[AKAI AA-39] Volume potmeter herstellen

[H!GHGuY]

Mijn vader heeft me een Akai AA-39 radio/versterker cadeau gedaan (niet voor nieuwjaar, silly ) waarvan het geluid kraakt. Hij had al even gebeld naar de winkel waar ze hem vertelden dat dit hoogstwaarschijnlijk aan de potentiometer voor het volume ligt (wat ik ook wel vermoed). Herstellingskosten in de winkel zouden belachelijk hoog zijn voor zo'n antiek ding, puur door de werkuren.

Nu heb ik ondertussen de service manual gevonden voor het ding, met stukkenlijst, schema's enz.
Helaas wordt ik uit de stukkenlijst niet echt wijzer:

code:

Part No.: EV-415032M (dit zal wel Akai specifiek zijn)
Description: VR SPL EUWM HD003 B15 B104X2

Die VR staat voor variable resistor, maar verder haal ik er niets uit.

Verder staat op het stuk zelf:
382M Mal (A)
100kohm Bx2

Mal zal wel Malaysia zijn, en de 382M het typenummer. Verder kom ik met 100kohm bx2 op potentiometers van merk alps uit. Het is trouwens een gemotoriseerde potentiometer, alles samen gemount op een PCB.

Iemand een idee hoe ik best aan een vervanginsstuk geraak?

[kitao]

Heb je al tunerspray geprobeerd ?
De (A) staat voor audio/log maar omdat het achter MAL staat kan het ook iets anders betekenen, Azië misschien.
Verder kun je evt. contact opnemen http://www.akai.nl/nl-nl/t-contact.aspx
B104X2 kan staan voor 10 met 4 nullen , lees 100.000 Ohm , en de B staat dan voor lineair en de x2 staat dan voor dubbele uitvoering zoals Laca hierna al toelichte.
Overigens moet ik erbij vermelden dat de codes A en B 'vroeger' volgens diverse webswites precies omgekeerd waren. http://sound.westhost.com/pots.htm#markings
Wanneer dat dan veranderd is, is me niet bekend (wie het wel weet mag het zeggen) maar jouw akai komt uit 93 meen ik ? (dat is tenminste de datum die onder de handleiding staat http://www.hifi-manuals.com/ )

Wat ik zelf eerst zou proberen als de tips zoals spray en loper verbuigen niet helpen is om een ongemotoriseerde dual potmeter er tussen te zetten en dan kijken of het nog steeds kraakt want het hoeft niet altijd aan de potmeter te liggen als ik voorgaande topics bekijk over soortgelijke dingen. Die zijn een stuk goedkoper namelijk.
En eerst proberen op te meten of je nu een lin of een log in handen hebt.

[ Voor 176% gewijzigd door kitao op 04-01-2013 08:12 . Reden: aanvulling ]

[Anoniem: 492998]

H!GHGuY schreef op donderdag 03 januari 2013 @ 12:26:

code:

Part No.: EV-415032M (dit zal wel Akai specifiek zijn)
Description: VR SPL EUWM HD003 B15 B104X2

geen expert of wat ook, maar wat ik uit de B104X2 haal, is dat het gaat om wat wel eens als een dual potentiometer (de X2) wordt aangeduid.
Als het niet per se een exemplaar hoeft te zijn van Alps en het je gaat om puur dat onderdeel vervangen door één met gelijke specificaties, dan geeft een slinger aan Google, deze site. Althans, zonder er meteen enkele honderden exemplaren als minimum te moeten bestellen bij B2B verkopers
De EV-415032M aanduiding lijkt er in ieder geval geen van Alps te zijn, die geeft de RK type aanduiding mee aan wat zij 'rotary potentiometers' noemen.

P.S. waarschijnlijk overbodig, maar als het product niet al te oud is, is dit dan niet simpelweg het probleem voor de winkel? Een kraak of ruis hoort er immers niet in thuis?!

Succes ermee, lijkt me geen gemakklijk iets.

[timberleek]

Als het de potmeter is zal het waarschijnlijk niet meer zijn als wat vuil en/of slijtage.

voor vuil kan wat tunerspray al voldoende zijn. anders uit elkaar halen en in een ultrasoonreiniger stoppen. beetje nieuw vet erin en weer in elkaar zetten.
Als het koolstofbaantje beschadigd/versleten zou zijn kun je de loper een fractie verbuigen naar een ander deel van de koolstofbaan.

Of vervangen natuurlijk, maar dan moet je wel de juiste vinden...

[LiquidT_NL]

Ik zou inderdaad eerst gewoon eens de boel schoonmaken.

Hoe is het precies aangeschaft?

[kitao]

Mijn vorige post aangevuld, maar een direkt vervangend onderdeel helaas niet kunnen vinden.

@TS, ik verwees naar een soortgelijk topic die staat hieronder.
Het zou wel op prijs te stellen zijn als de afloop van jouw projectje en hoe dat gegaan is gedeeld wordt.
Soms ontbreekt dat wel eens.
Denon PMA-700v balans potmeter

[ Voor 9% gewijzigd door kitao op 04-01-2013 09:34 . Reden: link toegevoegd ]

[Anoniem: 492998]

kitao schreef op vrijdag 04 januari 2013 @ 09:27:
Mijn vorige post aangevuld, maar een direkt vervangend onderdeel helaas niet kunnen vinden.

@TS, ik verwees naar een soortgelijk topic die staat hieronder.
Het zou wel op prijs te stellen zijn als de afloop van jouw projectje en hoe dat gegaan is gedeeld wordt.
Soms ontbreekt dat wel eens.
Denon PMA-700v balans potmeter

mooie post!
kwam via het Denon topic uit op Farnell (met dank aan Kitao), met heel veel keuze in per stuk te bestellen 'rotary potentiometers'. Als vervangen van een onderdeel de way to go is ten minste?

Ben niet goed genoeg in de materie thuis om te weten of een gemotoriseerde potentiometer ook vervangen kan worden door een exemplaar van verder dezelfde specificaties, maar dan zonder de 'motorisering. Dan zou je in de buurt komen met zoiets.

Zo lezend, zou kitao meer kunnen weten. Of anders zou je misschien per DM iemand als sebastius om hulp kunnen vragen, degene achter dit soort fijne blogs. (waar kitao in zijn reactie van vandaag via de verwijzing naar het denon-topic, ook naar verwijst).

[kitao]

Ik kwam uit op zoiets :
http://www.ebay.com.au/sc...new+&_itemId=320743039304
Farnell is een beetje klantonvriendelijk naar de particulier toe, althans heeft een imo hoge drempel.
Over het vervangen met een ongemotoriseerde : de motor zou ik laten zitten incl. bedrading en dan de potmeter eventueel gewoon los met tijdelijke draadjes op de print vastzetten.
En een gemotoriseerde heeft verder geen invloed, het enige verschil is dat je die met een remote kunt bedienen of niet, voor de werking maakt dit geen jota uit.
Voor de prijs is dit het proberen waard en zijn vast wel meer te gebruiken in toekomstige projecten.
http://www.ebay.com.au/it...m19d594270e#ht_2721wt_906

http://www.aliexpress.com...linear-potentiometer.html

edit: en dit zijn dan 10k's ipv 100k zoals in OP vermeld maar principe blijft gelijk

[ Voor 12% gewijzigd door kitao op 04-01-2013 11:58 ]

[Anoniem: 492998]

Ebay lijkt dan de voordeligerste, met aliexpress heb je al gauw verzend/handling kosten van ca $20,- te pakken en zie net dat Farnell bij particulieren minimaal een order van €50,- wil (want gericht op bedrijven).

Kun je de rest van je leven vooruit qua potentiometers voordat je aan dat bedrag zit
@Highguy, ken je niet toevallig een onderdelen winkel of ijzerhandel die dit soort zaken (al dan niet 'erbij') verkoopt of zou kunnen verkopen?

[H!GHGuY]

Het ding is al best oud, dus garantie zal wel niet werken. Gezien de leeftijd lijkt die potmeter me ook de grootste kanshebber. Het ding heeft altijd in hetzelfde kleine draaigebied gestaan, dus de belasting is altijd zeer lokaal geweest. Oorspronkelijk is ie gewoon in de winkel gekocht.

Bij Farnell had ik al gezocht, maar daar hebben zo voor zover ik kan zien geen motorized potmeters.
Ik vermoed dat dat er zelf bijknutselen niet makkelijk is. Ik zou die motorisatie graag houden. De versterker die ik nu gebruik heeft geen afstandsbediening en het volume vanop afstand wijzigen mis ik geregeld. Bovendien denk ik al een stapje verder aan het automatiseren ervan via een IR-zender.... Maar da's toekomstmuziek.

Ik had ook al aan plan B gedacht, namelijk bij een audio-zaak even navraag doen of ze dit stuk alsnog bij Akai kunnen verkrijgen of minstens een gelijkwaardig component.
Plan C is om via internet een vervanger te zoeken, die mogelijks niet een 1-op-1 vervanger is, maar waar ik dan al dan niet wat extra knutselwerk aan heb.

edit:
Na wat luistertesten begin ik toch mijn twijfels te hebben bij de volume potmeter thesis.

Bij een probleem met de potmeter zou ik verwachten dat het gekraak het ergst is als je aan de volumeknop draait. Het kraken blijft dan echter even erg en gaat mee luider of stiller met de rest van het geluid. Ik begin dus eerder te vermoeden dat het aan iets anders ligt. De versterker heeft overigens een "direct source" mode die alles wat bass/treble en balans regeling bypassed. Ook dan blijft het kraken, dus dat stuk kan ik ook al uitsluiten.
Er is ook een -20dB mute functie. Ook hier gaat het kraken gewoon stiller als deze aan staat. Als ik vervolgens de volume knop harder draai zodat het geluid uit de speakers ongeveer van hetzelfde volume is als zonder de mute knop, dan krijg je eigenlijk hetzelfde fenomeen.

Ik merk overigens ook dat het kraken het ergst is in de eerste minuten na het inschakelen. Daarna lijkt het te verdwijnen. Ik begin dus eerder te denken richting een slecht contact veroorzaakt door warmte/koude afwisseling.
Ik kan nu natuurlijk het ding helemaal uit elkaar halen en een visuele inspectie doen, maar gericht zoeken zal waarschijnlijk meer opleveren. Hier zit ik echter met het probleem dat ik enkel een standaard multimeter heb, terwijl ik vermoed dat ik met een functie-generator en oscilloscoop een stuk sneller de oorzaak zou kunnen vinden...

Heeft iemand al geprobeerd om een PC geluidskaart te gebruiken voor dit doeleinde? Is hier software voor te vinden, moet ik nog een extra voorschakeling maken ter bescherming van mijn PC of om spanningen omlaag te halen en bovenal: wat is de kans dat ik mijn PC ook sloop?

[ Voor 44% gewijzigd door H!GHGuY op 05-01-2013 10:49 ]

[kitao]

Hier staan wat dingen erover maar ik heb wel gemerkt dat je 1 pdf gratis mag downloaden en de rest moet je voor dokken.
Ik wist voordat jij erover begon helemaal niet dat dit zo kan worden toegepast dus meer dan deze link kan ik je niet bieden helaas.
http://www.elektor.nl/art...eetinstrument.52825.lynkx

[3xhaas]

H!GHGuY schreef op vrijdag 04 januari 2013 @ 15:27:
Na wat luistertesten begin ik toch mijn twijfels te hebben bij de volume potmeter thesis.

Bij een probleem met de potmeter zou ik verwachten dat het gekraak het ergst is als je aan de volumeknop draait. Het kraken blijft dan echter even erg en gaat mee luider of stiller met de rest van het geluid. Ik begin dus eerder te vermoeden dat het aan iets anders ligt. De versterker heeft overigens een "direct source" mode die alles wat bass/treble en balans regeling bypassed. Ook dan blijft het kraken, dus dat stuk kan ik ook al uitsluiten.
Er is ook een -20dB mute functie. Ook hier gaat het kraken gewoon stiller als deze aan staat. Als ik vervolgens de volume knop harder draai zodat het geluid uit de speakers ongeveer van hetzelfde volume is als zonder de mute knop, dan krijg je eigenlijk hetzelfde fenomeen.

Ik merk overigens ook dat het kraken het ergst is in de eerste minuten na het inschakelen. Daarna lijkt het te verdwijnen. Ik begin dus eerder te denken richting een slecht contact veroorzaakt door warmte/koude afwisseling.
Ik kan nu natuurlijk het ding helemaal uit elkaar halen en een visuele inspectie doen, maar gericht zoeken zal waarschijnlijk meer opleveren. Hier zit ik echter met het probleem dat ik enkel een standaard multimeter heb, terwijl ik vermoed dat ik met een functie-generator en oscilloscoop een stuk sneller de oorzaak zou kunnen vinden...

Met een functiegenerator + oscilloscoop vind je waarschijnlijk inderdaad een stuk sneller het probleem. Echter het meest waarschijnlijke blijft toch de potmeter. Deze nou eenmaal slecht na een tijdje. Dat je hetzelfde probleem met in-/uitschakelen van 20db verzwakking hebt doet hier niks aan af. Als de versterker met potmeter namelijk na de verzwakker zit wordt de ruis/kraak ook pas daarna geïntroduceerd.
Indien de spray niet helpt en je handig bent met solderen, kun je puur om te testen ook gewoon 2 weerstanden in serie solderen. Bijvoorbeeld 2x 47k Ohm in serie, waarbij de serieconnectie op de middenaftakking van de potmeter zet. (Potmeter wel verwijderen uiteraard.) Ik zou trouwens wel de -20dB knop aanzetten, want er is een kans dat het volume anders vrij hoog staat.

[H!GHGuY]

Gisteren er nog even met m'n vader over gepraat en hij beschrijft een volledig ander fenomeen, waarbij het geluid zelfs volledig wegvalt...
Ik ga dus eerst proberen om dit te reproduceren. Het gekraak wat ik hier soms hoor is waarschijnlijk verwant, maar aangezien ik dit slechts kort na inschakelen hoor is het moeilijk om dit te gaan pin-pointen...

Zij hadden er wel 2 sets speakers aanhangen, ik heb er op dit moment slechts 1 set aan. Dus dat lijkt me de eerste mogelijkheid.