[Advies] Van het gas af met een combi-zonneboiler?

[Rijsselsteijn]

Beste mede-tweakers,

Recentelijk hebben we een energie coach laten komen vanuit de gemeente om ons te adviseren om op de rekening te besparen. Omdat ons dak weinig ruimte had kunnen we geen zonnepanelen nemen, maar is er wel genoeg ruimte voor zonnecollectoren voor een zonneboiler.

Mijn vraag is of er anderen info/ervaring hebben met compleet van het gas af gaan met behulp van een zonneboiler combi. Momenteel is mijn totaal verbruik 400 kuub per jaar voor zowel verwarmen (vloer) als douchen/tap water, we koken al elektrisch. Ook moet het systeem gemaakt zijn op de toekomst, momenteel wonen we hier nog met zijn tweeën maar met het oog op kinderen in de toekomst moet het toch water kunnen verwarmen voor 4-5 man.

Hebben jullie het idee dat in mijn situatie de gas-CV vervangen kan worden door een zonneboiler met geïntegreerde na-verwarmer en is dit ook dan daadwerkelijk rendabel? Hebben jullie nog andere ideeën? Alvast dank voor de hulp en als er aanvullende info nodig is hoor ik het graag!

[busscherski]

400 m3 gas per jaar is wel heel erg weinig. Als daar 200 m3 bij is voor tapwater is dat slechts 200 m3 voor verwarming? En dat in een woning waar ook nog kinderen bij in passen? Wat is dat voor woning? Niet toevallig ook nog stadsverwarming of een houtkachel erbij? Of staat de thermostaat altijd op 15 graden?

Een zonneboiler kan in de zomer het tapwater verwarmen. Dus zon thermie vervangt dan ongeveer de helft van 200 m3 = 100 m3 gas. Verwarming gebruik je alleen op momenten dat de zon geen bruikbare energie afgeeft, daar heb je in de winter niets aan. Of wordt er vrijwel niet gedoucht? Dan is een zonneboiler ook lastig terug te verdienen.

De overige 300 m3 gas wordt dan vervangen door een elektrische weerstand. Die zal zo`n 2400 kWh per jaar nodig hebben. Ik heb gaslicht.com er even bij gepakt maar momenteel is 2400 kWh ongeveer 400 euro duurder dan 300 m3 gas + vastrecht.

Wat nu voorgesteld wordt is op zich niet echt goedkoper qua gebruik dan een CV ketel (al heb ik de kosten voor vervanging CV ketel dan niet meegenomen).

Met zo`n klein verbruik zal de terugverdientijd van een L/W warmtepomp, als je het moet laten installeren, erg lang zijn.

Als je lagere maandlasten wilt dan nu zul je denk ik ook een airco nodig hebben om efficient mee te verwarmen. Naast de airco dan ofwel een zonneboiler dan wel een warmtepompboiler.

@Speedy-Andre weet misschien wel wat handig is voor woningen met extreem weinig verbruik.

[Proton_]

Als er plek is voor een zonneboiler is er waarschijnlijk ook plek voor een warmtepompboiler.
Een dak waar geen paneel past en wel een collector ben ik ook nog nooit tegen gekomen.

[busscherski]

Proton_ schreef op zondag 5 juni 2022 @ 17:46:
Een dak waar geen paneel past en wel een collector ben ik ook nog nooit tegen gekomen.

Ja klopt. Maar een PV installatie van bijvoorbeeld slechts 3 of 4 PV panelen is natuurlijk wel relatief duur.

[Rijsselsteijn]

Proton_ schreef op zondag 5 juni 2022 @ 17:46:
Als er plek is voor een zonneboiler is er waarschijnlijk ook plek voor een warmtepompboiler.
Een dak waar geen paneel past en wel een collector ben ik ook nog nooit tegen gekomen.

Klopt inderdaad, maar bedrijven willen de PV panelen niet bij ons neerleggen omdat we plek hebben voor 2 misschien 3 panelen. Een warmtepompboiler lees ik gemixte verhalen over, met mijn lage gasverbruik zou dat voor de prijs niet rendabel zijn? Ik sta overal voor open, alleen we gewoon weinig plek op het dak en maar weinig gasverbruik. Juist daarom wil ik helemaal van het gas af omdat ik dan die standaard kosten niet hoef te betalen. Al het advies is welkom

[HereIsTom]

busscherski schreef op zondag 5 juni 2022 @ 17:48:
[...]


Ja klopt. Maar een PV installatie van bijvoorbeeld slechts 3 of 4 PV panelen is natuurlijk wel relatief duur.

Klopt hier willen ze al geen 6 panelen neerleggen of voor de hoofdprijs van >€2,00 per WP.

[Proton_]

@Rijsselsteijn als je ooit een wasmachine goed hebt aangesloten, kan je ook een monoblock aansluiten. Dan ben je voor ca €6k klaar.
Maar met zo'n extreem laag verbruik kan het makkelijker zijn om een warmtepompboiler met spiraal te gebruiken en de vloerverwarming door de spiraal te pompen, hoewel dat wel zonde is van de COP is het het ook niet waard om er iets heel complex voor neer te zetten.
Dus gewoon een simpele aan/uit thermostaat die de circulatiepomp schakelt en klaar.

[D-dark]

Voor de zonnepanelen zou je kunnen kijken op marktplaats.
Genoeg nieuwbouwwoningen welke worden geleverd met 4 schaampanelen. Die overkopen en een installateur vinden,

Voor van het gas afgaan kom je dan uit op een warmtepompboiler en gezien het lage gasverbruik zou ik airco's overwegen. Een lichte monoblock alleen voor de verwarming is ook een optie.

[Rijsselsteijn]

Thanks voor de tips so far! Ik ga hier eens verder op googlen, de technische kennis heb ik niet, maar zeer fijn dat er zo'n community is die hun kennis zo deelt!

[Rijsselsteijn]

busscherski schreef op zondag 5 juni 2022 @ 17:16:
400 m3 gas per jaar is wel heel erg weinig. Als daar 200 m3 bij is voor tapwater is dat slechts 200 m3 voor verwarming? En dat in een woning waar ook nog kinderen bij in passen? Wat is dat voor woning? Niet toevallig ook nog stadsverwarming of een houtkachel erbij? Of staat de thermostaat altijd op 15 graden?

Een zonneboiler kan in de zomer het tapwater verwarmen. Dus zon thermie vervangt dan ongeveer de helft van 200 m3 = 100 m3 gas. Verwarming gebruik je alleen op momenten dat de zon geen bruikbare energie afgeeft, daar heb je in de winter niets aan. Of wordt er vrijwel niet gedoucht? Dan is een zonneboiler ook lastig terug te verdienen.

De overige 300 m3 gas wordt dan vervangen door een elektrische weerstand. Die zal zo`n 2400 kWh per jaar nodig hebben. Ik heb gaslicht.com er even bij gepakt maar momenteel is 2400 kWh ongeveer 400 euro duurder dan 300 m3 gas + vastrecht.

Wat nu voorgesteld wordt is op zich niet echt goedkoper qua gebruik dan een CV ketel (al heb ik de kosten voor vervanging CV ketel dan niet meegenomen).

Met zo`n klein verbruik zal de terugverdientijd van een L/W warmtepomp, als je het moet laten installeren, erg lang zijn.

Als je lagere maandlasten wilt dan nu zul je denk ik ook een airco nodig hebben om efficient mee te verwarmen. Naast de airco dan ofwel een zonneboiler dan wel een warmtepompboiler.

@Speedy-Andre weet misschien wel wat handig is voor woningen met extreem weinig verbruik.

Thanks voor het uitzoeken! Mijn huis komt uit >1990 (94 zo uit mijn hoofd) en is redelijk geïsoleerd. Drie verdiepingen, de zolder bestaande uit twee dakkapellen die wel erg tochtig zijn. Het klopt inderdaad qua verwarming, die staat niet aan, alleen om te zorgen dat de leidingen niet bevriezen. Momenteel verwarmen we niet en eigenlijk ook nauwelijks in de winter. Ik verwarm alleen het kantoor waar ik werk met een infrarood paneel wat best een fijn soort warmte is. Gas wordt echt voornamelijk voor warm water gebruikt om mee te douchen (en andere apparatuur dat warm water nodig heeft?), koken doen we ook elektrisch.

Punt is wel, dat is makkelijk te doen als twee volwassenen, maar als je kinderen hebt dan zullen die misschien wat minder goed tegen de kou kunnen en dan wordt er natuurlijk ook meer gedoucht, dus tzt gaat het verbruik mogelijk wel nog flink stuk omhoog. Nogmaals thanks voor het uitrekenen!

[HereIsTom]

@Rijsselsteijn Nu gebruik je de verwarming niet, dus kan je zien wat je gasverbruik voor warm water is per maand. Meestal is dat 1/3 van je totale gasverbruik, dan kun je beter een warmtepomp boiler nemen.
Eventueel leg je zelf de panelen op het dak, kan ook met 2x 2, dan kun je ze gewoon per groep in een stopcontact steken;

https://www.simply-solar....-2-panelen-hoog-vermogen/

[busscherski]

Rijsselsteijn schreef op maandag 6 juni 2022 @ 19:03:
[...]


Thanks voor het uitzoeken! Mijn huis komt uit >1990 (94 zo uit mijn hoofd) en is redelijk geïsoleerd. Drie verdiepingen, de zolder bestaande uit twee dakkapellen die wel erg tochtig zijn. Het klopt inderdaad qua verwarming, die staat niet aan, alleen om te zorgen dat de leidingen niet bevriezen. Momenteel verwarmen we niet en eigenlijk ook nauwelijks in de winter. Ik verwarm alleen het kantoor waar ik werk met een infrarood paneel wat best een fijn soort warmte is. Gas wordt echt voornamelijk voor warm water gebruikt om mee te douchen (en andere apparatuur dat warm water nodig heeft?), koken doen we ook elektrisch.

Punt is wel, dat is makkelijk te doen als twee volwassenen, maar als je kinderen hebt dan zullen die misschien wat minder goed tegen de kou kunnen en dan wordt er natuurlijk ook meer gedoucht, dus tzt gaat het verbruik mogelijk wel nog flink stuk omhoog. Nogmaals thanks voor het uitrekenen!

En dan ook nog een rijtjeshuis met buren die wel stoken?

Wat is de temperatuur in huis als het buiten een week vriest?

Ik denk dat het extreem lage gasverbruik inderdaad vooral komt door de extreme instelling van de thermostaat.
Gemiddelde mensen zouden de woonkamer tot 20 graden stoken en wellicht 1200 m3 gas per jaar verbruiken.

Ik heb er een beetje moeite mee om je iets aan te raden dat voor jouw gebruik optimaal is, want als je de woning verkoopt is er dan effectief geen verwarming. Een soort verborgen gebrek dan.

Als je er een beetje mee wilt hobbyen zou je inderdaad een warmtepompboiler kunnen nemen waarmee je dan ook nog een beetje de CV kunnen verwarmen. Daar gaan ook je kinderen wel aan wennen.

Laat in ieder geval de gasleiding niet weghalen. Dan kan de woning als je die verkoopt eerst even uitgerust worden met een nieuwe CV ketel zodat het weer een 'normaal' huis wordt.

[Rijsselsteijn]

busscherski schreef op maandag 6 juni 2022 @ 20:54:
[...]


En dan ook nog een rijtjeshuis met buren die wel stoken?

Wat is de temperatuur in huis als het buiten een week vriest?

Ik denk dat het extreem lage gasverbruik inderdaad vooral komt door de extreme instelling van de thermostaat.
Gemiddelde mensen zouden de woonkamer tot 20 graden stoken en wellicht 1200 m3 gas per jaar verbruiken.

Ik heb er een beetje moeite mee om je iets aan te raden dat voor jouw gebruik optimaal is, want als je de woning verkoopt is er dan effectief geen verwarming. Een soort verborgen gebrek dan.

Als je er een beetje mee wilt hobbyen zou je inderdaad een warmtepompboiler kunnen nemen waarmee je dan ook nog een beetje de CV kunnen verwarmen. Daar gaan ook je kinderen wel aan wennen.

Laat in ieder geval de gasleiding niet weghalen. Dan kan de woning als je die verkoopt eerst even uitgerust worden met een nieuwe CV ketel zodat het weer een 'normaal' huis wordt.

Klopt een rijtjeshuis, en wat de buren doen, geen idee, mijn buurman heeft wel een warmtepomp laatst aangeschaft dus die zal wel stoken . In de winter is het op zolder prima rond de 18 graden door de infrarood heating, beneden is het wel wat frisser inderdaad (denk het laagste wat we gehad hebben was 14C), maar ik zit toch meestal onder een dekentje of op zolder te gamen

Inderdaad goed advies om niks permanents weg te halen, ik weet dat ons huishouden zeker niet doorsnee is met betrekking tot warmte. Vandaar ook wel de wens echt van het gas af te gaan, ik vind het gewoon beetje droog om vaste kosten te betalen voor gas wat ik amper gebruik. Daarnaast blijft de gasprijs stijgen en wordt de roep vanuit de overheid steeds luider om van het gas af te gaan, ik wil niet te laat zijn en de subsidies mis lopen.

Thanks voor al het advies met betrekking tot de warmtepompboilers so far, en ook om toch wat zonnepanelen te nemen en dat zelf wat meer op touw te zetten. Heeft iemand toevallig ervaring met een goede betaalbare installateur die 2 a 3 panelen zou kunnen neerleggen?

[Rijsselsteijn]

Ter info, ik heb nu een beter beeld hoeveel ruimte ik op het dak heb. Dat zijn twee stroken van 5 meter breed, maar wel maar 4 en 3 dakpannen hoog. Een dakpan is 42cm hoog, wat resulteert in een strook van 5x1,7 en een strook van 5x1,25m.

Echter dakpannen zullen nog deels over elkaar heen liggen en de onderkant heeft ook wat afstand tussen de dakgoot en wat afstand tot de dakkapel. Effectief haal ik misschien 1,4x5 en 1x5 meter, vrij krappe stukjes waar zonnepanelen mogelijk niet passen?

[Proton_]

Daar kan je 4 panelen van 2x1, ca 1800Wp, op kwijt, dat is de moeite waard voor zelf doen.
Met een beetje mazzel 2160 Wp.

[ Voor 43% gewijzigd door Proton_ op 07-06-2022 18:47 ]

[Rijsselsteijn]

Proton_ schreef op dinsdag 7 juni 2022 @ 18:43:
Daar kan je 4 panelen van 2x1, ca 1800Wp, op kwijt, dat is de moeite waard voor zelf doen.

Zelf doen als in zelf inkopen of zelf plaatsen

[Proton_]

Beide, niemand heeft tijd.

[busscherski]

Kortgeleden en ik denk ook nu nog kun je je leveringcontract gas opzeggen. Dan vervalt je gas vastrecht. In het verleden hoefde je dan niet perse opdracht te geven om de gasmeter en gasleiding weg te laten halen. Sommige netbeheerders deden dit echter wel vrijwillig. Tegenwoordig kun je vrijwillig voor 0 euro je gasmeter en leiding laten weghalen, dat is voor jou niet aantrekkelijk.

Ik denk dat niemand goedkoop 3-4 zonnepanelen wil installeren voor je. Echter een zonneboiler laten installeren zal al snel duurder zijn dan dat.

Het stukje van 1 meter breed vind ik ook wel erg smal. Misschien is 2 panelen van 490 Wp wel het maximale dat verstandig is.



2859 euro excl btw voor 890 Wp betekent dus 3.21 euro / Wp. Dat is helaas geen aantrekkelijke investering. Als je PV wilt kun je het beter zelf installeren, of samen met een bekende doen.
Maar aan de andere kant zal een zonneboiler ongeveer evenveel kosten en daarmee het equivalent van de helft van je gasverbruik voor SWW besparen. Dat heeft ook een lange tvt.

Ik denk dat een warmtepompboiler is wat je zoekt.

edit: o, en dan ben ik ook nog eens het bevestigingsmateriaal vergeten. Dit gaat over de 3.50 euro excl btw / Wp.

[ Voor 4% gewijzigd door busscherski op 08-06-2022 20:24 ]

[Rijsselsteijn]

busscherski schreef op dinsdag 7 juni 2022 @ 23:22:
Kortgeleden en ik denk ook nu nog kun je je leveringcontract gas opzeggen. Dan vervalt je gas vastrecht. In het verleden hoefde je dan niet perse opdracht te geven om de gasmeter en gasleiding weg te laten halen. Sommige netbeheerders deden dit echter wel vrijwillig. Tegenwoordig kun je vrijwillig voor 0 euro je gasmeter en leiding laten weghalen, dat is voor jou niet aantrekkelijk.

Ik denk dat niemand goedkoop 3-4 zonnepanelen wil installeren voor je. Echter een zonneboiler laten installeren zal al snel duurder zijn dan dat.

Het stukje van 1 meter breed vind ik ook wel erg smal. Misschien is 2 panelen van 490 Wp wel het maximale dat verstandig is.

[Afbeelding]

2859 euro excl btw voor 890 Wp betekent dus 3.21 euro / Wp. Dat is helaas geen aantrekkelijke investering. Als je PV wilt kun je het beter zelf installeren, of samen met een bekende doen.
Maar aan de andere kant zal een zonneboiler ongeveer evenveel kosten en daarmee het equivalent van de helft van je gasverbruik voor SWW besparen. Dat heeft ook een lange tvt.

Ik denk dat een warmtepompboiler is wat je zoekt.

edit: o, en dan ben ik ook nog eens het bevestigingsmateriaal vergeten. Dit gaat over de 3.50 euro excl btw / Wp.

Thanks man, much appreciated! Ik ben ook aan het kijken voor zonnepanelen dan op de dakkapellen, maar ik ben bang dat die lang niet sterk genoeg gaan zijn Bedrijf wat me hierover advieseerde gaf aan om uit te gaan 25kg/m2 qua gewicht op het dak. Het zou zo mooi zijn als het zou kunnen dan kan ik er 8 kwijt, zou mijn hele vebruik momenteel zijn

[FreakNL]

busscherski schreef op maandag 6 juni 2022 @ 20:54:
[...]


En dan ook nog een rijtjeshuis met buren die wel stoken?

Wat is de temperatuur in huis als het buiten een week vriest?

Ik denk dat het extreem lage gasverbruik inderdaad vooral komt door de extreme instelling van de thermostaat.
Gemiddelde mensen zouden de woonkamer tot 20 graden stoken en wellicht 1200 m3 gas per jaar verbruiken.

Ik heb er een beetje moeite mee om je iets aan te raden dat voor jouw gebruik optimaal is, want als je de woning verkoopt is er dan effectief geen verwarming. Een soort verborgen gebrek dan.

Als je er een beetje mee wilt hobbyen zou je inderdaad een warmtepompboiler kunnen nemen waarmee je dan ook nog een beetje de CV kunnen verwarmen. Daar gaan ook je kinderen wel aan wennen.

Laat in ieder geval de gasleiding niet weghalen. Dan kan de woning als je die verkoopt eerst even uitgerust worden met een nieuwe CV ketel zodat het weer een 'normaal' huis wordt.

Extreme instelling?

Hier precies hetzelfde hoor. Ook een gasverbruik van 400/450 kuub. Wij stoken NIET van maart tm oktober.. En in de andere maanden on-demand.. Ik werk dan ook met een "omgekeerd" programma, dus elke 4 uur gaat de thermostaat weer uit (lees: op 15 graden)... Zo kunnen we het ook niet vergeten en als het niet nodig is wordt er ook niet gestookt.

Rijtjehuis van 120m2 met 1 kind van 4.. Beetje zelfde inrichting als de TS. Een kind van 4 kan ook prima tegen wat frisheid hoor, het is allemaal gewenning, die thermostaat op 20/22.

Even in Domoticz gekeken, over het afgelopen jaar:
Huiskamer 17.9/26.9
Slaapkamer kind 17.2/27.1
Zolder 17/29.4

Dat is laag/hoog. Waarbij laag eigenlijk alleen in januari voorkomt. Dan stoken we ook wel hoor. Maar bij 19 graden kun je ook prima een trui aantrekken, het is allemaal gewenning. Dit doen we overigens al jaren, ook voor de energiecrisis al.

Met dien verstande; Wij hebben buren die heel vaak thuis zijn en 50/60+ zijn.. Ik denk dat die nog best wat verstoken..

Ben het ook wel met je eens dat je het gas daarvoor natuurlijk niet gaat afsluiten. Of toch in ieder geval niet voor je een alternatief hebt.. Onze situatie leent zich overigens op termijn wel voor het afsluiten van gas en overgang naar iets anders...

Rijsselsteijn schreef op vrijdag 10 juni 2022 @ 15:58:
[...]


Thanks man, much appreciated! Ik ben ook aan het kijken voor zonnepanelen dan op de dakkapellen, maar ik ben bang dat die lang niet sterk genoeg gaan zijn Bedrijf wat me hierover advieseerde gaf aan om uit te gaan 25kg/m2 qua gewicht op het dak. Het zou zo mooi zijn als het zou kunnen dan kan ik er 8 kwijt, zou mijn hele vebruik momenteel zijn

PV is 1 van de redenen dat ik voor een sleepdak ben gegaan. Levering ergens in oktober. Ze waaien er dan ook minder snel af. Ik hoor tegenwoordig ook steeds meer verhalen dat zonnepaneel-leveranciers niet meer aan een plat dak beginnen.. Ze hebben het zo druk, dus ze kunnen inmiddels cherry-picken.. Maar jouw huis had al dakkapellen?

[ Voor 14% gewijzigd door FreakNL op 10-06-2022 16:18 ]

[Proton_]

@FreakNL yep, die stoken dan waarschijnlijk ook voor jullie. Is het een spouwmuur tussen jullie in, of enkelwandig? Misschien in januari een IR- thermometer op mikken
Met 18 graden in huis heb je maar 10-20% minder warmteverlies rond het vriespunt, dus dat verklaart het lage verbruik niet alleen.

[FreakNL]

Ik denk zeker dat ze voor ons stoken hoor. Dat kan bijna niet anders..

Zeker een spouwmuur, huis is uit 1991.

[ Voor 24% gewijzigd door FreakNL op 10-06-2022 17:05 ]

[Rijsselsteijn]

FreakNL schreef op vrijdag 10 juni 2022 @ 16:13:
[...]


Extreme instelling?

Hier precies hetzelfde hoor. Ook een gasverbruik van 400/450 kuub. Wij stoken NIET van maart tm oktober.. En in de andere maanden on-demand.. Ik werk dan ook met een "omgekeerd" programma, dus elke 4 uur gaat de thermostaat weer uit (lees: op 15 graden)... Zo kunnen we het ook niet vergeten en als het niet nodig is wordt er ook niet gestookt.

Rijtjehuis van 120m2 met 1 kind van 4.. Beetje zelfde inrichting als de TS. Een kind van 4 kan ook prima tegen wat frisheid hoor, het is allemaal gewenning, die thermostaat op 20/22.

Even in Domoticz gekeken, over het afgelopen jaar:
Huiskamer 17.9/26.9
Slaapkamer kind 17.2/27.1
Zolder 17/29.4

Dat is laag/hoog. Waarbij laag eigenlijk alleen in januari voorkomt. Dan stoken we ook wel hoor. Maar bij 19 graden kun je ook prima een trui aantrekken, het is allemaal gewenning. Dit doen we overigens al jaren, ook voor de energiecrisis al.

Met dien verstande; Wij hebben buren die heel vaak thuis zijn en 50/60+ zijn.. Ik denk dat die nog best wat verstoken..

Ben het ook wel met je eens dat je het gas daarvoor natuurlijk niet gaat afsluiten. Of toch in ieder geval niet voor je een alternatief hebt.. Onze situatie leent zich overigens op termijn wel voor het afsluiten van gas en overgang naar iets anders...


[...]


PV is 1 van de redenen dat ik voor een sleepdak ben gegaan. Levering ergens in oktober. Ze waaien er dan ook minder snel af. Ik hoor tegenwoordig ook steeds meer verhalen dat zonnepaneel-leveranciers niet meer aan een plat dak beginnen.. Ze hebben het zo druk, dus ze kunnen inmiddels cherry-picken.. Maar jouw huis had al dakkapellen?

Yep wel uit 2006, standaard plat met daktrim zowel voor als achter. Nog steeds liever meer ruimte dan zonnepanelen hebben, maar allebei is natuurlijk helemaal mooi

[busscherski]

FreakNL schreef op vrijdag 10 juni 2022 @ 16:13:
[...]
Extreme instelling?

Ik denk dat je bij de koudste procent hoort ja. Of dat extreem is ligt aan je definitie.

Een thermostaat die automatisch op 15 gaat helpt inderdaad vast. En aan 15 graden kan inderdaad iedereen wennen, als die wil.

[FreakNL]

Het wordt alleen nooit 15 graden hier..

[busscherski]

FreakNL schreef op vrijdag 10 juni 2022 @ 23:44:
Het wordt alleen nooit 15 graden hier..

O 18 graden. Dat valt nog wel mee, dan hoor je misschien net bij de koudste 15% denk ik.

Sowieso zijn temperaturen lastig te vergelijken omdat thermostaten al snel een paar graden afwijken.