- <li><a href="/forum/list_messages/163843#modpolicy">Moderatie policy Non-Windows Operating Systems</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#linux_distro">Welke Linux distributie moet ik nemen?</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#linux_hwrequirements">Wat heb ik nodig om Linux te kunnen draaien?</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#linux_info_general">Waar kan ik algemene informatie vinden over Linux?</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#linux_info_introduction">Maar is er ook praktische stap voor stap informatie over Linux voorhanden?</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#buy_cds">Ik lees overal dat ik Linux gratis kan downloaden, maar dat duurt zo lang! Kan ik het nergens op cd kopen?</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#buy_reliability">Is kooplinux.nl/munnikes.nl betrouwbaar?</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#bsd_differences">FreeBSD, NetBSD, OpenBSD... zit daar nu verschil in?</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#beos_download">BeOS is toch gratis? waar kan ik dat dan downloaden?</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#linux_dualboot">Ik wil graag Linux proberen, maar ik wil Windows niet kwijt! Kan dat ook nog naast elkaar? En hoe doe ik dat dan?</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#linux_appearance">Wat ziet dat Linux er raar uit met al die stomme knopjes en vreemde scrollbalken! Kan dat niet anders?</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#linux_nat">Hoe kan ik met Linux mijn internet delen?</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#linux_portforwarding">Kan ik ook servers op het interne netwerk toegankelijk maken op internet met linux?</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#linux_adsl">Waar kan ik lezen hoe ik ADSL aan de praat kan krijgen in Linux?</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#linux_athome">Waarom werkt mijn @Home verbinding niet? Of: hoe krijg ik een IP van @Home's DHCP server?</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#reverse_resolving">Wat is mijn SSH/FTP verbinding toch traaaaaag!</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#samba">Hoe kan ik mijn bestanden delen?</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#mounting">Hoe kan ik mijn (windows-)partities benaderen onder Linux?</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#howtos">Iedereen schreeuwt wel zoek!, lees de HOWTO en RTFM, maar waar kan ik dan HOWTOs vinden?</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#replacement_programs">In Windows gebruik ik [programma], wat kan ik hiervoor onder Linux gebruiken?</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#packages_types">Nu wil ik iets downloaden, maar ik kan kiezen uit .rpm, .deb, .tar.gz... wat zijn dat voor bestanden en welke moet ik hebben?</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#packages_installing">En hoe installeer ik zon package dan?</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#compiling_devlibs">Ik probeer [i]programma[/i] te compilen, maar hij klaagt over een library die ik zeker geinstalleerd heb?</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#linux_win_emulation">Draaien Windows programmas onder Linux?</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#linux_gaming">Dus mijn games werken niet onder Linux?</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#beos_win_emulation">Draaien Windows programmas dan wel onder BeOS?</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#console_commands">Zoveel console commandos, hoe kan ik erachter komen wat ze doen?</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#permissions">En hoe zit het dan met die permissies?</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#permissions_changing">Hoe verander je deze permissies dan?</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#runlevels">Runlevels, wat zijn dat? En waar moet ik zijn als ik een programma automatisch wil laten starten?</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#systemload">Hoe zit het nu met die load? Wat betekenen die cijfertjes?</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#mem_cache">Waarom zit in Linux bijna mijn hele geheugen vol?</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#mem_virtual">Waarom gebruikt [i]programma[/i] zo enorm veel geheugen?</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#random_crashes">Linux of Linuxprogramma's crashen op willekeurige momenten (segfault, signal 11, etc..). Hoe kan dit?</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#lilo_remove">Ik vind dat Linux maar niks, dus ik heb het eraf gegooid. Maar hoe krijg ik dat irritante LILO nu weg?</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#choeso_jei">WTF is choeso jei???</a>
<li><a href="/forum/list_messages/163843#search_and_read">Het beste antwoord op vele vragen</a>
 Moderatie policy Non-Windows Operating Systems
Om threads en icq berichtjes als "JOTTI [vul scheldwoord in] WAAROM SLIUT JE MIJN TOPIC!" te voorkomen, hier in het kort wat niet echt gewenst is: - Topics over zaken die letterlijk in deze FAQ staan, dit soort topics gaat direct dicht.
- Topics over dingen die al honderden keren aan bod zijn geweest, gebruik search! Hier!
- Zaken die volgens de algemene FAQ ook al niet mogen, dus flame-,troll- of onzintopics, crossposts, jotti-waarom-sluit-je-mijn-topic topics e.d. worden meteen gesloten.
- Dingen die niets met Non-Windows Operating Systems te maken hebben. Vragen als waar vul ik mijn netmask in winroute in of wie gebruiken er allemaal winamp worden gemoved.
- Oude topics met een zinloze reply omhooghalen. Het is best als je een oude discussie nieuw leven inblaast, maar op een maandenoud (hoogstwaarschijnlijk allang opgelost) probleem replyen met "  " of "ja dat heb ik ook" of "misschien moet je dat maar es doen" of "kijk eens op http://www.blaat.nl" is not done!
- Vragen waaruit duidelijk blijkt dat je er niet echt je best voor hebt gedaan. Het is niet de bedoeling om zelf achterover te gaan zitten terwijl de rest het voor je oplost. Zie je iets wat gesloten/gemoved moet worden? Meld het bij Schop een Modje of even via ICQ.
Welke Linux distributie moet ik nemen?
If I had a nickel for every time I was asked "Which is the best Linux distribution?," Im sure Id be just as wealthy as our friend Bill Gates. Its not that I dont like helping a prospective Linux user, but there are difficulties to answering a question like that, which almost seems to be rhetoric these days. No single distribution is right for everyone, and that might just be one of the things that makes Linux so great.
- Patrick Mullen Dit is waarschijnlijk de vraag die het meeste voorkomt. Omdat topics als "welke distro moet ik nemen" meestal alleen interesant zijn voor de topicstarter en de rest zich aan een overvloed hiervan groen en geel ergert, bestaat er zoiets als de "welke distro" topics. Gelieve daar je "welke distro" of "welk OS moet ik nemen" vragen in te stellen, aparte topics hierover worden gesloten  Welk OS (bv. Linux distro) moet ik nemen? Part 3 Hier toch even wat algemene info om je te helpen bij je keuze:
Welke Linux distributie voor jou de beste is, is meestal een kwestie van persoonlijke smaak. Verder is het doel waarvoor je Linux gaat gebruiken belangrijk. Op een server heb je liever geen geheugenslurpende grafische programmas zoals Xfree86 (een implementatie van het X Window System en ook vaak zo genoemd). Hier een aantal voorbeelden: - Ik ben nieuw met Linux, welke distributie moet ik nemen?
RedHat, SuSE en Mandrake zijn de meestgebruikte distributies, vooral door beginners. Het heeft een makkelijke installatieprocedure, en ze starten meestal op in een GUI (Grafical User Interface), zoals Windows. - Ik heb een oude computer (486, 8Mb etc) en wil daar Linux op zetten.
Een kale Slackware of Debian is hier het meest geschikt voor. Let er wel op dat je geen XFree86 op deze machines kunt draaien. Alles is CLI (Command Line Interface), wat af en toe pittig is om
mee te werken. Zeker is wel dat je hier veel meer van leert dan van alleen met een GUI werken. - Welke distributie voor een Linux server?
Elke distributie voldoet meestal wel. Let er echter wel op dat distributies als RedHat, SuSE en Mandrake bij een standaardinstallatie minder goed beveiligd zijn. Dit moet je dus allemaal met de hand aanpassen, wat veel werk is. Dat is ook de verkeerde manier eigenlijk, je kunt beter aanzetten wat je aan wilt hebben dan uitzetten wat je uit wilt hebben. Ik zou een distributie als Debian of Slackware aanraden. Deze vergen relatief weinig onderhoud wat betreft beveiliging, en zijn erg compact (in Mbs) te houden. Als je wat meer ervaring hebt met Linux (of Unix in het algemeen), kun je erover nadenken om een BSD variant te installeren. FreeBSD, NetBSD en OpenBSD zijn, ondanks het feit dat ze vaak in hetzelfde rijtje staan, geen Linux distributies, maar BSD (echt Unix dus). Deze zijn vaak veiliger, wat stabieler, en hebben wat minder bugs dan een Linux distributie.
Let wel: de uiteindelijke veiligheid/robuustheid van een Linux/BSD machine ligt nog altijd bij de beheerder. Je kunt heel goed een veilige Linuxmachine hebben en ook net zo goed een BSD machine die de deuren wagenwijd open heeft staan. Downloadlinks vind je o.a. hier:
http://www.linux.org/dist/ftp.html
http://www.linuxiso.nl/
Wat heb ik nodig om Linux te kunnen draaien?
In principe is een 386 met 4MB RAM genoeg, maar dan geef je jezelf wel een flinke stoot onder de gordel, want dat werkt verre van lekker, alhoewel het voor een routertje genoeg is. Wil je meer dingen doen met allerlei grafische tierlantijnen, dan is een vlotte pentium met 32MB RAM geen overbodige luxe. Sneller en meer geheugen is natuurlijk altijd beter.
Waar kan ik algemene informatie vinden over Linux?
http://nl.linux.org/
http://www.linux-nl.cx/
http://www.linuxpro.nl/
http://www.tldp.org/
http://linux.pagina.nl/
http://home.student.utwente.nl/j.j.m.huijts/linux/linux.html Leuk firewall script: http://www.ecst.csuchico.edu/~dranch/LINUX/TrinityOS/cHTML/TrinityOS-c-10.html#ss10.7 Linux op je laptop: http://www.linux-laptop.net
En dan is er nog een uitstekende guide voor de beginner:
http://users.skynet.be/bluedigit/cursus/
Echt de moeite waard om eens te lezen als je begint met Linux!
Maar is er ook praktische stap voor stap informatie over Linux voorhanden?
Jazeker , speciaal door de mensen in dit forum zijn er zogenaamde reviews geschreven over GNU/Linux op de Desktop computer, die een aanvulling vormen op de hierboven genoemde links.
Dit zijn veelal reviews, die redelijk uitgebreid uitleggen hoe bepaalde aspecten van een GNU/Linux desktop er uit zien. Het begint bij een algemene introductie van Linux op de desktop. Dat stuk is ook ideaal te gebruiken om te kijken welke programma's veel gebruikt worden en welke programma's er mooi/effectief uit zien. Daarna komt de installatie aan bod van nagenoeg alle grote Linux distibuties.
Uiteraard zullen er veel meer dingen aan de orde komen. Het "Linux op de Desktop" review initiatief (zoals we het hier op het forum noemen) is "werk in uitvoering". Er komen continu nieuwe reviews bij. Een overzicht (met links) van reeds gerealiseerde reviews kun je hier vinden: "Linux op de Desktop" review overzicht
Het review initiatief zelf kun je bovenaan in de topiclijst van het NOS-forum vinden (Let op, dat topic is zwaar voor de modem gebruikers onder ons!): Linux op de Desktop? Distro&zoeken reviews [22/04]
Allemaal fantastisch natuurlijk , maar mocht je op- en/of aanmerkingen hebben, dan kun je terecht in [overzicht/discussie] Desktop Linux reviews
Schroom in ieder geval niet om je vraag daar te stellen. We staan je graag te woord
Ik lees overal dat ik Linux gratis kan downloaden, maar dat duurt zo lang! Kan ik het nergens op cd kopen?
Jazeker. Je kunt het met handboek en al in de winkel kopen, maar dan ben je al snel een aardig bedrag kwijt (daar krijg je wel een hoop cds voor). Maar daar staat tegenover dat je dan vaak wel recht op telefonische- en email support hebt en een goede handleiding is niet mis als je net begint!
Maar wil je voor een kleine vergoeding alleen cds (let wel: dus geen handleidingen en support) hebben, kijk dan eens hier:
http://kooplinux.nl/ (was vroeger tienpiek.net)
http://www.munnikes.nl/cd/
Op deze adressen kun je ook terecht voor FreeBSD/OpenBSD en NetBSD cds.
Op het volgende adres kun je alleen NetBSD cd's kopen: http://www.buynetbsd.tk
Is kooplinux.nl/munnikes.nl betrouwbaar?
Ik heb tot nu toe alleen maar goede ervaringen over deze twee bijverdieners gehoord.
FreeBSD, NetBSD, OpenBSD... zit daar nu verschil in?
Jazeker. Het is weliswaar allemaal gebaseerd op BSD (Berkeley Software Distribution) en het lijkt qua gebruik aardig op elkaar, maar om het eventjes kort samen te vatten:
FreeBSD: wordt vaak gezien als de concurrent van Linux op servergebied. Qua software en hardwareondersteuning iets verder gevorderd dan de andere 2.
OpenBSD: staat bekend om zijn secure-by-default policy.
NetBSD: staat bekend om zijn portabiliteit. Dat wil zeggen: het draait op tientallen architecturen, waaronder i386.
BeOS is toch gratis? waar kan ik dat dan downloaden?
BeOS is inderdaad gratis voor niet-commercieel thuisgebruik. Be Inc. is helaas failliet gegaan, maar je kunt het o.a. nog downloaden op:
http://classic.tucows.com/beos/preview/58545.html
Ik wil graag Linux proberen, maar ik wil Windows niet kwijt! Kan dat ook nog naast elkaar? En hoe doe ik dat dan?
Jazeker kan dat! Het beste is als je eventjes met een programma als Partition Magic of FIPS wat ruimte van je Windowspartitie afsnoept zodat er een blok vrije ruimte overblijft waar Linux op kan. Hoeveel dat moet zijn, moet je zelf weten, maar om lekker (grafisch) te werken met allerlei leuke programmaatjes zou ik minstens 1gb nemen, 2gb is al een stuk ruimer. Kies er tijdens de installatie van je Linuxdistributie voor om Linux je vrije diskruimte in te laten nemen. Zo staan Windows en Linux keurig netjes naast elkaar. Maar zorg ervoor dat je een Linux bootdisk laat maken tijdens de installatie, want nu wordt slechts 1 van de 2 opgestart (meestal Windows) en dat is niet zo handig. Met de bootmanager LILO kun je ervoor zorgen dat je kunt kiezen welk OS gestart moet worden bij het aanzetten van je computer. Een goede uitleg hierover staat op:
http://www.control-escape.com/lilo-cfg.html
Wat ziet dat Linux er raar uit met al die stomme knopjes en vreemde scrollbalken! Kan dat niet anders?
Natuurlijk kan dat anders Je moet alleen eventjes bedenken dat het niet Linux is wat je nu beoordeelt, maar de windowmanager. Is niet erg, deze fout wordt heel vaak gemaakt. Het is namelijk zo dat Linux alleen de kernel is (het hart van een besturingssysteem), het grafische gedeelte wordt (vrijwel altijd) verzorgd door XFree86. Maar daarmee zijn we er nog niet, want XFree86 verzorgt alleen het rauwe grafische werk, die layout waar je nu tegenaan kijkt, wordt verzorgd door je windowmanager. Elke windowmanager is anders en is vaak ook nog met themes aan te passen, dus je kunt zelf kiezen hoe je desktopomgeving eruit ziet. Vergelijk het een beetje met WindowBlinds voor Windows, maar dan met het verschil dat windowmanagers geen rare goocheltruuks hoeven uit te halen om je desktop een ander uiterlijk te geven, want dat zit er gewoon in.
Bekende, veelgebruikte windowmanagers zijn:
Enlightenment (vaak met Gnome), IceWM, FVWM, Blackbox, Sawfish en KDE. Eigenlijk is KDE hier een beetje een vreemde, want KDE is (net als Gnome) niet alleen een windowmanager, maar een complete desktopomgeving (KDE = K Desktop Environment, de K staat nergens voor, alhoewel sommigen zeggen dat het Kool Desktop Environment is). Uiteraard zijn er nog veel meer windowmanagers, maar we laten het hier maar bij. XFree86 met windowmanager ziet er overigens onder Linux net zo uit als onder een ander Unix-like OS. Het is dezelfde software.
Als je een desktop wilt die ongeveer net zo werkt als Windows, kun je het beste KDE nemen.
Hoe kan ik met Linux mijn internet delen?
Deze vraag komt ook heel erg vaak voor. Hievoor kun je het beste IP Masquerading (NAT) gebruiken. Een uitgebreide uitleg hierover staat in de Linux IP Masquerading HOWTO.
Heb je geen zin om Linux te leren en/of wil je zonder gezeur een niet-Windows router? Probeer dan bijvoorbeeld FreeSCO of CoyoteLinux
http://www.freesco.org
http://www.coyotelinux.com
Deze zijn helemaal gericht op internet delen en worden als makkelijker ervaren dan een gewone Linuxdistributie. Bijkomend voordeel is dat deze systemen zo compact zijn dat ze op een floppy passen. Je oude computer heeft om router te worden niet eens een harde schijf nodig
Een dergelijk systeem speciaal voor MxStream is er ook:
http://www.lintegrate.nl
Kan ik ook servers op het interne netwerk toegankelijk maken op internet met linux?
Okee, dus internet delen kan, maar wat nu als ik een server wil draaien in mijn netwerk die vanaf internet toegankelijk moet zijn?
Je zult poorten moeten gaan forwarden vanaf de machine die internet deelt naar de betreffende interne machine.
De verschillende kernels hebben elk hun eigen programma's om poorten te forwarden.
Voor de 2.0.X en 2.2.X kernels geldt, dat de bijbehorende NAT-programmas (ipfwadm en ipchains resp.) niet de mogelijkheid bieden tot portforwarding. Hiervoor zul je dus externe programma's nodig hebben. Hierbij valt voor 2.0.X te denken aan ipportfw en voor 2.2.X aan bijvoorbeeld ipmasqadm of redir. Bij 2.4.X kernels (iptables) is het wel zo dat portforwarding ondersteund wordt zonder daarvoor losse programma's nodig te hebben.
De 2.4.X kernel biedt de gebruiker de mogelijkheid om van ipchains of iptables gebruik te maken. Het is ipchains of iptables, niet beiden door elkaar! Als je een 2.4.X kernel hebt, dan zal ik altijd voor iptables kiezen, aangezien deze veel meer mogelijkheden biedt (iets dat buiten deze FAQ valt). Verder heb ik meerdere malen gehoord dat ipmasqadm niet werkt met ipchains in kernel 2.4.X. Hoe het zit met andere portforwarders (redir, udpred etc) zou ik niet durven zeggen. In dit voorbeeld willen we een interne webserver toegankelijk maken (op poort 80) voor de buitenwereld. We zullen dit doen voor de verschillende kernels. Het internet-ip van de linux machine is 131.155.2.38 en het interne IP van de webserver is 192.168.0.2 2.0.X: ipportfw -A -t131.155.2.38/80 -R 192.168.0.2/80
2.2.X: ipmasqadm portfw -a -P tcp -L 131.155.2.38 80 -R 192.168.0.2 80
2.4.X: iptables -A PREROUTING -t nat -p tcp -d 131.155.2.38 --dport 80 \
-j DNAT --to 192.168.0.2:80 Uiteraard kunnen de respectievelijke man pages je hier veel meer over vertellen. De webpagina bij uitstek hierover is http://ipmasq.webhop.net
Waar kan ik lezen hoe ik ADSL aan de praat moet krijgen in Linux?
Zie http://www.adsl4linux.nl
Een site met documentatie, scripts e.d., meer dan genoeg leesvoer
Waarom werkt mijn @Home verbinding niet? Of: hoe krijg ik een IP van @Home's DHCP server?
Je moet je hostname meegeven aan je DHCP client, bv:
dhcpcd -h HOSTNAME eth0
of
pump -h HOSTNAME -i eth0
of als je dhclient gebruikt: zet in dhclient.conf
send host-name "HOSTNAME";
zie ook de pagina van Troubles @Home
Wat is mijn SSH/FTP verbinding traaaaaaag!
De reverse lookup werkt waarschijnlijk niet. Voeg het IP dat de verbinding maakt met de hostname toe aan /etc/hosts of je lokale DNS server.
Hoe kan ik mijn bestanden delen?
Als je wilt dat je Windowsmachine de bestanden op een Unix-like systeem gemakkelijk kan benaderen, gebruik dan Samba. Als Windows niet aan de orde is of je gewoon geen samba wilt, kan je ook NFS
gebruiken, dat zit wat beter inelkaar, maar werkt niet meteen onder Windows (maar het is zeker wel werkend te krijgen).
Hoe kan ik mijn (windows-)partities benaderen onder Linux?
Onder Linux kun je partities benaderen, door een partitie aan een directory te koppelen.
Dit heet "mounten". Voordat we het mounten gaan uitleggen, zul je eerst enige kennis moeten hebben van de partitie indeling onder Linux. Voor een snel overzicht van de aanwezige partities op je machine kun je het
volgende commando geven: "cat /proc/partitions". Hierin zul je waarschijnlijk dingen als hda, hda1 etc. zien. Eigenlijk moet je voor die namen nog "/dev/" denken. Hieronder zie je de indeling in ide-drives onder Linux: /dev/hda: 1e drive (master) op de 1e (primary) ide-controller
/dev/hdb: 2e drive (slave) op de 1e (primary) ide-controller
/dev/hdc: 1e drive (master) op de 2e (secondary) ide-controller
/dev/hdd: 2e drive (slave) op de 2e (secondary) ide-controller
Etc. etc.
Tegenwoordig zijn er een hoop systemen die naast de standaard ide-controllers ook nog eens ATA66 of ATA100 ide-controllers hebben.
De naamgeving voor apparaten op deze controllers gaat gewoon op dezelfde manier
als hierboven verder bij /dev/hde. Dan is er nog de partitie indeling op een drive zelf. Dit wordt met een nummer aangegeven. Een drive kan maximaal 4 primaire partities bevatten (1 t/m 4) en in principe een ongelimiteerd aantal logische stations op een uitgebreide partitie (linux zet het maximum op 63 stations voor ide-drives). De logische stations hebben een nummer beginend met 5 en dan omhoog lopend. Een uitgebreide partitie
is op zichzelf weer een primaire partitie, dus als je een uitgebreide partitie met logische stations hebt, dan heb je nog ruimte voor maar 3 primaire partities. Zo wordt de 3e primaire partitie op de 1e drive op de 1e ide-controller: /dev/hda3
en het 2e logische station op de de 2e drive op de 2e ide-controler: /dev/hdd6
Met deze kennis kunnen we partities gaan mounten. Zoals al gezegd doe je een mount van een partitie/device op een directory. Daarom moet die directory dus wel bestaan van te voren. Een goed gewoonte is om alle door jezelf gemounte partities te mounten onder een subdirectory onder /mnt. Geef er maar een leuke naam aan. Bijvoorbeeld voor de c-schijf van windows "/mnt/c".
We hebben nu dus een device/partitie en een zogenaamd mountpoint, rest ons alleen nog op te geven wat voor een filesystem type aan de mount moet meegegeven worden. Als linux het filesytem kent, dan zal je in principe deze stap over kunnen slaan, hoewel het nog wel eens fout wil gaan. Voor een overzicht van
filesystems die je linux machine ondersteunt kun je het volgende intikken: "cat /proc/filesystems". Een filesystemtype geef je mee aan mount met de optie -t. Veel voorkomende filesystems zijn: ext2: linux
vfat: windows 9x/windows NT
msdos: dos
iso9660: cdrom
smbfs: share via een samba-server/windows-machine
nfs: share via een nfs-server
Er zijn nog veel meer opties, maar daarvoor moet je maar "man mount" intikken. De laatste 2 zijn speciaal, aangezien het daarbij gaat om shares via een netwerk i.p.v. devices/partities op de lokale computer. Via de optie -o kun je eventueel nog extra opties meegeven. Om te zien welke mounts er op dit moment op je systeem aanwezig zijn tik je "mount" in of "cat /proc/mounts". 2 kleine voorbeeldjes van mounten:
Het mounten van mn windows D: schijf die op het 1e logische station van mn 1e
drive op de 1e ide-controller hangt onder directory /mnt/d:
mount -t vfat /dev/hda5 /mnt/d
Het mounten van de share genaamd "MP3" op een externe windows computer met (netbios)naam "computer1" , waarbij ik toegang heb tot die share met usernaam "muziek" en wachtwoord "toegang" onder de directory /mnt/mp3:
mount -t smbfs //computer1/MP3 /mnt/mp3 -o username=muziek,password=toegang Het is ook nog mogelijk om mount-opties van te voren vast te leggen voor bepaalde devices of zelfs mounts automatisch te laten maken bij het opstarten. Zie hiervoor "man fstab" en "/etc/fstab"
Iedereen schreeuwt wel zoek!, lees de HOWTO en RTFM, maar waar kan ik dan HOWTOs vinden?
Een hele lading HOWTO s staat op:
http://www.tldp.org/HOWTO/HOWTO-INDEX/index.html
Nederlandstalige HOWTOs zijn er ook, wat voor sommigen erg makkelijk kan zijn:
http://www.nl.linux.org/doc/
In Windows gebruik ik [programma], wat kan ik hiervoor onder Linux gebruiken?
Vooropgesteld: de meeste standaard linuxprogrammas draaien ook onder bijvoorbeeld BSD, maar dat zie ik vrijwel nooit als desktop operating system ingezet worden, alhoewel het best mogelijk is.
Voor eigenlijk alle linuxsoftware:
http://www.freshmeat.net of je lokale Tucows mirror.
Eventjes de meest gevraagde vervangprogrammaatjes op een rij: Winamp -> XMMS
ICQ -> Licq en GnomeICU (er zijn er veel meer) Internet Explorer -> Netscape (4.x of 6.x), Mozilla, Galeon, Konqueror, Opera
Photoshop/Paint -> GIMP
DivX ;-) speler -> aviplay, Mplayer, XINE, XMPS
Word -> Staroffice, Koffice, WordPerfect, OpenOffice
Outlook/Eudora -> Evolution, KMail, Balsa, Pine (console), Mutt (console), Elm (console)
PowerDVD -> XINE, Ogle
Nu wil ik iets downloaden, maar ik kan kiezen uit .rpm, .deb, .tar.gz... wat zijn dat voor bestanden en welke moet ik hebben?
In Windows is het gebruikelijk dat bij een programma een installer (Installshield/Wise e.d.) geleverd wordt. Bij Linux is dit meestal niet zo. De meeste Linuxdistributies komen namelijk met een package manager, de bekendste is wel die van Red Hat (RPM), waar die .rpm bestanden (ook wel packages genoemd) bij horen. Een package is een soort ZIPfile waarin het programma zit, samen met o.a. documentatie voor dat programma en wat informatie die de package manager nodig heeft. En een package manager is een programma dat er kortweg voor zorgt dat een package op een goede manier geinstalleerd en verwijderd kan worden. Daarbij houdt het rekening met libraries/programmas die dat package nodig heeft om goed te kunnen draaien (de zogenaamde dependencies), voorbeeld: Netscape heeft XFree86 nodig. Als je XFree86 niet geinstalleerd hebt, zal RPM bijvoorbeeld weigeren Netscape te installeren todat je XFree86 installeert. En als je XFree86 wilt verwijderen, zal RPM weigeren dat te doen totdat je Netscape ook verwijdert (want Netscape heeft XFree86 nodig). Dat is globaal wat een package manager doet (het doet wel meer zoals sciptjes uitvoeren, maar dat maakt voor de functionaliteit niet uit).
Nu is er een aantal package managers in omloop: RPM voor de Red Hat achtigen, DPKG (vaak wordt ook apt-get genoemd) voor de Debian achtigen en pkgtool voor slackware. Daarbij horen .rpm bestanden bij RPM, .deb bij DPKG en .tgz files bij pkgtool. Als je dus een programma wilt downloaden, zal je het soort package moeten nemen dat waar de package manager van jouw distributie mee overweg kan.
Nu is het vervelende dat bepaalde programmas bijvoorbeeld alleen in RPM formaat komen. Wil je dat toch op je Debian of Slackware systeem installeren, dan is er het programmaatje alien wat kan converteren tussen de verschillende packageformaten. Let wel goed op dat .tgz niets anders is dan een .tar.gz file (ook wel tarball genoemd, een soort ZIP file zeg maar) en zodoende kan het net zo goed een source tarball zijn in plaats van een Slackware package! Let daar op voordat je het downloadt! Source code (broncode) moet namelijk nog gecompileerd worden voordat je het kunt gebruiken. Als je deze FAQ nog nodig hebt, adviseer ik je om niet te compileren. Dat kan vrij ingewikkeld worden en je moet weten waar je mee bezig bent.
En hoe installeer ik zon package dan?
Niet te lui zijn he Raadpleeg de manual page van jouw distributies package manager.
Ik probeer programma te compilen, maar hij klaagt over een library die ik zeker geinstalleerd heb?
Je hebt waarschijnlijk de development versie van de library in kwestie niet op je systeem staan.
Als je een programma wil draaien, dan heb je bepaalde libraries nodig, maar als je een programma wilt compilen, dan heb je de development versie nodig. De library zelf bevat de feitelijke library files die programma's bepaalde functionaliteit verschaffen, en de development versies bevatten allerlei files (zoals C header files bijvoorbeeld) die van belang zijn bij het compilen, maar niet bij het gebruiken van een programma.
Vrijwel alle distributies bieden development versies aan van de libraries die ze aanbieden. Vaak zijn deze te herkennen aan de toegevoegde "-dev" of "-devel" aan hun naam.
Zo heb je bijvoorbeeld om een GTK programma te draaien libgtk nodig, maar om een GTK programma te compilen heb je libgtk-dev of libgtk-devel nodig.
Draaien Windows programmas onder Linux?
Ja en nee, het is maar net hoe je dat bekijkt. Linux snapt niet wat hij met Win32 executables (programmas dus) aan moet. Wel is er een open source project genaamd Wine (Wine Is No Emulator) dat als doel heeft een conversielaag te maken tussen de Win32 API en Linux/X11. Of in gewoon Nederlands: het heeft als doel dat zoveel mogelijk (alle?) Windows programmas op Linux te laten draaien. Nu klinkt dat natuurlijk hartstikke leuk, maar in de praktijk werkt dit nog niet allemaal perfect. Maar als je per se een Windows programma onder Linux wilt draaien, loont het de moeite om Wine eens te proberen. http://www.winehq.com
Ook kun je VMWare eens proberen, maar dat heeft wel een aantal nadelen. Het is bijvoorbeeld niet gratis en je moet een hele Windowsinstallatie meezeulen om een enkel programmaatje te kunnen draaien. Dat komt doordat VMWare eigenlijk een hele computer nabootst. En mede daarom is het erg langzaam. Voordeel is wel dat je met VMWare eigenlijk alle Windows programmas kunt draaien, ook al wordt niet alle hardware ondersteund . Overigens kun je met VMWare ook andere besturingssystemen onder Linux draaien.
Dan is er ook nog Win4Lin. Dat schijnt een stuk sneller te zijn dan VMWare, maar het nadeel van Win4Lin is, naast het feit dat ook dit niet gratis is, dat je alleen Windows 95/98 kunt draaien. Windows NT en andere besturingssystemen zijn uitgesloten.
Dus mijn games werken niet onder Linux?
Nee, waarschijnlijk niet (als we mijnenveger en consorten even buiten beschouwing laten ). Wel is het bedrijf transgaming al een hele tijd bezig (http://www.transgaming.com) bezig DirectX -en dan met name Direct3D- in Wine (zie vorige vraag) te implementeren. Een aantal spellen draait er al vrij aardig mee, maar vooralsnog is het allemaal nog altijd in een veel te vroeg stadium om direct een willekeurige Windows game onder Linux te draaien.
VMWare is hier veel te traag voor en ondersteunt maar mondjesmaat DirectX en voor Win4Lin geldt dit in wat mindere mate ook. Wel is er een aantal bedrijven bezig om Windows spellen om te zetten (porten) naar Linux, zie bijvoorbeeld http://www.penguinpower.nl, daar kun je informatie vinden over spellen die al geport zijn of nog geport worden. Quake3 draait als een trein onder Linux, om even een voorbeeld te noemen. Lokigames is helaas begin 2002 failliet gegaan.
Draaien Windows programmas dan wel onder BeOS?
Kortgezegd: Nee. Iets langer: BeOS is een totaal ander besturingssysteem en emulatorachtige programmas, zoals voor linux, zijn er vooralsnog niet.
Zoveel console commandos, hoe kan ik erachter komen wat ze doen?
Ja, als je alleen Windows gewend bent, is het even wennen. Als je wilt weten wat een bepaald commando doet, gebruik
man [commando]
of
info [commando]
zonder die [] haken uiteraard. Voor allerhande filesystem bewerkingen zoals kopieren, verplaatsen e.d. is het programma mc erg handig. Let er wel op dat in bijvoorbeeld FreeBSD mc opgestart moet worden met midc.
Een handige HOWTO bij het overstappen van Dos/Windows op Linux:
http://en.tldp.org/HOWTO/DOS-Win-to-Linux-HOWTO.html
of in het Nederlands:
http://nl.linux.org/doc/HOWTO/DOS-Win-to-Linux-HOWTO-NL.html
En hoe zit het dan met die permissies?
Dat is even wennen als je een iedereen-mag-alles omgeving als Windows 95/98 gewend bent. Dit is een van de lastigste stukken uit deze FAQ dus neem de tijd om het even op je gemak te bestuderen.
Een file of directory heeft:
Een owner (eigenaar), een group (een naam voor een aantal users) waar hij bij hoort en 3 paar access control attributen. Als je ls -al intikt, zie je regels als deze:
drwxr-xr-x 25 root root 1024 Sep 2 02:45 var
Het eerste teken geeft aan wat het is, in dit geval een d, want het is een directory, maar dat is voor de permissies zelf niet zo belangrijk. Daarnaast staan 3 setjes atributen, te weten: r, w en x (steeds in die volgorde, dus rwxrwxrwx). Dat staat voor Read, Write en eXecute. Elke hiervan kan aan of uit staan, dat wil zeggen: hij kan er staan (dan staat ie aan) of er kan een streepje - staan (dan staat ie uit). r betekent bij bestanden dat hij te lezen is en bij directories dat je er een ls (of desnoods dir) in mag doen. w betekent write access (file of directory is tebeschrijven). x betekent bij bestanden dat hij op te starten is(een programma of script) en bij directories dat je er in mag (met cd).
Het eerste rwx-groepje is van toepassing op de eigenaar van de file of directory (de 3e kolom bij ls -al, in dit geval dus root), het 2e rwx-groepje is van toepassing op de groep waar de file bij hoort (4e kolom, in dit geval dus ook root) en het 3e rwx-groepje is vantoepassing op de rest.
Dus: er staat bijvoorbeeld bij een ls -al:
-rwxr-xr-- henk users
dan betekent dit: user henk heeft read, write en execute rechten op het bestand. Alle gebruikers die in de groep users zitten hebben read en execute rechten en alle overige gebruikers hebben alleen read rechten.
Hoe verander je deze permissies dan?
Eigenaar veranderen: chown eigenaar bestand
Groep veranderen: chgrp groep bestand
Eigenaar en groep tegelijk veranderen: chown eigenaar.groep bestand
Toegangsrechten veranderen doe je zo: chmod [ugoa][+-][rwxX]filenaam
u = user (eigenaar)
g = group
o = others
a = all (user, group en others tegelijk)
+ = aanzetten
- = uitzetten Bijvoorbeeld: chmod a+r zooi.txt, dat zorgt ervoor dat iedereen(user, group en others) de file zooi.txt mogen lezen.
r, w en x staan uiteraard voor (het aan- of uitzetten van) read, write en execute. Naast de gewone 'x' is er nog 'X'. X staat voor "execute-rechten als het om een directory gaat, of als het om een file gaat die al execute-rechten heeft voor user of group of other".
"chmod a+X blaat" geeft iedereen dus execute-rechten als blaat een directory is, en doet effectief niks als het een file zonder execute-rechten is. De X flag is handig om meerdere directories en files tegelijk te wijzigen, waarbij je alleen de directories execute-rechten wil geven (iets dat in de praktijk vrij vaak voorkomt).
Dat kan ook een stuk korter, met de zogenaamde octale notatie. Je ziet namelijk vaak dat mensen dingen als chmod 755 zooi.txt gebruiken. Wat betekent dat? Heel gemakkelijk:
777 is eigenlijk rwxrwxrwx en 000 is eigenlijk ---------
Want voor elk rwx-groepje geldt:
r w x
-----
4 2 1
r weegt dus voor 4, w voor 2 en x voor 1. Tel ze maar op. De permissiereeks rwxr-xr-- kun je dus ook gebruiken als '754' en dat gebruik je in chmod op deze manier:
chmod 754 zooi.txt. Kom je er nog niet uit of wil je weten wat je nog meer met chmod kunt doen? man chmod
Runlevels, wat zijn dat? En waar moet ik zijn als ik een programma automatisch wil laten starten?
Dit is aardig lastig, dus neem er de tijd voor om dit rustig te lezen.
Als een linux systeem opstart word na de kernel het programma init gestart. Dit programma zorgt ervoor dat de startup scripts en runlevel scripts op de gewenste wijze worden uitgevoerd. Er zijn 2 manieren om de startup scripts te organiseren: BSD style en SysV style. Wat hetzelfde blijft is de indeling in runlevels, deze is over het algemeen als volgt: 0 : halt (power down)
1 : single user
2-5 : multi user (vaak wordt nog onderscheid gemaakt tussen GUI/Non-GUI, maar niet altijd)
6 : reboot Even vooraf: de files en directories kunnen afhankelijk van de door jou gebruikte distributie op een iets andere plek staan dan hier is aangegeven. BSD style
Behalve natuurlijk de BSD varianten zelf, wordt dit systeem door Slackware (nagenoeg hetzelfde) gebruikt. Na het sysinit script (iets als /etc/rc.d/rc.S) dat de absoluut noodzakelijke dingen regelt, wordt het systeem in een runlevel gebracht. Bij het ingaan van een runlevel wordt het bij dit runlevel behorende script gestart. In veel gevallen heet dit bijvoorbeeld /etc/rc.d/rc.3 voor runlevel 3. Het runlevel script roept meestal ook het script rc.local aan, het makkelijkst is om hier je eigen te starten programmas aan toe te voegen. SysV style
De indeling hiervan is wat complexer. Alle scripts die programmas starten en stoppen staan in de directory /etc/init.d . Elk runlevel heeft zijn eigen directory. Sysinit is meestal /etc/rcS.d en de runlevel directories: /etc/rc0.d , /etc/rc1.d etc, maar dat kan ook bv. /etc/init.d/rc1.d zijn.
In deze directories staan alleen symlinks naar de al aanwezige scripts in /etc/init.d .
De namen van deze symlinks zijn als volgt opgebouwd: S##naam of K##naam
S roept een script aan met de optie start, K met de optie stop. Het moge duidelijk zijn wat dit betekent. De ## tekens staan voor een getal, hoe hoger het getal, hoe later het aan de beurt komt. Voor je eigen programmas maak je een script in /etc/init.d en symlink dit op de juiste manier in de juiste runlevel directorie(s). Vaak zijn hier ook tooltjes voor die dat voor jou doen (update-rc.d bijvoorbeeld).
Hoe zit het nu met die load? Wat betekenen al die cijfertjes?
De gemiddelde load (zoals bijvoorbeeld weergegeven door het uptime commando) is het aantal timeslices dat een process (programma) moet wachten voor het aan de beurt komt op de CPU. Als je gemiddelde load 2.5 is, dan duurt het gemiddeld 2.5 timeslices voordat een process weer van de CPU gebruik kan maken. Als je 1 process hebt draaien dat de hele tijd 100% cpu trekt, dan zal je gemiddelde load waarschijnlijk (ongeveer) 1.00 zijn. Omdat dit process de hele tijd de CPU probeert te claimen, zal het voor willekeurige andere processes gemiddeld 1 timeslice duren voordat ze aan de beurt komen. Als je twee processes hebt draaien die de hele tijd zoveel mogelijk CPU proberen te gebruiken, dan zal het voor andere processes gemiddeld 2 timeslices duren voor ze aan de beurt komen -> gemiddelde load van 2. Hoe meer processes je hebt draaien die veel van de CPU gebruiken, hoe hoger de load van je systeem dus zal zijn. Maar CPU-gebruik is niet het enige dat load kan veroorzaken. Als de kernel moet wachten op i/o (met name van de HD en de netwerkkaart), dan kan de kernel soms even geen processes aan de beurt laten -> het duurt langer voor processes aan de beurt komen -> hogere gemiddelde load. Zo kan het dus zijn dat een bak die heel hard staat te swappen (vanwege geheugen-tekort) een erg hoge gemiddelde load heeft, terwijl er geen processes op draaien die veel cpu trekken.
Het komt er in ieder geval op neer, dat hoe hoger je gemiddelde load is, hoe minder werkbaar de computer zal zijn. Wanneer je het precies gaat merken, hangt vrij sterk af van je soort compu. Een 486 met IDE en weinig ram zal al snel een hoge load hebben, en zal een load van 5 al merkbare vertraging geven. Een dikke UltraSparc met SCSI en veel ram zal iig niet zo snel een hoge load hebben, maar waarschijnlijk zou je van een load van 5 niet eens zo veel merken (nouja, quake 3 spelen kun je dan goed vergeten, maar verder...).
Er zit in principe geen maximum aan, maar boven de 20 (ofzo) wordt het meestal niet prettig meer (zeker niet grafisch) en boven de 100 is het meestal onwerkbaar.
Als je compu niks staat te doen, hoort de load in ieder geval heel laag te zijn, en als hij druk bezig is (van uit het standpunt van een desktop) zal het meestal niet boven de 2 uit komen.
Waarom zit in Linux bijna mijn hele geheugen vol?
Veel tooltjes geven vaak aan dat je geheugen compleet vol zit (of lijken dat aan te geven als je de output verkeerd interpreteert), wat bij sommigen nogal een paniekreactie oplevert.
De reden hiervoor is dat de Linux kernel geheugen dat niet aan applicaties is toegewezen kan gebruiken voor caches en buffers voor block devices. De block devices die hierbij de grootste rol spelen zijn meestal je harddisks.
Als een programma een block van de harddisk inleest, dan zal de kernel deze block in het geheugen houden. Als het programma diezelfde block dan nog eens opvraagt (wat in de praktijk vaak gebeurt), dan kan de data uit het geheugen komen, wat enorm veel sneller is dan vanaf de HD. Dat heet caching. Buffering is het tegenovergestelde: als een programma wat wegschrijft dan schrijft de kernel dat niet echt weg, maar bewaart het even in het geheugen. Als de kernel dan even tijd heeft wordt de data pas weggeschreven.
Zowel caching als buffering hebben een enorme invloed op de snelheid van harddisk lees- en schrijfacties.
Buffers en (vooral) caches kunnen oplopen tot al het geheugen dat niet door applicaties gebruikt is. Dat is geen enkel probleem, want op het moment dat applicaties meer geheugen nodig hebben zal de kernel automatisch de buffers en/of caches verkleinen.
Het commando "free -m" geeft (in megabytes) weer hoeveel geheugen er is en er in gebruik is, zowel inclusief als exclusief caches. Hier de output van "free -m" op mijn computer:
code: 1
2
3
4
5
| [marcelm@something marcelm]$ free -m
total used free shared buffers cached
Mem: 630 ^626 4 0 31 393
-/+ buffers/cache: *201 429
Swap: 59 0 59 |
Veel mensen kijken alleen naar de waarde met ^ ervoor, maar dat is inclusief caches en buffers. Als je wilt weten hoeveel er in gebruik is door programma's (en dat is vaak interessanter), dan moet je kijken naar de waarde met * ervoor.
Waarom gebruikt programma zo enorm veel geheugen?
Ook geven (of lijken te geven) sommige tools weer dat bepaalde programma's heel veel geheugen gebruiken, meer dan normaal lijkt. Vooral XFree is daar nogal eens het slachtoffer van, met soms wel (vermeende) geheugengebruiken van over de 200 MB.
Elk programma heeft twee "geheugengebruiken", en veel tools (zoals "ps auxf" en "top") geven beide weer.
Eentje heet doorgaans "VSZ", "SIZE", of "VIRTUAL" en houdt in hoeveel memory address space een process in zijn eigen virtual memory wereldje heeft. Hier zitten vaak dingen als memory mapped I/O, mmap()ed files en in het geval van XFree memory mapped videogeheugen bij, wat geen fysiek RAM is. Dit getal kan dus groter zijn dan het eigenlijke RAM gebruik van het process.
De ander heet normaalgesproken "RSS" of "RES" en houdt in hoeveel fysiek RAM een process toegewezen heeft gekregen. Dit is de waarde waar je naar moet kijken als je wilt weten welk process nou zoveel van je geheugen gebruikt.
Linux of Linuxprogramma's crashen op willekeurige momenten (segfault, signal 11, etc..). Hoe kan dit?
Het gaat hier om gevallen waarbij onvoorspelbaar is wanneer problemen optreden (dus wanneer het duidelijk niet aan een specifiek programma ligt).
Veel voorkomende oorzaken zijn:
- Brak geheugen en/of overklokken
Ook al doet Windows het misschien prima, toch kan het heel goed aan je geheugen liggen. Windows en Linux gebruiken namelijk verschillende schema's om geheugen toe te wijzen. Windows begint vooraan in je RAM, Linux juist achteraan.
Stel dat er dus achteraan je RAM een 'slechte' plek zit, merkt Windows dat waarschijnlijk bijna nooit, maar Linux vertoont meteen kuren.
Voor je een vraag stelt over 'random' lijkende crashes, probeer dan in ieder geval memtest86 volledig te draaien. Je kunt dit programma op een diskette installeren vanuit Windows of Linux; het start daarna je computer op zonder enig besturingssysteem en onderwerpt je RAM aan een uitgebreide test. Mocht memtest86 geen fouten geven en wil je een topic openen, vergeet dan niet te vermelden dat je memtest86 al hebt gedraaid!
Als je computer is overgeklokt, maak dit dan (tijdelijk) ongedaan, ook als Windows wel prima werkt.
- Harddisk of partitie vol
Veel Linux-programma's kunnen slecht tegen een volle harddisk. Als bv. de /var-partitie of /-partitie vol is geeft dit vaak problemen. Welke partities je hebt en hoe vol ze zijn is te zien met het commando 'df' (op de commandline). Zit de /var-partitie te vol, verplaats de logs dan naar een andere partitie (of wis ze). Vergeet niet daarna de log-daemon te herstarten, anders wordt de ruimte niet vrijgegeven! Ook is het belangrijk dat in /tmp altijd ruimte is om te schrijven, hier zetten programma's namelijk tijdelijke gegevens neer.
- Defecte hardware
Krijg je rare meldingen in logfiles (/var/log/messages e.d.) die je vroeger niet kreeg, zoals '/dev/hda: lost interrupt' of dergelijke enge meldingen, dan is er misschien iets met je hardware aan de hand. Check de IDE-kabels, de master/slave instellingen van harddisks en CD/DVD-spelers, of alle insteekkaarten goed vastzitten etc.
Uiteraard is hier wel een indicatie dat als alles onder Windows prima werkt, het waarschijnlijk aan Linux zal liggen.
Zie voor hardwareproblemen verder ook de PMG "Hangen en opstartproblemen" FAQ
Ook de Linux hardware stability guide, Part 1 en Part 2 (beide engelstalig) zijn de moeite van het lezen waard als je problemen hebt.
Ik vind dat Linux maar niks, dus ik heb het eraf gegooid. Maar hoe krijg ik dat irritante LILO nu weg?
LILO nestelt zich meestal in de MBR...
Start op van een Win9x bootflop met FDISK.EXE erop en gebruik het commando FDISK /MBR. Mocht je systeem niet meer opstarten, dan komt dat waarschijnlijk doordat je wat met de bootable/active flag in de partitietabel hebt zitten spelen. Zorg ervoor dat je Windowspartitie (of welk OS je dan ook gebruikt) op Active staat. Ook dit kun je regelen met FDISK.
Geen Win9X bootdisk? http://www.bootdisk.com
Voor NT achtigen heb je ook nog de optie: Kies bij setup voor de 'repair' optie, geef in de admin console 'fixmbr' en het is opgelost (als het goed is  ).
WTF is choeso jei?
Dit is dan een vraag die niet zoveel met NOS te maken heeft, maar mij wel erg vaak gesteld wordt: Wat is choeso jei?
Spreek het snel uit met een licht Turks accent: Choeso jei = goed zo jij. Mooi. Dan weet je dat ook
Het beste antwoord op vele vragen
Lees. Lees veel. Natuurlijk is het veel gemakkelijker om alle vragen die in je opkomen te stellen, maar daarmee irriteer je alleen maar medeforummers (is die vraag er nou alweer??) en de ervaring leert dat je van voorgekauwde antwoorden net zo veel opsteekt als van een dagje spijbelen. Een hoop dingen zijn al meerdere malen (op dit forum) besproken, zoek dus eerst en lees wat anderen te zeggen hebben.
Met dank aan:
Jotti, Nelske, strlen, Valium, Zemanova, Aaargh!, theJKid, Balk, RonaldH, deadinspace en Wilke.
NOS FAQ - Laatste update: 17 februari 2003
|
|
:strip_icc():strip_exif()/u/1522/crop5f4a0291a77ba_cropped.jpeg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/29534/moto-icon.jpg?f=community){kind=icon}
Dit topic is gesloten.
