'donkere hoeken' op foto's

[BetuweKees]

hi,

ben de laatste tijd nogal wat online reisverhalen aan het lezen en het valt me op dat veel foto's 'donkere hoeken' hebben. alhoewel ik dit effect soms wel mooi vind passen, vraag ik me toch af waardoor dit komt, het lijkt me erg onwaarschijnlijk dat dit op al die sites precies zo met photoshop bedoelt is gedaan.

aangezien ik van plan ben binnen niet al te lange tijd een nieuwe slr body (wellicht digitaal) en een of meer lenzen aan te schaffen, ben ik benieuwd wat hier precies de oorzaak van is, en of dit door het gebruik van bepaalde apperatuur juist voorkomen of bevorderd kan worden, zodat ik daarmee bij mijn uiteindelijke aanschaf rekening kan houden.

[mahi]

Dat is vignettering. Het wordt veroorzaakt omdat objectieven naar de rand toe minder lichtsterk zijn. Ze laten minder licht door aan de rand. Omdat een lens rond is en je beeld rechthoekig is, uit zich dat als een verdonkering in de hoeken. Alle objectieven hebben er last van, maar het uit zich vooral bij groothoekobjectieven met een lange constructie zoals een zoomobjectief. Door het diafragma aan te verkleinen kan de vignettering verminderd worden.

Soms ontstaat het ook doordat men een te grote zonnekap gebruikt, een convertor,... die in het beeld komt te zitten.

[BetuweKees]

mahi schreef op maandag 03 januari 2005 @ 03:08:
Alle objectieven hebben er last van, maar het uit zich vooral bij groothoekobjectieven met een lange constructie zoals een zoomobjectief.

Een foto op 28mm met een bv een Tamron 28-300 XR heeft er dus meer last van dan een met bv een Canon 28-105 of een 28 prime?

Door het diafragma aan te verkleinen kan de vignettering verminderd worden.

Is dit het zelfde verhaal als bij hele lichtsterke lensen waarbij de foto's toch een of twee stops langzamer worden genomen voor een scherper beeld?

[Verwijderd]

BetuweKees, inderdaad. Bijvoorbeeld een 2.8 lens en dan twee diafragma's hoger gaan levert vaak veel betere resultaten zonder vignetering en scherper..

De vlieger gaat natuurlijk niet altijd op maar in de meeste gevallen wel, zelf ook bij b.v. een 4.5 of 5.6 lens. een paar stappen diafragmeren zal bijna elke type lens goed doen en voorkomt in elk geval de vignetering.

Of je bewering over een 28-300 altijd op zal gaan heb ik nooit getest maar de kans lijkt me wel groot. Ik zou echter eerder roepen hoe lichtsterker de lens (ongeacht zijn lengte's e.d.) hoe minder vigneteringskansen.

[matthijst]

Met de PT Lens kun je dit vrij simpel oplossen.
Ook handig om vervormingen bij volledig "wijd" of "zoom" simpel weg te werken; programma kent je lens en zorgt ervoor dat alle lijnen rechtgetrokken worden.

[koraks243]

mahi schreef op maandag 03 januari 2005 @ 03:08:
Dat is vignettering. Het wordt veroorzaakt omdat objectieven naar de rand toe minder lichtsterk zijn. Ze laten minder licht door aan de rand.

Volgens mij wordt vignettering veroorzaakt doordat het licht tegen de zijkant van de lens ('barrel') valt. Dit sluit jouw verklaring zeker niet uit, maar vult hem wel aan en verklaart waarom de constructie (en de fysieke lengte) van de lens van invloed zijn op dit fenomeen.

Lens-performance databases zoals op PhotoZone geven meestal ook informatie over vignettering. Zeker handig als je op het punt staat lenzen aan te schaffen.

[David]

Vignettering heeft meer met lensontwerp te maken dan met droge specificaties. Het gaat om de grootte van de beeldcirkel. Nergens staat dat een 28-300mm een kleinere beeldcirkel heeft dan, bijvoorbeeld, een 80-200 1:2,8.

Zonnekappen of dikke filters (of meerdere filters op elkaar) kunnen ook zorgen voor vignettering. Er zijn mensen die hun UV-filter er altijd op laten zitten, zelfs als ze een polarisatiefilter erop schroeven. Da's meestal vragen om moeilijkheden.

@BetuweKees: de lens een paar stops diafragmeren is als het mogelijk is altijd een goed idee, of 'ie nou lichtsterk is of niet. De meeste lenzen zijn wijdopen minder scherp dan rond f/8 of f/11. Light falloff wordt daardoor ook verminderd.

[Verwijderd]

David schreef op maandag 03 januari 2005 @ 10:02:
Vignettering heeft meer met lensontwerp te maken dan met droge specificaties. Het gaat om de grootte van de beeldcirkel. Nergens staat dat een 28-300mm een kleinere beeldcirkel heeft dan, bijvoorbeeld, een 80-200 1:2,8.

Ik heb een Tamron 19-35 en een Tamron 28-300 en op mijn Nikon D70 heb ik deze niet (in ieder geval niet dat ik het kon zien) kunnen betrappen op vignettering.

Omdat digitale camera's over het algemeen een kleinere sensor hebben dan de volledige 35mmx24mm zoals bij kleinbeeld, treedt vignettering overigens überhaupt minder op. Het zou dus heel goed mogelijk kunnen zijn dat deze lenzen bij full-frame camera's wel last hebben van vignettering.

Eigenlijk wil het optreden van vignettering bij digitale foto's dus zeggen dat de limieten van de lens wel heel erg overschreden zijn, of dat je iets fout doet (te grote lens kap, etc.)...

[Katsunami]

Verwijderd schreef op maandag 03 januari 2005 @ 10:55:
(te grote lens kap, etc.)...

Vignettering krijg je juist door een te kleine (beter gezegd, een te smalle) zonnekap.

Vignettering kan ontstaan door:
- Een beeldcircel die eigenlijk te klein is voor de sensor/film
- Light falloff (lichtverval) aan de rand van de lens, waardoor deze donkerder is
- Te smalle zonnekap (lens "kijkt" tegen de binnenkant van de kap aan)
- Te dikke, of teveel filters op elkaar gebruiken (ze dringen het zichtgebied van de lens binnen)

Wellicht vergeet ik er nog één of meerderen

[ Voor 6% gewijzigd door Katsunami op 03-01-2005 14:02 ]

[BetuweKees]

bedankt voor deze verhelderende uitleg!

[Verwijderd]

Vergeet niet dat het ook een effect van lichafval (light falloff) kan zijn.

[Verwijderd]

uhhh, dat was al genoemd

[Verwijderd]

Tja ik zie het nu ook, sorry. Het heet dan echter niet meer vignettering dacht ik, maar daarin kan ik me zeker vergissen.