Computers naar Zambia

[FrankHe]

In mijn hoedanigheid als software engineer ben ik onlangs naar Livingstone Zambia geweest voor een vrijwilligersproject. Kort gezegd komt het er op neer dat ik de mensen daar graag wil helpen met hun computervaardigheden. En in de verre toekomst kunnen er wellicht goede programmeurs uit voortkomen, dat is de stip die ik op de horizon heb gezet.

Het gaat voornamelijk om een basisschool en middelbareschool maar ook om volwassenenonderwijs, mensen die op latere leeftijd naar school gaan om alsnog hun basisschool- / middelbareschooldiploma te behalen. Heel mooi om te zien wat het met de ze doet, scholing geeft mensen meer waardigheid. Kunnen lezen en schrijven en rekenvaardigheid zijn belangrijk om te kunnen functioneren en noodzakelijk om succesvol je eigen bedrijfje te starten zonder afhankelijk te zijn van anderen. De mensen in Zambia zijn zeer gemotiveerd, er was zelfs een vrouw van 80 jaar oud die laatst haar basisschool heeft afgerond. Dat vind ik echt heel mooi om te zien!

Even terug naar de computers. Je raad het waarschijnlijk al, die computers zijn er zo goed als niet. In de opslagruimte van de school staat een stapel met 12 jaar oude laptops, een stuk of 20, waarvan er 8 stuks min of meer werkend waren en de overige hadden meerdere mankementen, variërend van dikke strepen op het scherm, laptops die helemaal niet willen opstarten en exemplaren waarvan de netvoeding weg is. Al met al had ik gehoopt een grotere 'ja' stapel te hebben, maar de 'nee' stapel bleek duidelijk de overhand te hebben. Het is nog maar de vraag of de defecten opgelost kunnen worden. Mijn vermoeden is dat het wellicht mogelijk is om er nog twee werkend te krijgen maar daarvoor heb ik de juiste gereedschappen nodig, kleine schroevendraaiers en dergelijk. Het is schier onmogelijk om dergelijke gereedschappen ter plaatse te verkrijgen.

Nu zijn laptops natuurlijk mooi maar als ik kijk naar wat de behoeftes zijn dan lijk het mij beter om een klaslokaal in te richten met een stuk of 40 desktops / thin clients. Het voordeel is dat je deze minder gemakkelijk meeneemt, het scherm en de computer kun je vastschroeven aan de tafel en de kabels van het toetsenbord en de muis kun je vastmaken zodat deze netjes bij de computer blijven.

Er is trouwens nog een ander probleem met die laptops, omdat die dingen 12 jaar oud zijn werken de accu's niet meer, daardoor moeten ze altijd met een wandcontactdoos zijn verbonden. Daarvoor heb je verlengsnoeren nodig en verlengsnoeren door een klaslokaal leggen is gewoonweg vragen om ongelukken. Dat is voor mij een extra reden om naar een oplossing te kijken met desktops en vaste bekabeling.

Laptops of Chrome books zie ik op dit moment meer als een ding voor de verre toekomst. Mocht iemand daar andere ideeën over hebben dan laat ik mij graag overtuigen.

Het project en de doelstelling.

Te starten bij één school, je moet immers ergens beginnen. Een van de scholen heeft een lokaal beschikbaar dat kan worden gebruikt voor een permanente opstelling van een stuk of 40 computers. Het is belangrijk om te weten dat een schoolklas in Zambia tot wel 70 kinderen kan bevatten. Zet je er twee achter één computer dan heb je dus 35 computers nodig. Eentje voor de docent en een hand vol reserve en je telling komt uit op een lokaal met 40 machines.

Een internetverbinding is nog niet direct noodzakelijk, al staat die wel redelijk hoog op mijn lijstje. Netwerk en dergelijk kom ik later op terug.

In het begin is het belangrijkste dat mensen gewoonweg gevoel krijgen voor de computer. Laat de kinderen in het begin maar een spelletje spelen zodat ze bekend raken met de muis en het toetsenbord, ontwikkel deze basisvaardigheden spelenderwijs.

Zodra men gevoel heeft voor de muis en het toetsenbord dan kun je verder met een basistraining tekstverwerken, spreadsheets en dergelijke. Internettoegang volgt daarna. Op dit moment geven ze deze lessen zonder computers, dus uit een boek en op het schoolbord. Dat is natuurlijk niet ideaal. Zonder een computer voor je is het voor mijn gevoel niet mogelijk om deze vaardigheden daadwerkelijk onder de knie te krijgen.

Computers naar Zambia brengen is één ding maar de docenten moeten ook getraind worden. Ze zijn zeer gemotiveerd maar het ontbreekt ze aan de middelen en de kennis. In het lesboek staat bijvoorbeeld de zin: “Bespreek de basis toetscombinaties.” Wij weten dat hier wordt bedoeld: ctrl+s, ctrl+c, ctrl+v en dergelijke maar dit staat niet expliciet in het lesboek. Het grootste deel van de docenten weet dit niet, hebben de kennis niet en hebben daarom training nodig. Ik ben nu het lesboek aan het doornemen en alle, voor ons, voor de hand liggende dingen aan langslopen en ga vervolgens materiaal schrijven die de docenten hierin gaat helpen.

Er is kortom veel te doen.

De infrastructuur bestaat dus in de eerste plaats vooral uit mensen en in de tweede plaats uit technologie. Natuurlijk zijn alle computers in het ideale geval allemaal verbonden met een netwerk en rollen we iedere week volautomatisch een schone image naar alle clients uit. Of dat realistisch is valt nog te bezien, dit is uiteraard uiteindelijk wel het doel maar in het directe begin nog niet meteen de hoogste prioriteit.

Internet is weer een heel ander verhaal. In Zambia hebben ze op sommige plekken wel glasvezel maar ik schat de kans heel laag in dat het lukt om daadwerkelijk glas in de buurt van de school te krijgen. Hier ga ik binnenkort verder onderzoek naar doen. De internetverbinding zal hoogstwaarschijnlijk via een mobiele oplossing gerealiseerd worden, de bandbreedte moet uiteraard netjes worden verdeeld over alle clients. Dat is geen rocket science maar je moet er wel even de juiste hardware voor regelen, deze netjes configureren en ter plekke finetunen.

Dit is een meerjarenplan en dat realiseer ik mij heel goed. Om te beginnen ga ik dus opzoek naar bedrijven die voor weinig geld een 40-tal (oude) computers beschikbaar willen stellen. Een donatie, of overdracht voor een symbolisch bedrag, zou uiteraard helemaal geweldig zijn. Hierin kan ik niet te kieskeurig zijn, een stapel thin clients met 4 GB intern geheugen zou al geweldig zijn. Het liefst wel allemaal met dezelfde configuratie zodat het gemakkelijk is om een image uit te rollen.

Dan de logistiek. We zullen op zoek moeten naar een partner die kan helpen om die computers vanuit Nederland / Europa naar Zambia te krijgen. Hiervoor ben ik verschillende wegen aan het verkennen en ik zal mijn bevindingen binnenkort in dit topic delen. Ook hier zou sponsoring natuurlijk geweldig zijn. Ik kijk daarvoor ook over de grens naar Duitsland, via via is het hopelijk mogelijk om een logistiek bedrijf bij dit project te betrekken.

De Douane in Zambia lijkt meewerkend, via het schoolhoofd en een lokale ontwikkelingsorganisatie is er goed contact met de burgermeester van Livingstone en het regionale hoofd van het ministerie van onderwijs. Ze juichen het initiatief toe en hebben toegezegd alles in het werk te stellen wat nodig is om de computers in Zambia te krijgen en dus ook te praten met de Douane. Gelukkig is corruptie in Zambia zeer laag en men is oprecht medewerkend. Het is nog even bezien hoe dit in de toekomst gaat uitpakken maar vooralsnog heb ik er een goed gevoel bij.

Graag hoor ik van medetweakers of er al iemand ervaring heeft met een dergelijk vrijwilligersproject in het buitenland, tip en andere opmerkingen zijn van harte welkom. Namens de mensen in Zambia, bij voorbaat hartelijk dank!

[True]

En als ze IT vaardigheid hebben opgedaan, hebben ze dan thuis een computer of zicht op een werkplek waar ze een computer nodig hebben en/of kunnen gebruiken?
Voor IT-armoe hoef je niet 8000 km te vliegen, dat kun je om de hoek ook al pogen aan te pakken. Daar waar men wel duidelijk wat heeft aan voorzieningen.

Ik ben sceptisch.

[Falcon]

Mocht je hier wel op door willen pakken, zou ik gaan voor een Terminal <> Mainframe opstelling (lekker old skool):

Client opstelling = Monitor met daarin een HDMI stick met Linux distro + VNC/RDP/Terminal client software + verbonden aan een Wifi netwerk met geen mogelijkheid tot het wijzigen van configuratie/opslaan lokaal. Monitor stuk? HDMI stick eruit en in de volgende monitor. Stroom via USB poort van de monitor of extern.

Server opstelling = Zwaardere hardware, linux server distro erop die de terminal sessies afhandeld. Met een max concurrende sessies.

Leid lokaal iemand op die de server kan administreren, en die eventueel hardware kan vervangen.

Zet overal automatische updates uit, wanneer het werkt

[FrankHe]

True schreef op dinsdag 7 februari 2023 @ 10:32:
En als ze IT vaardigheid hebben opgedaan, hebben ze dan thuis een computer of zicht op een werkplek waar ze een computer nodig hebben en/of kunnen gebruiken?
Voor IT-armoe hoef je niet 8000 km te vliegen, dat kun je om de hoek ook al pogen aan te pakken. Daar waar men wel duidelijk wat heeft aan voorzieningen.

Ik ben sceptisch.

Ik begrijp je scepticisme, het één sluit het ander niet uit. Nederland kent ook zeker armoede en zonder daar iets aan af te willen doen denk ik dat het toch van een andere orde is dan wat ik in Zambia heb gezien. Er is in Nederland ook meer dan voldoende te doen, al wil dat niet zeggen dat we andere landen dan maar links moeten laten liggen.

In Zambia zijn in beginsel genoeg bedrijven waar mensen met computervaardigheden aan de slag kunnen. Het doel wat ik mij heb gesteld is dan ook om niet te stoppen bij scholing alleen. De hele buurt kan, tijdens en voornamelijk buiten schooltijden in het lokaal terecht. Het zal ook niet bij één school blijven. Daarnaast zie ik ook mogelijkheden om de lokale bibliotheek van computers te voorzien om het nog meer toegankelijk te maken.

De hardware is één ding maar de menselijke infrastructuur, de docenten, lokale vrijwilligers zijn nog veel belangrijker. Zonder blijvende lokale kennis en gedegen onderhoud van deze kennis is het verschepen van hardware compleet zinloos. Het is daarom ook een meerjarenplan.

[FrankHe]

Falcon schreef op dinsdag 7 februari 2023 @ 10:43:
Mocht je hier wel op door willen pakken, zou ik gaan voor een Terminal <> Mainframe opstelling (lekker old skool):

Client opstelling = Monitor met daarin een HDMI stick met Linux distro + VNC/RDP/Terminal client software + verbonden aan een Wifi netwerk met geen mogelijkheid tot het wijzigen van configuratie/opslaan lokaal. Monitor stuk? HDMI stick eruit en in de volgende monitor. Stroom via USB poort van de monitor of extern.

Server opstelling = Zwaardere hardware, linux server distro erop die de terminal sessies afhandeld. Met een max concurrende sessies.

Leid lokaal iemand op die de server kan administreren, en die eventueel hardware kan vervangen.

Zet overal automatische updates uit, wanneer het werkt

Dank voor je bericht. Heb je ervaring met dergelijke sticks? Welke zou je aanraden?

Het concept met een terminalserver staat ook zeker op mijn lijst met opties alleen ben ik er nog niet helemaal uit of dit de juiste weg is. Dat werkt voor mijn gevoel alleen wanneer het netwerk zeer soliede is en er niemand met z'n tengels aan de netwerkinstellingen zit. Persoonlijk zou ik een terminal server de ideale oplossing vinden maar ik zie ook een single point of failure. Of te wel alles werkt of niets werkt. Het is zeker iets waar ik aan zit te denken maar heb voor mezelf nog niet helemaal helder of het in dit geval al dan niet de juiste oplossing is.

[True]

Even een paar beren:

• als je gaat voor iets van een terminalserver. die dingen worden meestal in een rack opgehangen in een DC.
  Met hot en cold lanes of in ieder geval een bepaalde temperatuur en luchtvochtigheid. Als je voor refurbished gaat zorg voor voldoende reserve onderdelen én kennis omdat je veel aan het swappen zult zijn. Als je geen airco hebt wordt dit in hartje Afrika sowieso een uitdaging.
• een vervolgvraag; hoe is het met stroom geregeld, is dat betrouwbaar? Is die infrastructuur voldoende voor elkaar dat je een server goed kunt draaien? Heb je ook nog UPS'en nodig?
• als je mensen wilt opleiden, kies dan jongere mensen uit. Die 80 jarige die de basisschool afrond is een uitschieter in de statistieken voor Zambia met een gemiddelde levensverwachting van 53 (!) jaar.
• als er over een paar jaar weer verkiezingen zijn en de verloren partijen zijn het (terecht of onterecht) niet eens met de uitkomst (vergelijkbaar met de laatste verkiezingen) en het loopt uit op geweld (overkomt de besten in Afrika ..) accepteer je het feit dat de school geplunderd wordt en je alles kwijt bent?

[Falcon]

FrankHe schreef op dinsdag 7 februari 2023 @ 10:53:
[...]

Dank voor je bericht. Heb je ervaring met dergelijke sticks? Welke zou je aanraden?

Het concept met een terminalserver staat ook zeker op mijn lijst met opties alleen ben ik er nog niet helemaal uit of dit de juiste weg is. Dat werkt voor mijn gevoel alleen wanneer het netwerk zeer soliede is en er niemand met z'n tengels aan de netwerkinstellingen zit. Persoonlijk zou ik een terminal server de ideale oplossing vinden maar ik zie ook een single point of failure. Of te wel alles werkt of niets werkt. Het is zeker iets waar ik aan zit te denken maar heb voor mezelf nog niet helemaal helder of het in dit geval al dan niet de juiste oplossing is.

Totaal niet.


Andere aanpak:
Vroeger op mijn eerste stage-plek (systeembeheer opleiding) had je wel Reboot kaartjes. Die zorgde ervoor dat je pc altijd precies hetzelfde was na een reboot. Je moest dan wel zorgen dat de documenten op een netwerk werden opgeslagen. Zou misschien ook iets hiervoor zijn. Of in ieder geval de theorie.

[Marxje1981]

Mocht je wel laptops willen hebben, neem dan even contact met me op, ik werk bij een stichting die nu laptops aan het vervangen is, HP probook 450 G3 modellen i5 welke nog een prima 2e leven kunnen hebben denk ik.

[FrankHe]

True schreef op dinsdag 7 februari 2023 @ 11:12:
Even een paar beren:

• als je gaat voor iets van een terminalserver. die dingen worden meestal in een rack opgehangen in een DC.
  Met hot en cold lanes of in ieder geval een bepaalde temperatuur en luchtvochtigheid. Als je voor refurbished gaat zorg voor voldoende reserve onderdelen én kennis omdat je veel aan het swappen zult zijn. Als je geen airco hebt wordt dit in hartje Afrika sowieso een uitdaging.
• een vervolgvraag; hoe is het met stroom geregeld, is dat betrouwbaar? Is die infrastructuur voldoende voor elkaar dat je een server goed kunt draaien? Heb je ook nog UPS'en nodig?
• als je mensen wilt opleiden, kies dan jongere mensen uit. Die 80 jarige die de basisschool afrond is een uitschieter in de statistieken voor Zambia met een gemiddelde levensverwachting van 53 (!) jaar.
• als er over een paar jaar weer verkiezingen zijn en de verloren partijen zijn het (terecht of onterecht) niet eens met de uitkomst (vergelijkbaar met de laatste verkiezingen) en het loopt uit op geweld (overkomt de besten in Afrika ..) accepteer je het feit dat de school geplunderd wordt en je alles kwijt bent?

• Temperatuur is inderdaad een issue, vandaar ook in beginsel mijn inzet om het serverloos te doen.
• De stroomvoorziening heeft mijn aandacht en ik heb al enkele berekenen gemaakt voor 40 (thin) clients met centrale batterij en inverter, eventueel in combinatie met PV. Een server is nog even een ander verhaal.
• Die 80-jarige is zondermeer een uitzondering. Die verwacht ik inderdaad niet zo snel in het computerlokaal.
• Ongeregeldheden en plunderen is doorgaans niet hoe de mensen in Zambia tewerk gaan. Dit risico schat ik vooralsnog vrij laag in. Het is meer iets wat je in Zuid-Afrika ziet. De scholen worden door de buurt / 'community' gedragen, mensen zullen er alles aan doen om hun school te beschermen.

[FrankHe]

Marxje1981 schreef op dinsdag 7 februari 2023 @ 11:39:
Mocht je wel laptops willen hebben, neem dan even contact met me op, ik werk bij een stichting die nu laptops aan het vervangen is, HP probook 450 G3 modellen i5 welke nog een prima 2e leven kunnen hebben denk ik.

Dank voor het aanbod, ik ga het bekijken en neem het in de overweging. Naar verwachting ga ik zelf in september weer naar Zambia. Dat is nog best een tijd weg, ik weet niet of de computers dan nog beschikbaar zijn?

[dion_b]

FrankHe schreef op dinsdag 7 februari 2023 @ 09:54:
In mijn hoedanigheid als software engineer ben ik onlangs naar Livingstone Zambia geweest voor een vrijwilligersproject. Kort gezegd komt het er op neer dat ik de mensen daar graag wil helpen met hun computervaardigheden. En in de verre toekomst kunnen er wellicht goede programmeurs uit voortkomen, dat is de stip die ik op de horizon heb gezet.

Lovenswaardig

[...]

Even terug naar de computers. Je raad het waarschijnlijk al, die computers zijn er zo goed als niet. In de opslagruimte van de school staat een stapel met 12 jaar oude laptops, een stuk of 20, waarvan er 8 stuks min of meer werkend waren en de overige hadden meerdere mankementen, variërend van dikke strepen op het scherm, laptops die helemaal niet willen opstarten en exemplaren waarvan de netvoeding weg is. Al met al had ik gehoopt een grotere 'ja' stapel te hebben, maar de 'nee' stapel bleek duidelijk de overhand te hebben. Het is nog maar de vraag of de defecten opgelost kunnen worden. Mijn vermoeden is dat het wellicht mogelijk is om er nog twee werkend te krijgen maar daarvoor heb ik de juiste gereedschappen nodig, kleine schroevendraaiers en dergelijk. Het is schier onmogelijk om dergelijke gereedschappen ter plaatse te verkrijgen.

Oftewel, infrastructuur om de spullen aan de praat te houden, incl gereedschap, documentatie en kennis/kunde bij de mensen is een essentieel onderdeel van zo'n project.

Nu zijn laptops natuurlijk mooi maar als ik kijk naar wat de behoeftes zijn dan lijk het mij beter om een klaslokaal in te richten met een stuk of 40 desktops / thin clients. Het voordeel is dat je deze minder gemakkelijk meeneemt, het scherm en de computer kun je vastschroeven aan de tafel en de kabels van het toetsenbord en de muis kun je vastmaken zodat deze netjes bij de computer blijven.

Er is trouwens nog een ander probleem met die laptops, omdat die dingen 12 jaar oud zijn werken de accu's niet meer, daardoor moeten ze altijd met een wandcontactdoos zijn verbonden. Daarvoor heb je verlengsnoeren nodig en verlengsnoeren door een klaslokaal leggen is gewoonweg vragen om ongelukken. Dat is voor mij een extra reden om naar een oplossing te kijken met desktops en vaste bekabeling.

Laptops of Chrome books zie ik op dit moment meer als een ding voor de verre toekomst. Mocht iemand daar Andere ideeën over hebben dan laat ik mij graag overtuigen.

Vaste bekabeling en opstellingen sowieso.

Waar ik wel nog mee zit: dit is zuidelijk Afrika. Ik ben door mijn Zuidafrikaanse roots en recente ervaringn misschien beetje bevooroordeeld, maar daar is iig betrouwbaarheid elektra volkomen ingestort de afgelopen jaren. Misschien dat de infrabedrijven in Zambia het beter voor elkaar hebben dan Eskom, maar ik zou uitgaan van het tegendeel tot dat bewezen is. Kortom, je moet dus ook kijken naar elektra en hoe de boel draaiend te houden als dat uitvalt.

Gelukkig is Zambia een tropisch land, dus zonlicht is er volop. Met een flink aantal zonnepanelen die een accu voeden als backup of zelfs als primaire stroomvoorziening _{niet alleen heb je een veel hoger zonnecoefficient, maar stroom is er vaak veel duurder dan we hier gewend zijn, dus business case voor het zelf te doen is veel sneller rond dan je zou denken}. Als je al vanaf DC zon+accu werkt ligt het voor de hand om de computers ook DC-DC te voeden.

Maar...

Dat alles is een enorme uitbreiding van scope en investering van je project. Wil je het simpel houden? Neem alsnog laptops en koop (uit financiele donaties) nieuwe accu's voor die dingen voor je ze die kant op verscheept. Dat is juist sneller/makkelijker dan zorgen dat desktops in staat zijn om te gaan met blackouts/brownouts.

[...]

In het begin is het belangrijkste dat mensen gewoonweg gevoel krijgen voor de computer. Laat de kinderen in het begin maar een spelletje spelen zodat ze bekend raken met de muis en het toetsenbord, ontwikkel deze basisvaardigheden spelenderwijs.

Zodra men gevoel heeft voor de muis en het toetsenbord dan kun je verder met een basistraining tekstverwerken, spreadsheets en dergelijke. Internettoegang volgt daarna. Op dit moment geven ze deze lessen zonder computers, dus uit een boek en op het schoolbord. Dat is natuurlijk niet ideaal. Zonder een computer voor je is het voor mijn gevoel niet mogelijk om deze vaardigheden daadwerkelijk onder de knie te krijgen.

Advocaat van de duivelmodus:

Afrika slaat in de digitalisering flinke stappen over. Vaste netwerken en vaste devices - die beiden stevige bestaande infra vereisen dat er simpelweg niet is - worden overgeslagen. Internet is mobiel, en wordt ook met veel betaalbaardere mobile devices benut. Typische use-case is de boer die op z'n mobiel geabonneerd is op een dienst die marktprijzen voor verschillende landbouwproducten op de verschillende markten doorgeeft, zodat hij weet wanneer hij waar beste prijzen voor z'n waar kan halen. Dat deden ze al op Nokia 3310's, en zo'n boer haalt de investering in een 3310, zonnepaneel om het op te laden, SIM-kaart en abo op de prijzendienst er makkelijk binnen een jaar uit.

Is het niet een beter idee om te bouwen op lokale kennis en lokale omstandigheden, dan om hen niet alleen fysiek, maar ook qua inhoud en kennis de afdankertjes van onze totaal andere situatie te geven?

Computers naar Zambia brengen is één ding maar de docenten moeten ook getraind worden. Ze zijn zeer gemotiveerd maar het ontbreekt ze aan de middelen en de kennis. In het lesboek staat bijvoorbeeld de zin: “Bespreek de basis toetscombinaties.” Wij weten dat hier wordt bedoeld: ctrl+s, ctrl+c, ctrl+v en dergelijke maar dit staat niet expliciet in het lesboek. Het grootste deel van de docenten weet dit niet, hebben de kennis niet en hebben daarom training nodig. Ik ben nu het lesboek aan het doornemen en alle, voor ons, voor de hand liggende dingen aan langslopen en ga vervolgens materiaal schrijven die de docenten hierin gaat helpen.

Wat is doel van digitalisering? Dit klink alsof je mensen klaarstoomt voor werken op instapniveau van IT hier. Dat kan een valide doel zijn, een generatie opleiden die de huidige rol van India als outsourceland van eenvoudige taken over kan nemen. Is dat doel er niet, dan is een scherpere focus op wat informatie- en communicatiemiddelen in hun hudiige Zambiaanse context kunnen doen allicht op z'n plek. Ctrl-C/Ctrl-V is nuttig als ze na school ooit een PC met toetsenbord voor zich gaan krijgen. Is dat een realistisch vooruitzicht? Of zou het handiger zijn om hen te leren hoe met een paal, een zonnepaneel en een oude telefoon ze een access point op kunnen zetten voor een heel dorp/buurt, waar ze dan met hun mobieltjes op kunnen?

[...]

Internet is weer een heel ander verhaal. In Zambia hebben ze op sommige plekken wel glasvezel maar ik schat de kans heel laag in dat het lukt om daadwerkelijk glas in de buurt van de school te krijgen. Hier ga ik binnenkort verder onderzoek naar doen. De internetverbinding zal hoogstwaarschijnlijk via een mobiele oplossing gerealiseerd worden, de bandbreedte moet uiteraard netjes worden verdeeld over alle clients. Dat is geen rocket science maar je moet er wel even de juiste hardware voor regelen, deze netjes configureren en ter plekke finetunen.

Buiten de steden ga je sowieso geen bedrade infra krijgen, en zelfs in de steden is de bedrade infra vaak in handen van logge staatsbedrijven die veel teveel geld en nog meer bureaucratie vragen voor veel te weinig (waarbij je vaak ook bij iedere stap de handen moet smeren). In Afrika is access gewoon mobiel.

Idealiter werk je dan met een 4G-modemrouter die met externe antennes overweg kan gaan. Maar ook hier: een Android-toestel met USB OTG Ethernet-adapter voor de LAN kan dit al voor je doen. Veel belangrijker dan de hardware is de kennis bij degene die het ter plekke moet beheren. Die moet niet alleen Ctrl-C/Ctrl-V kunnen en weten hoe je naar de lokale variant van www.watbenjedan.nl surft, maar ook hoe je die mobiele verbinding tot stand brengt, via NAT je (W)LAN eraan koppelt en bovenal hoe de boel te troubleshooten als het mis gaat.

Dit is een meerjarenplan en dat realiseer ik mij heel goed. Om te beginnen ga ik dus opzoek naar bedrijven die voor weinig geld een 40-tal (oude) computers beschikbaar willen stellen. Een donatie, of overdracht voor een symbolisch bedrag, zou uiteraard helemaal geweldig zijn. Hierin kan ik niet te kieskeurig zijn, een stapel thin clients met 4 GB intern geheugen zou al geweldig zijn. Het liefst wel allemaal met dezelfde configuratie zodat het gemakkelijk is om een image uit te rollen.

Dan de logistiek. We zullen op zoek moeten naar een partner die kan helpen om die computers vanuit Nederland / Europa naar Zambia te krijgen. Hiervoor ben ik verschillende wegen aan het verkennen en ik zal mijn bevindingen binnenkort in dit topic delen. Ook hier zou sponsoring natuurlijk geweldig zijn. Ik kijk daarvoor ook over de grens naar Duitsland, via via is het hopelijk mogelijk om een logistiek bedrijf bij dit project te betrekken.

De Douane in Zambia lijkt meewerkend, via het schoolhoofd en een lokale ontwikkelingsorganisatie is er goed contact met de burgermeester van Livingstone en het regionale hoofd van het ministerie van onderwijs. Ze juichen het initiatief toe en hebben toegezegd alles in het werk te stellen wat nodig is om de computers in Zambia te krijgen en dus ook te praten met de Douane. Gelukkig is corruptie in Zambia zeer laag en men is oprecht medewerkend. Het is nog even bezien hoe dit in de toekomst gaat uitpakken maar vooralsnog heb ik er een goed gevoel bij.

Dit zijn relevante randvoorwaarden, maar ik zou beginnen met de basics:

- regelen van secure ruimte waar je dit kan doen en dingen geen pootjes krijgen.
- achterhalen hoe het met elektra ter plekke geregeld is (zowel betrouwbaarheid als beschikbare vermogen) en voorzover ontoereikend dat op orde krijgen.
- als beschikbare vermogen of betrouwbaarheid niet optimaal is, zorg dat je de hardware die je hier vraagt daarop uitzoekt.
- gratis beschikbare trainingen uitzoeken, van basaal "dit is een scherm" tot minimaal COMPTIA A+/N+ niveau
- daar OS, software en randapparatuur op uitzoeken

Pas dan daadwerkelijk spulletjes zoeken.

[FrankHe]

dion_b schreef op dinsdag 7 februari 2023 @ 12:25:
[...]

Lovenswaardig

[...]

Oftewel, infrastructuur om de spullen aan de praat te houden, incl gereedschap, documentatie en kennis/kunde bij de mensen is een essentieel onderdeel van zo'n project.

[...]

Vaste bekabeling en opstellingen sowieso.

Waar ik wel nog mee zit: dit is zuidelijk Afrika. Ik ben door mijn Zuidafrikaanse roots en recente ervaringn misschien beetje bevooroordeeld, maar daar is iig betrouwbaarheid elektra volkomen ingestort de afgelopen jaren. Misschien dat de infrabedrijven in Zambia het beter voor elkaar hebben dan Eskom, maar ik zou uitgaan van het tegendeel tot dat bewezen is. Kortom, je moet dus ook kijken naar elektra en hoe de boel draaiend te houden als dat uitvalt.

Gelukkig is Zambia een tropisch land, dus zonlicht is er volop. Met een flink aantal zonnepanelen die een accu voeden als backup of zelfs als primaire stroomvoorziening _{niet alleen heb je een veel hoger zonnecoefficient, maar stroom is er vaak veel duurder dan we hier gewend zijn, dus business case voor het zelf te doen is veel sneller rond dan je zou denken}. Als je al vanaf DC zon+accu werkt ligt het voor de hand om de computers ook DC-DC te voeden.

Maar...

Dat alles is een enorme uitbreiding van scope en investering van je project. Wil je het simpel houden? Neem alsnog laptops en koop (uit financiele donaties) nieuwe accu's voor die dingen voor je ze die kant op verscheept. Dat is juist sneller/makkelijker dan zorgen dat desktops in staat zijn om te gaan met blackouts/brownouts.

[...]

Advocaat van de duivelmodus:

Afrika slaat in de digitalisering flinke stappen over. Vaste netwerken en vaste devices - die beiden stevige bestaande infra vereisen dat er simpelweg niet is - worden overgeslagen. Internet is mobiel, en wordt ook met veel betaalbaardere mobile devices benut. Typische use-case is de boer die op z'n mobiel geabonneerd is op een dienst die marktprijzen voor verschillende landbouwproducten op de verschillende markten doorgeeft, zodat hij weet wanneer hij waar beste prijzen voor z'n waar kan halen. Dat deden ze al op Nokia 3310's, en zo'n boer haalt de investering in een 3310, zonnepaneel om het op te laden, SIM-kaart en abo op de prijzendienst er makkelijk binnen een jaar uit.

Is het niet een beter idee om te bouwen op lokale kennis en lokale omstandigheden, dan om hen niet alleen fysiek, maar ook qua inhoud en kennis de afdankertjes van onze totaal andere situatie te geven?

[...]

Wat is doel van digitalisering? Dit klink alsof je mensen klaarstoomt voor werken op instapniveau van IT hier. Dat kan een valide doel zijn, een generatie opleiden die de huidige rol van India als outsourceland van eenvoudige taken over kan nemen. Is dat doel er niet, dan is een scherpere focus op wat informatie- en communicatiemiddelen in hun hudiige Zambiaanse context kunnen doen allicht op z'n plek. Ctrl-C/Ctrl-V is nuttig als ze na school ooit een PC met toetsenbord voor zich gaan krijgen. Is dat een realistisch vooruitzicht? Of zou het handiger zijn om hen te leren hoe met een paal, een zonnepaneel en een oude telefoon ze een access point op kunnen zetten voor een heel dorp/buurt, waar ze dan met hun mobieltjes op kunnen?

[...]

Buiten de steden ga je sowieso geen bedrade infra krijgen, en zelfs in de steden is de bedrade infra vaak in handen van logge staatsbedrijven die veel teveel geld en nog meer bureaucratie vragen voor veel te weinig (waarbij je vaak ook bij iedere stap de handen moet smeren). In Afrika is access gewoon mobiel.

Idealiter werk je dan met een 4G-modemrouter die met externe antennes overweg kan gaan. Maar ook hier: een Android-toestel met USB OTG Ethernet-adapter voor de LAN kan dit al voor je doen. Veel belangrijker dan de hardware is de kennis bij degene die het ter plekke moet beheren. Die moet niet alleen Ctrl-C/Ctrl-V kunnen en weten hoe je naar de lokale variant van www.watbenjedan.nl surft, maar ook hoe je die mobiele verbinding tot stand brengt, via NAT je (W)LAN eraan koppelt en bovenal hoe de boel te troubleshooten als het mis gaat.

[...]

Dit zijn relevante randvoorwaarden, maar ik zou beginnen met de basics:

• regelen van secure ruimte waar je dit kan doen en dingen geen pootjes krijgen.
• achterhalen hoe het met elektra ter plekke geregeld is (zowel betrouwbaarheid als beschikbare vermogen) en voorzover ontoereikend dat op orde krijgen.
• als beschikbare vermogen of betrouwbaarheid niet optimaal is, zorg dat je de hardware die je hier vraagt daarop uitzoekt.
• gratis beschikbare trainingen uitzoeken, van basaal "dit is een scherm" tot minimaal COMPTIA A+/N+ niveau
• daar OS, software en randapparatuur op uitzoeken

Pas dan daadwerkelijk spulletjes zoeken.

Dank voor je bericht. Goede punten inderdaad.

Mensen doen veel op hun mobiel, videobellen, video's kijken, mobiel betalingen doen, dat is allemaal behoorlijk ingeburgerd en daar hoeven we geen speciale spullen voor aan te schaffen. Docenten hebben de kennis en kunnen dit onderwijzen. Een brief schrijven of een spreadsheet gebruiken lijkt vooralsnog alleen voorbehouden aan mensen die hierin daadwerkelijk een opleiding hebben gehad. Denk aan handel en financiële diensten, mensen die werken voor een bank bijvoorbeeld. Die hebben veelal een afgeronde universitaire opleiding. De doelstelling van computeronderwijs is om op jongere leeftijd kennis te laten maken met de computer zodat er ook mensen de arbeidsmarkt betreden die meer operationeel- of middenkader werk kunnen doen en wellicht hun eigen bedrijf kunnen beginnen. Daar is voor mijn gevoel veel winst te behalen maar dit ga ik voor de zekerheid nog een keer na.

Vaste bekabeling en opstellingen sowieso.

Dat is ook mijn gevoel, gewoon vanwege bedrijfszekerheid. WiFi is leuk maar vaste tafels en kabels zijn gewoon beter. Vandaar dat ik ook eerder aan desktops denk en minder aan laptops. Een laptop heeft inderdaad als voordeel dat deze een ingebouwde batterij heeft. Aan de andere kant ben ik bang dat laptops te fragiel zijn en minder lang mee gaan dan een desktopopstelling. Een DC-DC conversie heeft zeker mijn aandacht, ik denk alleen dat dit wellicht te duur gaat uitvallen en dat het vooralsnog onvoldoende opweegt tegen het beetje elektrische rendement. Mijn ideaal zou inderdaad zijn alles DC te houden, of dit ook gaat lukken is nog even de vraag.

Een mobiele oplossing voor de internet uplink ligt het meest voor de hand. Ik heb zelf een lokale simkaart in m'n telefoon met een groot pakket data erbij gekocht en dat werkt prima. Heb ook m'n mobiele router GL-AXT1800 erop aangesloten en dat leverde een nette verbinding op. Ik heb er wel vertrouwen in dat een mobiele oplossing gaat functioneren mits de bandbreedte netjes over alle clients word verdeeld.

• Die 'secure' ruimte is er. Ieder klaslokaal is standaard voorzien van ijzeren spijlen voor de ramen en een metalen 'hekwerk' voor de klasdeur. Gelaagde beveiliging doormiddel van een conciërge / huismeester die direct bij de school woont. Mits deze niet wordt omgekocht staan de spullen er behoorlijk veilig.
• De elektra is in orde, er is een vaste aansluiting met > 10 kVA vermogen waarvan op dit moment hooguit 1 kVA wordt benut. Zambia draait veelal op waterkracht. Eventuele (geplande) stroomstoringen vinden voornamelijk plaats aan het einde van het droogteseizoen, vlak voor het regenseizoen, onderbrekingen variëren tussen twee en vier uur per dag. In Zuid-Afrika worden de tijden netjes vooraf gepubliceerd. In Zambia zijn ze iets minder nauwkeurig maar de onderbrekingen worden wel min of meer eerlijk verdeeld. In het ideale geval zou het mooi zijn als zo'n volledige periode overbrugd kan worden, maar een backup van 1 uur vind ik al heel wat. Dan kun je de les in ieder geval afmaken. Er zijn lokaal oplossingen beschikbaar maar het is voor zover ik zie goedkoper om zelf een inverter te importeren. Batterijen zou ik wellicht lokaal betrekken.
• Een "train the trainer" programma waarbij we helpen met het instrueren van de docenten en beschikbaar blijven voor vragen en geregeld contact onderhouden. Een vrijwilligersproject ter plaatse die dit ook gedeeltelijk kunnen invullen.
• Het curriculum van de overheid schrijft voor dat de scholen basiskennis tekstverwerken, spreadsheets en dergelijke moeten onderwijzen, aangevuld met zaken als web browsing en e-mail. Het raamwerk bevat ruimte voor nadere invulling. Voor de hand ligt Windows en MS Office, maar Chrome OS zou hier ook best kunnen. Ze zijn al lang blij dat er iets is, ze zullen niet heel erg kieskeurig zijn of het Windows of Chrome gaat worden.

[Voor 0% gewijzigd door FrankHe op 07-02-2023 17:16. Reden: typo]

[FFW]

Hoi ik heb het als volgt opgelost voor mijn prive projecten:

- Macbooks als werkstations (gratis software, lange levensduur)
- Zonnepanelen met batterijen voor de stroomvoorziening
- microwave internet (100 dollar per megabit per maand !)
- enkel de professionele trainers in loondienst, rest personeel wordt per opdracht betaald
- een heel veelzijdige, zaakgerichte en toegewijde manager (zonder dit niet beginnen)
- bewezen transport naar bestemming want als je dit niet eerder gedaan hebt ga teleurgesteld worden.



foto van de academie, west Kenia 2021

als je wilt dat dit project niet in een jaar doodbloedt dan zijn dit je prioriteiten :

- technische zelfvoorzienigheid op zowel werkstations als stroomvoorziening (25% per jaar gaat onherstelbaar kapot)
- financiele zelfstandigheid (inkomstenbron)
- veiligheid wat betreft inbraak en of diefstal (zoek bv gebouw met meerdere verdiepingen en ga op 1 hoog zitten)
- bepalen wat je wel en niet wilt blijven ondersteunen, waar ligt voor jou de grens
- lokaal operationeel manager werven (zonder niet beginnen)
- accreditatie van je opleiding
- afvoer / recycling van ewaste, in mijn geval neem ik dit mee naar Nederland)

stuur een pm als je meer informatie wilt, het lijkt me leuk om hier eens over van gedachten te wisselen want ik kom weinig vakgenoten tegen

[Voor 25% gewijzigd door FFW op 07-02-2023 19:15]

[FrankHe]

FFW schreef op dinsdag 7 februari 2023 @ 18:49:
Hoi ik heb het als volgt opgelost voor mijn prive projecten:

Hartelijk dan voor je uitgebreide bijdrage, zelf met foto!

Gaat het in jouw geval ook om training van basisschool / middelbare school en scholing op dat niveau voor volwassenen?

• Macbooks als werkstations (gratis software, lange levensduur)
• Zonnepanelen met batterijen voor de stroomvoorziening
• microwave internet (100 dollar per megabit per maand !)
• enkel de professionele trainers in loondienst, rest personeel wordt per opdracht betaald
• een heel veelzijdige, zaakgerichte en toegewijde manager (zonder dit niet beginnen)
• bewezen transport naar bestemming want als je dit niet eerder gedaan hebt ga teleurgesteld worden.

Apple is inderdaad ook een mogelijkheid. Ik werk zelf al 25 jaar op macOS en zeker de laatste 15 jaar zijn mij zeer goed bevallen, ik heb veel minder onderhoud dan bij een Windows machine. Feit is wel dat Windows is waar de meeste bedrijven mee werken, dus als er machines gesponsord gaan worden dan kom je doorgaans niet zo snel bij macOS uit.

Elektriciteit zal niet het grootste probleem zijn en ook een adequate internetverbinding is geen rocket science. De juiste mensen ter plekke is echter wel duidelijk een punt van aandacht.

De docenten basisschool / middelbare school zullen in beginsel verantwoordelijk worden voor het geven van trainingen, eventueel bijgestaan door vrijwilligers. In het ideale geval heb je een vrijwilliger die meerdere maanden daar is en de lessen op zich neemt. Het is doorgaand, het hele schooljaar door. Er zal inderdaad een verantwoordelijke ter plaatse moeten zijn die gemotiveerd is en kan leveren wat er nodig is om alles vlekkeloos te laten functioneren. Ik kan zelf het nodige beheer van afstand doen maar daarmee kun je natuurlijk niet alles afdekken, er zijn altijd voeten aan de grond nodig.

De logistieke kanalen gaan we inderdaad vooraf uitproberen. Het eerste wordt waarschijnlijk een laserprinter die we die kant op gaan verschepen. Eens zien of die goed aankomt. In beginsel wil ik proberen om zo direct mogelijk bij de plaats van bestemming te komen. Dus niet via landen als Zuid-Afrika en dan door Botswana of Zimbabwe naar Zambia maar zo kort mogelijke route per vliegtuig naar Zambia en vervolgens een stukje transport binnen de landsgrenzen. Gelukkig zijn er genoeg mensen ter plaatse die ervaring hebben, dus dit vraagstuk zijn we ook een stuk aan het crowdsourcen.

[Afbeelding]
foto van de academie, west Kenia 2021

als je wilt dat dit project niet in een jaar doodbloedt dan zijn dit je prioriteiten :

• technische zelfvoorzienigheid op zowel werkstations als stroomvoorziening (25% per jaar gaat onherstelbaar kapot)
• financiele zelfstandigheid (inkomstenbron)
• veiligheid wat betreft inbraak en of diefstal (zoek bv gebouw met meerdere verdiepingen en ga op 1 hoog zitten)
• bepalen wat je wel en niet wilt blijven ondersteunen, waar ligt voor jou de grens
• lokaal operationeel manager werven (zonder niet beginnen)
• accreditatie van je opleiding
• afvoer / recycling van ewaste, in mijn geval neem ik dit mee naar Nederland)

stuur een pm als je meer informatie wilt, het lijkt me leuk om hier eens over van gedachten te wisselen want ik kom weinig vakgenoten tegen

Een technische levensduur van vier tot vijf jaar vind ik inderdaad aannemelijk.
Inkomsten zullen inderdaad voor langere tijd gegarandeerd moeten worden.
De fysieke beveiliging komt in orde, de klaslokalen zijn wat dat betreft standaard al goed beveiligd maar daar komt nog een extra laagje bij. Er zijn geen verdiepingen, alleen begane grond. De conciërge woont ter plaatse en mits die niet wordt omgekocht acht ik het er veilig genoeg.
Ondersteuning (van afstand) zal een continu proces blijven. Die continuïteit moet inderdaad gewaarborgd worden, al dan niet door mij of door iemand anders.
Een lokaal verantwoordelijke zal er inderdaad moeten komen.
Accreditatie is geen vraagstuk, het valt binnen het curriculum van de basisschool / middelbare school. Voor zaken die daar buiten vallen zal inderdaad er geval moeten worden bekeken of daar iets 'officieels' mee moet gebeuren.
Afvoer van e-waste is inderdaad een vraagstuk waarvoor in Afrika nog geen oplossingen zijn, dat zal voorlopig mee terug naar Europa moeten.

Ik maak graag gebruik van het aanbod om via PM nog dieper op zaken in te gaan. In beginsel wil ik proberen om zoveel mogelijk informatie publiek te houden omdat anderen daar ook iets aan kunnen hebben. Je hoort nog van me. Tot zover dank voor je 'input'.

[FFW]

Wij trainen iedereen die computervaardigheden nodig heeft. In Kenia hebben studenten een bewijs nodig van IT vaardigheden om toegelaten te worden op het hoger onderwijs. In de zomervakantie hebben ze tijd om dit te behalen en dat doen ze dus bij onze academie. Door het werven van docenten met verkoopbare computerkennis kunnen we ons curriculum uitbreiden. De basis is computervaardigheden, dit is een cursus van 2 uur per dag, twee maanden lang. Daarnaast kunnen studenten oa cursussen volgen over boekhouden, python programmeren en internetveiligheid.

Om onze garanties samen te vatten : internet, stroom, computertijd. In de middle of nowhere is dat echt enorm waardevol.

Laptops hebben echt zoveel meer voordelen dan desktops. Je hebt ook geen 19" servers nodig, onze bestanden worden lokaal opgeslagen, op een usb stick, of in de cloud. In de moeilijke Corona tijd waren de scholen dicht en konden de studenten bij ons via de webcam hun examens doen. Als de academie even geen lessen aanbiedt is het een webcafe (een minuutje internet voor een shilling). Het platteland in Kenia is na zondersondergang pikdonker, ik ben er trots op dat wij de enigen zijn waar licht brandt

[FrankHe]

Heel inspirerend om te lezen, je voegt overduidelijk veel waarde toe. Studenten die een certificering moeten behalen voor het hoger onderwijs is hele concrete doelgroep en daar is voor mijn gevoel inderdaad een kosteneffectief businessmodel van te maken.

Die definitie is hier een stuk breder. Eigenlijk alles tussen pakweg 12 en 16 jaar oud en ouder. Wellicht ook nog iets jonger, afhankelijk van wat het curriculum in Zambia voorschrijft, dit zou ik even moeten nazoeken. Vooral bij de 12 jarigen, en eventueel jonger, is het voor mij nog even de vraag of een desktop wellicht beter is dan een laptop. Jonge leeftijd komt wellicht met een dosis onbezonnenheid en dan is fysieke robuustheid van de machines wellicht iets om bij stil te staan. Maar een desktop heeft dan weer geen batterij. Al is een werkende batterij ook bij wat oudere laptops geen vanzelfsprekendheid. Dus de continue stroomvoorziening moet wellicht sowieso extern gebeuren. Gelukkig is er wel een vaste elektriciteitsaansluiting die hooguit enkele maanden per jaar enkele uren per dag niet beschikbaar is maar de rest van het jaar behoorlijk betrouwbaar lijkt te zijn.

Het liefst houd ik de omgeving zoveel mogelijk serverloos, minder apparatuur is in beginsel beter. Daar waar @Falcon begon over een HDMI stick met Linux distro + VNC/RDP/Terminal client kreeg ik de indruk dat ik iets over het hoofd had gezien maar ik ben nog geen HDMI dongle tegengekomen die dit doet en die tevens goed verkrijgbaar is. Intel had eens een USB Compute stick maar die zie ik nergens meer worden aangeboden dus dat lijkt geen werkbare oplossing.

De Raspberry PI heb ik ook bekeken maar wanneer je een Pi een beetje aankleed met realtime clock en dergelijke dan begint ook dat behoorlijk aan te tikken. En wie op dit moment in staat is om ergens 40 Pi's vandaan te halen mag zich melden. Voorlopig lijkt er nog een behoorlijk tekort aan die dingen. De Pi is leuk voor specifieke toepassingen maar voor mijn gevoel vooralsnog onvoldoende geschikt voor algemene toepassing. Als iemand betere ervaringen heeft dan hoor ik dat graag.

[FFW]

Ik zou me verre houden van niet gangbare oplossingen, dwz zelfbouw (linux) oplossingen die alleen jij begrijpt. Er zijn heel veel mensen die "computerklasjes in Afrika" willen bouwen, sommige lukt dat ook, maar er zijn maar heel weinig computerklassen die na het maken van de sponsorfoto's nog enige waarde toevoegen voor de lokale bevolking.

Daar tegenover staat is het fenomeen van de Witte Olifant projecten, waarin al zoveel geld is gestoken dat de sponsor eigenlijk niet meer terug kan. De sponsor is dan een speelbal van de lokale werknemers/stakeholders die bepalen welke successen worden behaald zolang de sponsor hun maar meer en meer betaalt.

Dit komt doordat de initiatiefnemers zich enkel op de bouw hebben gefocussed maar niet de support hebben geregeld. Ik ben scholen tegengekomen die een volledige computerklas hadden maar die na twee jaar nog steeds niet op het stroomnetwerk waren aangesloten. Tijdens de surveys maken ze je van alles wijs om maar een computerklas te krijgen. En dan zijn er nog de (vaak jonge westerse) stagiairs die ook het beste bedoelingen hebben maar die met de meest onhandige oplossingen komen om kosten te besparen. Ubuntu is daar een voorbeeld van. De stagiair vertrekt, de computers blokkeren, en het project stopt.

Ik werk inmiddels 20 jaar in de IT Support en ik begrijp waarom dat belangrijk is. Voor mij begint het namelijk altijd bij de support. Als ik dat niet kan garanderen gaan de macbooks naar een beter scorende locatie.

Mijn eerste project was ook totaal niet duurzaam, ik vond het gewoon leuk om iMacs naar een schooltje in Sri Lanka te sturen zodat kinderen konden gamen en muziek maken. De school was er blij mee maar ze wisten niet hoe een iMac werkte en nadat ik was vertrokken stopten ook de computers met werken. Dus het volgende project besteedde ik wat meer tijd aan training, maar ook dat was niet voldoende.
De volgende projecten bleef ik twee maanden op locatie om alle projecten te leiden en de support te regelen (opleiden lokale jeugd tot IT Support) . Dit zijn de beste projecten geweest, toen ik na vijf jaar de projecten bezocht werkten veel iMacs nog. Ik koos zelf de mensen uit, mensen die werden voorgesteld (vaak familie van) waren niet goed genoeg.

Latere projecten werden pas echt spectaculair, waarin ik eerste een internetprovider oprichtte die het geld verdiende om de gelieerde IT school te kunnen onderhouden. Uiteindelijk zijn de inkomsten uit de Academie en de ISP voldoende om elkaar te onderhouden. Met als resultaat dat honderden studenten per jaar hun opleiding kunnen afronden.

[Voor 19% gewijzigd door FFW op 08-02-2023 13:53]

[FrankHe]

@FFW dat zijn zeer zinnige opmerkingen en heldere inzichten.

Ik ben zeker niet vies van zelf dingen in elkaar knutselen maar waar het aankomt op betrouwbare oplossingen kom je er niet met geknutselde dingen, dan moet het gewoon werken en moet iedereen begrijpen hoe het werkt.

#WitteOlifant
Het is nadrukkelijk de inzet om een langdurige band aan te gaan met de lokale scholen en docenten. Apparatuur regelen is voor mijn gevoel verreweg het eenvoudigste onderdeel van het hele plaatje. De grote uitdaging zit hem in het instrueren van de docenten en kundig mensen vinden om de boel lokaal draaiende te houden. Procedures ontwikkelen legt een basis maar een procedure werkt alleen wanneer deze goed gevolgd wordt. Daarbij is het onmogelijk om alle denkbare scenario's in procedures te vatten, je hebt lokaal de juiste kennis nodig om problemen (tijdig) te signaleren en correct op te pakken. De juiste mensen vinden is een uitdaging, daar gaat de nodige tijd in zitten. Met goed doorvragen lukt het me wel om door sterke verhalen heen te prikken. De juiste kandidaat vinden gaat inderdaad moeite kosten.

Elektrische infrastructuur verdient aandacht maar dit is een relatief eenvoudig onderdeel binnen het geheel.

Een eigen lokale ISP starten is een gedachte geweest die even voorbij kwam maar deze heb ik vooralsnog naast me neer gelegd. Heel mooi om te zien dat je twee entiteiten hebt opgezet die elkaar in financieel opzicht kunnen ondersteunen. Microwave internet, of te wel een point to point radioverbinding, is zeker iets wat ik nog verder ga onderzoeken maar ik heb hier geen business case voor liggen.

Voor de eerste fase kijk ik nadrukkelijk naar een oplossing van twee mobiele abonnementen, op verschillende mobiele netwerken met een sloot data. Daarmee kan vervolgens een internetverbinding worden opgezet die een acceptabele beschikbaarheid gaat bieden. Dit is voor mijn gevoel voldoende voor de beoogde toepassing. Prepaid mobiele data is in Zambia gelukkig zeer betaalbaar. Een gedeelte van het beheer kan ik zelf van afstand doen maar ook hier zal iemand lokaal een stuk beheer op zich moeten nemen. Ook dit is een punt van aandacht.

Dank voor de inzichten.

[FFW]

Een microwave verbinding is erg duur, al is het wel stabiel. Wij zijn daar ooit mee begonnen omdat er niks anders was, een 2mbs verbinding van 200USD per maand.
Inmiddels ligt er ook al wat glasvezel bijvoorbeeld deze van LT, al zijn de abonnementsprijzen niet bereikbaar voor een schooltje.



Hoe ga je je laptops nou in Zambia krijgen?
Hoeveel tijd ga je zelf doorbrengen in Zambia?

Ik raad je aan om je te verdiepen in lokaal opererende stichtingen die soortgelijke IT projecten opzetten, en daar veel tijd mee door te brengen.

[hansie_k]

Jaren geleden voor een bedrijf gewerkt, dat via-via vrijwilligerswerk deed in Kenia.

Daar gingen o.a. computers naar toe, desktops.
Je moet wat contacten zien te leggen bij overheidsinstanties, daar werd met grote regelmaat van desktops gewisseld, soms binnen een jaar, en had je altijd gangbare hardware, met nog heel wat jaren in het vooruitzicht.

Regel ook je vervoer goed, het is wel eens voor gekomen dat de container uiteindelijk geplunderd op de plaats van bestemming aan kwam...

Je moet daar een netwerk van betrouwbare mensen en bedrijven opzetten, en misschien wel mensen die meereizen ofzo.

[FrankHe]

FFW schreef op vrijdag 10 februari 2023 @ 13:08:
Een microwave verbinding is erg duur, al is het wel stabiel. Wij zijn daar ooit mee begonnen omdat er niks anders was, een 2mbs verbinding van 200USD per maand.
Inmiddels ligt er ook al wat glasvezel bijvoorbeeld deze van LT, al zijn de abonnementsprijzen niet bereikbaar voor een schooltje.

[Afbeelding]

Hoe ga je je laptops nou in Zambia krijgen?
Hoeveel tijd ga je zelf doorbrengen in Zambia?

Ik raad je aan om je te verdiepen in lokaal opererende stichtingen die soortgelijke IT projecten opzetten, en daar veel tijd mee door te brengen.

Dank voor de informatie over de microwave straalverbindingen. Stabiliteit is zeker een voordeel maar kosten is ook een punt. In het begin gaat het denk ik een verbinding worden op basis van conventionele mobiele data en dan wellicht twee of drie verschillende netwerken combineren voor load balancing en failover. Mobiele data is in Zambia spotgoedkoop en de netwerken blijken redelijk stabiel.

De logistiek gaan we binnenkort uitproberen door een printer die kant op te sturen. De volgende twee kregen we als tip van lokale mensen:
Apex Cargo
iShop Worldwide
Deze bedrijven zijn voornamelijk gericht op transport van Groot-Brittannië naar Zambia en omringende landen. Dat werkt op zich prima omdat een stichting in Engeland de hoofdsponsor van die school is. Ik ga binnenkort ook informeren bij KLM-cargo, Kenya Airways, Lufthansa-cargo en dergelijke om een beeld te krijgen wat het kost om spullen vanuit Nederland en Duitsland te verschepen. De douane in Zambia zal vooraf de juiste informatie krijgen en daar verwacht ik eigenlijk geen problemen.

Het hele project is iets van de lange adem. De inzet is niet om de volgende keer direct met 40 computers onder de arm aan te komen zetten. Alles zal gefaseerd moeten gebeuren waarbij de apparatuur en de logistiek voor mijn gevoel de minst moeilijke onderdelen zijn. Een pallet met 40 computers voor de school neerzetten is slechts een klein gedeelte van het verhaal.

De grootste tijdsinvestering gaat voor mijn gevoel zitten in het vinden van lokale mensen die het project ter plekke kunnen ondersteunen en die voorzien van adequate training. Vervolgens de boel goed monitoren, van afstand support verlenen en regelmatig terugkeren voor de nodige bijsturing.

Tot zover heb ik nog geen lokaal project kunnen vinden die al iets in deze richting doet. Dit zal waarschijnlijk van de grond af aan moeten worden opgebouwd en dat gaat niet van vandaag op morgen. Ik heb ook niet de illusie dat het eerste computerlokaal meteen zonder problemen gaat functioneren. Mijn idee is om de lessen die geleerd worden bij de eerste school met computerlokaal toe te passen bij het uitrollen van het lokaal bij de volgende school.

We hebben goed contact met de mensen ter plekke, alleen weten zij nog bijzonder weinig van computers. Vrijwilligers vanuit een 'westers' land kunnen slechts tot op zekere hoogte van toegevoegde waarde zijn, die inzet zie ik meer als een bonus en niet als de basis. Het fundament moet worden gedragen door lokale mensen.

Er is nog een bijzonder geval. Wanneer je in Zambia docent basisschool of middelbare school bent dan ben je in dienst van de staat en de staat kan jou overal stationeren. De beste vergelijking is hier de vrijwillige militaire dienst. Het kan dus gebeuren dat een goede leraar ineens wordt overgeplaatst omdat de staat heeft besloten dat ze deze goede leraar graag elders willen inzetten. Dat maakt het extra lastig om langdurig te investeren in de kennis en kunde van een docent, er is geen garantie dat de (tijds)investering ook daadwerkelijk gaat renderen. De focus zal waarschijnlijk moeten komen te liggen op lokale mensen die wel affiniteit hebben met scholing en computergerelateerde onderwerpen / IT maar die geen onderdeel uitmaken van het lerarenarsenaal en dus niet in dienst zijn van de staat. De juiste mensen vinden gaat waarschijnlijk het grootste vraagstuk worden waarbij logistiek en aansluiting van elektriciteit en internet in het niet vallen.

Op een heel ander vlak heb ik gelukkig al succes kunnen boeken. Het betreft een methode voor het trainen van de rekenvaardigheid. De kinderen in Zambia zijn zeer leergierig en ze willen graag hun rekenvaardigheid verbeteren. We spreken hier over niveau basisschool en een stukje middelbare school, het betreffen redelijk eenvoudig opgaven. Elk begin is een begin. Ik heb ruim 300 kaarten gemaakt, formaat boekenlegger, met ieder 20 opgaven. Variëren van het laagste niveau 4 + 9 = ? tot 123 + 456 = ? voor zowel optellen, aftrekken, vermenigvuldigen als delen. De docent of vrijwilliger kan het werk gemakkelijk nakijken middels de bijbehorende antwoordkaarten. Op deze manier is het mogelijk om een groep van pakweg 70 kinderen aan het rekenen te krijgen en ze vinden het geweldig.

De oplossing is in beginsel heel low tech maar het resultaat is indrukwekkend. Doordat er 300 verschillende kaarten zijn kunnen ze onderling niet afkijken, niemand maakt dezelfde opgaven. Het is wel grappig om te zien dat ze soms toch de antwoorden van de persoon naast zich hebben overgeschreven, dat valt dan direct op. Samenwerken is prima, daar leren ze van, maar ze worden ook uitgedaagd om echt zelf te gaan rekenen. Algebra is nog een heel ander verhaal. Wellicht dat ik daar volgend jaar wat materiaal voor ga maken.

Er zijn wel parallellen met het invoeren van computeronderwijs. Beginnen bij de basis, een elementaire kennismaking met de computer, eenvoudige opgaven die helpen om gevoel te krijgen bij wat het ding is en wat je ermee kunt doen. In een later stadium is er gelegenheid om dit verder aan te vullen met meer geavanceerde modules die dieper op de materie ingaan. Er is tijd om dit aanvullende materiaal te ontwikkelen. Realisatie zal in verschillende fases moeten plaatsvinden. Het gaat niet allemaal in één keer.

[AlterEgo]

https://www.dean.ngo/nl/dean/

Deze club heeft ervaring met doneren van hardware en aanverwanten in Afrika. Ze hebben de contacten, weten wat werkt, en zorgen er zelfs voor dat het electroschroot weer terugkomt als het in Afrika onbruikbaar geworden is. Afgeschreven hardware van TU Delft gaat daarheen: wat bruikbaar was werd ingezet, de rest verkocht en het geld werd gebruikt voor transport etc.

Neem eens contact met ze op.

[Voor 0% gewijzigd door AlterEgo op 12-02-2023 09:44. Reden: typo]

[gekkie]

FrankHe schreef op dinsdag 7 februari 2023 @ 22:26:
De Raspberry PI heb ik ook bekeken maar wanneer je een Pi een beetje aankleed met realtime clock en dergelijke dan begint ook dat behoorlijk aan te tikken. En wie op dit moment in staat is om ergens 40 Pi's vandaan te halen mag zich melden. Voorlopig lijkt er nog een behoorlijk tekort aan die dingen. De Pi is leuk voor specifieke toepassingen maar voor mijn gevoel vooralsnog onvoldoende geschikt voor algemene toepassing. Als iemand betere ervaringen heeft dan hoor ik dat graag.

Op zich hoeft het geen echte PI te zijn, maar kan het wellicht ook een derivaat zijn.
Daarnaast, waarom zouden ze (allemaal) een RTC moeten hebben, als je ze in een netwerk weet te hangen ?
Dan lijkt me één met RTC die als NTP server dient afdoende.

En ze zouden zowel als standalone kunnen werken if need be, als wel middels een PXE boot image over een netwerk.
Daarnaast relatief zuinig, zodat je wellicht met een UPS er redelijk ongestoord een aantal kunt laten werken (mitsdien de monitor relatief zuinig is en dat zou nog wel eens het probleem kunnen zijn).

Daarnaast zijn ze relatief goedkoop, kun je er naast spreadsheets ook nog relatief eenvoudig andere dingen mee, zoals iets richting "techniek" in een later stadium.


En er lijken al best wel wat (grote) projecten in Zambia te zijn:
https://camara.org/zambia/
https://www.computeraid.o...ving-educational-outcomes

En onderzoek er naar:
https://www.researchgate....s_benefits_and_challenges

[FrankHe]

hansie_k schreef op vrijdag 10 februari 2023 @ 16:29:
Jaren geleden voor een bedrijf gewerkt, dat via-via vrijwilligerswerk deed in Kenia.

Daar gingen o.a. computers naar toe, desktops.
Je moet wat contacten zien te leggen bij overheidsinstanties, daar werd met grote regelmaat van desktops gewisseld, soms binnen een jaar, en had je altijd gangbare hardware, met nog heel wat jaren in het vooruitzicht.

Regel ook je vervoer goed, het is wel eens voor gekomen dat de container uiteindelijk geplunderd op de plaats van bestemming aan kwam...

Je moet daar een netwerk van betrouwbare mensen en bedrijven opzetten, en misschien wel mensen die meereizen ofzo.

Dank voor je bericht. Gelukkig is er een goed lokaal netwerk. Een stichting uit Engeland is daar al meer dan 7 jaar actief en deze mensen kennen we ondertussen goed. Ze werken succesvol samen met een lokale organisatie van Zambiaanse mensen en ook deze kennen we al enkele jaren. Zowel de mensen in Zambia als in Engeland zijn zeer betrouwbaar gebleken. Ze hebben meerdere scholen gebouwd, deze staan er nog steeds, en onlangs hebben ze weer nieuwe blokken met klaslokalen geopend. Het aanpak is aanwijsbaar toekomstbestendig en de ondersteuning is doorlopend. Met mijn initiatief stuit ik aan bij dit bestaande netwerk.

De lokale ondersteuning is goed georganiseerd en ze lijken goed te begrijpen wat de waarde is van hetgeen er wordt geboden. Er wordt nadrukkelijk vraaggestuurd gewerkt. De scholen geven aan waar volgens hun de prioriteiten liggen en daar proberen de organisaties vervolgens invulling aan te geven.

Er is tevens goed contact met het regionale hoofd van het ministerie van onderwijs, de burgermeester en het hoofd van de douane in Livingstone. Ze zijn allemaal zeer enthousiast en hebben alle medewerking toegezegd. Er heerst grote dankbaarheid voor alles dat er voor de scholen wordt gedaan. Corruptie is in Zambia, in tegenstelling tot de omringende landen, zeer laag. Op dit punt verwacht ik weinig problemen.

Logistiek is zeker een uitdaging maar ook hier zijn oplossingen voor. Kleine vrachten kunnen door koerierbedrijven worden gedaan en grotere zendingen zoals een of meer pallets kunnen door de lokale organisatie zelf worden afgehaald. De mensen die we persoonlijk kennen zitten op dat moment zelf achter het stuur. Dat zijn zeer hoge garanties dat de spullen in goede staat zullen arriveren.

[FrankHe]

AlterEgo schreef op zondag 12 februari 2023 @ 09:43:
https://www.dean.ngo/nl/dean/

Deze club heeft ervaring met doneren van hardware en aanverwanten in Afrika. Ze hebben de contacten, weten wat werkt, en zorgen er zelfs voor dat het electroschroot weer terugkomt als het in Afrika onbruikbaar geworden is. Afgeschreven hardware van TU Delft gaat daarheen: wat bruikbaar was werd ingezet, de rest verkocht en het geld werd gebruikt voor transport etc.

Neem eens contact met ze op.

Hartelijk dank hiervoor. Ik ga binnenkort contact met ze opnemen.

[FrankHe]

gekkie schreef op zondag 12 februari 2023 @ 09:55:
[...]

Op zich hoeft het geen echte PI te zijn, maar kan het wellicht ook een derivaat zijn.
Daarnaast, waarom zouden ze (allemaal) een RTC moeten hebben, als je ze in een netwerk weet te hangen ?
Dan lijkt me één met RTC die als NTP server dient afdoende.

En ze zouden zowel als standalone kunnen werken if need be, als wel middels een PXE boot image over een netwerk.
Daarnaast relatief zuinig, zodat je wellicht met een UPS er redelijk ongestoord een aantal kunt laten werken (mitsdien de monitor relatief zuinig is en dat zou nog wel eens het probleem kunnen zijn).

Daarnaast zijn ze relatief goedkoop, kun je er naast spreadsheets ook nog relatief eenvoudig andere dingen mee, zoals iets richting "techniek" in een later stadium.

Dank voor je bericht.

Mijn min-of-meer voorwaarde voor een RTC komt voort uit het concept dat ik vind dat de computers ook standalone moeten kunnen werken voor het geval er iets mis is met het netwerk. Dit gaat om een stuk robuustheid. In het ideale geval zet ik een terminalserver neer met een stel 'domme' terminals. Maar dan wordt die terminalserver wel een single point of failure. Dit kun je oplossen door er twee neer te zetten maar dan begint het toch een beetje een ingewikkelde omgeving te worden. Er zal iemand lokaal beschikbaar moeten zijn met voldoende kennis om zo'n omgeving te beheren en dat is vooralsnog denk ik te hoog gegrepen.

Een NTP server is inderdaad eenvoudig(er) maar dit is slechts een klein onderdeel van het netwerktechnische totaalplaatje.

De Raspberry Pi is een mooi product maar wanneer je onder de streep kijkt dan zijn ze lang niet zo goedkoop als mensen vaak denken. Een gebruikte thin client is een compleet product, is krachtiger en doorgaans goedkoper dan een complete nieuwe Pi. Het energiegebruik is acceptabel en hangt inderdaad veel meer af van de gekozen monitor dan van de gebruikte CPU en chipset. Een ander nadeel van Pi's vind ik de SD-kaart, deze blijken vaak minder robuust dan gedacht. De opzet is nadrukkelijk om zo min mogelijk onderhoud te hebben waarbij ik falende SD-kaartjes wel degelijk als een probleem zie.

En er lijken al best wel wat (grote) projecten in Zambia te zijn:
https://camara.org/zambia/
https://www.computeraid.o...ving-educational-outcomes

En onderzoek er naar:
https://www.researchgate....s_benefits_and_challenges

Dank voor de links. Ik ga deze nader bestuderen. De abstract van het paper geeft inderdaad exact weer wat ik zelf ook heb waargenomen. Hopelijk komen er nog goede inzichten uit deze paper.

Goed om te zien dat er in Lusaka al succesvol projecten zijn uitgerold. Lusaka ligt op ongeveer acht uur rijden van Livingstone en is daarmee niet naast de deur. Wie weet dat er ondanks de afstand toch een nuttige samenwerking kan worden opgezet? Zodra er is te melden is dat zal ik het hier plaatsen. Dank tot zover.

[gekkie]

FrankHe schreef op zondag 12 februari 2023 @ 10:33:
Dank voor de links. Ik ga deze nader bestuderen. De abstract van het paper geeft inderdaad exact weer wat ik zelf ook heb waargenomen. Hopelijk komen er nog goede inzichten uit deze paper.

Goed om te zien dat er in Lusaka al succesvol projecten zijn uitgerold. Lusaka ligt op ongeveer acht uur rijden van Livingstone en is daarmee niet naast de deur. Wie weet dat er ondanks de afstand toch een nuttige samenwerking kan worden opgezet? Zodra er is te melden is dat zal ik het hier plaatsen. Dank tot zover.

Nog eentje erbij, dit is al halverwege Lusaka en Livingstone.
https://www.techradar.com...g-lives-in-zambia-1067863

Wel al uit 2012, maar zoals de paper, maar ook dit, kunnen misschien wel contacten en lessons learned opleveren. En vooral denk ik waar je zo snel mogelijk naar toe wilt, dan men zich zelf aardig kan bedruipen.
In ieder geval qua ondersteuning en onderhoud en wellicht zelfs uitbouwen en uitvinden.

Misschien dat zoiets als "livingstone institute of business and engineering studies" daar bijvb ook een rol in kan spelen. Lijkt me een toeristische regio, dus op zich qua business kansen ook het nodige mogelijk en dus wellicht daar ook economisch gezien haalbaar(der).

Succes in ieder geval

[Voor 12% gewijzigd door gekkie op 12-02-2023 11:26]