Schakeloplossing voor elektra en verlichting in tuin (230v)

[B-Bandit]

Situatie: onze tuin is vorige week aangelegd. Tijdens de aanleg heb ik op diverse plekken 4-aderige YMVK-as kabel laten leggen. Deze heb ik op een aantal punten weer vertakt middels een gietmof. Het voordeel van een gietmof is dat er niet zoveel kabels door je tuin lopen. Het nadeel is dat alles met elkaar verbonden is waardoor kortsluiting bij 1 lamp ervoor kan zorgen dat de hele groep eruit klapt en je mag gaan uitzoeken waar de kortsluiting zit. Daarom heb ik ook een aantal vertakkingen opgezet die nog niet aan elkaar zijn “geknoopt” middels lasklemmen en waar ik graag jullie advies voor wil inwinnen.

Concrete vraag: vanuit de garage vertakken er 4 kabels naar de tuin, waarvan 1 kabel vanuit het fietsenhok ook weer 3x verder wordt vertakt. Ik zou bij deze 2 vertakkingspunten (garage en fietsenhok) op de een of andere manier willen kunnen schakelen tussen de verschillende groepen, een beetje als een groepenkast.

Mijn doel: als een lamp op 1 van de eindpunten kortsluiting heeft, wil ik deze specifieke vertakking kunnen uitschakelen/ontkoppelen, zodat de rest van de tuin niet zonder elektriciteit zit zolang de kortsluiting niet is opgelost.

Waar heb ik zelf aan gedacht: een aparte groepenkast in de garage opzetten (en evt in het fietsenhok). Naast dat dit een relatief dure oplossing is, vereist dit volgens mij ook wat meer kennis van elektra dan ik op dit moment heb (nieuwe groep aansluiten op bestaande meterkast gaat prima verder). Nu zat ik te denken aan een soort van schakelaar die de stroom kan onderbreken, maar ik heb geen idee of hier ook nette (kant en klare?) oplossingen voor bestaan.

Extra informatie: ik gebruik 3 van de 4 aders (bruin, blauw, zwart) en uiteraard is de aarde ook aangesloten. Op de punten waar constante stroom nodig is sluit ik bruin en blauw aan. Op de punten die ik wil schakelen sluit ik zwart en blauw aan zodat deze vanuit de garage kunnen worden geschakeld.
Verder heb ik uitgetekend hoe de diverse vertakkingen lopen. Ik hoop dat eea duidelijk is, zo niet kan ik het verder toelichten!

[bvdbos]

Ehm, gewoon lichtschakelaars gebruiken? 3 in de garage en 3 in het fietsenhok? Dan klapt nog steeds alles eruit maar kan je afzonderlijke leidingen naar buiten uitsluiten door simpelweg de schakelaar om te zetten.

Of toch een stoppenkast, daar is in jouw geval niets moeilijks aan (aangezien je al weet hoe je een extra groep in de kast moet plaatsen). Dan blijven de andere leidingen naar buiten werken als er ergens kortsluiting is (dan kan je er misschien beter twee plaatsen in jouw geval). Als je op MP kijkt dan zullen er vast te koop staan..

[ Voor 42% gewijzigd door bvdbos op 08-03-2023 10:01 ]

[FRANQ]

Ik zou geen lichtschakelaars gebruiken om de kabels af te kunnen schakelen maar gewoon installatieautomaten.
Netto is het denk ik niet eens extreem veel duurder, een automaatje kost 6 euro.
Scheelt je zelf werk met alles netjes recht hangen en doorverbinden, dat is makkelijker met een automaat.
En het zit netjes in een kastje voor 2 of 3 tientjes.
Daarnaast is een lichtschakelaar niet geschikt om een frituurpan op aan te sluiten.


Ik heb in mijn schuur zo'n kastje geplaatst
https://www.elektramat.nl...rij-5-modules-125x200-mm/

De binnenkomende kabel uit de meterkast (20A C-kar in meterkast) onderop een rijtje automaten aangesloten.

Groep 1 voor schuur afgezekerd met een 16A C-kar
Groep 2 voor tuinverlichting afgezekerd met een 6A B-kar
Groep 3 voor vijver afgezekerd met een 6A B-kar
Groep 4 voor stopcontacten in de tuin afgezekerd met een 16A C-kar

6A B-kar : https://www.elektramat.nl...ig-nul-6a-b-kar-85001000/
16A C-kar : https://www.elektramat.nl...g-nul-16a-c-kar-85001005/
20A C-kar : https://www.elektramat.nl...g-nul-20a-c-kar-85001007/

C karakteristiek vanwege de inschakelstromen van een slijptol of lasapparaat.

Heb voor de verlichting er nog een finder schemerschakelaar tussen zitten en een Astro tijdschakelklok.

Je zou in de garage de groepen met stopcontacten kunnen uitvoeren met 16A B of C kar automaten.
En voor verlichting in de garage en fietsenhok alles met 6A B-kar automaten.

[ Voor 5% gewijzigd door FRANQ op 08-03-2023 10:35 ]

[B-Bandit]

FRANQ schreef op woensdag 8 maart 2023 @ 10:26:
Ik zou geen lichtschakelaars gebruiken om de kabels af te kunnen schakelen maar gewoon installatieautomaten.
Netto is het denk ik niet eens extreem veel duurder, een automaatje kost 6 euro.
Scheelt je zelf werk met alles netjes recht hangen en doorverbinden, dat is makkelijker met een automaat.
En het zit netjes in een kastje voor 2 of 3 tientjes.
Daarnaast is een lichtschakelaar niet geschikt om een frituurpan op aan te sluiten.


Ik heb in mijn schuur zo'n kastje geplaatst
https://www.elektramat.nl...rij-5-modules-125x200-mm/

De binnenkomende kabel uit de meterkast (20A C-kar in meterkast) onderop een rijtje automaten aangesloten.

Groep 1 voor schuur afgezekerd met een 16A C-kar
Groep 2 voor tuinverlichting afgezekerd met een 6A B-kar
Groep 3 voor vijver afgezekerd met een 6A B-kar
Groep 4 voor stopcontacten in de tuin afgezekerd met een 16A C-kar

6A B-kar : https://www.elektramat.nl...ig-nul-6a-b-kar-85001000/
16A C-kar : https://www.elektramat.nl...g-nul-16a-c-kar-85001005/
20A C-kar : https://www.elektramat.nl...g-nul-20a-c-kar-85001007/

C karakteristiek vanwege de inschakelstromen van een slijptol of lasapparaat.

Heb voor de verlichting er nog een finder schemerschakelaar tussen zitten en een Astro tijdschakelklok.

Je zou in de garage de groepen met stopcontacten kunnen uitvoeren met 16A B of C kar automaten.
En voor verlichting in de garage en fietsenhok alles met 6A B-kar automaten.

In de meterkast ga ik de groep voor de tuin aansluiten op een aardlekautomaat (16A B-kar). Dat is dus 1 groep waarvan de kabel uitkomt in de garage. Mag je daar zonder meer dan weer installatieautomaten achter hangen? Geldt dat dan niet als het bijplaatsen van een extra groep(enkast)? Ik meen dat je namelijk niet zomaar een "groep" achter een groep mag plaatsen. Maar dat is juist het stuk waar het mij nog aan kennis ontbreekt.

Overigens gekozen voor een 16A B-kar voor de aardlekautomaat omdat dat ruimte biedt voor 3600w en ik geen apparaten heb die daar overheen gaan.

[FRANQ]

B-Bandit schreef op woensdag 8 maart 2023 @ 10:50:
[...]


In de meterkast ga ik de groep voor de tuin aansluiten op een aardlekautomaat (16A B-kar). Dat is dus 1 groep waarvan de kabel uitkomt in de garage. Mag je daar zonder meer dan weer installatieautomaten achter hangen? Geldt dat dan niet als het bijplaatsen van een extra groep(enkast)? Ik meen dat je namelijk niet zomaar een "groep" achter een groep mag plaatsen. Maar dat is juist het stuk waar het mij nog aan kennis ontbreekt.

Overigens gekozen voor een 16A B-kar voor de aardlekautomaat omdat dat ruimte biedt voor 3600w en ik geen apparaten heb die daar overheen gaan.

Achter 16A automaten kun je 10A automaten toepassen om selectief te zijn.
10A kun je maximaal 2200-2400w op aansluiten.

Je kan ook een 16A automaat erachter zetten, maar dan valt er niet te voorspellen welke van de 2 uitschakelt. Dus dit is niet selectief.

Als de automaat in de meterkast enkel voor de tuin is, kun je deze vervangen voor een zwaardere.
Anders dus 10A (of eventueel 12A) automaten toepassen.

[B-Bandit]

FRANQ schreef op woensdag 8 maart 2023 @ 10:59:
[...]


Achter 16A automaten kun je 10A automaten toepassen om selectief te zijn.
10A kun je maximaal 2200-2400w op aansluiten.

Je kan ook een 16A automaat erachter zetten, maar dan valt er niet te voorspellen welke van de 2 uitschakelt. Dus dit is niet selectief.

Als de automaat in de meterkast enkel voor de tuin is, kun je deze vervangen voor een zwaardere.
Anders dus 10A (of eventueel 12A) automaten toepassen.

[Afbeelding]

Ik heb inderdaad gekozen voor een 16A automaat om selectief te blijven tov de hoofdschakelaar (3x 25A C-kar). Op zich zou er nog ruimte zijn voor een 16A C-kar, maar zoals gezegd verwacht ik niet dat dit nodig is.

Maar goed, voortbordurend hierop denk ik aan het volgende om alles selectief te houden:
1. 16A B-kar aardlekautomaat in de meterkast (ik noem dit even groep 15)
2. 10A B-kar 2x plaatsen op groep 15 (groep 15-II naar het fietsenhok en 15-III naar het terras) en 2x 6A voor de verlichting.
3. 6A B-kar 3x in het fietsenhok aansluiten op groep 15-II.

Enige wat ik mij nu bedenk is dat we wellicht af en toe buiten willen gourmetten en je dan wellicht aan 10A niet genoeg hebt als je 2 apparaten gebruikt. Mag je in bovenstaand voorbeeld groep 15 uit de meterkast -voordat je deze aansluit op de 10A installatieautomaat- splitsen (lasklem) en rechtstreeks aansluiten op de kabel die naar het terras en de overkapping loopt en de andere vertakking dus voorzien van de verdeling zoals hierboven geschetst met de 10A installatieautomaten. Of moet een installatieautomaat altijd achter een onvertakte groep geplaatst worden?

1. 16A B-kar aardlekautomaat in de meterkast (ik noem dit even groep 15)
2. Groep 15 in de garage verdelen met een lasklem, waarvan 2 uitgangen (kabel C en D in mijn tekening) rechtstreeks gaan naar terras + overkapping en de derde uitgang dient als input op de "groepenkast" die wordt voorzien van max 6A installatieautomaten (voor 2x verlichting).
3. D2 in mijn tekening is in dit geval dan ook een rechtstreekse aansluiting op groep 15, waardoor ik in het fietsenhok evt ook zou kunnen werken met 10A voor de aansluiting in het hok zelf (opladen fietsen en evt bladblazer oid).

Klinkt enerzijds als heel veel. Aan de andere kant, als ik alles dmv gietmoffen aan elkaar had geknoopt en door de tuin had laten lopen zat alles ook gewoon aangesloten op groep 15 in de meterkast, maar dan zonder tussenschakels. Dus dit lijkt mij veiliger? Evt kortsluiting verwacht ik bij de lampen ed, dus ook niet zo erg dat het terras en overkapping rechtstreeks op de groep in de meterkast zijn aangesloten.

[FRANQ]

B-Bandit schreef op woensdag 8 maart 2023 @ 11:37:
[...]


Enige wat ik mij nu bedenk is dat we wellicht af en toe buiten willen gourmetten en je dan wellicht aan 10A niet genoeg hebt als je 2 apparaten gebruikt. Mag je in bovenstaand voorbeeld groep 15 uit de meterkast -voordat je deze aansluit op de 10A installatieautomaat- splitsen (lasklem) en rechtstreeks aansluiten op de kabel die naar het terras en de overkapping loopt en de andere vertakking dus voorzien van de verdeling zoals hierboven geschetst met de 10A installatieautomaten. Of moet een installatieautomaat altijd achter een onvertakte groep geplaatst worden?

Of het officieel mag volgens de normen weet ik niet.
Misschien dat iemand anders daar wat over kan zeggen.

Maar in principe is dat stopcontact gewoon afgezekerd.

Je zal dan alsnog voor het 2e gourmetstel een verlengsnoer moeten leggen naar binnen op een andere groep.

Mijn gourmetstel x2 gaat wel over de 16A heen.
Maar een 16A stopcontact is ook wel fijn voor een 3200w frituur.

[ Voor 3% gewijzigd door FRANQ op 08-03-2023 12:17 ]

[B-Bandit]

FRANQ schreef op woensdag 8 maart 2023 @ 12:16:
[...]


Of het officieel mag volgens de normen weet ik niet.
Misschien dat iemand anders daar wat over kan zeggen.

Maar in principe is dat stopcontact gewoon afgezekerd.

Je zal dan alsnog voor het 2e gourmetstel een verlengsnoer moeten leggen naar binnen op een andere groep.

Mijn gourmetstel x2 gaat wel over de 16A heen.
Maar een 16A stopcontact is ook wel fijn voor een 3200w frituur.

Ja ik wil dus eigenlijk weten of dat officieel mag.

Dus:
- Mag je een groep die is aangesloten op een aardlekautomaat in de meterkast vertakken, waarbij 1 van de vertakkingen zelf ook weer wordt voorzien van installatieautomaten. Uiteraard rekening houdende met selectiviteit. Voordeel is dat de vertakkingen de volledige 16A kunnen benutten.
OF
- Moet je van automaat - > automaat en pas daarna vertakken. Met als nadeel dat alle "vertakkingen" gemaximeerd zijn tot 10A of lager ivm selectiviteit.

Als alternatief zit ik nog te denken aan het trekken van een tweede groep. Er ligt immers een mantelbuis dus de ruimte is er. Maar mijn groepenkast begint aardig vol te raken en ik heb graag plek over voor toekomstige laadpaal en warmtepomp.

[reductio]

Er is veel discussie over selectiviteit en onderverdelers. Consensus is volgens mij dat selectiviteit slechts keihard verplicht is (volgens de Netcode en NEN1010) ten op zichte van de hoofdaansluiting van de netbeheerder. Verdere selectiviteit in onderverdelers is verstanding/wenselijk maar tegelijkertijd ook vrijwel onhaalbaar om 100% te krijgen (tijdselectief + stroomselectief).
Zie bijvoorbeeld dit Tweakers-topic Selectiviteit onderverdeler en vanaf deze post in het grote topic voor Elektra huisinstallaties.

Voor het schakelen van grootverbruikers / WCDs is de term werkschakelaar.

[B-Bandit]

reductio schreef op vrijdag 10 maart 2023 @ 18:01:
Er is veel discussie over selectiviteit en onderverdelers. Consensus is volgens mij dat selectiviteit slechts keihard verplicht is (volgens de Netcode en NEN1010) ten op zichte van de hoofdaansluiting van de netbeheerder. Verdere selectiviteit in onderverdelers is verstanding/wenselijk maar tegelijkertijd ook vrijwel onhaalbaar om 100% te krijgen (tijdselectief + stroomselectief).
Zie bijvoorbeeld dit Tweakers-topic Selectiviteit onderverdeler en vanaf deze post in het grote topic voor Elektra huisinstallaties.

Voor het schakelen van grootverbruikers / WCDs is de term werkschakelaar.

Tnx, mooi leesvoer. De werkschakelaar had ik ook al gevonden en kan een oplossing zijn voor als ik het terras en de overkapping rechtstreeks aansluit op de 16A groep van de meterkast en hij daarna verder vertakt. In geval van kortsluiting bij terras/overkapping kan je die vertakking isoleren dmv een werkschakelaar zodat de rest blijft werken.

Waar ik vandaag weer tegenaan liep is dat ik alle lampen via 1 schakelaar zou willen schakelen, maar door het plaatsen van onderverdelers dit weer lastig wordt. Alles is dan immers gekoppeld via de zwarte draad waardoor kortsluiting op 1 'ondergroep' overslaat naar de andere ondergroepen.

[B-lex]

Wellicht achteraf wat jammer en te rigoreus om nu nog te doen, maar je had ipv gietmoffen de lasdozen beter bovengronds kunnen houden.

Ik heb dat ook gedaan, en had een paar maanden terug exact jouw probleem. Een bepaald stopcontact in de tuin triggerde de aardlekautomaat steeds. Uiteindelijk kon ik via de toegangelijke lasdozen heel eenvoudig de WAGO'tjes losnemen en zo het probleem isoleren, en die strang tijdelijk losgekoppeld laten zodat de andere lampen/tuinhuis er geen hinder van hadden.

Is het nog een optie om de gietmoffen te verwijderen en de lassen bovengronds te maken?

[B-Bandit]

B-lex schreef op vrijdag 10 maart 2023 @ 19:25:
Wellicht achteraf wat jammer en te rigoreus om nu nog te doen, maar je had ipv gietmoffen de lasdozen beter bovengronds kunnen houden.

Ik heb dat ook gedaan, en had een paar maanden terug exact jouw probleem. Een bepaald stopcontact in de tuin triggerde de aardlekautomaat steeds. Uiteindelijk kon ik via de toegangelijke lasdozen heel eenvoudig de WAGO'tjes losnemen en zo het probleem isoleren, en die strang tijdelijk losgekoppeld laten zodat de andere lampen/tuinhuis er geen hinder van hadden.

Is het nog een optie om de gietmoffen te verwijderen en de lassen bovengronds te maken?

Enkele gietmoffen liggen onder bestrating, dus dat is niet echt makkelijk. Maar goed, jouw verhaal is precies de reden dat ik zoveel mogelijk verbindingen geisoleerd wil hebben. Ik ga namelijk echt niet acuut een lampje lopen repareren als er iets loopt te glitchen. Zonder die specifieke lamp dan af te kunnen sluiten zit ik zeker enkele weken zonder stroom in de tuin.

Waar zat bij jou uiteindelijk het probleem? Was de WAGO klem niet goed of lag het aan het stopcontact? Ik verwacht zelf in elk geval 10 jaar lang geen problemen met de WAGO klemmen die in de gietmof zitten. Heb ze ook allemaal getest voor ik de gietmoffen definitief heb laten begraven.

[B-lex]

B-Bandit schreef op vrijdag 10 maart 2023 @ 23:43:
[...]


Enkele gietmoffen liggen onder bestrating, dus dat is niet echt makkelijk. Maar goed, jouw verhaal is precies de reden dat ik zoveel mogelijk verbindingen geisoleerd wil hebben. Ik ga namelijk echt niet acuut een lampje lopen repareren als er iets loopt te glitchen. Zonder die specifieke lamp dan af te kunnen sluiten zit ik zeker enkele weken zonder stroom in de tuin.

Waar zat bij jou uiteindelijk het probleem? Was de WAGO klem niet goed of lag het aan het stopcontact? Ik verwacht zelf in elk geval 10 jaar lang geen problemen met de WAGO klemmen die in de gietmof zitten. Heb ze ook allemaal getest voor ik de gietmoffen definitief heb laten begraven.

Het was bij mij een stopcontact waar wat vuiligheid in was gekomen.