PCB assemblage uitbesteden

[ByteDelight]

Ik ontwikkel en produceer al enkele jaren op 'kleine' schaal elektronica, en ben nu aan het onderzoeken hoe ik een deel van het assemblage werk van de componenten kan uitbesteden (niet naar iemand die dat thuis gaat doen).

De elektronica die ik maak zijn vooral add-ons voor retro computers.
Tot nu toe waren dat voornamelijk interfaces zonder SMD onderdelen, die ik prima zelf kan assembleren, zoals deze:


Nog wat inspiratie van hoe ik het zelf doe:
YouTube: Assembling the last DivIDE 57c for the ZX Spectrum

Dit jaar produceer ik zo'n 40 van dit soort interfaces per maand, ca. 500 per jaar, en ik heb de indruk dat dit volgend jaar gaat groeien.
Ik red het kwa tijd echter niet om dit allemaal met de hand te doen: ik doe dit naast mn fulltime job en gezin.

Daarnaast heb ik net een nieuwe interface klaar met een flink aantal SMD onderdelen, o.a. een 64 pin CPLD:

Aan de onderzijde zitten ook nog ca. 20 discrete SMD componenten.
Op dit moment soldeer ik dit alles nog met de hand (ook de CPLD!).
Dat gaat, maar is tijdrovend en foutgevoelig.


Ik weet dat er Chinese bedrijven zijn die met alle plezier de assemblage over willen nemen.
Seeed Studio bijvoorbeeld, waar ik al mijn printplaten laat maken tegenwoordig (zoek op hun site naar 'Fusion service') biedt de mogelijkheid om de assemblage uit te laten voeren:
http://www.seeedstudio.com/propagate/
Ik heb daar nog geen ervaring mee, en weet ook niet hoe het met bestellen van onderdelen gaat dan, als ik dat ook uitbesteed. Ik vraag me vooral af wat voor een prijzen ze zouden hanteren?

Bij wat google werk kwam ik bij Anubiss in Eindhoven (bij mij om de hoek toevallig):
http://www.anubiss.nl/
Het lijkt erop dat die ook wel relatief kleine batches willen doen, maar ze hebben niet gereageerd op een mail die ik hun stuurde; ik moet ze nog bellen.


Mijn vraag is: wie heeft er ervaring met het uitbesteden van pcb assemblage?


Daarnaast weet ik nog niet of het technisch mogelijk is om bijvoorbeeld alleen de SMD assemblage uit te besteden, maar eenvoudige onderdelen (IC voetjes, leds) alsnog met de hand te doen.
Of kom je dan met het wave-soldering proces in de problemen omdat de pads waar andere onderdelen in zouden moeten, dicht gesoldeerd worden?
Dan zou ik mijn design aan moeten passen.

Ik hoop dat dit onderwerp ook een bron van info voor anderen gaat zijn.

[ Voor 22% gewijzigd door ByteDelight op 27-11-2013 14:14 ]

[SA007]

Ik zie maar 2 smd onderdelen op je printplaat, een SD socket en je CPLD.

Als je aan de onderkant ook SMD hebt zitten wordt het direct heel wat duurder om dit te laten doen.
Edit: Lees net in de tekst dat je nog 20 smd componenten aan de andere kant hebt zitten.

Dan zou ik sterk overwegen om een nieuwe printplaat te maken met alle SMD onderdelen aan 1 kant, dubbelzijdig SMD is een complex proces om te automatiseren en tenzij je mega-volumes in gaat veel te duur.


Ik weet niet hoe je nu SMD soldeerd, maar wellicht is het intressant eens te kijken naar SMD stencils en reflow solderen. Ik doe dit ook thuis en is voor SMD werk echt supersnel, je hoeft dan alleen de combonenten op de printplaat te leggen en deze in een oven te gooien voor een paar minuten.


Wave soldering is overigens alleen voor trough-hole componenten, niet voor SMD (uitzonderingen daargelaten, maar dat is voor een hobbyist niet van toepassing).

[ Voor 18% gewijzigd door SA007 op 27-11-2013 14:40 ]

[ByteDelight]

Nu zoldeer ik allt 64 pinnen en haal ik de overtollige soldeertin weg met litze.

Ik ben best geïntereseerd om de onderdelen thuis te solderen middels een reflow techniek, maar betwijfelde tot dusver of je dat in een gewone oven kunt doen.

Wat voor een oven gebruik jij?
Hoe voorkom je met een gewonen oven dat je onderdelen te veel verhit?

En hoe plaats je de onderdelen op een manier dat ze niet nog eens verschuiven?
Wat zijn SMD stencils (ga nu googlen)?

[SA007]

Een SMD stencil is niks meer dan een folie (0.1-0.15mm dik) met gaatjes op alle plekken waar iets vastgesoldeerd moet worden.
Deze kan je bij veel PCB boeren bijbestellen of bij losse leveranciers.

Meestal wordt RVS gebruikt, maar is wel duur, pak zelf meestal plastic, wat minder duurzaam maar goedkoper.

Deze leg je dan op je printplaat, alles fixeren zodat hij precies goed licht.
Dan smeer je er soldeerpasta overheen en schraap je er weer af (soort zeefdruk krijg je dan).

Dan leg je vervolgens je componenten erop, lichtjes aandrukken om ze 'vast' te drukken in de pasta.

Daarna gooi je het in een oven.
- Kleinere ovens werken beter, heb zelf een mini-tosti-oven.
- Die oven wil je daarna nooit meer voor eten gebruiken.
- Temperatuurprofiel is redelijk boeiend, zijn wat projecten voor te vinden, maar mijn oven blijkt af-fabriek al bijna exact dat profiel te volgen.

Zorgen dat ze niet verschuiven is de soldeerpasta (is licht kleverig) en gewoon voorzichtig van je bureau naar de oven verplaatsen.
Dat maakt ook dubbelzijdig zo moeilijk, je kan de printplaat niet omdraaien.

Dubbelzijdig SMD:
1. Doe pasta op 1 kant.
2. Plaats hele kleine druppeltjes lijm onder elk component.
3. Lijm de componenten aan die kant vast.
4. Draai het bord om en plaats pasta aan de andere kant (in een speciale houder zodat je de al-geplaatste componenten er niet af drukt)
5. Zet de componenten aan de andere kant erop
6. De oven is (weer in een speciale houder)

[ByteDelight]

Waarom ik daar niet eerder onderzoek naar gedaan heb

Goed, ik ga:
1. mijn ontwerp aanpassen zodat alle SMD aan één kant komt
2. zo'n stencil (laten) fabriceren
3. een oven bestellen
En dan aan de slag.

Volgens mij is uitbesteding dan helemaal niet ter sprake.

[Sprite_tm]

Dan ga ik het topic vrolijk hijacken Ik ben namelijk ook wel geinteresseerd in het uitbesteden van bordjes maken; ik ben wel benieuwd hoe duur dat nou gemiddeld is. Heeft iemand dat wel eens laten doen, bij Seeed danwel ergens anders?

[Infant]

Ik ga dit ook volgen, mits het gehijacked blijft.

Ik had voor een printje nu een schatting van 30 Euro in gedachte.
Ik stuitte hier op: http://www.proto-service.nl/

Die doen ook relatief kleine aantallen, zonder meteen astronomische prijzen te laten vallen. Ik heb met hun verder nog geen ervaring.

Verder heb ik assemblage bij Element14 laten doen... maar die willen meteen alles op zich nemen, en komen gelijk op de koffie. Maar dan moet je niet 100 stuks willen doen.

En seeed wil ik eigenlijk wel eens proberen, maar ook daar is het vanaf 100. En om nou voor 1300 dollar "even te proberen...."

[Oyster]

Naast de uitstekende tips van SA007 heb je ook nog de mogelijkheid om een soldeer pasta dispenser te nemen. Door middel van een voetschakelaar dat een pompje bedient dat zit aangesloten op een soldeer pasta spuit, kan je eenvoudig druppeltjes pasta op de eilandjes leggen. Als je dit eenmaal in de vingers hebt kan je vrij snel grote hoeveelheden prints maken.

Ook zijn er bedrijven die de printen voor je maken en direct de SMD componenten monteren. Tot een paar jaar geleden liet ik bij een bedrijf 100 PCB's per maand maken gedurende 4 jaar waar de uC (1), SMD LEDS (500+) en wat logic al voor gemonteerd waren. Bij standaard componenten kan dat prima en is dat met vrij weinig communicatie voor elkaar te krijgen. Eigenlijk gooi je gewoon je wens over de schutting en stort je een bedrag. Het was zo eenvoudig dat ik vergeten ben welk bedrijf dat was ...

De dispenser:
http://dangerousprototypes.com/2013/02/07/workshop-video-54/

Voorbeeld fotootje van het net geplukt.

[ Voor 31% gewijzigd door Oyster op 28-11-2013 00:39 ]

[ByteDelight]

Ik blijf graag meelezen, maar hyjack gerust door

Ondertussen ga ik thuis met mn DIY reflow aan de slag.
Gisteren heb ik een infrarood oventje besteld en een digitale oven thermometer / timer.

Het enige dat ik nu nog niet gevonden heb is de juiste soldeer pasta.
Op eBay vind ik allerlei soorten, maar bij veel daarvan lijkt het of het alleen om de flux gaat: die pastas zijn geel/wit, niet zilverkleurig.

Ik vond in een video het merk en type Amtech SynTECH-LF, maar kan zo niet vinden waar dat verkocht wordt.
Dus ik heb de distributeur al gemaild: http://www.hdsa.nl/index.php.

Waar halen jullie soldeer pasta voor reflow vandaan?

[ Voor 15% gewijzigd door ByteDelight op 28-11-2013 07:32 ]

[Flake]

Een dispenser is leuk voor enkele stuks opleveren. Als je meerdere van dezelfde moet opleveren, zoals TS dat wilt, dan ga je niet met een dispenser aan de slag, maar met een stencil en een squeegee.

Ik zelf koop pasta bij RS. Hou er rekening mee dat je in principe goed strafbaar bent als je producten verkoopt waar loodhoudende tin in zit. En ja, pasta is duur. Goed duur. Maar 1 pot van 500 gram kun je ook héél veel printjes van maken.

[ThaHandy]

Als je het placen en reflowen onder de knie hebt, misschien dat je het (deels) kan laten uitbesteden door een home made SMD pick&place machine?

bijv.
Magnetic SMD pick and place
redFog - Pick and Place Machine
DIY pick and place builds boards, is awesome

[Damic]

Ik weet niet of het mogelijk is maar het zou misschien handig zijn om de rest van de chips en drukknoppen ook in smd erop te zetten, dan kan alles via het smd p&p machine gaan.

[ByteDelight]

Ja, ik ga zeker meer SMD onderdelen toepassen nu ik met reflow aan de slag ga.
Maar ik denk wel dat het verstandig is om rustig aan ervaring op te gaan doen, eerst met de hand plaatsen en met een kleine IR-oven.

Ik zal de resultaten hier plaatsen (videos en ervaringen).

De eerste ervaring alvast: ik kan Amtech SynTECH-LF pasta bij http://www.hdsa.nl/ krijgen: persoonlijk contact verloopt prima.
10ml spuit kost ca. 11 euro.

[ Voor 22% gewijzigd door ByteDelight op 29-11-2013 07:31 ]

[SA007]

Over illegaal bezig zijn als je loodtin gebruikt, voor hobbyisten is dat eigenlijk niet van toepassing.
Als je duizenden printen gaat maken is het zeker wel van toepassing, maar verder zou ik er niet over nadenken.

De soldeerpasta die ik gebruik is deze:
http://dx.com/p/lodestar-soldering-paste-50g-4711

Blijft aardig lang goed zonder te koelen, heb hem nu al 6 maanden staan (dicht natuurlijk) maar is nog steeds prima bruikbaar, niet loodvrij overigens.
Als je intresse hebt in deze pasta, stuur ff een PM, heb per ongeluk nogal veel gekocht, met 1 potje kan je makkelijk meer dan 3 duizend componenten doen.

Een zelfbouw pick/place machine zie ik overigens niet bijster veel nut in, dat is niet veel sneller dan zelf doen maar je bent weken bezig voor dat machien 's werkt

Ben wel zelf bezig met smd stencils maken omdat ik dat gewoon te duur vind (Ok, gaat me veel geld kosten om de lasersnijmachine te maken, maar toch...)

[memphis]

Een IDE controler voor een Speccie, hmmm...... Lijkt mij wel wat.

[wesleytjuh]

Opzich is zelfs in Nederland assemblage van printen niet zo duur. Ik heb laatst 250 printen(25 panels) laten maken. Met ongeveer iets van ~10-15 verschillende componenten en in totaal zo'n 40 componenten. Inclusief controle door de AOI kom je dan op zo'n 5 euro per print uit. Valt reuze mee. Ik heb wel wat inzicht in hoe die prijzen berekend worden, dus als je me een DM stuurt kan ik je misschien een indicatie geven(ik werk in een bedrijf dat elektronica produceert, al heb ik niet direct met de productie te maken, meer engineering). Als ik jouw aantallen zo zie, denk ik dat het zeker rendabel is.

Overigens hoeft beide kanten SMD niet eens zo duur te zijn, dat kan vrij gemakkelijk nog in 1x door de oven heen. Valt echt reuze mee

bverstee schreef op woensdag 27 november 2013 @ 14:07:
Daarnaast weet ik nog niet of het technisch mogelijk is om bijvoorbeeld alleen de SMD assemblage uit te besteden, maar eenvoudige onderdelen (IC voetjes, leds) alsnog met de hand te doen.
Of kom je dan met het wave-soldering proces in de problemen omdat de pads waar andere onderdelen in zouden moeten, dicht gesoldeerd worden?
Dan zou ik mijn design aan moeten passen.

Ik hoop dat dit onderwerp ook een bron van info voor anderen gaat zijn.

Zeker weten, dat heb ik zelf ook gedaan! Als je enkel SMD laat reflowen zijn al je soldeer eilanden gewoon nog open. Pas als je inderdaad ook through hole componenten wilt laten solderen gaan alle soldeereilanden dicht tijdens het proces. Om de gaten die open moeten blijven ook open te houden wordt dan op de betreffende gaten peel-off aangebracht. Dat zorgt ervoor dat die gaten afgeschermd blijven tijdens het golfproces en trek je na afloop zo eraf. Is wel vrij tijdrovend om aan te brengen dus in verhouding vrij duur.

[ Voor 55% gewijzigd door wesleytjuh op 29-11-2013 18:55 ]

[Gizmo.]

bverstee schreef op woensdag 27 november 2013 @ 15:02:
Nu zoldeer ik allt 64 pinnen en haal ik de overtollige soldeertin weg met litze.

Ik heb met reworken op mijn werk goede ervaringen met sleepsolderen met een mini-wave tip.
Dat bespaart een hoop tijd.

YouTube: Drag soldering

YouTube: PACE Miniwave Demo

[ Voor 9% gewijzigd door Gizmo. op 29-11-2013 18:26 ]

[Springuin]

Bij dit soort aantallen zou ik direct uitbesteden, het hangt er ook een beetje vanaf hoe veel je je tijd waard vindt.

Zelf doen: smtstencil.co.uk levert goede plastic stencils (laser) en iets goedkoper: dronetech (snijplotter). Stencils zijn vele malen makkelijker dan handsolderen. Wat mij betreft gaat voor smd pasta+hot air/hotplate/oven bijna altijd boven handsolderen, tenzij je misschien toch al de bout in de hand hebt en maar een of twee componentjes hoeft.

Voor uitbesteden: de prijzen die wesleytjuh noemt komen overeen met wat ik gewend ben. Je huidige ontwerp kun je ook prima uitbesteden, de per stuk prijs wordt wat hoger, maar het scheelt je een redesign.

Pcbpool doet ook turn-key productie: pcb's, inkoop (alleen webwinkels) en productie.

[wesleytjuh]

Gizmo. schreef op vrijdag 29 november 2013 @ 18:24:
[...]


Ik heb met reworken op mijn werk goede ervaringen met sleepsolderen met een mini-wave tip.
Dat bespaart een hoop tijd.

YouTube: Drag soldering

YouTube: PACE Miniwave Demo

Dat is inderdaad de manier om dit soort werk te doen . Gaat erg rap en is wat minder belastend voor de print/component dan litze.

[ByteDelight]

wesleytjuh schreef op vrijdag 29 november 2013 @ 18:56:
[...]


Dat is inderdaad de manier om dit soort werk te doen . Gaat erg rap en is wat minder belastend voor de print/component dan litze.

Dat ziet er eenvoudig uit.
Maar hoe vaak gaat dat fout? Ik kan me niet voorstellen dat dat altijd succesvol is.
En is die flux niet erg ongezond (ongezonder dan soldeertin / pasta)?

Ook lijkt het erop dat de onderdelen die in die twee videos getoond worden, een grotere pin spacing hebben dan de CPLD die ik gebruik (0,5mm).
Die video's lijken mij eerder 0,8mm spacing.

[wesleytjuh]

Niet, eigenlijk. Je moet er wel even flink voor oefenen. Grotere pitch gaat enorm eenvoudig maar 0.8 en 0.5 moet je inderdaad wel wat behendiger voor zijn. Als je het trucje eenmaal door heb soldeer je vrij vlug dit soort IC's, zonder fouten. Wel altijd nog even met een loepje en goed licht nalopen natuurlijk. Maar als je het eenmaal door hebt, weet je precies wanneer een IC perfect zit, of wanneer er fouten in zitten. Hoe ik het altijd doe(heb de video nog niet gezien, zou zomaar anders kunnen zijn).

Indien er nog een IC op zit:
- Flux rondom IC aanbrengen
- Hetelucht gebruiken om het IC van de PCB te halen, indien mogelijk met zo'n bakje wat je om het IC heen zet om de warmte te concentreren en overige componenten te beschermen
- Zodra IC eraf is met een schone holle soldeerpunt overbodig soldeer van de pads halen, voorzichtig.
- Zodra je met een soldeerpunt het meeste weg hebt, litze gebruiken om de pads helemaal mooi vlak en leeg te maken, zeer voorzichtig, met litze trek je gemakkelijk pads van de PCB af
- Flux remover + een geschikt doekje om de print mooi schoon te maken

IC plaatsen en solderen:
- Flux aanbrengen op pads, doordat je dit doet blijft het IC gemakkelijk op zijn plaats en verplaatst deze niet bij de minste beweging
- IC centreren met een pincet(of andere tool) op de pads, dit is het belangrijkste, DOE DIT GOED, hoe beter je dit doet hoe sneller de rest gaat en hoe beter.
- In meerdere hoekpunten 2 pootjes vast zetten, puur door een licht vertinde soldeerbout op de pootjes te drukken. De flux en het tin op je bout doet de rest. Het daadwerkelijke solderen komt later pas
- Soldeertip goed schoonmaken(nogmaals, want dit hoor je continu te doen), soldeertin langs de pootjes leggen en in een heen en weer gaande beweging langs een rij pootjes gaan, steeds verder naar het uiteinde van de rij. Vooral voor dit gedeelte moet je gevoel krijgen, je merkt vanzelf wat hier het beste in is, maar dit is per footprint en per pitch weer anders.
- Als je het goed onder de knie hebt zal je bij de laatste 2, hooguit 3 pootjes nog een kortsluiting hebben. Een beetje flux, een erg schone bout en deze heb je vaak ook zo schoon. Mocht het echt niet lukken kan nieuwe tin toevoegen helpen, of als het echt niet lukt litze. Maar daarmee heb je het risico dat je weer teveel weghaalt.
- Flux remover + geschikt doekje om alles mooi schoon te maken

Je zult merken dat je na een tijd erg snel een IC kan plaatsen met deze methode, zonder fouten.

Maar, met jouw aantallen, gewoon lekker laten assembleren. Je kan hier echt zelf niet tegenop, dan ben je dief van je eigen portemonnee als je de uren meerekent. Je hebt het over enkele euro's per print. Mocht je in de buurt van Halsteren wonen kun je altijd eens een keer langs komen.

Wellicht een toepasselijk filmpje:

Toestemming nodig voor bekijken van YouTube

Op deze plek staat ingesloten content die van YouTube afkomstig is. Het tonen van deze inhoud kan ertoe leiden dat YouTube persoonlijke gegevens zoals je IP-adres verwerkt en/of cookies op jouw computer of ander apparaat zet. Hiervoor moet je eerst expliciet toestemming geven voor Sociale media.

Open cookievoorkeurenBekijk op YouTube

MaxAmp 12V Class-D Amplifier

Dat zijn de 25 panels waar ik het in mijn vorige post over had. Ik heb alles gefilmd en dat heb ik in een standaard iMovie jasje gegoten, best een leuk resultaat

Edit: filmpjes bekeken van het wave solderen, is inderdaad een wat grotere pitch en daar ziet het er dan ook eenvoudiger uit dan het is, 0.5mm gaat wel wat lastiger, maar zeker te doen. Overigens wat ik helemaal vergeten ben te vermelden, een goede soldeerbout + punt is een must.

Ik gebruik een JBC station, met een "hoof" punt, en dat werkt perfect. Het is zeer belangrijk dat de soldeerbout snel reageert en een continue temperatuur aanhoudt.

[ Voor 8% gewijzigd door wesleytjuh op 30-11-2013 12:17 ]

[ByteDelight]

Heb de IR oven net binnen:





4 tientjes!
Soldeerpasta en thermometer zijn ook onderweg, dus volgende week maar eens experimenteren.

[Damic]

En wat gaan we bakken? Smd pcb panelen natuurlijk

[memphis]

Ach... een frikandelletje erbij....

[RobV]

190C is dat wel voldoende?

Ps. Na een rondje reflow zou ik d'r geen eten meer in doen.

[vanThijs]

RobV schreef op maandag 02 december 2013 @ 09:05:
Ps. Na een rondje reflow zou ik d'r geen eten meer in doen.

En een thermal fuse toevoegen, indien je onbeheerd gaat bakken.

[wesleytjuh]

Ik denk dat we daaruit dan ook wel kunnen concluderen dat een oven warmer dan 190C kan worden indien je maar door blijft stoken . Moet ook wel, want je wilt toch wel naar 240-250C toe.

[ByteDelight]

Ja hoor, dat kan ik vandaag bevestigen.
Zelfs met een oven van 30 euro:



Die Gourmet Maxx oven heeft ook een handig plateau voor pcb's dat horizontaal blijft terwijl het naar buiten en beneden wordt geschoven bij het openen van de klep:



Daarnaast kun je kiezen of je alleen het bovenste of onderste element, of beide elementen aan wilt hebben.
Zou die oven voor pcb's gemaakt zijn?

Vandaag kwam ook de soldeerpasta binnen:



De resultaten...

Eerst wat smurrie met de spuit rechtstreeks op de print aangebracht, en bakken maar...
Dit zonder thermometer en timer, en dus 'op het oog'; wat duurt de tijd (ca. 4 á 5 minuten) dan lang!
Result nr. 1:



Hier en daar een verbinding teveel, maar niet slecht voor poging 1.

Daarna een heus stencil gemaakt:



Professioneel niet?
Smurrie wederom aangebracht, 2 pcb's tegelijk nu.
Dit blijft er achter:





Ziet er goed uit, dacht ik.
Totdat ik zag wat er uit de oven kwam:





Al met al heb ik er een goed gevoel over; als nu maar niet blijkt dat de chips teveel gehad hebben

Volgende stap is het verbeteren van het stencil.
Daar vind ik wel wat op.

Profi tot dusver, niet?

[ Voor 10% gewijzigd door ByteDelight op 03-12-2013 19:34 ]

[wesleytjuh]

http://www.smtstencil.co.uk


Hoe lang ben je nu per stuk bezig? En hoe ga je nu de onderkant doen? Opzich kun je beide tegelijk reflowen door de oppervlakte spanning in de soldeerpasta tenzij je erg zware componenten aan de onderkant hebt.

[ Voor 56% gewijzigd door wesleytjuh op 03-12-2013 19:35 ]

[ByteDelight]

wesleytjuh schreef op dinsdag 03 december 2013 @ 19:34:
http://www.smtstencil.co.uk


Hoe lang ben je nu per stuk bezig? En hoe ga je nu de onderkant doen? Opzich kun je beide tegelijk reflowen door de oppervlakte spanning in de soldeerpasta tenzij je erg zware componenten aan de onderkant hebt.

Een minuut ofzo: nu kan ik gerust 10 pcb's tegelijk voorbereiden en er 3 tegelijk bakken.
Op dat bakken hoef ik niet te wachten natuurlijk.

Ik bestel zo'n stencil binnenkort.
Heb nu nog maar 10 pcb's over met SMD aan beide zijden, maar het volgende ontwerp is ook al bijna klaar:

[Dweil]

Leuk om te zien dat mensen wat (uit de hand gelopen?) projecten willen professionaliseren! Nou werk ik toevallig bij zo'n elektronicaboer die op klantspecificatie allerlei assemblage-, ontwikkel-, en testzaken maakt. De opstartkosten zijn redelijk prijzig, dus je moet redelijk van een afzetmarkt zijn voorzien (klanten enzo). Als je eenmaal de kosten hebt gedragen voor een print in paneel te (laten?) maken met een stencil, kun je best goedkoop laten produceren. SMD op beide zijden is inderdaad een meerprijs boven enkelzijdig SMD doordat er twee stencils meer moeten worden gemaakt (onderkant pasta en onderkant lijm). Als je exotische of moeilijk te verkrijgen onderdelen op je print hebt, kan dat ook productie lastiger maken. De ideale situatie zou dus zijn, mocht je voor deze optie willen gaan:

SMD op 1 zijde.
Alle connectoren en conventionele delen kunnen tegen warmte van een golfsoldeerbad. Connectoren op de onderzijde vallen daar dus niet onder.
Zo min mogelijk onderdelen met de hand hoeven te plaatsen. Dit zijn warmtegevoelige onderdelen (sensoren etc.).

Je doet er goed aan om (een deel van) het testen ook te laten uitbesteden. Op die manier krijg je een hogere yield en kan de printboer in kwestie zijn eigen productieproces optimaliseren (als ik soldeerprofiel daar aanpas, heb ik minder uitval tijdens testen..)

[ByteDelight]

Dweil schreef op dinsdag 03 december 2013 @ 19:43:
Leuk om te zien dat mensen wat (uit de hand gelopen?) projecten willen professionaliseren!

Klopt.
Ik zeg ook wel eens: ik heb tal van hobbies, maar kies voor degene die het meest opleveren.

Nu is dat deze nieuwe interface, en het optuigen van het productie proces zal ook voor toekomstige projecten voordelen bieden.
Ook fantastisch dat er allerlei anderen zijn die dan weer bijvoorbeeld de stencils leveren voor acceptabele tarieven (waarschijnlijk ook ooit begonnen vanuit hobby).

[ Voor 4% gewijzigd door ByteDelight op 04-12-2013 10:15 ]

[wesleytjuh]

Vooral dat laatste is inderdaad mooi. Voor een professioneel stencil betaal je namelijk snel honderden euro's ookal is je print erg klein. Dat neemt alleen al een flink deel van de opstartkosten voor zijn rekening.

Ik weet niet zeker of dit al gevraagd of gemeld is, maar laat je de printen momentele al paneliseren? Dat scheelt zowel voor het zelf assembleren als het laten produceren aanzienlijk.

[Gizmo.]

Een derde van de pasta die je nu gebruikt hebt is al genoeg.

Voor proto's of printen met niet al te veel componenten kan je goed een hand doseerpistool gebruiken.
Met een klein aantal componenten is dit vaak sneller dan rakelen met een stencil.

http://www.printtec.nl/contents/nl/d339.html

[Oyster]

Flake schreef op donderdag 28 november 2013 @ 09:26:
Een dispenser is leuk voor enkele stuks opleveren. Als je meerdere van dezelfde moet opleveren, zoals TS dat wilt, dan ga je niet met een dispenser aan de slag, maar met een stencil en een squeegee.

Natuurlijk is er een omslagpunt wanneer je welke methode toe gaat passen. Maar die van een dispenser ligt waarschijnlijk hoger dan je denkt voor dit gebruik. Het scheelt sowieso gerommel met sheets en is ook toepasbaar wanneer je geen sheet voor handen hebt. Daarbij is de capaciteit van een oven niet groot genoeg. In die 7 minuten dat 4 printen worden gebakken en liggen uit te wasemen spuit je er 12 helemaal vol. Maar meer vertinnen dan je kan verwerken is net als met sheets niet handig. Het flux kruipt uit je tin, dus je kan het beste gewoon het proces op elkaar aansluiten. Beide methodes kunnen gebruiken is helemaal handig.

[ByteDelight]

Zit wat in.

Maar voor mijn oplage is 13 euro voor een stencil niet duur, en ben ik bereid om een plateau te maken waar de print stevig blijft liggen (dus met randen waar de print tussen komt), en dan het stencil op een gefixeerde positie er overheen.

Ik verwacht ca. enkele honderden nagenoeg identieke pcb's te bakken, dus lijkt me dat gemakkelijker.

En mogelijk ga ik nog meer DIL chips vervangen door SMD.

[ Voor 3% gewijzigd door ByteDelight op 05-12-2013 11:51 ]

[SA007]

Alles wat je kan vervangen door SMD zou ik direct door SMD vervangen.
Met reflow kost het plaatsen van een 10-30 pins ic ongeveer 10 seconden, in die tijd lukt het je echt niet om te handsolderen, en de kwaliteit van het soldeerwerk is ook fantastisch.

Ik heb zelf stencils bij smtstencil gebruikt, gewoon je gerber opsturen en je krijgt een prima stencil terug.
Stencil wat eurocircuits erbij kan leveren is ook niet duur (~50 euro bij een klein printje) maar wel rvs, dus veel duurzamer dan de plastic stencils van smtstencil.
Al heb ik met die plastic stencils ook al meer dan 60 borden met 1 stencil gemaakt zonder dat deze echt slijtage vertoond.

Overigens lijkt je SMD oven wel 2 druppels water op de mijne alleen die is van tomado ofzo als ik me niet vergis.
En inderdaad, nooit meer voor eten gebruiken.

[Snamkob1994]

Leuk om te zien dat er ook ovens worden gebruikt en dat er mooi resultaat mee word gehaald. Als ik een printje heb ontworpen laat ik deze meestal bij www.iteadstudio.com maken. Zeker een aanrader, levertijd als ik de printjes met de standaard airmail laat komen is ongeveer 3-4 weken.

Deze printjes soldeer ik meestal met de hand, LQFP 64 pins package is goed te doen met drag soldering en wat flux. Het principe is flink wat flux op de soldeerpunten smeren, een hoek vertinnen en daarop dan het ic vast solderen. Vervolgens wat extra flux aan de tegenoverstaande zijde toevoegen en dan met met de soldeerbout en soldeer langs de pinnen strijken. Dit resulteert meestal bij mij op de laatste pinnen in kortsluiting maar met wat soldeer litze is dit zo weg. Vervolgens herhalen voor elke zijde van het ic en klaar

[Gizmo.]

Stencils is vaak een hoop gedoe voor kleine aantallen onder de 10 stuks.
je hebt een grotere hoeveelheid tin nodig om een mooie rol tinpasta te krijgen.
Je hebt een rakel en een frame met een schanier waarin het stencil en de print passen anders wordt het een hoop gesmeer. Een goed frame is vaak duur.
Verder moet alles weer goed schoongemaakt worden anders krijg je tinresten op de raarste plekken op je print als je een volgende keer verder gaat met produceren. Dit kost redelijk wat tijd.

Als je geen pick en place machine hebt is de bottleneck eerder het plaatsen van de componenten.

[Flake]

Oyster schreef op woensdag 04 december 2013 @ 18:26:
[...]


Natuurlijk is er een omslagpunt wanneer je welke methode toe gaat passen. Maar die van een dispenser ligt waarschijnlijk hoger dan je denkt voor dit gebruik. Het scheelt sowieso gerommel met sheets en is ook toepasbaar wanneer je geen sheet voor handen hebt. Daarbij is de capaciteit van een oven niet groot genoeg. In die 7 minuten dat 4 printen worden gebakken en liggen uit te wasemen spuit je er 12 helemaal vol. Maar meer vertinnen dan je kan verwerken is net als met sheets niet handig. Het flux kruipt uit je tin, dus je kan het beste gewoon het proces op elkaar aansluiten. Beide methodes kunnen gebruiken is helemaal handig.

Tuurlijk, meer is altijd beter. Maar in dit geval zou ik gewoon kiezen voor een stencil.
En TS, die pasta is inderdaad veel teveel, je wilt t netjes precies op ieder pootje hebben.

YouTube: http://www.eurocircuits.com - new eC-stencil-mate and reflow-mate V2.0
Vanaf 1.55, zo moet het eruit komen te zien. Blijf oefenen

[wesleytjuh]

Je zou eventueel van eurocircuits zo'n stencil + goedkopere stencil tool kunnen bestellen. Dat werkt best redelijk, voor fine pitch is het niet super maar voor het meer normale werk werkt het best goed.



Zoiets krijg je dan.

Voor de QFN was het echt al een hoop gedoe. Mede door de veel te grote cut out voor de thermal pad . Foutje van mijn kant. Later opgelost door het gat met kapton tape te verkleinen.

[Flake]

Ha, die dingen ken ik ook! Als je print enkelzijdig is en 1,55mm dik (volgens mij), dan zijn dat superfijne dingen. Erin klikken en gaan met die banaan.

[wesleytjuh]

Moet zeggen dat ik het voordeel ook heb dat ik een print zo in een professionele reflow oven van pak 'm beet een meter of 8 lang kan schuiven. Een goed soldeerproces maakt een hoop goed, dan mag je best wat minder goed stencillen nog .

Maar bovenstaande stencil + houder zijn best betaalbaar. Uit het hoofd ongeveer €50 voor het stencil en €20? Voor de tool. Stencil mag wat duur zijn, maar het maakt het voor jou wel een stuk makkelijker.

Enige nadeel... Je PCBs moeten zo'n rand eromheen hebben die door Eurcocircuits gemaakt wordt. Ze zorgen dat dat precies overeen komt met de tool zodat de uitlijning nagenoeg perfect is. Hierdoor ben je min of meer verplicht bij EC te bestellen, en die zijn een stuk duurder dan de Chinezen.

[ Voor 51% gewijzigd door wesleytjuh op 05-12-2013 19:44 ]

[pep_82]

Ik lees je topic nu pas maar om je een indicatie te geven voor het fabriceren van een compleet geassembleerd PCB (vanaf 100stuks) neem je de prijs van de componenten (van grotere leveranciers zoals Farnell, RS, Mouser) plus het losse PCB zelf +35%. Opstartkosten eenmalig variëren tussen de 800 en 1200 euro, dit wordt dan gebruikt om stencils en assemblagegegevens te laten maken/verwerken.
Dit bovenstaande is gebaseerd op persoonlijke ervaring, er valt op zich redelijk veel winst te halen als je componenten van Ebay,China zelf haalt. Professioneel gezien doe je dit eigenlijk niet om de traceerbaarheid van je producten op orde te hebben.

[wesleytjuh]

Ik zou eigenlijk nooit in China inkopen als het om professioneel produceren gaat. Dat schiet voor je assembler ook gewoon niet op, die kopen het liefste zelf gewoon in en nemen het dan op in hun systeem om zo efficiënt mogelijk te werken. De assembler laten inkopen kost je wel wat opslag.

Als je een beetje aantallen gaat maken sla je Farnell ed ook over maar ga je naar Avnet of Arrow of iets vergelijkbaars. Die prijzen liggen nog een factor lager. Wellicht dat China dan nog steeds goedkoper is, maar je hebt geen garantie van legitieme componenten + verkeerde verpakkingen en het kost gewoon enorm veel tijd om alles via eBay of China te halen. Ook belastingtechnisch niet altijd even handig.

Met jouw print moet je denk ik rekenen op zo'n €600-800 euro opstartkosten. Dit is voor het stencil, in en uit laden, programmeerkosten optische inspectie.
Verder mag je rekenen met ~2 cent per plaatsing van een component. Bovenstaande "nieuwe" print met alleen SMD op top kan je denk ik al voor ~€2 euro laten bestucken bij 500 stuks, daarbovenop komen dan nog de opstart kosten.

[PcDealer]

Als je toch in de buurt van Eindhoven woont, neem dan eens met Chintech contact op in Veldhoven:
http://goo.gl/maps/Hzki1

Je kent zijn vrouw wel van het voormalige Trendtek in de Kruisstraat

[ Voor 3% gewijzigd door PcDealer op 09-12-2013 23:34 ]

[ByteDelight]

Ik ben volledig 'overgestapt' op drag soldering:

[wesleytjuh]

Als je nou nog een geschiktere punt ervoor neemt zal je merken dat het helemaal makkelijk gaat. Een "spoon" of "hoof". Dan zal je zien dat het nog beter gaat, zodat je eigenlijk nooit meer solder wick nodig hebt. Soldeer je nu nog wel alle componenten zelf?

[ByteDelight]

Even een bump voor dit topic.

Ik ben er wederom serieus over aan het nadenken om pcb assemblage deels of geheel uit te besteden.
Reden is dat ik erg veel verkoop: nu ca. 50 devices per maand, maar dat gaat naar de 100, en daar ligt zo'n beetje de grens in wat ik in mijn beschikbare tijd kan doen.
Ik heb inmiddels wel een bedrijf, maar ik doe dit naast mn baan in loondienst.

Ik heb eens een quote gepoogd op SeeedStudio.com, die de dienst aanbieden.
Daar laat ik ook al m'n pcb's maken op dit moment.

Maar ik zit met een aantal vragen.
Hoop dat er wat tweakers als ik zijn die ervaring met uitbesteden van pcb assemblage hebben.

1. Als je pcb assemblage uitbesteed, hoe zit het dan met inkoop van onderdelen?
Moet ik er vanuit gaan dat ik ook de inkoop moet uitbesteden?
Dat betekent dan waarschijnlijk duurdere onderdelen: ik koop nu vaak goedkopere partijen in.

2. Heeft iemand ervaring met wat het uitbesteden kost?
Mijn meest verkochte product bevat één 64 pin CPLD, ca. 30 discrete SMD componenten, en verder wat DIL en connectoren.
Mogelijk dat ik bij een volgende revisie van de pcb nog meer SMD doe, zoals leds en condensatoren.

3. Hoe veilig is het om het uit te besteden?
Welke partijen zijn betrouwbaar?
Wat als een pcb niet juist is geassembleerd? Zij kunnen niet functioneel testen.

[wesleytjuh]

1. Ik laat alles ook inkopen door mijn assembleur, op een aantal conventionele onderdelen na. Mijn assembleur vraagt hier 10-15% opslag op, maar dat heeft wel wat voordelen:
- Assembleur koopt groter in bij bedrijven als Arrow en Avnet, vrijwel alle normale weerstanden en condensators zijn daardoor 1 cent. Vaak kun je deze zelf bij Farnell niet voor 1 cent krijgen. Maar algemeen genomen zijn componenten goedkoper.
- Assembleur "schiet alles voor" pas op het moment dat ik 100 stuks geassembleerde printplaten afneem betaal ik daar de factuur van. De assembleur neemt dan bijvoorbeeld de aanschaf van onderdelen voor 500 stuks op zich, waarna ik dat gefaseerd af kan nemen.
- Scheelt een hoop zorg met inkopen, iets waar anders erg veel tijd in gaat zitten, kan ik zelf uit ervaring vertellen

2. Ga voor Nederlandse bedrijven uit van 2 cent per bestucking + programma kosten + kosten voor monteren van componenten op de machine en het weer eraf halen van diezelfde componenten. Verder kun je nog kiezen voor een controle door een AOI om kwaliteit te kunnen garanderen. Hier komen dan weer programmeerkosten en handling kosten per bord bij. Verder heb je een stencil nodig die past op een stencilmachine, deze zijn vrij prijzig ook al heb je een klein product.
Als ik 1 tip mag geven is het je design zo ver mogelijk SMD te maken, conventioneel of through hole componenten zijn erg duur om te laten assembleren omdat het simpelweg veel meer handelingen nodig heeft en grotendeels niet machinaal kan.

3. Chinese bedrijven heb ik geen ervaring mee, Nederlandse bedrijven wel. Wanneer er sluitingen zitten of componenten verkeerd bestuckt zijn is het heel simpel -> assembleur mag en zal dat oplossen voor je. Hierbij is het natuurlijk wel belangrijk dat je design in orde is. Eventueel kan je een testopstelling maken, en het bedrijf voor je een test laten uitvoeren, uitval wordt dan al duidelijk voordat de assembleur het product uitlevert, en zij kunnen dan het probleem van te voren al oplossen zodat jij 100% werkende producten hebt.

Als ik zo naar je aantallen kijk denk ik dat het een kwestie van enkele euro's per stuk is + startkosten. Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om er 500 in 1X te maken, en steeds een aantal af te roepen om zo de investering uit te spreiden maar wel de stuks prijs laag te houden. De startkosten zijn overigens maar 1X uiteraard, bij opvolgende orders heb je enkel nog maar de assemblage kosten per stuk.

[ Voor 5% gewijzigd door wesleytjuh op 29-08-2014 16:19 ]

[Part]

Het beste is gewoon langs een aantal assembleurs te gaan met je ontwerpen.
Zij kunnen prima aangeven wat je zelf kan doen om de kosten laag te houden.

Wij hebben zelf goede ervaring met:
http://www.faber-electronics.nl
http://www.variass.nl

Maar er zijn er veel meer.
Een kleine afstand heeft ook zo zijn voordelen. Het is helaas niet altijd eenvoudig weg een ontwerp over de schutting gooien en dat het dan wel goed komt. Met het ontwerpen moet je ook rekening houden met de productie en eventueel testwerk. En goede assembleur zal daar zeker feedback in geven

[Onbekend]

Voor kleine batches kan je gewoon in Nederland terecht. Grote batches (> 10.000) gaan vaak richting goedkopere landen.

Je kunt op allerlei zaken kosten besparen, maar je hoeft niet te overdrijven.
Componenten kan je zelf aanleveren, maar het kleine grut (1206, 805 en verder aan weerstanden of condensatoren) hebben de meeste bedrijven op voorraad liggen, en halen ze soms liever zelf uit het magazijn.

Je hoeft niet alles te laten assembleren en kan het conventionele werk ook gewoon zelf doen. Zeker als dat maar 1 of 2 componenten zijn, is het vaak goedkoper om het zelf te doen. Ik zie dat je er aardig wat hebt, dus gewoon door dat bedrijf laten doen.

Testen kan soms wel duur zijn, maar dat is compleet afhankelijk hoe en wat er wordt getest. Soms is het veel werk om een testopstelling en instructies te maken, maar daarmee kan je soms wel eenvoudige problemen vinden. Als je weinig last hebt van defect componenten, dan is een visuele inspectie vaak voldoende.

Ik heb zelf gewerkt bij http://www.expice.nl/ . Het bedrijf is niet echt goedkoop, maar de kwaliteit is relatief hoog.

[ThaHandy]

Dave Jones van EEVblog heeft een video over hoe en wat bij het uitbesteden van het assemblage van zijn Ucurrent project. Alleen kan ik de desbetreffende video niet vinden.

/edit gevonden

Toestemming nodig voor bekijken van YouTube

Op deze plek staat ingesloten content die van YouTube afkomstig is. Het tonen van deze inhoud kan ertoe leiden dat YouTube persoonlijke gegevens zoals je IP-adres verwerkt en/of cookies op jouw computer of ander apparaat zet. Hiervoor moet je eerst expliciet toestemming geven voor Sociale media.

Open cookievoorkeurenBekijk op YouTube

uCurrent GOLD Assembler Parts Shipping

[ Voor 15% gewijzigd door ThaHandy op 29-08-2014 22:51 ]

[PcDealer]

bverstee schreef op vrijdag 29 augustus 2014 @ 15:04:
Even een bump voor dit topic.
[...]
Maar ik zit met een aantal vragen.

Wat heb je met mijn tip gedaan?

[_Mithrandir]

Assemblage huizen plaatsen SMD componenten machinaal en is het zelf aanleveren van deze componenten veelal niet goedkopen of je moet echt speciale componenten hebben.

Verder kun je vanalles afspreken met de assambleur met betrekking tot alles bestucken of alleen SMD en het testen.

Als je uitgebereide functie test wil voordat ze leveren kost dit wel iets meer per stuk en zul je zelf een test opstelling en procedure moeten aanleveren.

Het voordeel is dan wel dat alles wat je geleverd krijgt ook werkt en zelf niet hoeft te testen dat scheelt weer een hoop werk.

[Stoney3K]

bverstee schreef op woensdag 04 december 2013 @ 10:15:
[...]


Klopt.
Ik zeg ook wel eens: ik heb tal van hobbies, maar kies voor degene die het meest opleveren.

Nu is dat deze nieuwe interface, en het optuigen van het productie proces zal ook voor toekomstige projecten voordelen bieden.

Dat is trouwens ook de reden waarom veel massaprodukten eigenlijk standaard PCB's hebben met programmeerbare componenten: Economy of scale.

Als je met 1 enkel PCB-ontwerp en hooguit het toevoegen van een paar extra transistoren of condensators een extra functie kan toevoegen of een krachtiger apparaat kan verkopen, kun je alles gooien onder dezelfde opstartkosten.

Een paar extra componentjes zijn namelijk kleingeld als je het vergelijkt met een nieuwe mal maken voor een aparte printplaat.

[satoer]

Die stencils kan je eventueel ook zelf maken in je eigen keuken. Gewoon uit een blikje etsen:
http://youtu.be/JWUJtmgh55M

Pick and place machines heb je al voor $3500:
http://youtu.be/yRxcYO0nuD8

[wesleytjuh]

Hoewel het er best leuk uit ziet en vast leuk is voor de hobby waarbij je af en toe een printje assembleert zou ik in dit geval de assemblage toch niet met zo'n machine aanpakken. In het filmpje zie je al dat het apparaat ten eerste behoorlijk traag is, maar ook niet zo precies is in zijn plaatsingen. Het zou me niks verbazen als het marginaal sneller is dan zelf met de oven assembleren en alsnog vrij bewerkelijk is, als je alle handelingen meerekent. Nee dan kun je beter het door een bedrijf laten doen, een professionele machine plaatst gemiddeld met een geoptimaliseerd programma ~8000 componenten per uur en is nagenoeg 100% betrouwbaar in zijn plaatsing. Fouten zullen in ieder geval eerder door de operator gemaakt worden dan door de machine. Voor 3500 dollar kun je iig heel wat professioneel laten plaatsen

[ Voor 7% gewijzigd door wesleytjuh op 11-09-2014 19:09 ]

[Flake]

Tenzij ik me vergis zijn clubs als Variass en Faber toch al gauw voor de grotere series. Voor kleinere series kun je es contact opnemen bij Global Electronics, Bestronics of Phuntronix. Laat hen lekker de inkoop doen, vaak hebben zij accounts bij grotere distributeurs die geen cataloguswerk doen (zoals Arrow, TTI, Avnet etc) en als assembleur krijgen ze vaak betere inkoopcondities dan jij zou krijgen. Kun je reels inkopen, stuksprijs schiet dan fors omlaag, maar je aantallen gaan dan wel omhoog. Die reels kun je evt bewaren voor de volgende batch. Als je machinaal wilt fabriceren zul je sowieso reels nodig hebben.

Om je kostprijs omlaag te houden is het uitgangspunt dat je zo min mogelijk reels nodig hebt. Vooral met passief kun je je best doen om daar punten op te scoren, zoveel mogelijk dezelfde weerstanden en caps tenzij het echt moet. 0402 is qua inkoop de goedkoopste case voor weerstanden, ook voor caps tot +- 1nF (daarboven 0603). Connectoren zijn behoorlijk prijzig, verzin daar wat slims op (zo min mogelijk connectoren, of probeer al je zaakjes door 1 connector te regelen, alleen SMD benutten). Zoek zoveel mogelijk alternatieven qua connectoren/spanningsregelaars/ander spul waar alternatieven voor zijn en laat hun inkoop offertes aanvragen om te kijken welke keus het goedkoopst is. Niet zelf doen via internet. Daarna pas je je print aan voor die onderdelen. Als je DIL volledig elimineert kun je uit de voeten met alleen reflow, met DIL komt daar handwerk of wavesoldering bij. Oppervlakte van je PCB zo klein mogelijk houden en kiezen uit standaarduitvoeringen qua kleur solderscreen, board- en koperdikte, etc. Zo moet je het zien.

[ Voor 50% gewijzigd door Flake op 13-09-2014 13:39 ]

[RobV]

Super. Daar hebben we wat aan.

[jeronimo]

Elk bedrijf dat voor derden assembleert heeft zelf wel een voorraad weerstanden, condensatoren en standaard active parts in de gangbare behuizingen op voorraad Die help je niet door dat zelf aan te leveren.

[Anoniem: 661630]

je kan ook bij Fix Trade in Veenendaal terecht.
Die hebben vaak goedkope gebruikte machines en apparatuur te koop.
Wij hebben daar een kleine pick en place machine met een oven gekocht!

[jeroen3]

Let wel op. Sommige bedrijven vervangen componenten voor vergelijkbare als ze even niet leverbaar zijn. (of als ze iets over hebben) Als je product onderhevig is aan certificatie en/of keuringen is dit mogelijk een probleem. Ook als je afhankelijk bent van een specifiek merk condensator of temperatuurbereik gaat het wel eens mis.

Daarom moet je ook nooit zomaar multicomp bestellen, dat zijn namelijk restpartijen van diverse merken.

Vlakbij fix-trade zit ook cimar, concullega's?

[Onbekend]

Meestal kan je zelf aangeven of een bedrijf zelf vervangende onderdelen mag gebruiken, of dat je altijd zelf alle onderdelen wil aanleveren. Voor de meeste R en C'tjes zijn vaak alle alternatieven wel voldoende, maar met halfgeleiders wil je soms dat alles van 1 fabrikant af komt...

[Anoniem: 927349]

spam weg
Componenten kopen ze aan bij Farnell, Digikey, Mouser en RS, maar je kan contact opnemen voor andere componenten.

[ Voor 38% gewijzigd door SA007 op 30-05-2017 19:25 ]

[WeeDzi]

Anoniem: 927349 schreef op dinsdag 30 mei 2017 @ 07:27:
spam weg
Componenten kopen ze aan bij Farnell, Digikey, Mouser en RS, maar je kan contact opnemen voor andere componenten.

Mooie kick na 2 jaar stilstand.....

Ik vond de link wel enorm handig en heb deze even opgeslagen waarvoor dank

[ Voor 17% gewijzigd door SA007 op 30-05-2017 19:26 ]

[SA007]

Dit topic kan lekker blijven rusten, er is nogal veel veranderd in PCB wereld de laatste tijd.