TL;DR Ervaring van een voorzitter. Onregelmatigheid, kiezer met ongeldige stempas toegelaten (zie woensdag). #longstory
Ik lees veel ervaringen als lid of als teller... Daarom hierbij nog even mijn bijdrage als voorzitter van een stembureau.
Ik werkte dinsdag en woensdag als voorzitter van een stembureau, vergis je echter niet... ik zit zelf in de leeftijdscategorie 25-35j (veel voorzitters zijn toch een stuk ouder).
Dinsdag
Dinsdag zat ik op een locatie waar het redelijk druk was, maar er waren natuurlijk slechts een beperkt aantal stembureaus open. Ik werkte tot 14.00 uur (net zoals de rest), werd toen waargenomen door een plaatsvervangend voorzitter (van mijn leeftijd, net het merendeel van zijn team) en was zelf om 20.45 uur terug voor het proces-verbaal (hoefde alleen het aantal toegelaten kiezers vast te stellen) en de stemmaterialen naar de gemeente brengen. De stembus werd uiteraard opgehaald, maar de voorzitter houdt de sleutel van de stembus bij zich totdat deze het proces-verbaal inlevert bij de gemeente.
Ons ochtendteam was een mix van 2 jonge mensen (dame en ikzelf) en 2 gepensioneerde dames. Voor mijzelf was het de 1e dag deze verkiezingen, de dames hadden ook op maandag gewerkt als lid.
Ik wilde zelf de toelating tot de stemming doen (dat is immers primair de taak van de voorzitter volgens de kieswet, alhoewel het niet zo expliciet vermeld stond in de stembureau-instructie van de Rijksoverheid). Dit doe ik samen met een lid die het register van ongeldige stempassen (ROS) controleert en ik wilde deze taak rouleren onder de leden. De twee oudere dames vonden het echter wel best, op eigen verzoek, om slechts de gastvrouw te zijn en bij de stembus te zitten. Dus de toelating gedaan met de jonge dame.
Geen bijzonderheden op de gebruikelijke dingen na, zoals: teveel volmachten; geen identiteitsbewijs; volmacht zonder eigen stempas; en andere onvolledige volmachten, bijv. ontbreken van handtekening volmachtgever of eigen handtekening, in dat laatste geval mocht die buiten worden ingevuld (niet binnen, want er mag geen volmacht worden gegeven in het stemlokaal). Er probeerde overigens nog wel iemand te stemmen met een volmacht die niet ondertekend was in combinatie met een kopie van een rechterlijke uitspraak over een bewindvoering. De kopie was niet gewaarmerkt en bovendien is bewindvoering alleen op financieel vlak (als het onder curatele was en de curandus wilsonbekwaam was het mogelijk een ander verhaal), dus volmacht geweigerd.
We hadden geen ongeldige stempassen (in het ROS) op dinsdag.
Veel ouderen (zoals verwacht) met stempluspas, dus er werden ook een aantal broefstemmen afgegeven. Sommige mensen wilden het briefstembiljet in de stembus deponeren, deze personen als gewone kiezer toegelaten (met normaal stembiljet) en gezegd dat ze het briefstembiljet weg konden gooien. Dit ook gedaan met de ouderen waarvan de briefstem ongeldig was (onder de oude regels, de nieuwe richtlijn werd pas later 's ochtend bekend), deze lieten we de stempluspas uit de enveloppe halen en werden vervolgens toegelaten als reguliere kiezer.
Ordeverstoring
Verder een klein incident met 2 kiezers in 1 hokje (man en vrouw), waarbij een persoon agressief reageerde toen we hier iets van zeiden. Deze bleef staan en stak een tirade af, rustig uitgelegd in welke situaties het wel is toegestaan, maar dat het in dit geval echt niet mocht. Was geen begrip voor en ik moest uiteindelijk opstaan en met luide stem voor de laatste maal waarschuwen dat persoon het eigen hokje moest gebruiken, dat werkte gelukkig en er werd gehoor gegeven aan het verzoek. Vond de situatie voor mijzelf niet vervelend, alleen klein beetje ongemakkelijk want er stond inmiddels een fikse rij en iedereen kreeg de consternatie mee.
Woensdag
Woensdag zat ik (helaas) op een wat rustiger stembureau, was bij vlagen druk, maar ook periodes met geen kiezers. De gebruikelijke bijzonderheden (zoals hierboven), maar de kiezerspopulatie was hier aanzienlijk jonger (maar dat had natuurlijk o.a. te maken met de early-voting op maandag en dinsdag). Paar keer wel gehad dat iemand met een stempas uit een andere gemeente kwam, deze kunnen niet toegelaten worden tot de stemming (het register van ongeldige stempassen is specifiek voor een gemeente). De kiezers uitgelegd dat dit met een kiezerspas wel had gekund, maar dat deze uiterlijk vorige week vrijdag aangevraagd had moeten worden. De kiezers daarna doorverwezen naar de eigen gemeente.
Het stembureau zelf was in een gang opgezet en was krap gesitueerd, eigenlijk tussen 2 andere ruimtes die door de gebruikers van het gebouw werden gebruikt. Het was voor een druk stembureau ongeschikt geweest. Dit ook aangegeven toen de gemeente 's ochtends kwam kijken en deze waren het eens dat het echt net acceptabel was. Gelukkig waren de gebruikers van het gebouw aan het einde van de middag niet meer aanwezig, toen het drukker werd met kiezers.
Team was gemixt, ik was de jongste, 1 heer en 1 dame tussen de 40-55 en 1 gepensioneerde heer. Hier de rollen regelmatig gewisseld, waarbij ik zelf wel constant de toelating deed net zoals dinsdag. Dat vonden de anderen ook fijn, toen ik even naar het toilet was waren ze blij dat ik net terug kwam toen er iemand met een paar volmachten was.
Om 14.00 zou ik tijdelijk afgelost worden door een plaatsvervangend voorzitter, maar deze kwam niet. Was een fout van de gemeente waar ze een afmelding niet juist hadden verwerkt. Zelf dus langer gebleven en uurtje later kwam er een plaatsvervanger, deze was gepensioneerd en had voor het laatst gewerkt op een stembureau toen er nog stemcomputers waren (heb ik niet meer meegemaakt, voor de beeldvorming...).
Onregelmatigheid, ongeldige stempas toegelaten
In een uurtje de plaatsvervangend voorzitter toch maar even ingewerkt en alles laten zien. De andere 'verse' leden voor de middag waren jong (20-35) en voor het eerst stembureaulid op 1 na, maar ze hadden het snel door. Had alle leden inclusief mijn plaatsvervanger echt op het hart gedrukt dat kwaliteit boven snelheid moest gaan. Dus ROS controleren, zonodig nummer navragen en daar gewoon de tijd voor nemen als je het niet zeker weet (dan wachten mensen maar een paar seconden langer). Had nog het nummer gegeven van de gemeente (had iedereen zelf ook) met de verkiezingentelefoon en gezegd bij twijfel bellen!
Van 16.00 tot 19.00 afwezig geweest, maar bij terugkomst bleek de plaatsvervangend voorzitter helaas een kiezer met een ongeldige stempas tot de stemming te hebben toegelaten. De stempas kwam voor in het Register van Ongeldige Stempassen (ROS). Dit werd tijdig gesignaleerd door lid 2, maar de plaatsvervangend voorzitter overrulede deze, vermoedelijk ook door een combinatie van senioriteit qua ervaring (ondanks heel erg lang terug) en leeftijd (ik denk 40-45 jaar verschil) ten opzichte van de andere (nieuwe) leden. Ze kwamen er te laat achter dat dit dus echt onjuist was.
Bij terugkomst was ik dus not amused, to say the least... Overlegd met de gemeente, maar het kwaad was natuurlijk al geschied. Melding gemaakt in het proces-verbaal van deze onregelmatigheid, en later een verklaring gegeven voor het verschil tussen toegelaten kiezers (geldige stem(plus)passen, volmachten en kiezerspassen) en het aantal aangetroffen stembiljetten, we hadden van de laatste dus 1 meer.
Alles ook nog aangegeven bij de gemeente bij inlevering proces-verbaal, ze zouden er vandaag naar kijken. Maar de gemeente kan hier verder ook niets meer mee, behalve dit noteren bij bijzonderheden in hun proces verbaal van de vaststelling van de uitslag.
Telling
Om 21.00 uur zelf als laatste gestemd, had mijzelf korte tijd daarvoor toegelaten tot de stemming. Direct daarna de stembus gesloten, nadat ik had gecontroleerd dat er geen kiezers meer bij de ingang waren. Direct daarna de toegelaten kiezers vastgesteld en de bescheiden verzegeld. Daarna kan het echte tellen beginnen en mag ik de stembus weer openen.
De telling was niet in het stemlokaal, maar in een andere ruimte binnen het gebouw. Had duidelijk aangegeven bij de ingang waar het was (vlakbij de ingang overigens), voor eventuele kijkers, maar deze zijn niet geweest. Deur was de gehele avond los (op mijn expliciete verzoek), kijkers moeten op ieder moment gedurende de (openbare) telling kunnen binnenlopen (in tegenstelling tot een ander bericht hiervoor).
Telling ging voorspoedig, ik heb de instructie van de Rijksoverheid aangehouden met als extra dat we vanaf 3 (i.p.v. 2) posities de stemmen sorteerden op partij i.v.m. grote ruimte en veel personeel.
We hoefden alleen op partijniveau te tellen, de gemeente doet namelijk mee met de pilot/experiment centraal tellen. Ik had aangegeven dat de leden niet moesten twijfelen over het telwerk, indien dat wel het geval was dan opnieuw tellen. Grote stapels had ik per 25 laten sorteren, zodat een eventuele hertelling vlot zou gaan.
We hadden 1 blanco en 1 ongeldige stem, deze laten zien en beoordelen door iedereen. Ook een stukje uitleg gegeven voor de nieuwe leden.
We hadden snel een sluitende telling, dus geen hertelling nodig. Heb zelf overigens alleen de telling geleid en de administratie (proces-verbaal) gedaan, zodat ik tegelijkertijd overzicht had. Als voorzitter moest ook de uitslag doorgeven aan de gemeente via Mijn Stembureau (website). De stembus werd uiteraard weer opgehaald en ik heb de rest (waaronder het proces-verbaal en de sleutel van de stembus) zelf weggebracht naar de gemeente.
Bij het inleveren werd het proces-verbaal direct even gecontroleerd (alles in orde), terwijl ik de stemmaterialen uit de auto haalde. Je kon daarna nog wat frisdrank en chips krijgen.
Al met al kijk ik er met een tevreden gevoel op terug.
[Voor 16% gewijzigd door Cadezo op 18-03-2021 21:00]