Zonnepanelen als dak 24kWp oost/west (met foto's)

[Femme]

We zijn voornemens om later dit jaar de asbestdaken op twee schuren te saneren en daarbij het dak van één van de twee schuren gedeeltelijk van zonnepanelen te voorzien.

Het gaat om een kapschuur met op de oostzijde een dakvlak van 16,3 x 4,8 meter (exclusief nokbedekking), waar mooi zestien panelen in drie rijen in portret op gelegd kunnen worden. Op de achterzijde is ook nog zo'n vlak beschikbaar (en nog wel een groter stuk maar dat ligt vlakker en heeft last van schaduw). De oostzijde is vrij van schaduw, de westzijde heeft laat in de avond wel wat last van schaduw. Dit zal in de toekomst toenemen als de eiken die achter de schuur staat hoger zullen worden.

Het esthetische aspect vind ik belangrijk. Mijn voorkeur gaat uit naar een systeem waarbij de zonnepanelen als dakbedekking dienen en de hele voorzijde van het dak uit zonnepanelen bestaat.

Ik heb inmiddels een aantal offertes ontvangen.

Offerte 1 (zonnepanelen als dak)
48x Canadian Solar mono 275Wp (totaal 12.960Wp)
GoodWe GW-12K-DT omvormer
SCX Soloroof HE montagesysteem
Electrische materialen DC
Kosten arbeid/montage t/m omvormers
Kosten voor AC deel, materiaal én montage
Totaal: € 17.892

Offerte 2 (conventioneel)
48x Solar World Plus SW 290 Wp - mono (totaal 13.920Wp)
Benning Solar TLS 13.3 omvormer
Bevestigingssysteem van aluminium profiel 40x40mm voor montage op golfplaten
Elektrische materialen DC
Aardpin
Kosten voor AC-deel inclusief 3x16A automaat
Totaal: € 17.214

Offerte 3 (zonnepanelen als dak)
48x Viridian Solar PV16-300 Wp met zwarte onderlaag en zwart frame (totaal 14.400Wp)
Gootstukkenpakket voor 3 rijen van 16 panelen portrait
Elektrische materialen DC
Aardpin
Kosten voor AC-deel inclusief 3x16A automaat
Totaal: € 25.407

Offerte 3 is van dezelfde installateur als offerte 2. Ik ga er vanuit dat er ook een omvormer van Brenning Solar bij zit. Los daarvan is deze optie toch kansloos vanwege de kosten.

De eerste offerte valt me qua prijs niet tegen. Een nadeel van zonnepanelen als dakbedekking is dat de btw niet volledig teruggevraagd kan worden. In beginsel kan er maar 1/3 teruggevraagd worden. Ik heb nog geen offerte voor het leggen van nieuwe golfplaten maar alleen het materiaal voor de voorkant van de schuur is al 1000 euro. Hier bovenop komen nog de kosten voor het maken en schilderen van windveren en boeiplaten door onze klusjesman om het dak een de zij- en onderkanten netjes af te werken (ik vind een dubbellaags dak gewoon lelijk en wil dat niet zichtbaar hebben). Met het systeem van SCX Solar is dat niet nodig. Al met al zijn de meerkosten gering.

Uiteindelijk heb ik het liefst zonnepanelen op de oost- en westkant. Hier heb ik nog geen offerte voor maar het zou logischerwijs wat goedkoper moeten uitkomen dan het dubbele van het huidige bedrag aangezien de kosten van de omvormer van 12 naar 20kW nauwelijks toenemen. Het lijkt me dat 25.920Wp te doen moet zijn voor € 34K. Dit zou bijna het hele energieverbruik van 20MWh per jaar moeten kunnen afdekken bij een tvt van 12 jaar.

Paar vragen die ik nog heb:
- Wat is handig qua optimizers. Op de oostkant is schaduw geen issue, op de achterkant wel. De Goodwe-omvormers hebben twee mpp-trackers. Is dat wel goed genoeg?
- Gaat het lukken met bijna 26kWp oost/west op drie fasen van maximaal 25A?

[Femme]

Update: het is er in 2017 niet van gekomen om zonnepanelen te installeren. Dit jaar hoop ik dat het wel gaat lukken. Het wordt een behoorlijk groot project omdat tegelijkertijd het asbest van het dak moet en om asbest te kunnen verwijderen moet de hele schuur leeg worden gehaald. Tevens zal er nieuwe voedingskabel van de meterkast in huis naar de schuur aangelegd moeten worden. Wat er nu ligt naar de naastgelegen schuur is 3x 2,5mm^2.

Ik heb een nieuwe offerte gekregen voor een installatie met op de voorzijde (oostkant) van het dak 48 panelen en op de achterkant 32 panelen. Dit omdat er in de achterkant een knik in het dak zit en de afstand van knik tot nok net niet genoeg is om drie rijen in portret te kunnen leggen. De panelen zijn nu wel 295 Wp in plaats van 275 Wp. Het piekvermogen wordt dus 23,6 kW. Als omvormer wordt een SolarEdge SE25K voorgesteld.

Paar vragen:

• SCX doet het voorstel om per twee panelen een SolarEdge P600 optimizer te gebruiken. De voorzijde van de schuur heeft echter geen last van schaduw. Achter de schuur staat wel een rij eiken. Is het niet zinvoller om alleen voor de achterzijde optimizers te gebruiken?
• SCX wil afzekeren op 3x 40A en de hoofdaansluiting zou afgezekerd moeten zijn op 3x 50A. Ik heb echter 40A hoofdzekeringen. Aangezien het een oost/west-opstelling betreft zal het piekvermogen nooit bereikt worden. Dan kunnen 32A zekeringen toch ook wel uit? Is er anders een manier om de stroomsterkte te begrenzen op de omvormer?

[Proton_]

Ik zou twee 11/15k omvormers nemen, die kunnen allebei selectief worden aangesloten op 3x40A.

32A is niet selectief op 40A, niet onveilig ofzo maar ook niet zoals het hoort
Het nadeel is wel dat je heel wat kabels moet trekken...

Het hele feestje op een 17k (3*25A) omvormer kan op zich ook wel, maar SE vindt dat te ver onderdimensioneren geloof ik.

[AUijtdehaag]

Neem er twee van markplaats.
Omvormer 1: 24 (van 48 oost) + 16 (van 32 west)
Omvormer 2: 24 (van 48 oost) + 16 (van 32 west)
https://www.sunnydesignweb.com/sdweb/#/Home

Stukken goedkoper dan SE met al die optimizers.

[ Voor 19% gewijzigd door AUijtdehaag op 18-02-2018 10:47 ]

[No Hands]

Femme schreef op zaterdag 17 februari 2018 @ 18:01:
Update: het is er in 2017 niet van gekomen om zonnepanelen te installeren. Dit jaar hoop ik dat het wel gaat lukken. Het wordt een behoorlijk groot project omdat tegelijkertijd het asbest van het dak moet en om asbest te kunnen verwijderen moet de hele schuur leeg worden gehaald. Tevens zal er nieuwe voedingskabel van de meterkast in huis naar de schuur aangelegd moeten worden. Wat er nu ligt naar de naastgelegen schuur is 3x 2,5mm^2.

Ik heb een nieuwe offerte gekregen voor een installatie met op de voorzijde (oostkant) van het dak 48 panelen en op de achterkant 32 panelen. Dit omdat er in de achterkant een knik in het dak zit en de afstand van knik tot nok net niet genoeg is om drie rijen in portret te kunnen leggen. De panelen zijn nu wel 295 Wp in plaats van 275 Wp. Het piekvermogen wordt dus 23,6 kW. Als omvormer wordt een SolarEdge SE25K voorgesteld.

Paar vragen:

• SCX doet het voorstel om per twee panelen een SolarEdge P600 optimizer te gebruiken. De voorzijde van de schuur heeft echter geen last van schaduw. Achter de schuur staat wel een rij eiken. Is het niet zinvoller om alleen voor de achterzijde optimizers te gebruiken?
• SCX wil afzekeren op 3x 40A en de hoofdaansluiting zou afgezekerd moeten zijn op 3x 50A. Ik heb echter 40A hoofdzekeringen. Aangezien het een oost/west-opstelling betreft zal het piekvermogen nooit bereikt worden. Dan kunnen 32A zekeringen toch ook wel uit? Is er anders een manier om de stroomsterkte te begrenzen op de omvormer?

toon volledige bericht

Bij installatie met 2 panelen op optimizers en een grote se omvormer ben je niet altijd veel duurder uit dan met stringomvormers. Voordeel is dat je zelf ook een prachtig inzicht in je panelen hebt. Se omvormers kun je ook begrenzen op A, dus kun je met een lagere hoofdzekering werken.

[AUijtdehaag]

@No Hands
Wat bedoel je met niet altijd veel duurder?
Voor enkel de P600 optimizers (40x) ben je al 2236 euro incl kwijt.
Dat is al 2x zoveel geld dan mijn SMA omvormer link. En dan moet je nog een omvormer aan schaffen.
Ben ik nou gek?

Ps. Femme kan niet volledig btw terugvragen.
Ook vraag ik me af wat het temperatuur effect is op de optimizers onder de panelen in een INdak constructie.

Edit: ik heb ook een prachtig inzicht:
https://pvoutput.org/comp...8&df=20170214&dt=20180218
Hee, alles werkt nog zoals 1 jaar geleden (maar nu met een 3-fase omvormer vs 1-fase omvormer)

[ Voor 31% gewijzigd door AUijtdehaag op 18-02-2018 11:17 ]

[Erasmo]

Als je toch het dak eraf haalt, al eens gekeken naar een product als Kingspan Unidek Solarpower?

[Tonne]

Solaredge heeft optimizers nodig. Het zijn een soort mini omvormers die bij de topologie horen.

Bij een oost/west systeem heb je bij een uitbreiding voor de gehele westkant niet een dubbel zo grote omvormer nodig. Het piekvermogen is immers voor oost en west op een ander moment van de dag.

Het afdekken van de zonnepanelen aan de onderzijde (dat begrijp ik uit de tekst) is niet de bedoeling in verband met koeling.

[Femme]

AUijtdehaag schreef op zondag 18 februari 2018 @ 11:07:
@No Hands
Wat bedoel je met niet altijd veel duurder?
Voor enkel de P600 optimizers (40x) ben je al 2236 euro incl kwijt.
Dat is al 2x zoveel geld dan mijn SMA omvormer link. En dan moet je nog een omvormer aan schaffen.
Ben ik nou gek?

Ps. Femme kan niet volledig btw terugvragen.
Ook vraag ik me af wat het temperatuur effect is op de optimizers onder de panelen in een INdak constructie.

De zonnepanelen komen op een kapschuur te liggen die aan de voor- en zijkanten open is. Er zit geen isolatie onder en ventilatie is er dus genoeg.

@Erasmo: dat systeem van Kingspan is dus in mijn geval niet interessant omdat ik geen dakisolatie nodig heb.

[Erasmo]

Volgens mij was het er ook zonder isolatie, waterkerende dakbedekking met geïntegreerde montagerails en kabelgoten.

[KifArU]

Uit KifArU in "Oost - west opstelling: jouw productie afgelopen maand..ofzo":

Met oost-west is een omvormer op 70% van de capaciteit van de panelen al voldoende als de panelen vrij vlak liggen. Als de panelen wat steiler op het dak liggen, is 60% vaak al genoeg en economisch optimaal.

Met 80x295= 23,6 kWp is een 16,5k omvormer dus al voldoende. (of 14,2k als ze wat steiler liggen)
En 25A * 230v = 17 kW. Dus richt je op een aansluiting van 3x25A en een omvormer die daarop past.
Dit is ook selectief op je hoofdaansluiting van 3x40A.

Maar Solaredge vindt 23,6k teveel op een 17k omvormer, dus wellicht mooier: 2 groepen van 3x25A naar de schuur en daar splitsen naar 3x16A levering en 3x16A verbruik. Zo blijft alles selectief en heb je de mogelijkheid om 2x een 10k of 11k stringomvormer te gebruiken. (en daardoor geen vendor lock-in door de optimizers)
Ook ben je voorbereid op een grotere verbruiker in de schuur (E-auto).
Per omvormer dan 24 oost panelen en 16 west.

Een SMA Tripower 10k zou prima passen. Bij deze grote omvormers zijn de prijsverschillen tussen A-merken en de rest wat kleiner en SMA heeft het voordeel dat ze het volledige vermogen op 1 tracker kunnen hebben, perfect voor oost-west en onderdimensioneren.

Uit eigen ervaring weet ik dat SMA prima omgaat met schaduw (bij forse schaduw mis je alleen de opbrengst van dat paneel, de rest draait lekker door). En als je de strings niet al te lang maakt, kun je zelfs de opbrengst van een hele string wel missen. Dus misschien nog wel de mogelijkheid voor een extra rijtje panelen om je opbrengst te maximaliseren. (zou ik zelf meteen doen)

[01001000]

AUijtdehaag schreef op zondag 18 februari 2018 @ 11:07:
@No Hands
Wat bedoel je met niet altijd veel duurder?
Voor enkel de P600 optimizers (40x) ben je al 2236 euro incl kwijt.
Dat is al 2x zoveel geld dan mijn SMA omvormer link. En dan moet je nog een omvormer aan schaffen.
Ben ik nou gek?

Als je de nieuwprijs vergelijkt dan is twee keer een SMA 12000tl al boven de 5000 en heb je 40 p600’s met een SE25K voor 4199 dus dan is SE goedkoper (alternatief is een sma 25000tl voor ca 3000 wat weer goedkoper is).

Een sma 12000tl voor 600 euro klinkt wel erg verdacht, geen garantie en naar mijn mening moeten het of schade gevallen of gestolen waren zijn voor die prijs.

Zeker met 3 fase en flink wat vermogen is SE echt niet absurd geprijsd en de moeite van het overwegen waard.

[No Hands]

01001000 schreef op zondag 18 februari 2018 @ 15:08:
[...]


Als je de nieuwprijs vergelijkt dan is twee keer een SMA 12000tl al boven de 5000 en heb je 40 p600’s met een SE25K voor 4199 dus dan is SE goedkoper (alternatief is een sma 25000tl voor ca 3000 wat weer goedkoper is).

Een sma 12000tl voor 600 euro klinkt wel erg verdacht, geen garantie en naar mijn mening moeten het of schade gevallen of gestolen waren zijn voor die prijs.

Zeker met 3 fase en flink wat vermogen is SE echt niet absurd geprijsd en de moeite van het overwegen waard.

Precies dit is wat ik bedoel @AUijtdehaag
Ik reken vaak genoeg zulke projecten uit, als ik dat met SMA of een Fronius oid doe of met SE en opt. dan ontlopen die prijzen elkaar nauwelijks. Een SE omvormer is veel goedkoper dan een SMA van hetzelfde vermogen.

Daar komt bij dat een gebruikte omv. van MP niet door een bedrijf in dergelijke projecten wordt ingezet. Dus dat lijkt me in de opzet van @Femme niet van toepassing.

[ Voor 8% gewijzigd door No Hands op 18-02-2018 21:02 ]

[AUijtdehaag]

No Hands schreef op zondag 18 februari 2018 @ 20:59:
[...]
Een SE omvormer is veel goedkoper dan een SMA van hetzelfde vermogen.

Als je geen optimizers nodig zou hebben bij SE, dan klopt dat inderdaad. (er zit dus minder regeltechniek in de SE omvormer, dus goedkoper)

Verder ga ik er niet meer op in, om dit topic niet te vervuilen.
Femme kiest toch het "beste" en dus "duurste"

[KifArU]

Om in te haken op discussie : met de eerder beschreven methode kun je ook 2x 10k SE omvormer gebruiken. Daarmee heb je alle vrijheid om tot 27 kwp aan panelen te installeren in alle richtingen en eventueel ook met schaduw.

[01001000]

KifArU schreef op maandag 19 februari 2018 @ 15:15:
Om in te haken op discussie : met de eerder beschreven methode kun je ook 2x 10k SE omvormer gebruiken. Daarmee heb je alle vrijheid om tot 27 kwp aan panelen te installeren in alle richtingen en eventueel ook met schaduw.

Met de 10k heb je volgens mij per paneel een optimizer nodig, pas vanaf de 15k kan je 2 panelen per optimizer gebruiken (maar 2 15k’s kan natuurlijk, of het economisch is is een beetje de vraag uiteraard, maar als je de aansluiting niet hoeft te vergroten misschien wel).

[Femme]

Het gebruik van tweedehands onderdelen is geen optie. Ik laat de hele installatie door één partij leveren en aansluiten zodat zij er ook garantie op kunnen geven.

Als ik het goed begrijp is SolarEdge met optimizers dus eigenlijk wel prima en krijg ik als bonus inzicht in het verbruik per twee panelen. Dat is op zich ook wel geinig.

Wat betreft selectiviteit: als er in de meterkast in huis een extra 3-fase groep komt afgezekerd op 25A waar direct de omvormer aan hangt, en de omvormer wordt begrenst op een AC-stroom van maximaal 25A per fase, dan is er toch voldoende selectiviteit? De productie zou het niet in de weg moeten zitten gezien de berekening die ik hier voorbij zie komen voor een oost/west-opstelling.

Als voor twee SMA's zou kiezen heb ik geen extra hardware nodig om de zonnepanelen op de achterzijde optimaal te gebruiken omdat de MPP-tracker hier voor zorgt?

Het is de bedoeling om ook een elektrische auto te kunnen opladen, maar dan kan ook via eventuele extra groepen op de bestaande meterkast in de schuur (daar nu ligt nu dus een 2,5mm 3-fase kabel naartoe die in huis is afgezekerd op 3x 25A en waar in de schuur zes 16A groepen op zitten).

[KifArU]

Femme schreef op maandag 19 februari 2018 @ 18:37:

Als ik het goed begrijp is SolarEdge met optimizers dus eigenlijk wel prima en krijg ik als bonus inzicht in het verbruik per twee panelen. Dat is op zich ook wel geinig.

Wat betreft selectiviteit: als er in de meterkast in huis een extra 3-fase groep komt afgezekerd op 25A waar direct de omvormer aan hangt, en de omvormer wordt begrenst op een AC-stroom van maximaal 25A per fase, dan is er toch voldoende selectiviteit? De productie zou het niet in de weg moeten zitten gezien de berekening die ik hier voorbij zie komen voor een oost/west-opstelling.

Als voor twee SMA's zou kiezen heb ik geen extra hardware nodig om de zonnepanelen op de achterzijde optimaal te gebruiken omdat de MPP-tracker hier voor zorgt?

Klopt alledrie

Het is de bedoeling om ook een elektrische auto te kunnen opladen, maar dan kan ook via eventuele extra groepen op de bestaande meterkast in de schuur (daar nu ligt nu dus een 2,5mm 3-fase kabel naartoe die in huis is afgezekerd op 3x 25A en waar in de schuur zes 16A groepen op zitten).

Bij langdurige belasting boven 3x16A op een wat grotere afstand zou ik een dikkere kabel gebruiken I.V.M. Verlies en warmteontwikkeling.

[Femme]

Nog even een vraagje: om de omvormer aan te sluiten op de meterkast moet er 60 meter kabel gegraven worden van de voordeur van het huis naar de schuur. SCX Solar adviseert om kabel te gebruiken met een dikte van 16mm2 per ader vanwege de lengte. Zij gaan echter uit van een maximale stroom van 35A terwijl dat in de praktijk veel minder zal zijn (eerder max 25A vanwege de oost/west-opstelling).

Is er dan nog steeds zo'n dikke kabel nodig of zou bijv. 6mm2 ook kunnen volstaan? Het spul is niet echt goedkoop en ik wil meteen twee kabels trekken zodat de lader van de elektrische auto een groep kan krijgen direct op de meterkast in huis en laden op 24 of 32 ampère mogelijk wordt.

[Proton_]

Door de kabelweerstand loopt de spanning die de omvormer ziet op.
Als deze te hoog is (253V uit mn hoofd) gaat de omvormer uit.
De betere omvormers doen aan derating vanaf ca 250 V zodat het niet alles-of-niets wordt.

Wellicht kun je (uit P1 data van een slimme meter of op een andere manier) afleiden wat de 'normale' spanning is in je meterkast, dan volgt daaruit wat de marge is

Als je in de schuur een onderverdeler maakt, dan kan je de enkele kabel zowel voor de PV als de laders gebruiken. Gelijktijdig opwekken en laden ontlast dan de kabel.

Met deze lengte wordt kortsluitstroom mogelijk ook wel een dingetje, daar heb ik geen verstand van.

[Dre]

@Femme
Deze calculator geeft wat inzicht:
http://drakanl.prysmiangroup.com/kabulator-nl

De hoeveelheid toelaatbare spanningsverlies hangt inderdaad van je huidige netspanning en huidige netimpedantie af.
Met 6mm2 heb je 2,18% spanningsverlies over de kabel bij 25A. Het spanningsverlies tot aan de wijktransformator komt daar nog bovenop.
2,18% spanningverlies is 5 Volt. Normaal nominaal 234 Volt? dan met PV 234+5=239 Volt.

De spanning bij je omvormer moet onder de 253 Volt blijven omdat de omvormer anders uitschakelt.

De maximale lengte is 134 meter volgens de calculator bij 6mm2, maar dat is ook nog afhankelijk van je impedantie en aarding.

Het idee van Proton_ voor een onderverdeler lijkt me de beste oplossing. Vergeet niet wat draadjes mee te trekken om de laadstroom van je auto te regelen in relatie met de stroom door je hoofdzekering

Met 16mm2 zit de leverancier aan de erg veilige kant, maar zij zullen de netspanning en netimpedantie niet kunnen inschatten.

[Jim423]

Volgens mij is het wel zo dat een dunnere kabel niet alleen verlies heeft maar dus ook geld ''kost''.
Beetje zonde om bijvoorbeeld 100 watt te verstoken in de grond op een mooie dag. Uiteindelijk maak je je meerprijs van de 16mm² weer goed omdat je meer teruglevert/minder verliest. De evt. onderverdeler wordt lastig om selectief, netjes aan te sluiten, de 16mm² kabel zou dan een 3x25A automaat krijgen in de meterkast waar je in de schuur max 16A eindgroepen kan plaatsen. Dit is te weinig voor je lader en omvormer (die persé op een eigen individuele groep moeten). Ik zou dus inderdaad kiezen voor een 10mm² of 16mm² voor de omvormer + een eigen 6mm² kabel voor de lader. De 3x2,5mm² kun je dan laten liggen voor de 6x16A. (wat dun bemeten trouwens?).

[busscherski]

Vooropgesteld, ik ben geen expert.

Selectiviteit bij PV is geen noodzaak. Kun je de 10 of 16 mm2 kabel naar de onderverdeler in de schuur niet aansluiten op een 3x35A automaat? En daarin weer een 3x35A voor PV en 3x25A voor EV lader?

Misschien kun je het EV laden nog sneller krijgen met slimme load balancing die de belasting op de hoofdzekering monitort? Netwerkkabel ook trekken ja.

[Proton_]

Als je de kabel in de meterkast 3x32A afzekert, dan is de boel netjes selectief tov de netbeheerder.
De onderverdeler hoeft niet selectief op je eigen zekeringen

[Femme]

Proton_ schreef op donderdag 15 maart 2018 @ 07:49:
Als je de kabel in de meterkast 3x32A afzekert, dan is de boel netjes selectief tov de netbeheerder.
De onderverdeler hoeft niet selectief op je eigen zekeringen

Ah, dat wist ik niet en maakt het wel een stuk makkelijker en efficiënter aangezien de EV en de zonnepanelen ongeveer een evenveel stroom kunnen trekken (onze Leaf vooralsnog op één fase) maar in tegengestelde richting.

Wellicht is het dan ook een mogelijkheid om de bestaande kabel naar de schuur te vervangen. Deze loopt door een pvc buis van circa 40mm diameter. Een 5-aderige kabel met 16mm2 geleiders en een buitendiameter van 22 millimeter kan ik hopelijk wel door de rechte stukken trekken en de bocht om krijgen door de bochten van de pvc buis op te graven. Dat zal minder werk zijn dan een nieuwe kabel graven. In de meterkast is er dan ook niet meer ruimte nodig.

[Proton_]

Houd er wel rekening mee dat de busbars/bedrading in de onderverdeler 64A moeten kunnen verwerken, namelijk 32A door de kabel uit het net en 32A uit de panelen.

Het verlies aan selectiviteit heeft als gevolg dat bij een kortsluiting (of overbelasting zonder zon) de kans groot is dat zowel de automaat in je onderverdeler als in de hoofdverdeler eruit klapt. Als ik zie hoeveel moeite het scheelt, is dat risico het wel waard
Je hoofdzekering blijft wel heel.

[KifArU]

Femme schreef op donderdag 15 maart 2018 @ 10:58:
[...]


Ah, dat wist ik niet en maakt het wel een stuk makkelijker en efficiënter aangezien de EV en de zonnepanelen ongeveer een evenveel stroom kunnen trekken (onze Leaf vooralsnog op één fase) maar in tegengestelde richting.

Wellicht is het dan ook een mogelijkheid om de bestaande kabel naar de schuur te vervangen. Deze loopt door een pvc buis van circa 40mm diameter. Een 5-aderige kabel met 16mm2 geleiders en een buitendiameter van 22 millimeter kan ik hopelijk wel door de rechte stukken trekken en de bocht om krijgen door de bochten van de pvc buis op te graven. Dat zal minder werk zijn dan een nieuwe kabel graven. In de meterkast is er dan ook niet meer ruimte nodig.

En, al een beslissing genomen?
Of zelfs al aangelegd? De goede maanden komen er nu aan.

[Femme]

KifArU schreef op vrijdag 4 mei 2018 @ 16:04:
[...]

En, al een beslissing genomen?
Of zelfs al aangelegd? De goede maanden komen er nu aan.

We zijn het aan het inplannen. Het zal wel na de bouwvak worden dus ik wel de topmaanden missen dit jaar.

Ik wil eerst 80 panelen door SCX Solar laten leggen en de dakbedekking vervangen. In de toekomst komen er op de achterkant van de schuur op de nieuwe golfplaten wellicht nog meer zonnepanelen. Dat moet ik dan wel zelf kunnen aanleggen. Het esthetische aspect is daar niet zo belangrijk omdat ik er toch weinig van kan zien.

Inmiddels hebben we onze auto's vervangen door een Leaf en een V60 plug-in hybride zodat er elektraverbruik nog wat hoger is .

[Femme]

Update: vorig jaar is het niet gelukt om dit project uit te voeren, maar inmiddels zijn de werkzaamheden ingepland bij de asbestsaneerder en SCX Solar. Eind mei / begin juni ben ik aan de beurt. Ten opzichte van de offerte van 2018 ben ik een paar duizend euro goedkoper uit en ik krijg bovendien 300Wp panelen in plaats van 295Wp. De kosten van het systeem, bestaande uit 80x Autarco 300Wp full black mono panelen, SolarEdge SE25K omvormer en 40x P600 optimizer, zijn ongeveer € 1,30 per Wp. Hier komen nog wel kosten bij voor steigerbouw en aanpassingen aan de elektrische bedrading.

Met de opbrengst wordt ons huis energiepositief en heb ik de ruimte om meer elektrisch te rijden als ik het energieverbruik van de woning weet te verlagen door verbetering van de isolatie (hangt samen met een kostbare vervanging van de rieten dakbedekking).

Inmiddels ben ik bezig om de voorbereiding te treffen. Gisteren voor ruim 1000 euro aan kabel besteld om de 5x 2,5mm^2 kabel tussen de bestaande groepenkast in de schuur en de meterkast in huis te vervangen door 5x 16mm2. Vanuit deze onderverdeler trek ik een nieuwe 16mm2 kabel naar de kapschuur waar de zonnepanelen op komen. Deze schuur krijgt ook een eigen onderverdeler waar ik groepen kan maken voor de omvormer en de laders van onze EV en PHEV. De elektrische auto's tappen hun stroom zo direct naast de omvormer en maken ook gebruik van de dikke kabel. Op dit moment gaat dat enkelfase (met soms wel twee auto's tegelijk op ieder een eigen fase) via 2,5mm2 draadjes, lijkt me ook niet ideaal. De afstand tot de meterkast in huis is zo'n 85 meter. Op termijn kan ik in de extra groepenkast 3-fase charge controllers aansluiten voor sneller laden. Nu heeft dat nog geen zin met een V60 D6 en een 24kWh Leaf.

Ik ga bijna alle individuele groepen in de meterkast in huis en die van de onderverdeler in de kapschuur meetbaar maken via energiemeters van Eastron, die via modbus uitgelezen kunnen worden.

Verder heb ik ook nog voorbereidingen getroffen om naast de oprit van ons gastenverblijf een laadpaal te kunnen plaatsen, zodat we onze gasten in de toekomst de mogelijkheid kunnen bieden om hun EV of PHEV bij te laden en een range-anxietyvrije vakantie te beleven. Hiervoor ben ik nog wel op zoek naar betaalbare charge controllers die via modbus of een api bestuurd kunnen worden.

[ Voor 25% gewijzigd door Femme op 02-04-2019 18:02 ]

[Femme]

Na wat planningsperikelen zijn de door SCX Solar ingeschakelde Polen sinds deze week aan de slag om het systeem te monteren. SCX heeft zich nogal verkeken op de complexiteit van de klus, waardoor het werk in plaats van drie dagen waarschijnlijk anderhalve week gaat duren. Op een dak dat alleen bestaat uit gordingen en spanten (zonder isolatieplaten of een andere laag waar op gelopen kan worden) is het nou eenmaal veel moeilijker en langzamer werken.

De verticale profielen, die tevens als backupwaterafvoer dienen, zijn inmiddels gemonteerd en gelijk gesteld. Het systeem biedt daar overigens geen enkele mogelijkheid toe dus het gelijk maken van het dak is een kwestie van ruimte opvullen met rubbers of houten klosjes onder de profielen of het wegzagen van materiaal.

[ Voor 22% gewijzigd door Femme op 10-07-2019 12:04 ]

[prein2]

Gaaf! En nu elke dag een update 😜

[Femme]

Hierbij nog wat foto's. De aluminium profielen zitten er bijna op. Vanmiddag is er maar tot 14.30u gewerkt omdat het ging regenen en de gordingen te glad werken om er op te kunnen werken.











Eerst moet de bekabeling nog aangelegd worden en dan kunnen de panelen er een keer op.

[Tsurany]

Mooi projectje zo! Puur uit interesse, waar gaat al je energieverbruik heen? All electric huis, bedrijfsmatig of wat anders?

[MeTooPV]

Femme schreef op woensdag 10 juli 2019 @ 08:43:
Op een dak dat alleen bestaat uit gordingen en spanten (zonder isolatieplaten of een andere laag waar op gelopen kan worden) is het nou eenmaal veel moeilijker en langzamer werken.[/URL]]

Moet me toch even van het hart dat het mij een behoorlijk onveilige manier van werken lijkt. En dat niet even, maar dag in dag uit.
Jij bent opdrachtgever en ervoor verantwoordelijk dat er veilig gewerkt wordt, dat kan je niet delegeren naar de aannemer. Kijk nog eens goed of er niet wat eenvoudige maatregelen te treffen zijn om het veiliger te maken, bv 2e hoogwerker zodat er niemand op de spanten/gordingen hoeft te staan?

[prein2]

MeTooPV schreef op woensdag 10 juli 2019 @ 23:28:
[...]


Moet me toch even van het hart dat het mij een behoorlijk onveilige manier van werken lijkt. En dat niet even, maar dag in dag uit.
Jij bent opdrachtgever en ervoor verantwoordelijk dat er veilig gewerkt wordt, dat kan je niet delegeren naar de aannemer. Kijk nog eens goed of er niet wat eenvoudige maatregelen te treffen zijn om het veiliger te maken, bv 2e hoogwerker zodat er niemand op de spanten/gordingen hoeft te staan?

Als particulier heb je hier niets mee te maken. Stel je voor Femme is geen slimme vent, maar een oud ongeletterd omatje dat deze opdracht geeft. Lastig om dan die verantwoordelijkheid aan de particulier te geven in elk geval. Vandaar dat in het bouwbesluit de verantwoordelijkheid voor de veiligheid voor de opdrachtgever is, behalve in het geval van een particuliere opdrachtgever, dan is de verantwoordelijkheid voor de ontwerper.

Het kan natuurlijk geen kwaad om vragen over de veiligheid te stellen, maar verantwoordelijk ben je niet, dus niet te veel eisen, dan wordt je dat ook niet..

https://www.bouwendnederland.nl/download.php?itemID=5634859

[Femme]

MeTooPV schreef op woensdag 10 juli 2019 @ 23:28:
[...]


Moet me toch even van het hart dat het mij een behoorlijk onveilige manier van werken lijkt. En dat niet even, maar dag in dag uit.
Jij bent opdrachtgever en ervoor verantwoordelijk dat er veilig gewerkt wordt, dat kan je niet delegeren naar de aannemer. Kijk nog eens goed of er niet wat eenvoudige maatregelen te treffen zijn om het veiliger te maken, bv 2e hoogwerker zodat er niemand op de spanten/gordingen hoeft te staan?

Ze gebruiken een lange plank waar latjes op zijn geschroefd als treden om het dak op te komen en een veiligheidsharnas als valbescherming, maar dat schiet natuurlijk niet op als je je horizontaal over het dak wilt bewegen. Verder proberen ze van onderuit te werken dat met liftje. Ook dat gaat niet handig omdat de ondergrond niet volledig vlak is. Een kleine telescoophoogwerker lijkt me vele handiger om mee te werken.

Duur slechte planning staat er nu al drie weken een schaarhoogwerker die 157 euro per dag kost bij Boels en waar ze eigenlijk niet goed mee uit de voeten kunnen .

[Femme]

Tsurany schreef op woensdag 10 juli 2019 @ 22:36:
Mooi projectje zo! Puur uit interesse, waar gaat al je energieverbruik heen? All electric huis, bedrijfsmatig of wat anders?

Het is zo'n 60 procent warmtepomp en 15 procent auto's. De rest heb ik nog geen goed inzicht in. Ik ben bezig met het bouwen van een slimme meterkast die alle groepen doormeet. Daar wil ik uiteindelijk een mooie visualisatie van maken met overzicht van verbruik, vermogen, pieken in stroomsterkte per groep en alle andere metrics die ik eruit kan halen.

[Femme]

Members only: update van het project

Alleen zichtbaar voor ingelogde gebruikers. Inloggen

[hesselbeertje]

Daar ben je dan lekker klaar mee... Geen reclame op deze manier

Belangrijk om er op te blijven hameren dat alles naar wens wordt afgeleverd, en geen prutswerk wordt verricht. Het moet er wel 25+ jaar waterdicht op liggen...

[knarf_st]

Voor zo ver ik op de foto's kan zien, vind ik t wel schitterend eruit zien!!! Kan niet zien of het schots en scheef ligt, oid.

[Viper®]

Maar als het nu regent loopt het water dan niet van je zonnepanelen zo naar binnen, lijkt een behoorlijk gat tussen te zitten.

[Femme]

knarf_st schreef op woensdag 17 juli 2019 @ 17:17:
Voor zo ver ik op de foto's kan zien, vind ik t wel schitterend eruit zien!!! Kan niet zien of het schots en scheef ligt, oid.

De panelen liggen zo op het oog best wel recht. Vanaf de achterkant gezien loopt het laatste deel en klein beetje af. Dat komt omdat de linker staander aan de voorzijde flink was verzakt. We hebben 'm zo'n 18cm opgekrikt, waarbij het dak mooi mee kwam, maar helemaal perfect was het niet. Aan de voorzijde ziet het er best wel netjes uit omdat ze wat meer moeite hebben gedaan om de profielen daar vlak te maken. In het meest linker vak van de kapschuur (vanaf de voorzijde) stonden de gordingen na het opkrikken een beetje bol.

Op het blote oog leek het erop wel op dat de verticale profielen een beetje in een boog liggen. Dat kan komen omdat de nieuwe gordingen die erin zijn gegaan 155mm hoog zijn (geschaafd) en wat er op zat 150mm (ruw) als hoogtemaat heeft. Als je dan dat profiel in het midden direct tegen een oude gording (die ook nog wat is gaan doorhangen) aan schroeft, zonder die ruimte op te vullen, is je profiel niet meer perfect recht. Ik kan me voorstellen dat dit later problemen geeft bij het monteren van de zonnepanelen.

Vrijdag hoor ik hopelijk meer.

Viper® schreef op woensdag 17 juli 2019 @ 17:25:
Maar als het nu regent loopt het water dan niet van je zonnepanelen zo naar binnen, lijkt een behoorlijk gat tussen te zitten.

Het is mij ook nog even een raadsel hoe dit opgelost gaat worden. Ik vermoed dat er van dat plakspul tussen komt dat ook gebruikt wordt om een nokruiter waterdicht te maken. Vooraf was de bedoeling dat de zonnepanelen met de golfplaten zouden overlappen. Ik was ook in de veronderstelling dat de Poolse voorman het zo zou gaan maken toen hij de slijptol in de golfplaten zette. Het scheelt dat het de achterkant van het dak is.

[ Voor 3% gewijzigd door Femme op 17-07-2019 17:40 ]

[Rol-Co]

Het ziet er zeker wel strak uit als het op een goed recht dak ligt denk ik, mooi systeem, maar inderdaad o zo belangrijk dat die rails vlak op dat dak liggen inderdaad, een paneel buigt niet veel.

Die kier snap ik ook niet echt, al helemaal niet omdat de panelen lager lijken te liggen dan de golfplaten, net of ze van plan zijn om er een dakgoot onder te maken.

@Femme wat voor panelen waren dit ook alweer? En hoe zit dit vast in/op/aan de rails?

Edit: oh 300Wp

[Femme]

Rol-Co schreef op woensdag 17 juli 2019 @ 18:20:

Die kier snap ik ook niet echt, al helemaal niet omdat de panelen lager lijken te liggen dan de golfplaten, net of ze van plan zijn om er een dakgoot onder te maken.

Die Poolse voorman zal met het probleem hebben gezeten dat als je een profiel legt van nok tot over de golftplaten, je dat profiel niet meer direct op de tussenliggende gordingen kunt schroeven (zit ruimte tussen want ze maken een andere hoek). Dus toen heeft ie 20cm van de golfplaten afgezaagd met nu een nieuwe uitdaging ten aanzien van de afwatering . Dat afzagen ging overigens wel in overleg, alleen dacht ik met hem wederzijdse overeenstemming te hebben dat de panelen zouden blijven overlappen met de golfplaten. Leermomentje is dat je dit soort dingen gewoon altijd even ter plekke moet uittekenen voor beter wederzijds begrip. Ik hoor morgen wel hoe ze dit gaan oplossen.

@Femme wat voor panelen waren dit ook alweer? En hoe zit dit vast in/op/aan de rails?

Edit: oh 300Wp

300Wp van München Solar.

[Casejunkie]

@Femme, is er nog iets uit het overleg van afgelopen vrijdag gekomen? Ik heb vorige week dit topic doorgelezen. Ik moet zeggen dat het wel een mooie oplossing zo wordt en ben benieuwd naar het eind resultaat.

[Femme]

Casejunkie schreef op maandag 22 juli 2019 @ 10:38:
@Femme, is er nog iets uit het overleg van afgelopen vrijdag gekomen? Ik heb vorige week dit topic doorgelezen. Ik moet zeggen dat het wel een mooie oplossing zo wordt en ben benieuwd naar het eind resultaat.

We hebben vrijdag bezoek gehad van een technische man van SCX Solar samen met een Pools dude (Piotr), die het werk moet gaan uitvoeren en een ander team aanvoert dan hier in de afgelopen weken aan het werk is geweest (die Polen hebben nu vakantie).

Voor het eerst hadden we een soort van senior level technisch persoon over de vloer die goed kon overzien wat er nodig is om met deze constructie een vlak dak te maken. Die Piotr maakte ook een solide indruk en zag de uitdaging er wel van in om dit project recht te trekken.

Begin augustus gaan ze aan de slag om alles netjes op te lossen. De panelen op de achterkant gaan er weer vanaf en ze gaan alles met touwtjes nalopen om de ongelijkmatigheden eruit te halen. Er wordt gezorgd voor opvulmateriaal en stelschroeven die aan twee kanten schroefdraad hebben en waarmee de profielen tot enkele centimeters van de gordingen op hoogte gesteld kunnen worden. Naar verwachting gaat het vijf dagen duren om het dak af te bouwen. De panelen achter komen bij de aansluiting met de golfplaten wat hoger te liggen en er wordt daar een extra balkje onder gemaakt. De overgang met de golfplaten wordt opgelost met Wakaflex (een loodvervanger).

Het is jammer dat het niet meteen vanaf de eerste dag goed is opgepakt, maar wel fijn dat SCX Solar zich wil inzetten om een perfect recht dak te maken.

[Casejunkie]

@Femme Dat is goed om te horen. Zo te lezen gaan ze het nu wel goed aanpakken. Keep us posted.

[Casejunkie]

@Femme zijn ze al weer bezig met het project of ligt het nog steeds stil?

[Femme]

Casejunkie schreef op dinsdag 6 augustus 2019 @ 14:50:
@Femme zijn ze al weer bezig met het project of ligt het nog steeds stil?

Nee, de belofte was om vandaag verder te gaan maar gisteren kregen we te horen dat het morgen of donderdag wordt. Het is dus weer het zelfde riedeltje als eerst waarbij de planning volledig fluïde lijkt en we geen idee hebben wanneer er gewerkt wordt. Aangezien er nog voor vijf dagen aan geschat werk is (zal dus wel 6-7 dagen worden verspreid over weet ik hoeveel weken) hebben we er momenteel weinig vertrouwen in dat we anytime soon van eigen opwek kunnen genieten.

Inmiddels beginnen we dit natuurlijk behoorlijk zat te worden. We zijn nu twee maanden voorbij de oorspronkelijk ingeplande datum. Al die tijd zit er geen volledig dak op die schuur, staan er spullen buiten die ik liever onder een afdak heb, ziet ons erf eruit als een bouwplaats en missen we de opwek van de twee meest rendabele maanden van het jaar.

[Casejunkie]

Mijn vertrouwen zou ook behoorlijk naar een diepte punt gezakt zijn. Hoeveel tijd ben je van plan om ze nog te geven? Heb je na gedacht over een plan B?

[Femme]

Update: uiteindelijk is het nieuwe team Polen op woensdag 7 augustus aan de slag gegaan. Na eerst anderhalve week (zonder onderbrekingen!) bezig te zijn geweest om de profielen uit te vlakken en een oplossing te maken voor de afwatering aan de achterzijde konden er gisteren eindelijk meters gemaakt worden met het leggen van de panelen. Maandagochtend lagen er vier op de achterzijde en aan het eind van de middag waren dat er 71 van de 80. Er missen nog een paar optimizers die vandaag samen met de laatste panelen gelegd gaan worden en dan kan hopelijk ook de aansluiting op de omvormer gemaakt worden. Tevens moet er nog wat afwerking aan de randen aangebracht worden.

Ik moet zeggen: het ziet er kneiterstrak uit en de uitstraling van mijn boeren erfje blijft ook redelijk authentiek.













Aan de achterkant zijn de panelen een stukje opgetild door een balkje onder te plaatsen waar ook de Wakaflex op bevestigd is (een loodvervanger) voor aansluiting met de golfplaten. Dat ziet er ook strak uit en heeft dezelfde kleur als de golfplaten.

Rechts in de hoek kun je goed zien hoe ver dat golfplatendak is verzakt.



Dit is hoe op dit moment de zon opkomt in de ochtend:

[Tsurany]

Ziet er goed uit, prachtig huis ook!

[Rol-Co]

Gelukkig toch nog goedgekomen, ik had er even een hard hoofd in moet ik zeggen.
Nu zien wat het gaat presteren

[No Hands]

Femme schreef op dinsdag 20 augustus 2019 @ 09:24:

toon volledige bericht

Supermooie oplossing en Ezeltjes

[ Voor 11% gewijzigd door No Hands op 20-08-2019 13:54 ]

[Casejunkie]

Dat ziet er netjes uit inderdaad. Fijn dat het toch allemaal goed gaat komen.

[cj1]

Femme schreef op zondag 18 februari 2018 @ 12:25:
[...]
De zonnepanelen komen op een kapschuur te liggen die aan de voor- en zijkanten open is. Er zit geen isolatie onder en ventilatie is er dus genoeg.

De kapschuur heeft een dichte nok (ik zie een nokvorst op de foto's) en achterwand. Er is geen trek door een schoorsteen effect en ook weinig ventilatie door de dichte achterwand. De opgewarmde lucht die onder de zonnepanelen in de kap ontstaat blijft daar hangen en gaat niet vanzelf omlaag zakken, warme lucht stijgt immers. Zelfs met een ventilatiespleet van zeg 3 millimeter in de nok, loopt op een tropische dag de temperatuur in de kap op tot naar verwachting 55 à 60ºC. De temperatuur van het glas en de zonnecellen zelf, is dan nog hoger. Gelukkig gaan de SE optimizers tot +85ºC.

De +1 op cj1 in "Zonnepanelen als dakbedekking (waterkerend)?" kan ik nu plaatsen.

PS Zo'n zonnedak is een fraaie aanwinst bij die prachtige boerderij .

[Femme]

Afgelopen vrijdag was eindelijk het heuglijke moment dat de omvormer aangesloten kon worden. Terwijl de mannen van SCX bezig waren met het laatste aansluitwerk zaten we aan de lunch. Toen dat zo'n beetje klaar was checkte ik uit nieuwsgierigheid even de meterkast en zag de Ferrarismeter lustig terugdraaien . Op dat moment hingen ook nog de Leaf en V60 aan de lader.

In de afgelopen twee dagen hebben we ongeveer 100 kWh per dag opgewekt met een piekvermogen van ruim 13 kW. Geen idee of het goed of slecht is maar het zorgt in ieder geval voor een flink wat overschot.

Hier het grafiekje van vandaag:

cj1 schreef op zondag 25 augustus 2019 @ 11:49:
[...]

De kapschuur heeft een dichte nok (ik zie een nokvorst op de foto's) en achterwand. Er is geen trek door een schoorsteen effect en ook weinig ventilatie door de dichte achterwand. De opgewarmde lucht die onder de zonnepanelen in de kap ontstaat blijft daar hangen en gaat niet vanzelf omlaag zakken, warme lucht stijgt immers. Zelfs met een ventilatiespleet van zeg 3 millimeter in de nok, loopt op een tropische dag de temperatuur in de kap op tot naar verwachting 55 à 60ºC. De temperatuur van het glas en de zonnecellen zelf, is dan nog hoger. Gelukkig gaan de SE optimizers tot +85ºC.

De dude die bezig was om de optimizers aan te sluiten kon beamen dat het warm wordt boven in de kap. De nok kan wel ventileren. Dit systeem wordt ook op woningen geplaatst en dan is er maar 10cm ruimte onder de panelen voor ventilatie en moet de nok open zijn.

[S0epkip]

Femme schreef op zondag 25 augustus 2019 @ 21:27:


In de afgelopen twee dagen hebben we ongeveer 100 kWh per dag opgewekt met een piekvermogen van ruim 13 kW.

Nog even afrekenen met de installateur

Nah, vooral niet uitrekenen wat dat de afgelopen twee maanden had opgeleverd. Mooi systeem zo. Vond vooral de foto met de robomaaier in beeld wel leuk.

[Femme]

S0epkip schreef op zondag 25 augustus 2019 @ 22:01:
[...]


Nog even afrekenen met de installateur

Nah, vooral niet uitrekenen wat dat de afgelopen twee maanden had opgeleverd. Mooi systeem zo. Vond vooral de foto met de robomaaier in beeld wel leuk.

Dat is zo 6000 kWh aan misgelopen opbrengst geweest.

Inmiddels de factuur ontvangen 'zonder meerwerk'. Blijkt dus dat ze daar toch weer over in discussie willen gaan. Ik snap wel dat je 'meer werk' te verzetten hebt als je een klus totaal verkeerd inschat, 'm in eerste instantie ook nog helemaal verkeerd aanpakt en twee maanden aan huurkosten hebt voor steigers en een hoogwerker, maar ik zie dat niet als ons probleem.

[BartS12]

Dat is zo 6000 kWh aan misgelopen opbrengst geweest.

Met 0,22€ per kWh toch zo'n dikke 1300 euro. Auch. Moet je je bijna af gaan vragen of dat iemand z'n schuld is (aansprakelijkheid...?), of dat je gewoon pech hebt. Misschien toch juist even over denken.

Overigens, met een offerte prijs van ~17.5k€ zou je dan in 2 maanden tijd al ~7.5% return-on-investment gehad hebben? Dat is wel heel fraai (of maak ik ergens een denkfout?), en maakt dat je je misschien iets makkelijker over de gemiste 1300 euro heen kunt zetten.

[Femme]

BartS12 schreef op maandag 26 augustus 2019 @ 18:13:
[...]


Met 0,22€ per kWh toch zo'n dikke 1300 euro. Auch. Moet je je bijna af gaan vragen of dat iemand z'n schuld is (aansprakelijkheid...?), of dat je gewoon pech hebt. Misschien toch juist even over denken.

Overigens, met een offerte prijs van ~17.5k€ zou je dan in 2 maanden tijd al ~7.5% return-on-investment gehad hebben? Dat is wel heel fraai (of maak ik ergens een denkfout?), en maakt dat je je misschien iets makkelijker over de gemiste 1300 euro heen kunt zetten.

De offertes die in de startpost stonden waren voor 48 panelen op de voorzijde van de schuur. Er zijn uiteindelijk 80 panelen gelegd waarvan 32 op de achterzijde van het dak. De offerte van SCX hiervoor was € 31.700 inclusief btw. Om dit dak mogelijk te maken heb ik ook nog zo'n 10K uitgegeven om 350 vierkante meter aan asbest (waarvan 135 op een andere schuur) te saneren. Dan wil je natuurlijk wel het liefst zo snel mogelijk nadat de kosten zijn gemaakt opbrengst hebben, helemaal als de dagen het langst zijn van het jaar.

[ Voor 15% gewijzigd door Femme op 26-08-2019 18:24 ]

[cj1]

Femme schreef op dinsdag 16 juli 2019 @ 23:15:
[Afbeelding: Nok]

Op deze nokfoto zie ik helaas niet hoeveel ventilatieruimte er in de nok is.

Heb je misschien een closeup foto die de ventilatieruimte onder de nokvorst in beeld brengt?