Warmtepomp voor leejoow

[leejoow]

Ook ik ben druk bezig om van het gas af te gaan. Een van de zoektochten hierbij is uiteraard de warmtepomp.
Het betreft een woning uit 1939 waarvan zes jaar geleden de begane grond volledig is verbouwd en uitgebouwd. Hierbij hebben we vloerverwarming over de gehele begane grond. De vloer is opgebouwd uit 12 cm beton met daarbovenop 12 cm tempex en 8 cm smeervloer. De nieuwe gevels zijn allemaal 8 cm spouw met steenwol. Alle ruiten (met uitzonder die van de voorgevel) zijn uitgevoerd in drielaags glas.

Wij leven beneden, de kamers boven worden gebruikt als werkkamer. Deze worden verwarmd met LL-warmtepompen. De nieuwe LW-warmtepomp wordt dan ook alleen gebruikt voor de benedenverdieping en het SWW.

Het huis stoken we de afgelopen twee jaar al op 40 graden vanuit de CV en dat gaat goed.



Onze technische ruimte is helemaal ingesloten en daar komen alle leidingen uit. Het is niet mogelijk deze leidingen te verleggen omdat we de betonvloer direct op het zand hebben liggen en dus geen kruipruimte hebben. In deze ruimte moeten we ook de vriezer en wasmachine kwijt, dus de ruimte is wat beperkt. In de tekening is dit de groen omcirkelde ruimte. De buitenunit willen we in de tuin bij het rode kruis hebben. De koelleidingen kunnen dan mooi over het dak (net zoals eventuele stroom voor een nieuwe groep). De benedenverdieping is ca. 120m²

Nu heb ik iemand hier over de vloer gehad om een offerte te maken. Deze heb ik nog niet binnen, maar wou wel alvast even met jullie schakelen.

Hij gaf aan dat we waarschijnlijk zo een 10-11 kW warmtepomp nodig hebben. Op basis van het gasverbruik begrijp ik dit niet: wij gebruiken inclusief SWW zo een 1420m³ gas per jaar. In de zomermaanden ongeveer 10m³ per maand, dus trek er 120m³ vanaf voor het SWW. Met de resterende 1300m³ zou ik op ongeveer 6kW uitkomen met behulp van de koevlaas2 formule. Zie ik nu iets over het hoofd of heeft de installateur een hele wilde gok gedaan of moet ik voor het SWW nog iets extra rekenen?

De tweede vraag die ik had betreft de verdeler van de VV: de installateur gaf aan dat deze kon blijven zitten. De pomp trekt 87W als hij in bedrijf is, dit vind ik sowieso zonde. Daarnaast lees ik dat de efficiëntie omlaag gaat. Aangezien we enkel VV op de warmtepomp hebben zitten en geen radiator vraag ik mij af of dit voor de flow wel in orde gaat zijn.



De installateur had het over een warmtepomp van het formaat grote vriezer. Als deze geplaatst wordt kunnen we vervolgens vrijwel niet meer bij de verdeler, vervangen gaat dan dus ook niet meer zonder alles weer te verplaatsen (en naar ik verwacht los te koppelen).
Verwachten jullie dat ik inderdaad de huidige verdeler kan gebruiken of is dit vragen om problemen?

[Zwartoog]

Koevlaas volgend zou je idd op een 6-7 kW pomp uitkomen (koevlaas gaat trouwens uit van CV+SWW tezamen). Scheelt ook behoorlijk qua formaat buitenunit.

Heeft de binnenunit een geïntegreerd boilervat? Of komt die er ook nog bij?

[leejoow]

De binnenunit (helaas nog geen merk of type gehoord) zou inclusief een 200 liter boilervat zijn, daarom was het ook formaat grote koelkast.

[ Voor 18% gewijzigd door leejoow op 09-05-2022 08:33 ]

[tux-87]

Wel een boel rode vlaggen bij deze installateur. 10 kilowatt is te veel, de verdeler zo aansluiten levert flow problemen op en onnodig verbruik van de pomp.

Misschien kan de pomp eruit, sommige verdelers kun je ombouwen naar een pomploze verdeler.

Een merk/type zou helpen in het meedenken..

[Proton_]

Het kan dat het "10 kW" type dat hij op het oog heeft nodig is voor 7 kW bij -10.
Verdeler ombouwen: doen.
Zie overigens ook Het ik-wil-een-warmtepomp FAQ topic

[BarryH]

Vraag is natuurlijk ook of je de LW WP dimensioneert op de onderverdieping OF voor het hele huis...

[leejoow]

Proton_ schreef op maandag 9 mei 2022 @ 08:59:
Het kan dat het "10 kW" type dat hij op het oog heeft nodig is voor 7 kW bij -10.
Verdeler ombouwen: doen.
Zie overigens ook Het ik-wil-een-warmtepomp FAQ topic

Het FAQ topic had ik gezien en al veel info uitgehaald! Fijn topic

BarryH schreef op maandag 9 mei 2022 @ 09:08:
Vraag is natuurlijk ook of je de LW WP dimensioneert op de onderverdieping OF voor het hele huis...

Wij willen dimensioneren op de benedenverdieping. Er zitten dan wel twee radiatoren van de bovenverdieping op, maar deze draaien nu ook al reeds op 40 graden en zorgen ervoor dat het in de winter niet té koud wordt. Deze zitten dus ook al in het gasverbruik meegerekend. De andere twee kamers is het plan dat we met de LL pompen blijven doen.

[BarryH]

@leejoow de 1420 m3 is dat afgelopen winter (2021/2022) of heel 2021?
2021/2022 was zeldzaam warm met nauwelijks vorstdagen.
Ik heb een hybride WP maximaal ingezet en stook bij vorstdagen. 2021: ca 150m3, 2021/2022 seizoen ca. 20 m3

[MrNOnamE]

Om eerlijk te zijn vind ik de aanvoer leidingen van de vloerverwarming wel erg dun. Bij een warmtepomp wil je de temperatuur juist zo laag mogelijk hebben.

Zelf hebben we de aanvoerleiding in 32mm koper / 28mm upanor en halen hier een goede flow mee. Geen idee wat bij jou de dikte van de aanvoer leiding is, maar dit is zeker geen 3CM.

Ik zou de verdeler vervangen voor zo iets:
https://www.radiatorendis...-voor-verwarmen-en-koelen

Kun je per groep nog regelen, en geen 2e pomp meer.

Wat misschien nog een tip is:
Een lichtere warmte pomp is vaak iets efficienter. Je zou dus ook het lichtere model kunnen pakken en op nog 2 plekken een goede airco ophangen. Heb zelf deze hangen: Mitsubishi Heavy SRK 20ZSX-W

Mocht het heel koud zijn kun je bij verwarmen.
Mocht de warmtepomp een keer stuk gaan kun je bij verwarmen.

Zelfde heb ik gedaan in het boilervat. Hier heb ik ook een spiraal aan toegevoegd. Mocht ooit de warmtepomp stuk gaan dan kunnen we het spiraal aan doen en toch warm water hebben.

[leejoow]

BarryH schreef op maandag 9 mei 2022 @ 09:18:
@leejoow de 1420 m3 is dat afgelopen winter (2021/2022) of heel 2021?
2021/2022 was zeldzaam warm met nauwelijks vorstdagen.
Ik heb een hybride WP maximaal ingezet en stook bij vorstdagen. 2021: ca 150m3, 2021/2022 seizoen ca. 20 m3

Die 1420 is een gemiddelde. Ik heb het jaarverbruik even in een screenshotje gezet:



Dit gaat dus om kalenderjaren, niet om een stookseizoen.

MrNOnamE schreef op maandag 9 mei 2022 @ 09:30:
Om eerlijk te zijn vind ik de aanvoer leidingen van de vloerverwarming wel erg dun. Bij een warmtepomp wil je de temperatuur juist zo laag mogelijk hebben.

Zelf hebben we de aanvoerleiding in 32mm koper / 28mm upanor en halen hier een goede flow mee. Geen idee wat bij jou de dikte van de aanvoer leiding is, maar dit is zeker geen 3CM.

Bedoel je de aanvoer richting de verdeler vanuit de ketel? Die heb ik zojuist even opgemeten en de buitenmaat is 22 mm. Mocht ik de verdeler vervangen, dan kan dit ook meteen in een dikkere leiding worden uitgevoerd.

Ik zou de verdeler vervangen voor zo iets:
https://www.radiatorendis...-voor-verwarmen-en-koelen

Kun je per groep nog regelen, en geen 2e pomp meer.

Er staat bij die verdeler dat het advies is dat de groeplengte maximaal 90 meter. Die informatie heb ik verder niet, kan dat nog een probleem opleveren?

Wat misschien nog een tip is:
Een lichtere warmte pomp is vaak iets efficienter. Je zou dus ook het lichtere model kunnen pakken en op nog 2 plekken een goede airco ophangen. Heb zelf deze hangen: Mitsubishi Heavy SRK 20ZSX-W

Mocht het heel koud zijn kun je bij verwarmen.
Mocht de warmtepomp een keer stuk gaan kun je bij verwarmen.

Zelfde heb ik gedaan in het boilervat. Hier heb ik ook een spiraal aan toegevoegd. Mocht ooit de warmtepomp stuk gaan dan kunnen we het spiraal aan doen en toch warm water hebben.

Wij hebben in de belangrijkste ruimtes (woonkamer en slaapkamer) ook aircos hangen waarmee we kunnen verwarmen (dit doen we nu ook bij het opstarten van de vloerverwarming in het najaar als het plotseling heel guur is).

Ik ben zelf ook nog niet helemaal uit over het hebben van één grote kast waarin boiler en warmtepomp zitten. Voor mijn gevoel kan je dan niets als er iets kapot gaat. Maar dat is wellicht een onterecht gevoel.

[Proton_]

MrNOnamE schreef op maandag 9 mei 2022 @ 09:30:
Wat misschien nog een tip is:
Een lichtere warmte pomp is vaak iets efficienter.

Volgens mij valt dat wel mee; althans: het kan net zo gunstig of gunstiger zijn om in deellast te werken. Punt van aandacht is het minimumvermogen. In de praktijk houdt dat in dat bij Pana (dacht ik) de 5,7 en 9 kW dezelfde compressor en warmtewisselaar hebben en dus de performance tot 5 kW bij alledrie exact gelijk is.
Bij Vaillant geldt hetzelfde voor de 35/6 - 55/6 , 65/6 - 75/6 en 105/6 - 125/6 broertjes.
De grotere broer heeft hetzelfde minimumvermogen en op papier een iets lagere COP, maar dat komt alleen omdat hij meer vermogen uit dezelfde componenten perst. Op minimumvermogen presteren ze hetzelfde.
Het bestaansrecht van de kleine broer is een ietsje lagere prijs (en een lagere maximale geluidslast? volgens de specs niet altijd).

[MrNOnamE]

Dikte 22mm is voor CV leiding prima, maar die wordt ook 80 graden. Zou altijd kijken hoe groot de aansluiting is op de WP en zorgen dat de rest gelijk of zelfs groter is. Bij kleiner lever je iets in qua efficiëntie.


Met vloerverwarming geld hoe korter hoe lager de temperatuur kan zijn, hoe efficiënter de WP kan zijn.

Bij ons in de oude woning hadden we lengtes van rond de 200 meter (oude vloerverwarming) en hierbij moest van de winter de temperatuur omhoog richting de 36 graden.

In onze nieuwe woning hebben we maximaal 50 meter aangehouden. Dit kost met aanleggen weinig extra maar de temperatuur is afgelopen winter daar niet boven de 27 graden uitgekomen.

In beide gevallen krijg je het warm, alleen het rendement verschilt iets.


Zelf heb ik nu een los boiler vat welke de WP opwarmt. Mijn gedachte was dat los minder afhankelijk is als de WP defect raakt. Hier hebben we een 1500watt spiraal in gezet als back-up heater.
De boiler die we hebben is 300liter maar we hebben ook een bad. Mochten we ooit met kinderen niet uitkomen met deze 300liter kunnen we er altijd een vat bijzetten van bijvoorbeeld 200 liter. Hierdoor is het altijd uit te breiden.

[leejoow]

MrNOnamE schreef op maandag 9 mei 2022 @ 13:59:
Dikte 22mm is voor CV leiding prima, maar die wordt ook 80 graden. Zou altijd kijken hoe groot de aansluiting is op de WP en zorgen dat de rest gelijk of zelfs groter is. Bij kleiner lever je iets in qua efficiëntie.

De verdeler zit letterlijk naast de pomp, dus de verliezen zullen meevallen. Maar als we toch de verdeler vervangen zal ik ook grotere diameter nemen voor deze leidingen.

Met vloerverwarming geld hoe korter hoe lager de temperatuur kan zijn, hoe efficiënter de WP kan zijn.

Bij ons in de oude woning hadden we lengtes van rond de 200 meter (oude vloerverwarming) en hierbij moest van de winter de temperatuur omhoog richting de 36 graden.

In onze nieuwe woning hebben we maximaal 50 meter aangehouden. Dit kost met aanleggen weinig extra maar de temperatuur is afgelopen winter daar niet boven de 27 graden uitgekomen.

In beide gevallen krijg je het warm, alleen het rendement verschilt iets.

Hier kan ik helaas niets meer aan veranderen: met de verbouwing is dit door de vorige eigenaren aangepast en nergens is te vinden hoe dit is gedaan. En het is nog te nieuwe om de hele vloer eruit te kappen en opnieuw aan te leggen
De ketel staat dus al 2 jaar op 40 graden en volgens mij stroomt via de verdeler er nu 30 graden door de verdeler en dat gaat eigenlijk heel goed.

[Andrehj]

MrNOnamE schreef op maandag 9 mei 2022 @ 13:59:

Bij ons in de oude woning hadden we lengtes van rond de 200 meter (oude vloerverwarming) en hierbij moest van de winter de temperatuur omhoog richting de 36 graden.

In onze nieuwe woning hebben we maximaal 50 meter aangehouden. Dit kost met aanleggen weinig extra maar de temperatuur is afgelopen winter daar niet boven de 27 graden uitgekomen.

50 meter is onnodig kort en erg onpraktisch. En vooral als je vierkante meters VVW hebt krijg je daardoor ook erg veel groepen, waardoor je VVW-verdeler(s) weer duurder en erg groot wordt.
Verder krijg je bij dergelijke korte kringen enorm veel leidingen richting je verdeler, waardoor er een lokale hotspot gaat optreden. En vooral bij verder weg gelegen kringen hou je bijna niets over. Je bent van die 50 meter immers zo al 2x 10 meter kwijt om van je verdeler bij de kring te komen (en weer terug).
80 meter (met slang 18x2) is echt prima.

Verder eens met bovenstaande. Die 10-11 kW slaat nergens op. Overigens is de koevlaasformule inclusief SWW, dus dat moet je er niet vanaf trekken (tenzij je het SWW anders op wilt lossen, met bijv. een warmtepompboiler, maar dat zou ik zelf niet doen).

[ Voor 30% gewijzigd door Andrehj op 09-05-2022 17:40 ]

[leejoow]

Ik kom dan met 1500m³ op 7,3 kW uit. Moet ik dan inderdaad minimaal 7,3 pakken?

[Proton_]

@leejoow een warmtepomp die 7,3 kW bij -10 kan leveren, ja.
Die kan best als 10 kW warmtepomp verkocht worden. Of als 8 kW. Helaas zit er weinig anders op dan specs lezen
Een kleinere kan ook, maar dan moet je als het koud wordt bijstoken: leuk met een pizzaoven of bioethanolhaard, duur met elektrische hulpverwarming.

[leejoow]

Ik ga maar eens afwachten waar de installateur mee gaat komen, ik heb in elk geval weer een hoop opgestoken tot nu. Bedankt allemaal!

[Domosapiens]

Hier een "ongeveer" voorbeeld hoe je de verdeler kunt (laten) aanpassen
https://gathering.tweaker...message/63294172#63294172

- Thermostaatkraan eraf en afdichten
- Pomp eruit en bovenflens afdichten.
- onderflens koppelen aan WP toevoer.
- Bij huidige retour voetventiel verwijderen en koppelen aan WP retour

[leejoow]

Vandaag heb ik de offerte binnengekregen.

Hierin zijn de volgende zaken opgenomen:

• Het aanbrengen van een all-electric warmtepomp van het merk Nefit Evinline split 9.0 T-S (Set).
• Aanbrengen van een 190liter boilervat van de warmtepomp op de positie van de ketelopstelling.
• Het plaatsen van een pompgroep en buffervat 50liter in de opstellingsruimte van de cv-ketel.
• Het plaatsen van het buitendeel aan de achterzijde van de woning in het plantsoen op Bigbloc's, hier maakt
de klant een grindbak voor de afwatering van de buten-unit.
• Warmtepomp aansluiten op bestaande aan- en afvoerleidingen in de opstellingsruimte.
• Verwijderen en vervangen van bestaande dakdoorvoer voor een doorvoerplaat 75mm.
• Plaatsen van thermostaat Nefit Moduline 1010H i.p.v. de Nest thermostaat.
Plaatsen van een buitenvoeler voor de warmtepomp.
Inbedrijfname van de installatie door de fabrikant.
• Het verwijderen van de pomp van bestaande vloerverwarmingsverdeler.

Als ik naar de documentatie kijk van de warmtepomp, schrik ik wel een beetje van het geluid. Er staat 65dB voor de buitenunit. Aangezien deze wel enigszins in de buurt van de slaapkamer komt vraag ik mij af of wij daar geen last van gaan hebben. Onze slaapkamer is in de eerste post te zien op de bouwtekening. Het raam bij H10 staat over het algemeen open in de nacht (ook in de winter).

Moet ik de volgende regel uit de documentatie lezen als wat hij bij -7 kan leveren: Nominale warmteafgifte (lagetemperatuur-toepassing, gemiddelde klimaatomstandigheden). Dat zou dan 7kW zijn .

Members only:

Alleen zichtbaar voor ingelogde gebruikers. Inloggen

Ik heb wel nog vragen over wat voor boilervat er komt en over wat voor afmetingen we het hebben, maar hebben jullie een mening over deze offerte?

[Andrehj]

Vraag die leverancier even waarom er een 50 liter buffervat wordt aangeboden.
Mijn ouders hebben een soortgelijke aanbieding gehad. Vraag over buffervat (zie Het ik-wil-een-warmtepomp FAQ topic) en max vermogen bij -10 staat nog uit bij leverancier. Benieuwd waar ze mee komen, want ik heb zelf geen datasheet van Nefit kunnen vinden waar gewoon iets simpels als het max vermogen bij A-10W35 staat. Zie ook Andrehj in "Nefit EnviLine warmtepomp ervaringen uitwisselen"

[leejoow]

Top, dat topic had ik nog niet gevonden. Ga me daar eens inlezen :-)

[AMDFreak]

Van die prijzen schrik ik wel.
In mijn beleving is de apparatuur/materiaal +/- € 8.000,- zo ff grof gezegd..
Ik snap dan niet zo goed dat er nog 10k tegen aan moet qua installatie.

[Andrehj]

leejoow schreef op dinsdag 24 mei 2022 @ 11:38:
Als ik naar de documentatie kijk van de warmtepomp,

Ze zijn bij Nefit sowieso niet helemaal lekker, want ze vermelden COP en (soms) vermogen als functie van buitentemperatuur en binnentemperatuur. Maar een warmtepomp vindt die binnentemperatuur helemaal niet interessant, interessant is uiteraard de watertemperatuur.
Als je hun datasheets leest, dan lijkt het wel alsof er bij Nefit andere natuurwetten gelden dan in de rest van de warmtepompwereld....

Moet ik de volgende regel uit de documentatie lezen als wat hij bij -7 kan leveren: Nominale warmteafgifte (lagetemperatuur-toepassing, gemiddelde klimaatomstandigheden). Dat zou dan 7kW zijn .

Geen idee. Best knap. Een datasheet van een warmtepomp maken, en dan de belangrijkste eigenschap (namelijk hoeveel warmte dat ding kan leveren bij -7 of -10) er niet in zetten.

Tot nu toe heb ik in de afgelopen 4 jaar dat ik me in warmtepompen heb verdiept al aardig wat meegemaakt, maar op de schaal van prutsers nog niets ergers meegemaakt dan Nefit.

[leejoow]

Andrehj schreef op dinsdag 24 mei 2022 @ 12:53:
Vraag die leverancier even waarom er een 50 liter buffervat wordt aangeboden.

Het antwoord dat ik heb gekregen is dat dit voor de start en stops te minimaliseren is. Deze willen ze plaatsen om meer zekerheid te hebben dat het werkt.

AMDFreak schreef op dinsdag 24 mei 2022 @ 14:33:
Van die prijzen schrik ik wel.
In mijn beleving is de apparatuur/materiaal +/- € 8.000,- zo ff grof gezegd..
Ik snap dan niet zo goed dat er nog 10k tegen aan moet qua installatie.

Als je zakelijke prijslijst erbij pakt van ze dit dan kom je qua pomp en aansluit materialen (koelleiding, sensoren, etc) al op een prijs van rond de 10k. Daar moet nog marge bovenop. Vervolgens heb je nog installatie materiaal en uren (3 dagen met 2 man) dan gaat het hard…

[ds23man]

Een buffervat is helemaal niet nodig met zo'n groot oppervlak aan VV. Die is alleen nodig bij installaties die klein zijn om de defrost functie te ondersteunen. Maakt het onnodig duur.

[Dre]

Buffervat
Buffervat is niet nodig met vloerverwarming.

Vermogen
Een 5 kW warmtepomp kan 100 kWh leveren in 24 uur tijd, inclusief defrost. Heb je wel eens meer dan 11,1m3 gas verbruikt op een kalenderdag. Zie je slimmemeter. Zou met dit gasverbruik eerder naar een 5 kW warmtepomp kijken. De formule van koevlaas2 speelt erg op veilig, een maatje kleiner kan vaak ook wel.

Ombouw verdeler:
Dre in "Vloerverwarmingverdeler vervangen bij overstap warmtepomp?"

[ Voor 0% gewijzigd door Dre op 06-06-2022 10:50 . Reden: 8 kWh / m3 gas aangepast naar 9 kWh / m3 (zie reactie dunklefaser hieronder) ]

[dunklefaser]

@Dre Met een aanvoer van max. 40 °C en een retour bij de ketel van vermoedelijk 28 - 30°C
is het rendement van de cv-ketel ca. 95 - 97 % (b.w.).
Ik kom dan met de genoemde 100 kWh op een (grens)verbruik van ca. 10,8 m³.
Jouw 12,5 m³ veronderstellen een rendement van maar 82% (b.w.)

[Andrehj]

leejoow schreef op maandag 6 juni 2022 @ 08:33:
Het antwoord dat ik heb gekregen is dat dit voor de start en stops te minimaliseren is. Deze willen ze plaatsen om meer zekerheid te hebben dat het werkt.

Dat is bullshit als je voldoende VVW oppervlak hebt.
Ik ben bij Nefit inmiddels wat verder, via deze link kun je de installatiehandleidingen van binnen- en buitenunit downloaden:
https://nefit-nl-nl-b.boschtt-documents.com/index/td
Daarin vermeldt Nefit ook duidelijk dat een buffervat niet nodig is als je voldoende oppervlak hebt.

Hieruit blijkt weer het grootste probleem bij Nefit: Het waanzinnig beroerde kennisniveau van hun installateurs.

In de installatiehandleiding van buitenunit staat ook (eindelijk) het max vermogen bij A-7W35 en A-10W35.

[leejoow]

Na alle levertijd perikelen en een partij die gestopt is met installatie is er uiteindelijk een andere WP gekomen. Tenminste, ze zijn bezig met de installatie. Het is een Itho Daalderop HP-S 95 geworden.

Niet heel veel over te vinden, maar ook geen negatieve reviews kunnen vinden. En aangezien deze op korte termijn te leveren was hebben we uiteindelijk hier voor gekozen.

De installatie gaat niet heel lekker: er moet een apart bedrijf komen om de koelgassen te vullen (aangezien we 17 meter leiding hebben). Het bedrijf dat de installatie doet mist een certificaat om dit zelf te mogen doen. Vanaf vorige week dinsdag hebben we nu geen cv ketel meer. Gelukkig hebben we aircos om de boel te verwarmen. Douchen doen we zo lang maar even bij de brandweerkazerne.

Maar goed, mijn vraag: er is een extra pomp geplaatst in het circuit waar ik me niet van kan bedenken wat het nut is. In de binnenunit zelf zit een pomp, daarnaast is bij het buffervat ook nog een pomp geplaatst. Samen met de vloerverwarmingspomp (daarvan gaan ze nog kijken of ze die omgebouwd krijgen, maar het lijkt erop dat dat een heel lastig verhaal gaat worden qua ruimte) zouden er dan drie pompen in het circuit zitten die allemaal dezelfde kant op aan het pompen zijn.

De pomp van de binnenunit zit aan de retourleiding. De pomp bij het buffervat zit aan de retourleiding van de CV richting het vat.

Pomp binnenunit:


Pomp buffervat:


Mijn concrete vraag is dus: is die pomp bij het buffervat ook nog nodig?