Checktopic Oost-West PV 7590Wsysteem met onderdimensionering

[wowly]

Hallo allemaal, een check-topic betreffende een Oost/West opstelling voor een PV-systeem

Situatie:vrijstaand huis, zadeldak oost/west gelegen onder Eindhoven. Verbruik van 6000kWh per jaar. Geen enkele schaduw op het dak in het bereik van de zon.

Wens: ons verbruik mbv zonne energie opwekken. Want goed voor milieu en portemonnee. En ikzelf vind het nog steeds magisch dat je de energie van de zon kunt "oogsten"

Plan: een Oost-West PV systeem neerleggen op de zuidelijke zijde van het oost-west zadeldak (30 graen helling).

DAK: het dak lijkt wel gemaakt om 11 panelen daar neer te leggen in een mooi vierkant. Er zouden er 12 kunnen liggen, er zitten aan beide zijden echter twee kantelramen van Velux (1 oost en 1 west) die precies ertussen passen.
GROEPENKAST: we hebben een enkelfase meter/groepenkast, met 40A aansluiting, 40A hoofdschakelaar en 3 x 40A Aardlekschakelaars met daarachter ieder 4 groepen van 16A (totaal 12 groepen) Volgens de NEN norm mag hier een 25A groep achter mogen worden geïnstalleerd. Deze komt in een aparte uitbreidingskast naast de bestaande groepenkast, met daarin alle benodigde schakelaars voor een PV-systeem.
OMVORMER: Er komt een Growatt 5500 MTL-S of een Goodwe 5500 N-DS of 4600 DS omvormer met een 2 tracker systeem: een voor oost en 1 voor west.

Verantwoording:

DAK: We willen een zo net mogelijk oplossing, zodat de panelen niet al te zeer opvallen. Het oorspronkelijke plan was om 17 panelen per zijde neer te leggen om zo een mooi "coverage" van de onderste helft van beide dakhelften te verkrijgen, maar hiervoor kwamen we in veel te hoge spanningen voor de omvormers (we konden niet genoeg onderdimensioneren), moesten we naar een 3-fase systeem toe maar vooral was het prijstechnisch niet interessant: teveel kosten voor kWh die we niet zouden gebruiken. Misschien in de toekomst, echter ik verwacht dat over 5 jaar de omvormers en panelen weer opnieuw zullen zijn gestegen in efficiëntie en dat de kosten verder omlaag zullen zijn gegaan).

OMVORMERS:Dus 11 panelen van 345 WP levert 7590WP op. Met een onderdimensionering van 70%van de omvormer (wat ongeveer wordt aangehouden bij oost-west systemen met een helling van 30 graden) komen we dan uit op 5313WP wat mooi binnen het bereik van de omvormers ligt en binnen de NEN norm waarin wordt gesteld dat maximaal 5750W mag worden terug gevoerd op een enkele fase achter een 25A groep https://mastersinsolar.nl...veren-via-mijn-meterkast/.
ik heb gebeld met Growatt. Je kunt natuurlijk niets van wat zij zeggen gebruiken bij een eventuele claim, maar zolang we binnen de specs qua spanning blijven zal er gewoon garantie worden verleend.

PANELEN:
Ik heb gekozen voor de JA panelen van 345 die te verkrijgen zijn bij Winkelman: JA Solar JAM60S-10-345-MR-BF 345Wp Mono Perc Zwart Frame Halve Cellen 1689 x 996 x 35mm. Zij geven me een opbrengst van 2,46 Wp per euro, wat gemiddeld is. Wat echter erg fijn is dat met deze (electrische) dimensioenering ik mooi binnen het plaatje van electradekking van mijn verbruik en de mogelijkheden van een enkel fase blijf. Namelijk 22 x 245 = 7950WP x 82% zoninstraling (30 graden oost-west) = 6223WP maximaal onder ideale (STC) omstandigheden. Omdat deze nooit worden gehaald in de praktijk wordt vaak gesteld dat je rustig 10% hieronder mag zitten komen we uit op 6223WP - 10% = 5600Wp maximaal. en dat komt aardig overeen met het algemene handvat dat je oost-west daken van 30+ graden 70% mag onderdimensioneren op de omvormer. Op koude dagen komt er wel wat efficiëntie bij, maar dan is ook vaak de zonnekracht een flink stuk lager.
Het voltage van de panelen is volgens de specificatie 35V x 22 panelen = 700V / 2 strings = 385 Volt per string. Hierbij de 10% optellen die de koude omstandigheden met de panelen kan uitvoeren komen we uit op 423V per string wat volgens mij binnen en de specificaties valt van zowel de growatt (geeft 15A op per string) en de goodwe (geeft 550V per string) omvormer.
Klopt deze aanname?

Overwegingen

Ik heb wat dingen gechecked met een bevriende elektricien die het elektra gedeelte voor me gaat doen (200 euro: 100 euro voor de materialen en 100 voor de arbeid en controle). Een van mijn vragen was of het een probleem zou zijn mbt zoveel terugvoeren op een enkele fase. Hij gaf aan dat dit niet mijn probleem was, maar dat van Enexis. Zij zouden prima in staat zijn hiermee om te gaan, ik hoefde me daar geen zorgen voor te maken.
Mocht later in de praktijk het niet werken kan de kast nog altijd eenvoudig worden omgebouwd naar een 3-fasen systeem. De hoofdschakelaar ombouwen, en Enexis de aansluiting laten aanpassen van 1 x 40A naar 3 x 25A, wat 260 euro kost, geen verandering in maandelijkse aansluitkosten.
vwb de onderdimensionering kon hij me beperkt mee helpen, omdat hij voornamelijk werkt met Solaredge (poweroptimizers) en wij gaan werken met stringomvomers. Waarom geen poweroptimizers? Deze zijn alles bij elkaar een flink stuk kostbaarder dan stringoptimizers, en ik heb geen zin om het dak op te klimmen en een eventueel defecte PO van middenste paneel te vervangen omdat het stuk is gegaan.

Ik ga later nog eens de opbrengsten proberen te berekenen, welke programma's raden jullie me daarvoor aan?

Ook zal ik het legplan posten, kan daar nu niet bij helaas.

Financieel

Ik heb geprobeerd het zo kosten effectief uit te voeren.
1: Zo min mogelijk panelen vanwege kostbare (40 euro per paneel) installatiematerialen, maar zo die panelen die een enigzins goede euro/WP verhouding hebben.
2: Eenvoudige omvormers (string) welke niet al te kostbaar zijn maar wel 10 jaar garantie geven. Ik verwacht dat over 10 jaar mijn situatie weer is veranderd en dat de electronica dan weer een flinke sprong heeft gemaakt qua efficientie waardoor het verstandig is om deze te vervangen.
3: zelf de panelen op het dak te monteren en alle kabels door het huis te leggen. Dit geeft minder installatiekosten welke vaak 1/3e van het budget opslokken.
4: gebruik van electricien om alles veilig aan te sluiten en te laten keuren.

Opbouw van de kosten:
22 panelen van 138 euro ps = 3036 (2428 excl. btw)
1 x 5500 mtl-s of Goodwe 4600 SS/5000NDS = 700 (569)
Montage 22 x 40 euro = 880 (704)
Electra groepenkast = 200 (160)
Bijkomende materialen (kabels etc) = 200 (160)
Totaal: 5016 euro inclusief BTW (4012 exclusief)

Meer panelen geeft 3-fasen omvormers (kostbaar) en teveel opbrengst voor nu. En geeft ook meer montage materiaalkosten. Mijn berekeningen geven dan een flinke daling van efficiëntie van het systeem (meer kWh, maar flink meer kosten). Voor mijn gevoel zit ik nu op maximale efficiëntie voor mijn situatie, zowel financieel als electrisch.
Een overweging zou zijn dat we in de toekomst meer stroom gaan verbruiken bv met een airco systeem wat opzich wel prettig zou zijn, ons huis is dermate geisoleerd dat het in de zomer snel te warm wordt in huis. In het voor- en najaar moeten op zonnige dagen onze ramen al open. ook de CV eruit zien te werken is een mooie toekomstoptie, maar financieel volstrekt buiten ons budget terwijl ons huidige systeem nog erg goed werkt.

Opbrengst

Verwachte opbrengst is hopelijk 6000 kWh (moet dit nog goed berekenen) waardoor het systeem op 0,66 cent per WP komt.
Omdat we nu ongeveer 1300 euro per jaar betalen aan stroomkosten hebben we grofweg na 3 jaar de kosten er al uit. We hebben nog 2,5 jaar saldering in het vooruitzicht dus ik kan nog de meeste jaren van de tvt meepakken. Daarna is, als het salderen zou verdwijnen, fijn dat we een oost-west dak hebben zodat we het verbruik mooi over de dag kunnen verspreiden (smorgens vroeg al stroom uit het oosten, savonds nog lang stroom uit het westen)

Mijn vragen aan jullie:

Waar heb ik fouten gemaakt in mijn aanname's, wat kan beter, wat moet ik corrigeren, wat zijn andere overwegingen. Hoe kan ik het beste mijn opbrengst berekenen?

[wowly]

Niemand???nvm

[ Voor 33% gewijzigd door wowly op 11-06-2020 11:16 ]

[kabeltjekabel]

Met 3-fase omvormer minder kabelverlies tot de meter.

Ik mis ook nog een stukje over bescherming van railsysteem omdat hoofdzekering + PV invoeden veel en veel meer dan de 40A van je kast is. Dan moet je naar 63A componenten of verbruikers extra afzekeren met herhaling van de C40.

Of gewoon wel naar 3-fase overstappen. Zodra je dat wel doet wil je ook niet blijven zitten met zo'n 5.5 kW omvormer. En als je 2 maanden op de netbeheerder moet wachten om de spanning op jouw fase te verlagen als je tegen het 253V probleem aanloopt heb je je hele ingebeelde 1-fase voordeel al weggepist.

[ Voor 3% gewijzigd door kabeltjekabel op 10-06-2020 23:04 ]

[WackoH]

Het is nogal een verhaal en je wekt de indruk dat je alles goed hebt uitgezocht ;-)
- Je zou een kWh meter specifiek voor de groep met de panelen in de meterkast kunnen monteren. Daar kun je dan. bv een Youless via de S0 op aansluiten om de opbrengst apart van de cloudoplossing van de omvormerleverancier te loggen (lokaal of bij een 3de partij).
- Wat me in de documentatie van mijn Growatt 3000-S omvormer opviel, was dat het hoogste rendement bij 40~60% belasting wordt behaald. Maar bij 100% is het hooguit 0.5% lager.
- De stringspanning heeft een wat grotere invloed op het rendement. Je hebt geluk (want de documentatie van Growatt is niet best…) dat in dit document https://solarclarity.nl/w...-5500-MTL-S-Datasheet.pdf de omvormer wordt genoemd die je op het oog hebt. De optimale stringspanning voor deze omvormer lijkt 250V. Daarboven zakt het iets terug.
- Je berekening van het string voltage is een beetje vreemd. Gewoon 11xMPPT spanning voor typsiche stringspanning en 11x nullastspanning (met marge voor koud weer) voor maximale spanning.
- Leg bij zoveel vermogen een lekker dikke kabel (4 mm2) van omvormer naar meterkast aan om verliezen te verminderen. Of neem 3 fasen zoals kabeltjekabel voorstelt
- Ik ben het met hem eens dat het bij zulke grote vermogens verstandiger zou zijn om een 3 fasen omvormer te kiezen. Kost je een paar maanden terugverdientijd maar kan veel gedoe voorkomen.
- Verrekenen je niet met de BTW. Daar gaat nog forfait van af.
- Je panelen zijn overigens duurder geworden 😉 Dus je stelling dat alles steeds goedkoper wordt, gaat niet op. Hoeft ook niet meer nu China de wereldmarkt in handen heeft. Ze kunnen nu gaan cashen.
- Het is een valkuil dat je nu wel stroom aan een airco of zo kan gebruiken omdat je het zelf opwekt. Dat was niet de bedoeling van de overheid met de subsisie. Maar, als je dat doet, koop er dan tenminste een die ook kan verwarmen (dus een lucht-lucht warmtepomp). Heb je al zonneschermen of screens? Want wat er niet aan warmte binnenkomt, hoeft er ook niet uit.
- Opbrengst kun je berekenen met het “Photovoltaic geographical information system” van de EU https://re.jrc.ec.europa.eu/pvg_tools/en/tools.html#PVP
- Zoals de plannen nu liggen verdwijnt de saldering niet, maar wordt die vanaf 2023 tot 2030 afgebouwd. Maar dat is nog niet definitief.

[busscherski]

Goed plan.
Ik vind Sunnydesign het meest gebruiksvriendelijke programma.
Als de helling 20 graden was en de omvormer een vermogen had van 67% van aantal Wp had het 0.3% van de jaaropbrengst afgetopt.
Bij 30 graden kom je ongeveer op een 4600 of 5000 W omvormer.
Netspanning kun je desnoods even meten met de multimeter in het stopcontact. Als je nu al 243V tegenkomt bij de steekproef rond het middaguur en felle zon kun je beter kiezen voor 3 fase omvormer.

[wowly]

Wauw bedankt voor alle goede tips en opmerkingen! ga er vandaag eens flink induiken. Ik wil geen gedoe anders wordt het gewoon 3fasen aangelegd! Het is echter jammer dat dan de kosten omhoog gaan.....

Ik zal vandaag nog reageren om alle antwoorden te geven

[busscherski]

Ik heb overigens zelf een enkelfase 4.6 kW omvormer en wil er nog 2.4 kW bij doen. Geen 3 fase meterkast voorlopig.

[WackoH]

Voordeel van nu overgaan naar 3-fasen is dat je de BTW daarvoor vermoedelijk (zou ik nog even dubbelchecken) mee kan nemen in de BTW-teruggave (en gaat dan 1-op-1 omdat je forfait al betaald is).
Dat is handig voor de toekomst als je aan de warmtepomp of elektrische auto mag/wil/moet.

Over de extra kosten zou ik niet te veel in zitten.
Of je nu 3.5 of 3.7 jaar terugverdientijd hebt, maakt niet veel uit op een levensduur van 10~25 jaar. Geen gezeur (lees bv. dit eens https://gathering.tweakers.net/forum/list_messages/1988820 en klaar zijn voor de toekomst is ook wat waard.
Op dit forum staat ook een vraag van iemand die een 20-jarig contract a 30 E/mnd voor 8 panelen heeft, dus zo'n 2.5 a 3 Euro per Wp. In zijn geval overigens wel slim want hij is al op leeftijd en maakt misschien het einde van de saldering niet meer mee ;-)

[ Voor 5% gewijzigd door WackoH op 11-06-2020 09:33 ]

[wowly]

BTW

belastingtelefoon: Ik heb gevraagd of ik de btw-kosten van de aansluiting van de meterkast en de meterkast onderdelen etc kan kan terugvragen. Hier hebben ze geen kant en klaar antwoord op. Ik zou hiervoor een "vooroverleg" moeten doen met mijn regiokantoor. Ik moet dan een brief schrijven waarin ik deze vraag schrijf. Ze moeten dan binnen 8 weken antwoord hierop geven.
Dat duurt mij te lang. Ik ben van plan het gewoon aan te geven en dan te zien wat wel en niet wordt goedgekeurd. Ik denk dat ik zoveel als mogelijk het bij de rekening van de elektricien opvoer.

@ kabeltje: het gemak waarmee je electrotechnische zaken bespreekt is meer dan ik kan bevatten. bescherming van railsysteem: hoofdzekering + PV invoeden geeft meer Ampere dan de hoofdzekering 40A van mijn groepenkast. Je geeft aan dat ik naar 63A componenten van mijn groepenkast zou moeten gaan. Of verbruikers extra afzekeren met herhaling van de C40.

Kijken of ik het begrijp. Als mijn systeem maximaal zou worden belast en er 40 Ampere aan stroom zouden gaan lopen achter mijn hoofdschakelaar (C40A , dat betekent dat hij een afslaan karakteristiek heeft als 5-10 groepen teveel belast worden, hoger dan 16A) , en tegelijkertijd mijn omvormer 15A aan stroom wil invoeden op mijn hoofdaansluiting (voor de hoofdschakelaar, de PV-set krijgt een eigen aansluiting en hoofdschakelaar) dan zou het rail systeem (de rails waarop alle kabels worden aangesloten, aarde nul en live in de groepenkast) kunnen worden overbelast.
Ik ben niet electrotechnisch aangelegd, maar heffen deze (ampere) stromen elkaar niet in meer of mindere mate elkaar op? De onttrekkende stromen en de voedende stromen?
Zonnepanelen.net geeft aan dat er op een 40A hoofdzekering 25A 5750W mag worden teruggevoed
Ik kan nergens iets terugvinden over belasting op de rails van de groepenkast. Zou je me hier wat over kunnen uitleggen in lekentaal?

Het zou idd wel redelijk stupide zijn om idd een aantal maanden te lopen klooien om een te hoge netspanning in je huis.
Momenteel meet ik 219V Ac op de wcd's (221V ac rond 14 uur), en het is licht bewolkt (vanochtend) tot ronduit zonnig (14 uur).
In onze straat (enkele km's lang) zijn er enkele zonnesystemen geinstalleerd (varierend van 10-20 panelen) waarvan eentje bij de buurman. Hij maakt 4000 kWh per jaar op een driefase aansluiting. de 20 huizen verderop in een nieuwbouwwijk ligt een systeem met 26 panelen. Hier zit ook de electra verdeelkast van de netbeheerder.
Ik heb het vermoeden dat in ons dorp er minder snel een "overvoeding" zal optreden van het netwerk. Als ik de problemen op het www vind mbt overvoeding gaat het vaak over wijken waar massaal PV-systemen worden aangelegd.
En om na 3 maanden klooien een omvormer van 700 euro op marktplaats te zetten om dan een driefasen omvormer aan te schaffen voor 1000 is ook financieel niet handig.

@ wackoh:
- Goeie tip van de specifieke Kwh meter. Je hebt het over een Youless meter. bedoel je dan deze: https://www.youless.nl/winkel/product/ls120.html?
En dan bv een kwh meter als deze?: https://www.kwhmeter.nl/W...ergie-meter-100A-LCD.html

- Stringspanning: ik had die data al gevonden en in de openingspost bijgevoegd.
Wat ik wel lastig vind, de complete omvormer zou 550Vdc zijn. Echter iedere string mag 15A input krijgen. Mag ik dan op iedere string apart 385Vdc zetten (totaal 700V)? Dta heeft denk ik ook te maken met je volgende punt over mijn vreemde bereking van het stringvoltage.
11 x mppt = 385 (Vmp) typische stringspanning
11 x nullastspanning: Voc: 11 x 41,76 = 458 (Voc)
van dit paneel is de PmP (temperatuur coefficient) -0.35 van de Pmax (345V) = 25 graden = 345 volt (x22 panelen = 7590 Vdc)
60 graden temp van het paneel = -12,25 volt (35 x -0,35 = 12,25 volt) = 333 Vdc per paneel. (x22 panelen = 732Vdc)
0 graden = + 8,75 volt (25 x -0,35 = 8,75 volt) = 353,75 Vdc per paneel (x22 panelen = 7781 Vdc)

- dikke kabel naar de meterkast gaat er zeker komen!

- de eventuele Airco zal zeer zeker een lucht-lucht warmtepomp worden. Volgens velen kan ik deze het beste uit spanje of italie halen vanwege de interessantere prijzen. Echter moet hier eerst voor worden gespaard ook wil ik eerst proberen de zoninstraling die ons huis zo opwarmt te verminderen voordat ik stroom ga opwekken om het koeler te krijgen. Anders is het idd water naar de zee dragen.

- Opbrengst berekening mbv jrc:


@ Busscherski:
Ik heb de netspanning gem,eten zoals je zei, zie hierboven, kom niet boven de 221Vac op een zonnig moment rond 14 uur uit.

Sunnydesign opbrengst post ik straks, even boodschapje doen

Jij gaat met een 4,6 Kw omvormer ern nog een 2,4 op een enkele fgase erbij doen? Krijg je dan geen overbelasting van de enkele fase? Je hebt dan gewoon twee losse omvormers in je meterkast hangen?

[busscherski]

Een omvormer op zolder en twee kleine buiten.
De twee kleine komen samen op een groep in de meterkast. De grote heeft een eigen groep.

Technisch gezien kan ik 40A terugleveren voor de hoofdzekering er door gaat. Daar kom ik nog lang niet aan.

Hoeveel mijn rails aankunnen weet ik niet. Heb wel intern 6 mm2 draad gebruikt voor alles waar PV stroom door gaat. Misschien tzt eens naar de rails kijken.
In dit huis verbruikte de vorige eigenaar meer dan 10000 kWh per jaar en 1500 m3 gas en die had er geen last van dat z'n hoofdzekering er door ging. Wij gebruiken maar 4500 kWh en 0 m3 gas.

[wowly]

ok. Ja ik weet niet zo goed hoe dat werkt met die railsspanning zoals kabeltje het aangaf, wachten op zijn reply (hopelijk)

[kabeltjekabel]

De componenten in je groepenkast (met name aardlekschakelaars) zijn voor maximaal 40A. Dat is normaal geen probleem, want je hoofdzekering is ook 40A. Met PV voed je echter in _na_ die hoofdzekering, dus kun je 40 + PV stroom verbruiken, want dan samen fors meer is. In potentie kun je dan je aardlekschakelaars gaan overbelasten. Railsysteem van meeste moderne kasten is wel geschikt voor 63A. Je PV krijgt helemaal geen eigen aansluiting en hoofdschakelaar. Ja, dat kan wel.. maar is nog duurder.

Zie ook onderstaand voor grafische weergave;


Ga je over naar 3-fase dan heb je dit probleem niet,al voed je 11 kW in dmv 3-fase omvormer.

[wowly]

Aaaa ik denk dat ik hem snap. Ik moet echter anders denken, niet vanuit afnemers, maar vanuit voeding. Je geeft aan dat de voeding gewoon te krachtig wordt voor een groepenkast.
Maar deze situatie zou alleen maar voorkomen als er daadwereklijk op een groep 64A wordt afgenomen? Dan zou ik moeten gaan werken met behoorlijk veel en krachtige apparatuur. voor 40A zou ik dan 9600 watt moeten gebruiken gelijkertijd over de rails (V x I = W = 240 x 40A (I) = 9600W). Ik zou dan niet de Inductieplaat (4500W), droger (3000) en wasmachine (3000) moeten gebruiken in mijn huis want dan ga ik al over die 40A heen toch?

Waarom wordt er dan eigenlijk door iedereen aangegeven dat het tot 5750W mag worden teruggevoerd? Dan zouden toch eigenlijk de regels moeten veranderen zodat iedereen met een 5750W voeding deze niet mag invoeren op een 40A groepenkast.

Hmm, als ik het zo bekijk is het in een modern huis sowieso verstandiger om 3-fasen aan te gaan leggen voor de rest van het huissysteem....... of je nu wel of geen PV systeem hebt...

Waarom kan het met een 3-fasen systeem dan wel (je plaatje maakte het voor mij een heel stuk makkelijker om te bergijpen trouwens, bedankt )

[ Voor 6% gewijzigd door wowly op 11-06-2020 16:51 ]

[WackoH]

wowly schreef op donderdag 11 juni 2020 @ 14:41:

BTW

belastingtelefoon: Ik heb gevraagd of ik de btw-kosten van de aansluiting van de meterkast en de meterkast onderdelen etc kan kan terugvragen. Hier hebben ze geen kant en klaar antwoord op. Ik zou hiervoor een "vooroverleg" moeten doen met mijn regiokantoor. Ik moet dan een brief schrijven waarin ik deze vraag schrijf. Ze moeten dan binnen 8 weken antwoord hierop geven.
Dat duurt mij te lang. Ik ben van plan het gewoon aan te geven en dan te zien wat wel en niet wordt goedgekeurd. Ik denk dat ik zoveel als mogelijk het bij de rekening van de elektricien opvoer.

Gelijk heb je. Er liggen 1 miljoen zonnepanelen in Nederland. Ik denk niet dat de belastingdienst alles gaat controleren of er misschien een paar tientjes te veel BTW is terugegeven. Volgens mij zijn er daar wel grotere problemen.

Momenteel meet ik 219V Ac op de wcd's (221V ac rond 14 uur), en het is licht bewolkt (vanochtend) tot ronduit zonnig (14 uur).
In onze straat (enkele km's lang) zijn er enkele zonnesystemen geinstalleerd (varierend van 10-20 panelen) waarvan eentje bij de buurman. Hij maakt 4000 kWh per jaar op een driefase aansluiting. de 20 huizen verderop in een nieuwbouwwijk ligt een systeem met 26 panelen. Hier zit ook de electra verdeelkast van de netbeheerder.
Ik heb het vermoeden dat in ons dorp er minder snel een "overvoeding" zal optreden van het netwerk. Als ik de problemen op het www vind mbt overvoeding gaat het vaak over wijken waar massaal PV-systemen worden aangelegd.
En om na 3 maanden klooien een omvormer van 700 euro op marktplaats te zetten om dan een driefasen omvormer aan te schaffen voor 1000 is ook financieel niet handig.

Dan heb je nu best ruimte voor wat betreft spanning. Die moet tussen de 230V+/-10% liggen (dus max. 253V). Bij ons ligt de spanning normaal al het grootste deel van de dag boven de 230 V. Het hoogste wat ik heb gezien is 245V. De kans dat je er over heen gaat is dan niet zo hoog. Vooral als je er voor zorgt dat je niet veel spanning (en dus ook rendement) in de kabel verliest.
Maar ja, als een boer naast je ineens 200 panelen op z’n schuur legt 😉

@ wackoh:
- Goeie tip van de specifieke Kwh meter. Je hebt het over een Youless meter. bedoel je dan deze: https://www.youless.nl/winkel/product/ls120.html?
En dan bv een kwh meter als deze?: https://www.kwhmeter.nl/W...ergie-meter-100A-LCD.html

Het kan wel goedkoper, hoor: https://www.hashop.nl/web...e22e7007b9fa473ac8bff5bff
(spaart je de verzendkosten uit en de kWh meter is de normale prijs). En als je dapper bent kun je voor een Euro of acht ook zo’n meter op Ebay bestellen. Maar dan loop je iets meer risico dat die niet veilig is (brandgevaar?)

- Stringspanning: ik had die data al gevonden en in de openingspost bijgevoegd.
Wat ik wel lastig vind, de complete omvormer zou 550Vdc zijn. Echter iedere string mag 15A input krijgen. Mag ik dan op iedere string apart 385Vdc zetten (totaal 700V)? Dta heeft denk ik ook te maken met je volgende punt over mijn vreemde bereking van het stringvoltage.

Volgens mij moet je voor de maximale spanning niet met de optimale spanning rekenen, maar met de nullastspanning. Dan kom je op 11 x ~40 V = 440 V. En dan nog de temperatuurcorrectie voor koud weer erop. Maar nog voldoende marge naar 550 V. De strings worden parallel aangesloten (kijk maar naar het schematische plaatje in het datasheet van de omvormer), dus de spanning geldt per string, net als het amperage. Alleen geldt uiteraard geen max. max. Dus max MPPT spanning 440 V x 15 A = 6600 W gaat niet want zoveel vermogen kan de omvormer niet uitleveren. En ik meen zelf gelezen te hebben dat niet alle omvormers het gespecificeerde uitgangsvermogen uit een string kunnen halen. Al zou dat voor de Growatt die je op het oog hebt op basis van het datasheet geen probleem moeten zijn.

- dikke kabel naar de meterkast gaat er zeker komen!

Misschien moet het zelfs wel een 6 mm2 kabel (bij 1 fase) worden. De verliezen per meter van de verschillende kabeldiktes kun je wel vinden als je even zoekt.

- de eventuele Airco zal zeer zeker een lucht-lucht warmtepomp worden. Volgens velen kan ik deze het beste uit spanje of italie halen vanwege de interessantere prijzen.

Totdat er een garantiegeval is… Wij hebben in 2011 een Zibro (heet anders tegenwoordig) split unit airco voor de werkkamer van mijn vrouw gekocht. Die was toen 625 Euro en heeft een modulerende compressor (en kan koelen of verwarmen). Hij heeft een speciale connector waardoor geen monteur nodig was om aan te sluiten. Er was een probleem met de afstandbediening en nu kon ik gemakkelijk een nieuwe krijgen.
Ons huis (uit 1911) is inmiddels zo goed geisoleerd dat een 2de warmtepomp (lucht-water) ondanks subsidie niet uit kan; de terugverdientijd ligt tussen de 12 en oneindig jaar. Als de saldering wegvalt gaat dat niet helpen want de zon schijnt niet als je de warmte nodig hebt (vandaar dat zonnepanelen in Nederland eigenlijk kolder zijn en alleen bij de gratie van subsidie bestaan. Vul voor de grap eens Italie of Tunesie in die EU tool in. Dan zie dat een zelfde setje in die landen 1.5 to 2x zoveel oplevert. En bovendien gelijkmatiger over het jaar. Maar het is wel een leuke hobby die vanwege subsidie nu ook nog een rendement oplevert)

- Opbrengst berekening mbv jrc:

‘PV installed’ moet je in kWp opgeven (je hebt Wp gedaan. Betekent dat je geschatte opbrengst nu een factor 1000 te hoog is. Maar dat had je vast al gezien). Het systeem verlies staat standaard op 14%. Ik heb wel eens gelezen dat dat tegenwoordig 7% zou zijn. Maar die link kan ik zo gauw niet vinden. Het is ook leuker dat later de opbrengst meevalt, dan tegen 😊

[kabeltjekabel]

wowly schreef op donderdag 11 juni 2020 @ 16:50:
Aaaa ik denk dat ik hem snap. Ik moet echter anders denken, niet vanuit afnemers, maar vanuit voeding. Je geeft aan dat de voeding gewoon te krachtig wordt voor een groepenkast.

Het totaal van netvoeding + PV is het probleem, niet de PV alleen. Er zijn kasten zat die het aankunnen, maar de standaard kast in NL is voor 40A.

wowly schreef op donderdag 11 juni 2020 @ 16:50:
Maar deze situatie zou alleen maar voorkomen als er daadwereklijk op een groep 64A wordt afgenomen?

Dat kan verdeeld zijn over meerdere groepen. Het is een redelijk hypothetisch geval, maar juist daar zijn al die beveiligingen voor gemaakt. Ik heb ook maar 1 smeltzekering doorgefikt in 15 jaar ofzo.

wowly schreef op donderdag 11 juni 2020 @ 16:50:
Dan zou ik moeten gaan werken met behoorlijk veel en krachtige apparatuur. voor 40A zou ik dan 9600 watt moeten gebruiken gelijkertijd over de rails (V x I = W = 240 x 40A (I) = 9600W). Ik zou dan niet de Inductieplaat (4500W), droger (3000) en wasmachine (3000) moeten gebruiken in mijn huis want dan ga ik al over die 40A heen toch?

Korstondig kan dat wel, langdurig grijps de hoofdzekering in. Maar dus niet als je dat verbruik hebt tijdens PV invoeden, want terplekke van die hoofdzekering passeerd de PV stroom niet als je zoveel verbruikt.

wowly schreef op donderdag 11 juni 2020 @ 16:50:
Waarom wordt er dan eigenlijk door iedereen aangegeven dat het tot 5750W mag worden teruggevoerd?

Mag wel; maar je moet er voor je kast rekening mee houden. Dat ze dat er niet bijzeggen... tja.

wowly schreef op donderdag 11 juni 2020 @ 16:50:
Dan zouden toch eigenlijk de regels moeten veranderen zodat iedereen met een 5750W voeding deze niet mag invoeren op een 40A groepenkast.

Die regels zijn er allang . Bovenstaand plaatje komt ook gewoon 1:1 uit de NPR5310; een wat leesbaardere uitwerking van de NEN1010. Staat ook een sectie in over de-rating van je componenten vanwege extra hitte ontwikkeling. PV is bij uitstek iets wat langdurig een hoge stroom oplevert, en die mensen die hun meterkast voorzien hebben van verwarming (Stadsverwarming) en geen ventilatie mogen/moeten alles nog dikker aanleggen.

wowly schreef op donderdag 11 juni 2020 @ 16:50:
Hmm, als ik het zo bekijk is het in een modern huis sowieso verstandiger om 3-fasen aan te gaan leggen voor de rest van het huissysteem....... of je nu wel of geen PV systeem hebt...

Dan kun je ook een mooie 90cm 11 kW inductieplaat gaan gebruiken

wowly schreef op donderdag 11 juni 2020 @ 16:50:
Waarom kan het met een 3-fasen systeem dan wel (je plaatje maakte het voor mij een heel stuk makkelijker om te bergijpen trouwens, bedankt )

Standaard 3-fase aansluiting heeft hoofdzekeringen van 25A terwijl de kast nog steeds voor 40A gebouwd is. Daar zit dus een gigantisch stuk 'vrije ruimte' om op te vullen met PV invoeding. Plus als je hetzelfde vermogen 3-fasig invoed is de stroom maar 1/3e.

Als je gewoon tussen hoofdschakelaar en verbruikers weer een C40 automaat toepast heb je dit probleem overigens al niet. Zo'n ding kost 15-20 euro
Dan is het dus; hoofdschakelaar > splitsing naar (A) aardlekautomaat PV en ( C40 met daarachter verbruiksgroepen.

[wowly]

Hee allemaal bedankt voor de snelle antwoorden. Ik heb het allemaal gelezen en moet het nu even verwerken allemaal.

@kabeltjekabel : Op dit moment ben ik in staat om de 1x40A te behouden alswel de 3x25A aan te vragen hahaha.

@WackoH hee weer wat geleerd vwb die strings! en idd wat je zegt, als je het vergelijkt met de zuidelijker gelegen gebieden is dat zonne-energie gebeuren in Noordeuropa maar een mank verhaal voor een deel. Zou mooi zijn als we onze paneeltjes in Spanje mochten neerleggen

[kabeltjekabel]

wowly schreef op donderdag 11 juni 2020 @ 17:32:
@kabeltjekabel : Op dit moment ben ik in staat om de 1x40A te behouden alswel de 3x25A aan te vragen hahaha.

Als je huis toevallig op twee kadastrale percelen staat die elk een woonbestemming hebben schijn je op elk een aansluiting mét teruggave energiebelasting te kunnen doen. Maar dat is redelijk zeldzaam.

[wowly]

De grap is dat dat tot voor kort inderdaad gold, maar nu zijn de percelen samengevoegd (anders was de aankoopprijs zeeeer veel hoger geweest...)

Zojuist overlegd met de vrouw over de extra investering, maar net zoals ik wil ze graag dat alles superveilig is. En ze wil niet dat er in de komende jaren iets moet worden gedaan dat nu ook gedaan kan worden wat dat betreft. Dus we gaan de extra 260 (enexis) en 300 euro (3-fasen omvormer) en een andere lastscheider (deze was nog 2p) erin laten zetten. Dan zit alles op 3 fasen....

Nu nog een omvormer zien te vinden die 4 strings heeft zodat we in de toekomst vlot panelen kunnen bijleggen zonder een andere omvormer te moeten kopen. In het geval dat we meer verbruik gaan krijgen.

[lothar]

Succes daarmee 4 strings bestaat niet. Daarom is het advies het nu gelijk vol te leggen. Je kan een zeer goedkope lening krijgen bij de gemeente of svn ervoor is dat niet handig?

[bbbrumbrum]

Hoe zit je qua stringspanning op een 3f omvormer? Welke omvormer gaat het dan worden?
De 3f omvormers willen toch wel iets meer qua stringspanning zien dan een 1f.

Als je kabeltjes advies opvolgt is het veilig, dus daarvoor zou ik niet naar 3f gaan.

[WackoH]

Daar heeft bbbrumbrum wel een valide punt. Een Growatt 3 fase omvormer wil een spanning tussen de 200 en 1000V, en nominaal 650 V hebben (ten opzichte van 80V-550V /360V voor de 1 fase). Dus je rendement wordt met de ~370 V uit 11 panelen ~1~1.5% lager. Daarnaast lijkt de 3-fase sowieso al een wat lager rendement te hebben (max. 96.8% vs. 97.4% volgens de spec sheets). Dus de 3-fase kan je ~2% rendement kosten.
Maar er zijn natuurlijk meer omvormers die wellicht wel efficient bij lagere string spanning werken.

Je lijkt twee keuzes te hebben:
- Oorspronkelijk plan met 1-fase: Kortste terugverdientijd met iets meer risico.
- Klaar voor toekomst en geen gezeur: 3-fase met een goedkope lening om tenminste 16 panelen iedere dakhelft te leggen

Overigens, mocht je met een 1-fase omvormer tegen problemen met te hoge spanning aanlopen, dan hoeft niet direct de omvormer op marktplaats. Je kunt dan eerst het vermogen in de software begrenzen (tenminste dat gaat bij mijn Growatt 3000-S) zodat je stroom kunt blijven produceren, in de tussentijd 3-fase aan laten sluiten, dan de PV op de fase met de laagste (piek) spanning, en het vermogen weer op vol.

[wowly]

Start voltages van enkel fase is 100volt, en van de driefase 140 tot 160 volt. Zou dit zoveel uitmaken?

Zit trouwens te kijken op tweedehands omvormers, is dat interessant of niet ivm garantie en btw teruggaaf?

Ook met even overlegd met de electricien, hij zou ook voor enkelfase gaan. Zo is de dimensionering goed, op de max, maar gewoon goed. In het geval dat het helemaal niet zou werken, wat hij zich niet kan voorstellen, kunnen we altijd nog naar een 3 fasen groepenkast gaan en de omvormer aansluiten op een van de 3 groepen.
De huidige groepenkast is zeer zwaar gedimensioneerd (6 kwadraat oid etc) dat deze eenvoudig de hogere amperages aankan

[ Voor 54% gewijzigd door wowly op 12-06-2020 10:33 ]

[WackoH]

Ik heb de Growatt gekocht omdat die bij een lagere spanning zou starten en zo meer op zou leveren. Dat blijkt echter niet waar!
Een Growatt omvormer start misschien wel eerder op (gaat aan), maar dat betekent niet dat die ook stroom gaat leveren.
Als levering start, blijkt de stringspanning al dicht bij de nominale spanning te liggen.
Dus mijn advies zou zijn om die startspanning specificatie te negeren.

Met de kennis van nu had ik liever een Goodwe gekocht die schijnbaar beter met een lichte schaduw om kan gaan (twee ornamenten geven in een deel van het jaar op twee panelen een beetje schaduw). Mijn Growatt omvormer is al een ~10 jaar oud ontwerp (wat niet erg hoeft te zijn want dan zijn de kinderziektes er uit), maar heeft niet het optimale MPPT algoritme voor schaduw.

2de hands?
Ik heb eens op marktplaats gekeken. Het lijkt me lastig om precies die omvormer te vinden die het beste past. Er staat nu bv. een Growatt 3600MTL-S van een professionele aanbieder. Die moet (incl BTW) 425 kosten, terwijl nieuw 588 is.
Op omvormers wordt vaak 10 jaar garantie beloofd wat erg bijzonder voor een technisch product is. Of je er uiteindelijk aanspraak op kunt maken is de vraag. Maar het is beter dan 3 maanden garantie op zo'n 2de hands. Ik zou het voor dat relatief kleine verschil niet doen.

[wowly]

Daar dacht ik ook al aan.
Overigens staan de GoodWe omvormers mij ook wat meer aan dat de growatt. Je leest dat GoodWe zeer goede betrouwbaarheid heeft. Niet dat growatt dat niet heeft, maar net zoals sma en zet goede naam heeft hebben de GoodWe omvormers dat ook. Niet alleen hier, maar ook in bijvoorbeeld Australië waar ze veel worden ingezet.

De electricien had het er ook over dat de enkelfase omvormers het gewoon erg goed doen in huishoudens

Edit:
Kan nu een nieuwe 10000tls voor minder dan een nieuwe 5000mtls overnemen. Doen?

[ Voor 9% gewijzigd door wowly op 12-06-2020 16:19 ]

[WackoH]

Wat voor merk is de "10000tls"? Ik vind alleen een ATESS 10000TLS http://www.atesspower.com/Product/Energy/Hybrid/13.html maar die bedoel je vast niet.
Bedoelde je een Growatt 10000TL3-S van ~1300 Euro? (vs. ~800 voor een 5500MTLS)
Als de zon lekker schijnt zou je dan op het optimale rendement van de omvormer zitten (dat lijkt het hoogste rond de 50% vermogen te zijn:

Maar je houdt
a) het nadeel dat een 3-fase omvormer over het hele bereik een lager rendement heeft
b) je string spanning te laag is voor het optimale rendement en
c) dat tijdens een bewolkte dag waarbij de panelen een kwart of zo van hun Wp opleveren, het rendement nog wat verder wegzakt.

Tja, en of je tweedehands wilt kopen is een eigen afweging en hangt vooral ook van de ouderdom en geschiedenis van het apparaat af.

De kans op defecten van technische apparaten volgt typisch een badkuip curve. Oftewel, de kans op uitval daalt snel na ingebruikname en gaat in de loop van de tijd weer steeds sneller oplopen.
Het maakt dus nogal wat uit of de omvormer 1 of 8 jaar oud is (uitgaande van een technische levensduur van 10 jaar)

[wowly]

@WackoH Idd. Het rendement zal inkakken. Het is toch een beetje kiezen of delen. Ik ga gewoon van alle goede adviezen uit van jullie/jou en de electricien en ga voor de enkelfase Goodwe 5000 DNS
Heb zojuist er eentje gekocht nieuw in de verpakking voor 400 euro. Kan dan wel geen BTW terugvragen, maar scheelt me toch weer 185 euro. (580 ecxl BTW)

Die TL10000 kon ik overnemen voor 600 euro. Ook een nieuwe SMA kon ik overnemen voor 700. Ik heb de indruk dat veel mensen bestellen, en als de installateur komt ze een verkeerde hebben besteld, of ze willen meer en kopen een zwaardere omvormer.
En zoals je zegt, garantie is een badkuip: of ze gaan in het begin stuk, of op het einde van hun geschatte tijd (10-12 jr). Die Goodwe's hebben een goede reputatie. Misschien niet zo goed als de SMA-ers, die schijnen gewoon niet kapot te gaan.....

Enfin het stratschot is gegeven. Nu de schikking op het dak maken. eens kijken of ik deze in sketchup kan krijgen, dan zal ik hem posten.

[ Voor 3% gewijzigd door wowly op 14-06-2020 15:28 ]

[WackoH]

Zo'n Goodwe 5000 DNS nieuw in de doos voor 400 Euro lijkt me ene goede deal. Waar vind je dat soort zaken? Op marktplaats en tweakers zie ik zo gauw niet veel soeps voorbij komen.

Ik ben benieuwd hoe het verder gaat

[wowly]

Je zet hetgene wat je zoekt vast als zoekopdracht. Vervolgens heeft marktplaats je een bericht als er een nieuwe advertentie komt met die zoekwoorden erin.

Meestal vragen mensen een flink bedrag wat je dan gewoon de helft van bied. Juist de ervaren en langdurige verkopers weten dat een snelle deal voor hem vaak ook goed is en gaan dikwijls akkoord. Soms lukt het, soms niet. Maar er staan vreselijk veel verkeerd bestelde omvormers te koop op mp....

[wowly]

Kom er net achter dat mijn iskra ME162 een digitale "domme" meter is. Niet uit te lezen dus.Zou dit voordelig kunnen zijn in termen van terugleveren? Of "draaien" deze niet terug? in dit stukje https://www.zonnepanelen.net/meters-teruglevering/ geven ze aan dat het een prima meter hiervoor is. Iemand die me hier mee over kan vertellen?

[WackoH]

Liander (en die gaan erover ;-) schrijven in de eerste zijn over deze meter:
"Deze elektriciteitsmeter registreert de door u verbruikte en teruggeleverde energie"
https://www.liander.nl/si...KRA-ME162-MT171-MT174.pdf
De moderne meters draaien sowieso niet terug.
Als je meer stroom verbruikt dan zelf opwekt, is de teller voor levering (door het energiebedrijf) actief (en dan nog op hoog of laag tarief afhankelijk van dag en tijd).
Als je meer stroom opwekt dan verbruikt, is de teller voor teruglevering actief (en hoog of laag tarief).

Dat maakt het later makkelijk om voor levering en teruglevering verschillende tarieven te hanteren. Zolang er nog 100% saldering is, wordt teruglevering volledig met levering verrekend.

Ik vermoed dat jouw meter 'dom' wordt gevonden omdat die geen P1 poort heeft waarmee jij als consument stroomverbruik continue kunt uitlezen?
Geen groot probleem. Je kunt dan met een Youless o.i.d. aan de gang.

[wowly]

Ik denk het ook, Het betekent hoogstens dat we ieder jaar de digitale registratie van de verbruikte stromen "handmatig"moeten doorgeven. Had eerlijk gezegd gehoopt op een meevallertje, een soort van digitale ferrarismeter

[WackoH]

Je gelooft toch niet dat je overheid je toestaat om stroom via een ferrarismeter terug te leveren als de saldering eenmaal wordt afgebouwd?
Als de overheid geld mis dreigt te lopen, verzinnen ze wel iets om dat te voorkomen. Bv. een ferrarismeter met terugloopbeveiliging voor degenen die vanwege privacy weigeren een digitale 'slimme' meter te nemen.

Ik snap overigens niet waarom veel apparaten zoals de elektriciteitsmeter 'slim' worden genoemd. Het is gewoon een apparaat dat het verbruik doorgeeft en als een serieel signaaltje op een poort zet. En eventueel kun je dat dan lokaal uitlezen. Poe poe, wat een intelligentie zit er in die meter ;-)

Van een slimme meter zou ik verwachten die die actief kan sturen. Maar het hoogst mogelijke op dit moment lijkt me meer tariefdifferentiatie.

[wowly]

Ja er is een boel gedoe over die meters in ieder geval. Veel mensen hebben het liefste dat de bedrijven en overheid zo min mogelijk van je weet. En wat mij betreft vind ik dat ook, of het moet een duidelijk doel hebben waarbij alle partijen er (bij voorkeur evenveel) voordeel van hebben. In ieder geval kan die iskra van mij in ieder geval gebruikt worden zonnepanelen want verschillende digitale tellers (normaal en dal, leveren en terugleveren)

[wowly]

Goed, dakindeling dan nu.

Foto's zijn gemaakt vanuit de zuidzijde, de bomen achter ons zijn volmaakt in het noorden van ons kavel gepositioneert.

Westzijde huis


Oostzijde huis


Dakmaten huis

Er zijn twee opties: de onderste dakhelft over de gehele breedte, of twee blokken wat meer in het midden van het dak.
Op de tekeningen zie je witte gedeelten, dat zijn of de dakranden (30 cm) of ventilatie inzuigopeningen met speciale dakpannen of er staan afvoerbuisjes. Voordat je het vraagt: ons huis heeft geen wtw systeem, mijn middenste zoon heeft huisstofmijtallergie en daarom halen we de lucht rechtstreeks van buiten, maar dan sterk CO2 gestuurd. WTW vervuilen zeer snel de inlaatkanalen (hence: nog meer stof....)

Optie 1:



Optie 2



Aan de onderzijde van het dak vallen de panelen bijna gelijk met de dakpannen (ietsjes terug,5 cm max), echter onze dakrand ligt nog 25 cm verder vanwege de zeer brede dakgootconstructie. Ik ga hier extra dakhaken plaatsen zodat er een zeeer stevige constructie komt om evt windvlagen daar niet het panelenpakket op te laten tillen (30 cm regel)

[wowly]

Nou we zijn voor optie 1 gegaan.

De panelen zijn besteld bij Biowindsolarshop. Dat is, net zoals de meesten die scherpe prijzen hanteren, een handelaar die besteld bij de groothandel en het rechtstreeks naar je toe zend.
Hij reageert snel en accuraat en heeft de antwoorden.
Ook blijmetzonnepanelen.nl is een kandidaat geweest, hij heeft echter iets hogere marge (en is hier heel transparant in: kudo's!) en reageert nog sneller. Het gaat uiteindelijk om enkele honderden euro's, dus hebben we gekozen voor biowindsolarshop. We gaan meemaken of het een goede keuze is geweest.

Komende donderdag zal alles geleverd zijn en gaan we aan de gang op het dak.

We hebben gekozen voor de longhi 355 WP full balcks. We hadden bijna de 370 gekozen, maar deze hadden een witte backsheet en mijn vrouw vind dat echt niet mooi. We zijn blij met de looks van het huis en ze wilde dat graag zo houden, vandaar fullblack. En ik heb daar vrede mee.
De omvormer is reeds in huis (fantastisch mooi apparaat: clean simple and white), de valgordels, touwen, valbeveiligingen inmiddels ook (via Marktplaats). Als de definitieve leverdatum binnen is ga ik de steiger reserveren zodat we donderdag-vrijdag-zaterdag en zondag op ons gemak en veilig de boel kunnen monteren. Hopelijk komt volgende week de elektricien om alles electrisch te monteren en controleren en dan ligt het.

Vervolgens de papieren rataplan (aanmelden panelen, teruggaaf, energieleverancier) en dan is dit project ten einde. als alles goed gaat tenminste hahaha.

[ Voor 39% gewijzigd door wowly op 22-06-2020 12:05 ]

[wowly]

Alles is afgelopen woensdag geleverd. Geen fouten, alles was perfect aanwezig.
Donderdagochtend steiger gehuurd (was reeds 30 graden om 11 uur) en opgebouwd. Alle beveiligingsmiddelen gemonteerd en getest. Vervolgens oostzijde dak schoongebezemd en de opbouw van het dak bekeken (Slimfix isobouw platen), alle maten uitgezet en de dakpannen verschoven. Werkt makkelijk met een platte breekijzer eronder te wippen.

De dakhaken gemonteerd en de pannen uitgeslepen zodat ze vlak kwamen te liggen. Achteraf was dit volstrekt niet nodig geweest, heeft me een heleboel tijd gekost. Vervolgens de verticale montagebuizen gemonteerd en vastgezet met schroef (ivm afglijden in het klemsysteem van clickfit evo).
vervolgens de kabels getrokken door het huis (vreselijk karwei, moest allemaal vanaf het dak naar de kelder. 5 flexibele buizen. vervolegsn daar de PVkabels doorheen getrokken met de trekveer. Al met al 2 x 25 meter rode, 2 x 50 meter zwarte kabel en 1 x 40 meter massieve vertinde aardedraad van de kelder naar het daak aangelegd. Dakdoorvoer gemaakt met speciale dampdoorlatende tape. Ook de flexibele buis onder de dakpannen gelegd. Om de inverter netjes om te hangen de hele afzuiging moeten verplaatsen en netjes afgewerkt. De bouwers hadden er 10 jaar geleden een slordig klusje van gemaakt wat nu gecorrigeerd is.
Daarna de westzijde voorbereid en de dakkabels onde de nok door getrokken. Aardedraad aangelegd.

Na 4 dagen (zondagavond 9 uur klaar hiermee) ligt nu alles voorbereid. had graag savonds de panalen erop gelegd, maar of het waaide te hard (W4) of het regende. Hopenlijk dat we komende donderdag en vrijdag alles erop kunnen leggen. Dan kan de electricien het komen aansluiten en keuren en van stickers voorzien. Dan nog het papierwerk doen. Gisteren nog snel de Greenchoice voor 5 jaar vastgelegd (inclusief de interessante terugleververgoeding). Niet dat ik verwacht dat ik zo snel zal terugleveren, maar mocht ik meer panelen willen gaan leggen in de komende jaren dan ben ik alvast onder de pannen.

owja, het is fysiek best zwaar als onervaren zonnepanelenmonteur. Je moet alles uitvinden en een handige manier voor vinden enzo. Alles gedaan met mijn oudste zoon wat heel erg leuk en fijn was, al kun je nog niet alles verwachten van zo'n knul. Ik denk dat ie veel heeft geleerd. Hij heeft nauwelijks hoogtevrees meer en weet goed om te gaan met de valbeveiliging. Daarbij was het vrijdag ook nog 35 graden. Laten we zeggen dat het zwembad in de tuin erg van pas kwam en dat we een lekker kleurtje hebben gekregen Respect voor de zonnepaneelmonteurs!!

[ Voor 6% gewijzigd door wowly op 01-07-2020 09:28 ]

[WackoH]

Inmiddels heb ik ervaring met een zonnepanelen op een plat en een schuin dak. Dat laatste is veel lastiger. Ik zou dat ook niet graag dagelijks willen doen.

Ga je bij het aansluiten van de panelen nog rekening houden met het voorkomen van een inductielus? Ik vond op een gegeven moment dit plaatje toen ik zelf op zoek was:

[wowly]

Jazeker, ik wordt ondertussen helemaal gek van die kabels. Je moet echt goed opletten dat het in het begin goed gaat....

Zal zo eens foto’s plaatsen van de eerste die erop liggen

[ Voor 51% gewijzigd door wowly op 02-07-2020 13:30 ]

[WackoH]

Ziet er stoer uit!
Vandaag eerste stroom? Of hangt de omvormer nog niet?

[ Voor 60% gewijzigd door WackoH op 02-07-2020 14:46 ]

[wowly]

Omvormer hangt al wel, kabels kunnen worden aangesloten, echter de oostzijde moet nog in het geheel geplaatst worden.....

[WackoH]

Met alleen de Westzijde zou de omvormer al moeten werken.
Dan kun je al stroom maken terwijl je de andere zijde aan het plaatsten bent.
Time is money

[wowly]

Dat is waar, ik zal de elektricien gaan bellen!

[kabeltjekabel]

wowly schreef op maandag 15 juni 2020 @ 21:55:
Voordat je het vraagt: ons huis heeft geen wtw systeem, mijn middenste zoon heeft huisstofmijtallergie en daarom halen we de lucht rechtstreeks van buiten, maar dan sterk CO2 gestuurd. WTW vervuilen zeer snel de inlaatkanalen (hence: nog meer stof....)

What on earth heeft die allergie te maken met het niet hebben van WTW? Je krijgt helemaal niet meer stof met een WTW. Sterker nog; het is juist veel makkelijker nog verder te reduceren.

[wowly]

Think again. Heb je wel eens de toevoerkanalen gezien van een wtw ventilatie? Zelfs als (bij hoge uitzondering) de filters ALTIJD op tijd zijn gewisseld en 2-jaarlijks worden schoongeveegd? En dan vinden mensen het gek als ze sneller ziek worden in hun nieuwbouwhuis.

Warmte zit nauwelijks in lucht, des te meer in materiaal van je huis. Vandaar dat we voor (gecontroleerde) natuurlijke ventilatie hebben gekozen. Is ook energiezuinig (ventileert alleen als het nodig is) maar zonder de vieze toevoerkanalen.

[WackoH]

Even Off-topic:
Wat er in de toevoerkanalen van de toevoerlucht zit, komt uit de buitenlucht. De WTW haalt er alleen maar uit en voegt niets toe. Ik weet ook niet of een huismijt op 'buitenstof' kan groeien (ik dacht dat die vooral van huidschilfers leefde).
Een voordeel van een WTW kan zijn dat die er pollen uit zou kunnen halen (bij de juiste filters).

Je hoort wel eens over schimmelgroei in de WTW en wellicht ook kanalen. Maar daarvoor is een bepaalde luchtvochtigheid nodig. Het probleem lijkt me daarom vooral in het uitgaande deel van de wisselaar te zitten waar de vochtige binnenlucht wordt afgekoeld. Maar dan gaat het toch naar buiten.

Er schijnen voor WTW ook filters met een metalen rand te zijn die beter afsluiten. En er zijn natuurlijk verschillende filtermaterialen.

Ik houd niet van roosters etc. omdat dat van die koude-vallen geeft en ben blij met m'n WTW (die ik er zelf in heb geklust). Maar gelukkig leven we (nog) in een vrij land waar mensen nog een beetje invloed hebben hoe ze dit soort zaken oplossen. Al wordt er met nieuwbouwhuizen wel heel veel opgelegd.

PS: Er is wel een klein verschil tussen de lucht en materiaal in het huis: In tegenstelling tot de lucht blijft het materiaal gelukkig op z'n plek.

[wowly]

Hahaha inderdaad. Ik denk dat het ook wel een beetje lood om oud ijzer zal zijn. Die roosters moeten door de Architect wel er goed in worden gewerkt krijg je idd koude allen. Bijvoorbeeld dat de vloerverwarming goed moet worden gedimensioneerd bij de lokatie van de roosters. De roosters zelf moeten voldoen aan winddruk afhankelijke kleppen om de tocht gevoelens volledig weg te halen.

Groot voordeel van de wtw is de filtering, zeker in vervuilde gebieden. Maar zorg er goed voor dat je de toevoer kanalen regelmatig schoon laat maken en idd goede filters. Kost wel iets, maar is erg goed voor je gezondheid. Waar ik destijds van stond te kijken hoe ongelofelijk groot de debieten zijn van de huidige ventilatie

[wowly]

We kwamen een aantal klemmen te kort, die zijn vanmiddag binnen gekomen. Vanavond de laatste 4 panelen erop leggen. Ook vanavond komt de uitbreiding van de meterkast. Dus met een meertje mazzel morgen voor het eerst zo'n harvesten 😀

[ Voor 23% gewijzigd door wowly op 07-07-2020 15:43 ]

[busscherski]

Het ligt er mooi op!

[WackoH]

Je hebt de vlag er voor uitgestoken! (in die tas zat je gereedschap, nietwaar )

[wowly]

Hahaha jazeker..... De oudste was geslaagd 😀

Gisterenavond rond 21 uur was alles aangesloten. Na de bouwvak wordt het meterkastsysteem nog verder uitgebreid maart voor nu werkt het heel goed. Gisteren om kwart over 10 was er zelfs nog 50 watt opwekking terwijl het bijna donker was! Vandaag is ie ook bezig

[wowly]

Grappig, zo snel als het zonnetje doorbreekt pakt ie meteen de 5000 Kw met de omvormer , YEAH!!

[wowly]

Net voor de KOR belastingdienst opgave alle kosten op een rijtje gezet:
Voor de zonnepanelen en een boel esdecspullen 3661 euro, voor de overige esdec 200 euro, voor de omvormer 400, voor kabels, onderdelen en aansluiten 520, voor veiligheidsmiddelen en steiger (2 weken want slecht weer nat/wind) 230 euro alles bij elkaar waarbij veel zaken via marktplaats bij elkaar zijn geschraapt. totale btw is rond de 800 euro, hopenlijk dat ik hiervan plusminus 650 terugkrijg (forfait) zit ik rond de 5000-650 = 4350 euro voor 7810 Wp aan vermogen = 55 cent per Wp.

Voor deze 0,55 Eur/Wp heb ik samen met mijn oudste zoon behoorlijk hard moeten werken op het dak en een boel werk gehad aan het wegwerken van de kabels in het huis..... Omdat hij voor zijn studie een laptop moet aanschaffen krijgt hij deze nu van ons voor al het werk.
ook het voorbereiden van de electra had ik voor mijn rekening genomen ()vele uurtjes....)

Overigens was hier in de buurt niemand te vinden die het plaatsen wilde uitvoeren, alleen als ze de complete set mochten leveren, en dan nog moest ik bijna een half jaar wachten. Zoals ik het begreep heb ik me bijna 2000 euro bespaard (landscape leggen is meer werk, oostwest eigenlijk dubbel werk) alleen al aan het leggen op het dak... Het loont dus wel om het zelf te doen, 2000 euro sparen heb ik niet zo snel gedaan.

Vandaag voor het eerst een zonnige dag met enkele stapelwolkjes gehad:

Je ziet wel enige aftopping vanaf 12 uur, maar hij begint al vroeg en stopt vrij laat. Nu rond 8 uur is er nog 1,5Kw opwekking te zien.

Volgende stap is me aan te melden bij PVoutput, maar hier moet ik me nog flink voor inlezen. Die Goodwe-omvormers schijnen hiervoor aparte scripts te gebruiken mbv een RaspPi oid?

Voor dat ik het vergeet: ik wil graag alle hulp die ik hier heb gekregen HEEEEL hartelijk bedanken, zonder jullie was het veel lastiger geweest!!!!

BEDANKT!!!!