Naar aanleiding van de discussie over kern-energie iets over risico en risico-perceptie.
Een incident heeft een bepaalde kans van voorkomen.
Daarnaast veroorzaakt een incident een bepaalde hoeveelheid materiele schade en een aantal doden.
Verder is er natuurlijk immateriele schade zoals de vreselijke ellende die de mensen in Japan nu meemaken, de impact op het image van kern-energie van deze ramp etc. Deze laat ik voor deze discussie even buiten beschouwing.
Door de kans met de impact te vermenigvuldigen kun je een zogenaamde verwachtingswaarde bepalen.
Dat is de gemiddelde uitkomst.
Stel de kans van een hypothetisch incident is 1:1000 (per jaar) en de impact is 1.000.000 euro.
Dan is de verwachtingswaarde 1000 euro per jaar.
De gemiddelde schade per jaar is over een voldoende lange periode (zeg > 1.000.000.000 jaar) 1000 euro.
Om de totale verwachtingswaarde te bepalen moet je de verwachtingswaarde van alle mogelijke incidenten optellen.
Hiermee krijg je een maatstaf om gevallen te vergelijken.
Deze maatstaf is niet perfect, zowel de kans als de impact zijn maar schattingen en hoe weet je dat je alle mogelijke incidenten hebt meegenomen in je berekening?
Maar het is beter dan niets.
In het geval dat je voldoende ervaring hebt opgedaan kun je ook uitgaan van de werkelijke waarden over de afgelopen periode.
Ik focus even op het aantal doden wat wordt veroorzaakt omdat dat iets beter is vast te stellen dan (im)materiele schade (maar ook niet perfect)..
Je kunt een schatting maken wat de gemiddelde kans is om in het verkeer om te komen.
Volgens het CBS waren er in 2009 683 verkeersdoden op de 134.235 doden in totaal.
Dat geeft een kans van 0,5% kans om in het verkeer om te komen.
Dat is een stuk meer dan de kans om de staatsloterij te winnen....
In het overgrote deel van het buitenland ligt deze kans nog veel hoger. Het verkeer hier is relatief veilig.
Begin jaren 70 waren het hier ook nog meer dan 3000 verkeersdoden per jaar terwijl er veel minder autokilometers gemaakt werden!
Wereldwijd vallen er ongeveer 1,2 miljoen doden in het verkeer per jaar!!!
Er staan nu 443 aktieve kern-reactors en er zijn er nog een stuk of 65 in aanbouw.
Er zullen er ook al een flink aantal gesloten zijn.
Voor de schatting van de gemiddelde schade in aantallen doden per jaar ga ik er van uit dat we gemiddeld over de laatste 40 jaar 400 centrales aktief hadden. Dat zijn dan 16.000 draai-jaren.
In een eerder artikel riep iemand 35 doden en iemand anders 4000. Ik ga van het laatste uit.
Dan komen we uit op 0,25 doden per centrale per jaar. We hebben 2 centrales dus voor NL komen we dan op 0,5 per jaar. Een stuk minder dan het aantal verkeersdoden.
Hierbij moet ik wel zeggen dat we te weinig data hebben voor een goed gemiddelde maar beter heb ik niet.
Maar als ik het met een factor 10 ophoog om daar voor te corrigeren dan komen we nog steeds veel lager uit dan het aantal verkeersdoden.
Deze cijfers zeggen niets over hoe we (heel persoonlijk) het risico ervaren.
Het veel grotere risico om in het verkeer om te komen wordt als minder erg ervaren dan de kans op een probleem met een kerncentrale omdat in het laatste geval het aantal slachtoffers veel groter kan zijn.
Risico's veroorzaakt door totaal verschillende oorzaken (roken, drinken, andere drugs, verkeer, kerncentrales etc) zijn dus wel te vergelijken maar men ervaart het zo niet.
Persoonlijk vindt ik dat iemand die een pakje per dag rookt zich geen zorgen hoeft te maken over het extra risico veroorzaakt door een kerncentrale...
Anderzijds is roken een risico wat je zelf neemt (zolang je geen anderen mee laat roken of met anderen meerookt...) en dat geldt voor kernenergie natuurlijk niet.
En dat is nog een factor die meetelt...