzekeren en zoals getekend per kast een aardlek schakelaar.
Sluiting op die kabels tussen de kasten wordt beveiligd door de hoofd automaat.

En aardlek automaten zijn er enkel om er voor te zorgen dat de boel spanningsloos wordt als er lek naar aarde is en er gevaar is dat behuizingen van apparatuur onder spanning komt te staan.

[ Voor 22% gewijzigd door Ben(V) op 28-12-2023 12:47 ]

[TheGhostInc]

Technician- schreef op donderdag 28 december 2023 @ 09:38:
Mensen snappen vaak niet hèt doel van zekeringen, als ze aan beide kanten van een kabel een automaat willen zetten.

Als de kabel naar de OVK dik genoeg is kun je deze gewoon achter een schakelaar zetten.
De huishoofdzekering beveiligd de kabel

Dit is weer het oude denken.

Ik heb nog niemand gehoord over de zonnepanelen behalve @basdegier , iedereen praat maar over de hoofdaansluiting en gaat er klakkeloos vanuit dat de maximale stroom dus gelijk is aan de hoofdaansluiting.
Maar een 3x25A aansluiting kan in de toekomst een veelvoud aan vermogen leveren. Setje PV op het dak, een thuisaccu en een elektrische auto die kan terugleveren? Kortstondig kun je dan prima de 100A aantikken. Zeker met het wegvallen van de salderingsregeling gaat dit nog veel meer spelen in de komende jaren.

Zoals hier al eerder gezegd:
De automaat in je hoofdkast beveiligt de kabel (en daarmee ook de OVK).

[Jim423]

Naar mijn weten is dit wel degelijk toegestaan naar een onderverdeler, niet naar een eindgroep. Daarom ook aardlekschakelaars in de onderverdeler.

Ik worstel er mee dat ik niet zeker weet wat mijn bewegingsruimte binnen de NEN1010 is, ik wil mijn installatie uiteindelijk laten keuren en wil dus dat het volgens de norm is...

Weet je het nu wel of niet? In mijn eerste reactie wist ik overigens nog niet dat je alles ging laten keuren met een installatietester. Dan is het mogelijk dus wel toegestaan.

B-lex schreef op donderdag 28 december 2023 @ 12:34:
[...]Aarde moet hoe dan ook gewoon op orde zijn, als aarde niet op orde is dan moet je dat niet oplossen met een aardlek voor de kabel, maar met een fatsoenlijke aarde van je woning.

TS zegt z'n installatie te willen laten keuren, neem aan dat de aarde dan ook meegenomen wordt.

Aarde wordt doorgaans niet meegenomen (los van een visuele inspectie) maar wel de kortsluitstroom naar de aarde. Hier kun je dan de tijd weer uit afleiden.
Dit is dan voldoende voor de NEN. Je ''moet'' dat dus helemaal niet oplossen met een lagere aardverspreidingsweerstand maar dat ''mag''. Dit is overigens niet overal zomaar te realiseren en kan dus kostbaar zijn. Daarnaast is een aardlekschakelaar lekker snel met afschakelen wat de veiligheid ook weer ten goede komt.

Het plan om elke kast op 1 fase te zetten lijkt me niet handig, de onderverdelers hebben zo te horen een laag verbruik en al het andere verbruik komt dan op de 25A stop waar de eindgroepen in de hoofdverdeler op aangesloten zitten.

[Out.of.Control]

Ben(V) schreef op donderdag 28 december 2023 @ 12:40:
En aardlek automaten zijn er enkel om er voor te zorgen dat de boel spanningsloos wordt als er lek naar aarde is en er gevaar is dat behuizingen van apparatuur onder spanning komt te staan.

Nee, dat is welliswaar de bekendste toepassing, maar niet de enige.
Hoe ga je ervoor zorgen dat een fase-aardfout tijdig wordt afgeschakeld als je een TT-stelsel hebt met pak-m-beet 5 Ohm aardverspreidingsweerstand? En dat is echt geen bizar hoge waarde voor een aardpen.

[IplugNplay]

Ben(V) schreef op donderdag 28 december 2023 @ 12:40:
Hoop geneuzel om niks.
Gewoon naar elke kast een van de drie fasen leggen en voor de hoofdkast gebruik je de derde fase.
Wel voldoende dikke 3 aderige kabels gebruiken om die 25 A aan te kunnen,
Mist dat wat je overal aansluit per fase niet boven de 25A gelijktijdig komt, dan moet je het anders over de fasen verdelen.

En die kasten zijn gewoon niets anders dan een uitbreiding van de hoofdkast met het enige verschil dat er een stuk kabel tussen zit.
Dat is precies hetzelfde als je er een kast naast plaats alleen zit er dan een korter stuk kabel tussen.
En die B16 automaten in de hoofdkast om die nevenkasten aan te sluiten is overbodig alles in die nevenkasten op 16A afzekeren en zoals getekend per kast een aardlek schakelaar.
Sluiting op die kabels tussen de kasten wordt beveiligd door de hoofd automaat.

En aardlek automaten zijn er enkel om er voor te zorgen dat de boel spanningsloos wordt als er lek naar aarde is en er gevaar is dat behuizingen van apparatuur onder spanning komt te staan.

Er zijn eigenlijk 3 onderverdelers. En 1 hoofdkast.
Dat terzijde is het alsnog niet verstandig om enkelfasig op te delen.

[basdegier]

Out.of.Control schreef op donderdag 28 december 2023 @ 22:52:
[...]


Nee, dat is welliswaar de bekendste toepassing, maar niet de enige.
Hoe ga je ervoor zorgen dat een fase-aardfout tijdig wordt afgeschakeld als je een TT-stelsel hebt met pak-m-beet 5 Ohm aardverspreidingsweerstand? En dat is echt geen bizar hoge waarde voor een aardpen.

Ik heb inderdaad een TT-stelsel en denk dat het toch het veiligst is om een aardlekschakelaar te plaatsen en daar 3 B20 automaten achter te zetten voor de 3 onderverdelers. Daarmee is de kabel ook beveiligd tegen sluiting tussen de fase en aarde, dit lijkt me de veiligste oplossing.

Nu is de volgende vraag: welke aardlek? Volgens mij heb ik een 300mA nodig, anders klapt de centrale aardlek eruit bij een aardingsprobleem van een eindgroep. Ik heb ABB componenten, en zie dat ABB een 300mA selectief heeft en een "gewone" 300mA. Enig idee wat het verschil is? Door 30mA en 300mA te gebruiken creëer je naar mijn weten selectiviteit t.a.v. aarde, mij is niet duidelijk hoe dit een eigenschap van de aardlekschakelaar kan zijn en wat de verschillen tussen deze 2 schakelaars zijn.

Dan nog een 2e punt over zonnepanelen en maximale stroom door o.a. bovenstaande aardlek.
Ik heb straks 30 panelen van 435WPiek. Als ik het goed begrijp, zou ik in theorie 30x435W =13050KW kunnen opwekken. Dat komt overeen met 13050W/230V = 56,7A over 3 fases. Dat is dus 3x18,9A, gemakshalve 3x19A.. Dit is uiteraard theoretisch, zeker omdat ik een oost-west opstelling heb. (Realistisch zal het max 15A zijn (80%), maar volgens mij moet ik rekenen met het theoretische maximum.)
Dus: max 3x19A + 3x25A = 3x44A beschikbaar in theorie.
Dit betekent dat mijn aardlekschakelaar, met daarachter 3 B20 groepen, in theorie 44A kan trekken. Deze vlieger gaat ook op bij mijn 2-polige aardlekschakelaars met daarachter 3 of 4 B16 automaten.
Mijn vraag is daarom of ik hier aardlekschakelaars van 63A moet toepassen of dat dat 40A volstaat. Overigens heeft ABB alleen een 40A 4P 300mA Selectief aardlekschakelaar dus bij 63 kan ik alleen een "gewone 300mA aardlek pakken" (zie mijn 1e vraag over selectieve aardlekschakelaars).

Samenvattend zijn dit mijn vragen:

1. Klopt het dat ik beter een 300mA i.p.v. 30mA aardlekschakelaar voor de B20 automaten naar de onderverdelers?
2. Uitgaande dat het antwoord op 1) "ja" is: wat is het verschil tussen de "Selectief" variant van ABB en de "gewone" variant?
3. Moeten mijn aardlekschakelaars 63A of 40A zijn of is dit overkill? (Indien 63A dan zal de bedrading uiteraard ook 10mm2 i.p.v. 6 mm2 worden)

[ Voor 9% gewijzigd door basdegier op 08-01-2024 22:06 ]

[Out.of.Control]

1. Als je de eindgroepen in de onderverdelers nog voorziet van een 30mA aardlekbeveiliging, dan is 300 mA in de hoofdverdeler inderdaad voldoende.
2. Een selectieve aardlekschakelaar heeft een vertraging om selectief te kunnen zijn t.o.v. een normale aardlekschakelaar met dezelfde waarde. Maar in dit geval heb je al selectiviteit door het verschil van 300 vs 30 mA en heb je dus geen selectieve variant nodig.
3. Ik heb het totaalplaatje niet voor ogen, maar als er meer dan 40 A doorheen kan lopen, dan heb je inderdaad in beginsel 63A componenten nodig en ook dikkere bekabeling.

[Xander]

basdegier schreef op maandag 8 januari 2024 @ 21:54:
[...]

Ik heb inderdaad een TT-stelsel en denk dat het toch het veiligst is om een aardlekschakelaar te plaatsen en daar 3 B20 automaten achter te zetten voor de 3 onderverdelers. Daarmee is de kabel ook beveiligd tegen sluiting tussen de fase en aarde, dit lijkt me de veiligste oplossing.

Of het nodig is, is de vraag, maar het is inderdaad sowieso de veiligste oplossing.

Nu is de volgende vraag: welke aardlek? Volgens mij heb ik een 300mA nodig, anders klapt de centrale aardlek eruit bij een aardingsprobleem van een eindgroep. Ik heb ABB componenten, en zie dat ABB een 300mA selectief heeft en een "gewone" 300mA. Enig idee wat het verschil is? Door 30mA en 300mA te gebruiken creëer je naar mijn weten selectiviteit t.a.v. aarde, mij is niet duidelijk hoe dit een eigenschap van de aardlekschakelaar kan zijn en wat de verschillen tussen deze 2 schakelaars zijn.

Als je selectiviteit wilt creëren tussen de aardlekschakelaars dan moet je 300mA selectief toepassen. Een selectieve aardlekschakelaar reageert niet alleen bij een hogere stroom, maar daarnaast ook trager. Als je een 30mA aardlekschakelaar achter een normale niet selectieve 300mA aardlekschakelaar plaatst en je schakelt een apparaat in wat 300mA lekstroom heeft dan ben je niet zeker dat alleen de laatste aardlekschakelaar tript, dat kan dan net zo goed alleen de eerste zijn, of ze trippen allebei... Alleen bij lekstromen die laag genoeg zijn om de 300mA aardlekschakelaar niet te laten trippen (<105mA bij type A) kun je er dan vanuit gaan dat deze schakelaar niet tript.

Een selectieve aardlekschakelaar bestaat dus juist om dit probleem op te lossen.

Dus: max 3x19A + 3x25A = 3x44A beschikbaar in theorie.
Dit betekent dat mijn aardlekschakelaar, met daarachter 3 B20 groepen, in theorie 44A kan trekken. Deze vlieger gaat ook op bij mijn 2-polige aardlekschakelaars met daarachter 3 of 4 B16 automaten.
Mijn vraag is daarom of ik hier aardlekschakelaars van 63A moet toepassen of dat dat 40A volstaat. Overigens heeft ABB alleen een 40A 4P 300mA Selectief aardlekschakelaar dus bij 63 kan ik alleen een "gewone 300mA aardlek pakken" (zie mijn 1e vraag over selectieve aardlekschakelaars).

Ja, je zou 63A schakelaars moeten toepassen, die heeft ABB ook gewoon selectief. Zoek naar de 2CSF204201R3630.

[basdegier]

In plaats van (hele dure) 63A componenten, heb ik het scenario uitgewerkt met een rem automaat. Door mijn aardlekschakelaars achter een 40A C40 automaat te zetten kan er nooit meer dan 40A door een aardlek gaan lopen.
Ik heb het hele plan in een schema gestopt hieronder, incl. draaddiktes. Enige twijfel die ik nog heb zijn mijn YMVK kabels naar de onderverdelers. Ik heb nog aardig wat 3x2,5mm2 liggen en die wil ik eigenlijk gebruiken tenzij dat toch een probleem kan vormen. Volgens mij moet het ook voldoende zijn voor de korte lengtes, zeker omdat de kabels goed beschermt zijn met een aardlek en automaat, zie ik hier nog iets over het hoofd?
In de onderverdelers heb ik wel 6mm2 ingetekend, dat is bij een 2,5mm2 aanvoer een beetje nutteloos maar het lijkt me wel zo netjes. Of is dit niet toegestaan omdat de aanvoer kabel dunner is en dit verwarring kan opleveren?

[Dapdodo]

Alamat (=aardlekautomaat) en dan nog eens een aardlekschakelaar, is dat niet een beetje dubbel. Als je type B nodig hebt, is de aardlekschakelaar type B gelijk ook A bij zonnepanelen. Dus daarachter hoeft alleen een automaat.
Als je 10mm2 nodig vind voor achter je hoofdschakelaar, dan ook alles uitvoeren in 10mm2 tot de eerst volgende componenten. Want de lengte kan het niet zijn (zit in de meterkast). Als het buiten de meterkast komt dan dient de buitenunit nog in de meterkast een kabelbeveiliging te krijgen.

Dat je B16 neemt ipv B6 of B10 snap ik wel ivm kosten, maar hoop voor je dat je gelijktijdigheid heel laag is en dat je hoofdzekeringen automaten zijn voor in de winter.
Eigenlijk moet je voor alles voor de remautomaat al een netwerk berekening maken met meerdere voedingen.

[jrrooster]

Je mag vanuit groepenkast zonder extra overstroom beveiliging naar de onder verdeler gaan. Je moet dan wel de voeding naar je onderverdeler beveiligen met een aardlek van 300ma. Als je de juiste voedingskabel kabel gebruikt (meestal 5x6mm2 voldoende), dan is beveiliging door de hoofdzekeringen afgedekt. De hoofdzekeringen zorgen immers ook voor de beveiliging van de interne bedrading van de groepenkast.
Wat je wel vaak ziet is dat monteurs als nog een 25C automaat gebruiken om de kabel als nog aftezekeren, terwijl de hoofdaansluiting 3x25 is. Dit heeft dus geen zin.
Vervolgens kun je gewoon in de onderverdeler met 16A groepen werken.

[ Voor 5% gewijzigd door jrrooster op 14-01-2024 11:36 ]

[basdegier]

Dapdodo schreef op zondag 14 januari 2024 @ 10:11:
Alamat (=aardlekautomaat) en dan nog eens een aardlekschakelaar, is dat niet een beetje dubbel. Als je type B nodig hebt, is de aardlekschakelaar type B gelijk ook A bij zonnepanelen. Dus daarachter hoeft alleen een automaat.
Als je 10mm2 nodig vind voor achter je hoofdschakelaar, dan ook alles uitvoeren in 10mm2 tot de eerst volgende componenten. Want de lengte kan het niet zijn (zit in de meterkast). Als het buiten de meterkast komt dan dient de buitenunit nog in de meterkast een kabelbeveiliging te krijgen.

Dat je B16 neemt ipv B6 of B10 snap ik wel ivm kosten, maar hoop voor je dat je gelijktijdigheid heel laag is en dat je hoofdzekeringen automaten zijn voor in de winter.
Eigenlijk moet je voor alles voor de remautomaat al een netwerk berekening maken met meerdere voedingen.

Inderdaad die dubbele alamat bij de zonnepanelen is een copy-paste fout die ik mist heb, er komt er uiteraard maar 1 en wat extra componenten die ik inteken zodra de zonnepanelenleverancier dit heeft aangesloten, volgens mij nog een q-relay van Enphase.

T.a.v. 10mm2 - volgens mij heb ik alles uitgevoerd met 10mm2 waar meer dan 40A zou kunnen lopen toch? Niet naar de alamat van de zonnepanelen, maar hier kan ook nooit meer dan 40A lopen, waarom zou ik hier dan 10mm2 gebruiken?

T.a.v. de gelijktijdigheid: ik snap de zorg in algemene zin, dat als er een hoop gelijktijdig draait en met name op dezelfde fase dan kan dat een probleem vormen. Ik snap alleen niet wat in dit ontwerp de zorg zou vergroten.
De reden van onderverdelers is overigens niet dat er zo enorm veel verbruikt wordt, de reden is dat ik met mijn leidingwerk anders nooit uit ga komen. Ik verwacht op de normale groepen geen enkel groter verbruik. De warmtepomp natuurlijk wel, maar dat is een 3-fase apparaat dus al mooi verdeeld. Dat geldt ook voor de binnenunit / verwarmer. In de onderverdelers kan ik de load ook goed verdelen, dus ik zie de zorg niet in mijn situatie, of zie jij een probleem dat ik niet zie?

[basdegier]

jrrooster schreef op zondag 14 januari 2024 @ 11:34:
Je mag vanuit groepenkast zonder extra overstroom beveiliging naar de onder verdeler gaan. Je moet dan wel de voeding naar je onderverdeler beveiligen met een aardlek van 300ma. Als je de juiste voedingskabel kabel gebruikt (meestal 5x6mm2 voldoende), dan is beveiliging door de hoofdzekeringen afgedekt. De hoofdzekeringen zorgen immers ook voor de beveiliging van de interne bedrading van de groepenkast.
Wat je wel vaak ziet is dat monteurs als nog een 25C automaat gebruiken om de kabel als nog aftezekeren, terwijl de hoofdaansluiting 3x25 is. Dit heeft dus geen zin.
Vervolgens kun je gewoon in de onderverdeler met 16A groepen werken.

Ik dacht dat je de groepenkast niet mocht verlaten zonder een een eigen overstroombeveiliging (bovenop je hoofdzekering). Als dat wel mag kan ik altijd mijn 20A automaten nog verwijderen als 20A een beperking zou zijn op mijn onderverdelers (wat ik absoluut niet verwacht, omdat al het zware spul direct op mijn hoofdverdeler zit). Als ik dit wil doen moet ik dus wel mijn YMVK zwaarder uitrusten dan 2,5mm2, wat ik eigenlijk niet van plan was.
Dit is ook nog steeds wel mijn vraag: kan ik 2,5MM gebruiken tussen de B20 automaten in de hoofdverdeler en de onderverdelers? Volgens mij is het geen probleem, achter de C20 naar de garage heb ik wel dikkere grondkabel gebruikt van 6mm2 ivm lengte, c-karakteristiek en omdat vervangen van een grondkabel niet meer gaat lukken en ik dus liever marge heb...

[Dapdodo]

basdegier schreef op zondag 14 januari 2024 @ 14:29:
[...]
T.a.v. 10mm2 - volgens mij heb ik alles uitgevoerd met 10mm2 waar meer dan 40A zou kunnen lopen toch? Niet naar de alamat van de zonnepanelen, maar hier kan ook nooit meer dan 40A lopen, waarom zou ik hier dan 10mm2 gebruiken?

T.a.v. de gelijktijdigheid: ik snap de zorg in algemene zin, dat als er een hoop gelijktijdig draait en met name op dezelfde fase dan kan dat een probleem vormen. Ik snap alleen niet wat in dit ontwerp de zorg zou vergroten.
De reden van onderverdelers is overigens niet dat er zo enorm veel verbruikt wordt, de reden is dat ik met mijn leidingwerk anders nooit uit ga komen. Ik verwacht op de normale groepen geen enkel groter verbruik. De warmtepomp natuurlijk wel, maar dat is een 3-fase apparaat dus al mooi verdeeld. Dat geldt ook voor de binnenunit / verwarmer. In de onderverdelers kan ik de load ook goed verdelen, dus ik zie de zorg niet in mijn situatie, of zie jij een probleem dat ik niet zie?

Je bedrading moet bij kortsluiting de totale load kunnen verwerken. Dus als ik de 6mm2 naar de zonnepanelen kortsluit, kan er net zoveel stroom lopen als bij die 10mm2. Dus afhankelijk of je 10mm2 nodig vindt bij 43A of 6mm2 voldoende vindt moet je heel dat deel zo uitvoeren. Alleen als je dubbel geisoleerde draad gaat gebruiken, kan je verjongen voor je zekering.

Als je met je pijpen niet uit komt snap ik dat. Maar dan is 1 automaat toch ook voldoende. Waar ik op doel is als je zoveel automaten hebt, dat de 40A eerst klapt, doordat alles maar 10A max trekt bijvoorbeeld.
En zelfs dat zal niet veel voorkomen. Dus zou je met 6A ook toe kunnen. Maar ja stofzuiger overal en 16A automaten zijn goedkoper dan 6A. Het is geen ramp, maar wees je ervan bewust, dat als er een automaat moet gaan je niet echt weet welke zal gaan.

[basdegier]

Dapdodo schreef op zondag 14 januari 2024 @ 17:22:
[...]

Je bedrading moet bij kortsluiting de totale load kunnen verwerken. Dus als ik de 6mm2 naar de zonnepanelen kortsluit, kan er net zoveel stroom lopen als bij die 10mm2. Dus afhankelijk of je 10mm2 nodig vindt bij 43A of 6mm2 voldoende vindt moet je heel dat deel zo uitvoeren. Alleen als je dubbel geisoleerde draad gaat gebruiken, kan je verjongen voor je zekering.

Helder - kleine moeite om ook 10mm2 naar de toekomstige alamat van de zonnepanelen te leggen dus dat ga ik doen.

Dapdodo schreef op zondag 14 januari 2024 @ 17:22:
[...]
Als je met je pijpen niet uit komt snap ik dat. Maar dan is 1 automaat toch ook voldoende. Waar ik op doel is als je zoveel automaten hebt, dat de 40A eerst klapt, doordat alles maar 10A max trekt bijvoorbeeld.
En zelfs dat zal niet veel voorkomen. Dus zou je met 6A ook toe kunnen. Maar ja stofzuiger overal en 16A automaten zijn goedkoper dan 6A. Het is geen ramp, maar wees je ervan bewust, dat als er een automaat moet gaan je niet echt weet welke zal gaan.

Ik zie het niet gebeuren dat ik zoveel stroom trek. Als dat wel zou gebeuren dan is mijn hoofdaansluiting te licht want dan heb ik die stroom vooral in de winter nodig als mijn panelen weinig leveren. Die rem automaat is absoluut niet omdat ik denk dat ik meer dan 40A ga trekken, maar omdat het in theorie zou kunnen bij vol vemogen van de panelen en vol gebruik. Theoretische situatie, maar ik wil echt een goede installatie neerzetten en deze laten keuren (ivm verzekering). Ieder punt van mogelijke afkeur wil ik voorkomen vandaar de rem automaat.

Je geeft aan dat 1 automaar ook voldoende moet zijn. Ik weet niet precies wat je bedoelt, maar volgens mij bedoel je 1 automaat ipv een onderverdeler, en daar alles op aansluiten.
Punt is dat er nu 3 fasen naar iedere onderverdeler gaan en dit biedt me de mogelijkheid om mijn groepen achter de onderverdeler netjes over de fases te verdelen. Dat zou ook vanuit de meterkast kunnen, maar dan moet ik meerdere groepen vanuit de meterkast laten lopen en dan kom ik in de knoop met mijn leidingen.
Daar waar ik buitengroepen of badkamergroepen heb gebruik ik een alamat. Hiermee voorkom ik dat de "risico groepen" de hele onderverdeler onderuit trekken. Verder vind ik het handig om bijvoorbeeld boven voor 1 of 2 slaapkamers een groep te hebben, dat is niet zozeer omdat er zoveel stroom nodig is maar meer omdat je dan een klein deel van de verieping spanningsloos kan maken indien nodig.
Ik ben het dus met je eens dat 16A over het algemeen niet nodig is, maar zoals iemand eerder hier adviseerde lijkt het me goed om zo veel mogelijk voorspelbaar te zijn en een eindgroep is over het algemeen 16A. Bovendien weet je nooit of je een keer een elektrisch kacheltje oid wil gebruiken, dan is het wel handig om niet te krap te zekeren. Daarnaast het kostenaspect zoals je al aangaf.

[basdegier]

Aangepaste tekening