[DIY] Subwoofer, MDF of beukenhout gebruiken?

[vanaalten]

Een beetje mosterd na de maaltijd, maar naar aanleiding van een discussie met collega's:

Ik ben bezig een subwoofer (bouwpakket) te bouwen. Een MDF houtpakket en dan beukenfineer er overheen voor de afwerking. Met name het fineer was nogal prijzig. Ik kreeg daarom als commentaar dat ik die woofer net zo goed helemaal van beukenhout had kunnen maken, was ik net zo goedkoop uit geweest.

Mijn vraag: welke redenen zijn er om MDF i.p.v. beukenhout te gebruiken voor een luidspreker? Is het enkel vanwege de kosten, of zijn er nog andere redenen zoals stevigheid?

[Charly]

MDF is makkelijker te bewerken dan echt hout. Je hoeft nl geen rekening te houden met de nerf, noesten en dergelijke. Of het in stevigheid veel uit maakt weet ik niet, maar volgens mij is beuken ook behoorlijk stevig.

[Barry|IA]

MDF is heel makkelijk te bewerken, je freest er zo een hoekje in zonder dat het gaat brokkelen of splinteren. Ook heeft MDF een goede dichtgheid. Je hebt dus een dunnere plank nodig vergeleken met andere houtsoorten. Het enige waar je op moet letten bij het maken van een MDF kast is de schroefgaten: deze kan je namelijk maar één enkele keer goed gebruiken, maar waneer je de schroef er weer uitdraait is het gat al niet goed meer. Gebruik dus bouten en moeren, of lijm houtpluggen in de schroefgaten .

Edit:

Ik zag dat Charly me voor was .

[ Voor 5% gewijzigd door Barry|IA op 25-10-2004 13:14 ]

[MM]

Tot 3x schroeven gaat prima, moeren en bout kan je niet gebruiken om een hoekverbinding te maken, houtpluggen moet je voorboren en dat moet heel precies gebeuren, direct lijmen en dan goed vastzetten is makkelijker. Ook MDF kan gaan brokkelen maar inderdaad niet zo snel. Het gaat niet om dichtheid maar om stevigheid, natuurlijk is een hogere dichtheid wel beter omdat de resonantie erdoor onderdrukt wordt maar het moet natuurlijk wel stevig zijn. Ook is MDF minder vochtbestendig dus moet je erg goed verven(of fineren).

[vanaalten]

Dat van die dichtheid lijkt mij in mijn geval het sterkste argument. Ik heb nu dus 22mm MDF gebruikt, met beukenhout had ik dan bijvoorbeeld 30mm nodig gehad?

Makkelijker te bewerken... tja... bij het in elkaar zetten waarschijnlijk wel, maar achteraf fineren maakt het wel weer minder makkelijk. Een kast van beukenhout maken bespaart je dit werk weer.

[MM]

Nee dus

[Barry|IA]

Ow ik heb mijn uitleg verkeerd toegelicht . Met mijn tip over 'bouten en moeren' bedoel ik enkel de speaker/versterker montage. Als het kan zou ik de rest gewoon lijmen, is sterk genoeg.

[Verwijderd]

ik denk dat men het verschil tussen hout en mdf hier niet zo goed kent dus wil ik wel ff wat verduidelijken

mdf voordelen:
-makkelijk bewerkbaar (omdat het hout stof/pulp is verlijmd met een pu lijm splintert het niet e.d.)
-prijs
-hoge dichtheid (veel massa per kubike centimeter moeilijk in beweging te brengen)
nadelen:
-formaldehyde emmissie (een giftige stof uit de lijm stof die heel schadelijk is komt vooral vrij bij het bewerken schuren frezen maar ook gewoon uit een plaat of meubel)
-hoge dichtheid (zwaar)
-zacht (deukt makkelijk en hoeken beschadigen heel snel)

massief voordelen:
-veeeeeeeeel stijver (door de vezels hun orientatie en onderlinge binding is massief hout veel stijver/steviger dan mdf)
-makkelijker afwerken
-veel vaker in te schoevern e.d.
-robuster (deukt minder makkelijk en ook randen zijn veel minder kwetsbaar )
nadelen
-prijs (het is veel duurder dan gefineerd mdf)
-splintert (de onderlinge goede binding tussen de vezels heeft idd ook een nadeel)

dus als je een speakerkast bouwt dan reken je bij mdf op de massa om het resonatie vrij te krijgen en bij massief op de stijfheid.
bij massief kan een kastwand dus ook dunner zijn dan bij mdf en dus kan de massieve kast lichter zijn met de zelfde prestaties.

als ts voor zijn fineer en mdf meer heeft betaald dan voor massief dan is ts (sorry) flink genaaid

[MM]

Of hij kan heel goedkoop massief krijgen maar pakketten zijn vaak grof duur, vaak betaal je minstens 5x zoveel als de houtprijs zelf.

[Verwijderd]

idd dan betaal je voor alle bewerkingen en dat is de hoofdprijs
als je ook maar een beetje handig met de bovenfrees bent dan kan je het beter zelf proberen
en als je zo goedkoop massief kunt krijgen dan zit het vol noesten of is het een en al spint

[w00Dy]

mits de juiste snelheid en wat handigheid met een combinée is beuk net zo makkelijk te bewerken als mdf.

[Verwijderd]

w00Dy schreef op 25 oktober 2004 @ 20:11:
mits de juiste snelheid en wat handigheid met een combinée is beuk net zo makkelijk te bewerken als mdf.

over welk apparaat jij het hier hebt ontgaat mij compleet

maar idd als je met je gereedschap om kan gaan en met massief hout kunt werken is beuken een makkelijkere hout soort , maar.. de gemiddelde diyer kan en niet goed genoeg met z'n gereedschap om gaan (bot e.d.) en is niet aan massief gewend .

dus is mdf veel makkelijker te bewerken en voor de meeste diyers de beste keus

[Plague]

Verwijderd schreef op 25 oktober 2004 @ 22:39:
[...]


over welk apparaat jij het hier hebt ontgaat mij compleet

maar idd als je met je gereedschap om kan gaan en met massief hout kunt werken is beuken een makkelijkere hout soort , maar.. de gemiddelde diyer kan en niet goed genoeg met z'n gereedschap om gaan (bot e.d.) en is niet aan massief gewend .

dus is mdf veel makkelijker te bewerken en voor de meeste diyers de beste keus

Dan heb jij veel DIY projecten gemist blijkbaar. Er zitten echt uberl33te DIY's bij waarbij je echt niet kan spreken van mensen die niet met hun gereedschap om kunnen gaan

[Verwijderd]

@plague
niet met je gereedschap om kunnen gaan/kennis van hebben betekend niet dat je niet een mooi resultaat kunt krijgen

kijk naar deespace z'n laatste project als hij betere kennis/kunde van zijn apparaten had gehad dan had dat hem een boel plamuurlagen/schuurwerk gescheeld dat staat niet in de weg van een fantastisch eindresultaat wat we bij deepspace wel zien

en als deepspace het in massief had willen doen dan had hij nooit(of met nog ideooot veel meerwerk) het afwerkings niveau gehaald van z'n center nu

de meeste diy projecten gebeuren in mdf en daar ging het om dat is makkelijker te bewerken dan massief waar door mensen met beperktere capaciteiten fantastische dingen neer kunnen zetten

ik wil btw ff duidelijk maken dat er zeker mensen tussen zitten die goed met hun gereedschap om kunnen gaan het is alleen een klein gedeelte vd diyers
maar laat dit niemand van zijn diy lol beroven als je het leuk vind en tevreden bent met het resultaat ga dan voor al door

ook wil ik niemand flamen en zeker deepspace niet want wat hij als eindresultaat heeft neer gezet dat is fantastisch

nou ben ik ff nieuwschierig mare wat is een combinée ??? een belgisch woord voor bovenfrees of zo?

[vanaalten]

Bedankt voor alle reacties - met name het lijstje voor/nadelen van no_no_no is erg duidelijk.

Ben ik genaaid met m'n MDF/fineer? Op zich niet, denk ik. Het MDF houtpakket was iets van 65 euro, ik gok dat ongezaagd MDF bij de Gamma mij 15 euro had gekost. Nu kreeg ik het exact op maat met het nodige freeswerk al gedaan.

Het fineer was financieel het meest pijnlijke stuk. Na enkele weken zoeken had ik eindelijk een bedrijf in omgeving Utrecht gevonden die fineer aan particulieren verkochten, maar met een minimum afname van 1 heel vel - van 2,75x1,25 meter, 33 euro per vierkante meter...

Dus reken maar uit, als ik het 'restant' fineer nergens anders voor kan gebruiken ben ik voor houtpakket+fineer 180 euro kwijt, en da's best een hoop geld. Het eventuele 'naaiwerk' zit 'm dan hooguit in de minimum afname van het fineer, maar ik ga mij dan wel afvragen of een complete kast van beukenhout dan handiger/voordeliger zou zijn geweest. Geen idee wat ik voor een paar planken beukenhout zou moeten betalen, maar daar ga ik eens naar kijken in de bouwmarkt.

Iemand nog interesse in een stuk gestoomd beukenfineer, ongeveer 1,75x1,25 vierkante meter???

[lier]

M_v_A,

Zou je met ons kunnen/willen delen waar je het fineer gehaald hebt ?
Heb je eventueel een foto van je fineer ?

[vanaalten]

Het fineer heb ik gekocht bij Baars-Bloemhoff:
http://www.baars-bloemhoff.nl

Hebben een aantal vestigingen door het land zitten. Ik ben bij de vestiging in Nieuwegein geweest: op het industrieterrein (waar ook Gamma & Stiho zitten) rechts-achter.

Officieel leveren ze alleen aan bedrijven, maar (quote van de baliemedewerker): "als een particulier het zelf komt halen en cash meebrengt sturen we hem niet weg!". Telefonisch en aan de balie behulpzaam en vriendelijk.

Ik heb zelf voor 'woodflex' beukenfineer gekozen. Da's erg flexibel spul, een houten bovenlaag op een papieren onderlaag. Kan je met de nerf mee behoorlijk buigen. De hele plaat krijg je opgerold mee, een koker met een doorsnee van iets van 50 cm en een breedte van 1,25m. Da's handig, past dus in een Seat Ibiza...

Fotootje kan ik hier niet maken, als ik er aan denk doe ik dat vanavond nog wel.

Edit: klein nadeel, alleen op werkdagen tijdens kantooruren open!

[ Voor 7% gewijzigd door vanaalten op 26-10-2004 08:46 ]

[Verwijderd]

@ ts als jij gelijk had gezegd dat je fineer met een papiere rug had gekocht dan had ik je geklaag over de prijs veel beter kunnen begrijpen.

jij hebt namelijk geen normaal fineer gekocht want dat is veel smaller dan die vellen en onbewerkt dus veel goedkoper alleen ook een beetje moeilijker te verwerken

nou is dat wat jij hebt gekocht veel sneller en makkelijker te verwerken en ook goed te gebruiken op rondevormen.
heel mooi spul en heel makkelijk dus

maar bijna iedere gewone hout handel (dus niet bouwmarkt) heeft gewoon fineer liggen en verkoopt ook aan particulieren (het zij met een apparte prijslijst )

[vanaalten]

Verrek, wat is het hier toch leerzaam...

OK, is mij nu duidelijk waarom ik zo'n dure subwoofer ga krijgen.

In eerste instantie had ik ook juist voor dat flexibele spul gekozen omdat ik een afgeronde bovenkant had. Afgelopen vrijdag toch maar besloten een andere bovenplaat te nemen met rechte hoeken - na wat nadenken begon ik mij af te vragen of een eerste fineerklus wel verstandig is bij iets met ronde hoeken, met name het naadloos aansluiten van de delen na een ronding leek mij wat te uitdagend.

Verder was ik zowiezo al blij dat ik een bedrijf had gevonden die het spul verkochten. Ik weet sowieso geen houthandels hier te vinden, daarbij zijn die vaak niet op zaterdag open dus heb ik niet echt de kans er eentje te bezoeken - en die ik nu had, daar liep ik zo'n beetje per ongeluk tegenaan.

Maar goed, gekocht is gekocht - en behalve het prijskaartje valt het mij nog niet tegen. Ik denk dat het inderdaad wel handiger is, een grote plaat i.p.v. kleine stukjes. Maar goed, voor een volgende keer, als ik die restpartij die ik nu heb kwijt ben: houthandel bezoeken!

Foto's van het fineer zullen moeten wachten: batterijen van de camera zijn leeg...

[Verwijderd]

heb je de sub nog niet gefineerd?
met welke lijm en gereedschappen wil je het gaan doen ?
dat kan namelijk nog al een verschil maken in de afwerking

[vanaalten]

Ik heb net de onderkant van de kast van een fineerlaar voorzien. Op zich hoeft de onderkant niet (zie je toch niet), maar ik vond het wel zo netjes en het is gelijk een mogelijkheid om te oefenen. Huidige aanpak:
- fineer op maat snijden met een centimeter overlap aan alle kanten;
- licht vochtig maken en tussen keukenpapier en twee planken een dagje
platpersen;
- kast licht opschuren;
- een kant van de kast en de onderkant van het fineer insmeren met Bison
contactlijm;
- lijmkam om uit te smeren;
- na 20 minuten op elkaar plakken, aanduwen, met een plankje hout en hamer
vastkloppen (met name de randen)
- met twee stevige planken en lijmklemmen vastpersen en een dagje laten drogen;
- met een scalpel (uitkijken voor de vingers...) het stuk overlap enigzins
wegsnijden;
- met fijn schuurpapier gladschuren.

I.p.v. de scalpel kan ik misschien ook een scherpe beitel gebruiken, maar tot nu toe gaat het nog goed.

Voor liefhebber nog een fineerfoto van een paar losse platen fineer:


Als het goed is is 'ie clickable voor de originele grote - maar dit is m'n eerste plaatjespost hier, dus ik beloof niks...

[ Voor 12% gewijzigd door vanaalten op 11-06-2024 15:23 . Reden: Link naar foto bijgewerkt naar Tweakers fotoalbum ]

[Raymond]

Ik heb een jaartje of 2 terug (kersen?)fineer gekocht. Ook met een papieren rug. Wanneer dit je eerste keer fineren is, is dit wel net zo makkelijk.

Ik heb voor een meubelplaatformaat (244*122) ongeveer 100 euro betaald. Het fineer is van het merk "decoflex"

Ik heb mijn kleine monitorluidsprekers ermee gefineerd. Hoe ik dat heb gedaan, heb ik op mijn website beschreven.

Over massief hout vs vezelplaten (mdf, spaan etc):
Ik persoonlijk zou niet snel een luidspreker uit massief hout maken. De grote nadelen ten opzichte van "kunst"hout is dat de nerven veel grover zijn (dit laat meer geluid door) en het werkt (=vervormen onder invloed van temp en vochtigheid) veel anders. plaatmaterialen werken in alle richtingen evenveel. Massief hout meer in de breedte dan in de lengte. Omdat je met een box er niet aan ontkomt dat je een kopse kant aan de lengrerichting van een andere zijde gaat plakken, loop je daar sterk het risico dat er na verloop van tijd lekken ontstaan.

Als je een houtlook wilt, is mijn keuze gewoon fineren (en je kan dan ook voor een goedkoper materiaal dan MDF kiezen)

[w00Dy]

Verwijderd schreef op 25 oktober 2004 @ 23:30:
nou ben ik ff nieuwschierig mare wat is een combinée ??? een belgisch woord voor bovenfrees of zo?

nagel op de kop (dat het belgisch is)



Een combinatie toestel lijkt me het nederlands woord. In spreektaal gaat hier combinee veel rapper over de tong.

Slecht plaatje, klein toestel. Ik mis de schaaf, frees, horizontaalboor. (ik kom tot de conclusie dat het een paneelzaag is)

*edit beter plaatje geplaatst

[ Voor 23% gewijzigd door w00Dy op 26-10-2004 23:46 ]

[Verwijderd]

hee ik heb net vandaag er weer is een boel staan bekijken(machienes e.d.) op de hout beurs in ahoy.
leuk op een butget hoor zo'n combi maar al dat ombouwen mijn niet gezien.

@Raymond
hout laat echt geen lucht door zijn nerven door
maar op het gebied van werken heb je gelijk
met een maar want als jij je kast lakt dan sluit je hem lucht en damp dicht af en heb je geen last meer van werking
maar een goedkoper materiaal dan mdf zou ik toch echt niet gebruiken want die materiealen splinteren meer zijn lastiger aftewerken en hebben niet de demping van mdf

@M_V_A
als je goed om gaat met contactlijm (dus eerst op laten drogen en dan aankloppen) dan hoef je het echt niet meer te klemmen
en ipv een lij kam kun je is een kortharige roller proberen daar mee kunje nog een mooiere dunne laag aan brengen.
je kan trouwens ook proberen je overmaat van je fineer met een bovenfrees met kopieerfreesje pas te maken dat gaat bij mij altijd perfect en veel sneller

ene je spreekt over een vel fineer

[vanaalten]

Gisteravond de beide zijkanten met fineer beplakt. In plaats van een tegel-lijmkam maar eens een contactlijm-lijmkam gebruikt. Aanzienlijk dunner! Volgens mij ga ik het nu met die ene pot lijm wel redden...

Lijmroller i.p.v. kam: Och, zoals het nu gaat ziet het er ook goed uit en de lijmlaag is al behoorlijk dun. En die kam is wat makkelijker schoon te maken, verwacht ik.

Frees gebruiken i.p.v. scalpel: mijn probleem is een gebrek aan hobbyruimte & gereedschap. Het plakwerk moet ik op m'n eettafel doen, het schuren doe ik maar op het aanrecht. Is behelpen, ik snap nu het nut van een schuur of garage om in te hobbyen... Een bovenfrees valt dan ook onder de luxes waar ik geen ruimte voor heb. Goede voornemens voor 2005: verhuizen!

Tja, en over een vel fineer praten: hoe moet ik het in mijn geval anders noemen? Het is een stuk van bijvoorbeeld 50x36cm, bijna net zo flexibel als een stuk vloerbedekking. Een vel leek mij de juiste benaming.

[Verwijderd]

maare je noemde het eerst een plaat

[Raymond]

Verwijderd schreef op 27 oktober 2004 @ 21:00:
@Raymond
hout laat echt geen lucht door zijn nerven door

Zeg ik ook niet. Ik zei dat het meer geluid doorlaat.

[Verwijderd]

geluid is trillende lucht dus als het geen lucht doorlaat dan laat het ook geen geluid door

[Jag]

Verwijderd schreef op 29 oktober 2004 @ 21:17:
geluid is trillende lucht dus als het geen lucht doorlaat dan laat het ook geen geluid door

Ja, dat is natuurlijk onzin. Een muur laat ook geen lucht door maar wel geluid.

[Verwijderd]

sorry das waar natuurlijk geeft een plank hout geluid(oftewel trilling) door maar niet meer/minder dan een plaat mdf

mijn punt was dat de nerven geen verschil maken in het geluid doorlaten (en daar bij ging ik naar lucht vanwege de trilling sorry )
en dat je van massief hout zelfs een kleinere dikte nodig hebt om de zelfde dempings factor te krijgen dan van plaat materiaal

[vanaalten]

... het maakt voor mij allemaal niet zoveel meer uit - ik heb voor 22mm MDF gekozen en er (te duur, OK) beukenfineer op geplakt. Gisteravond de bovenlaag er op geplakt, vanochtend geschuurd - en ik ben *erg* tevreden met het resultaat, ziet er piekfijn uit! Zou je zo in de winkel tegen kunnen komen, al zeg ik het zelf.

Komende week even twee (of drie, weet ik nog niet) laklagen er overheen, dan de speaker, baspijp en versterker inbouwen - en dan eens kijken of het een beetje klinkt...

* vanaalten is erg happy...

[Raymond]

Verwijderd schreef op 29 oktober 2004 @ 22:38:
sorry das waar natuurlijk geeft een plank hout geluid(oftewel trilling) door maar niet meer/minder dan een plaat mdf

Jawel, dat doet het wel. Dat is getest in Hobby-Hifi en als ik me niet vergis, zijn er ook wel een aantal DIY-expirimenten op het web te vinden die dat aantonen.

[hilbren]

ik heb zelf eens een sub gebouwd van multiplex maar dat klonk echt voor geen meter. dus ik heb twee weken geleden een sub gebouwd van 28mm MDF en dat klinkt toch een stuk strakker!!!

[Verwijderd]

@raymond
dan zou ik heel graag weten welk nummer en de jaargang of als je het kan in scannen en posten
want als meubelmaker kan ik me het niet in denken maar de H-H zal het vast uitgebreid getest hebben (ik ben vooral niewsgierig naar de houtsoort en test methode)

@hilbren
dan zal je iets fout hebben gedaan met sub nr1 want triplex word in veel (pro)audio gebruikt ook staan er bij meerdere zelfbouw zaken triplex speakers
en heeft volgens mij walterppk een prima triplex sub gebouw

[MM]

hilbren schreef op 30 oktober 2004 @ 14:47:
ik heb zelf eens een sub gebouwd van multiplex maar dat klonk echt voor geen meter. dus ik heb twee weken geleden een sub gebouwd van 28mm MDF en dat klinkt toch een stuk strakker!!!

Ik merk weinig verschil tussen beide materialen, MDF is wat zwaarder (=goed) en multiplex is wat sterker(=goed), goed gebracede en evt. met zand of loodbitumen verzwaarde multiplex is minstens net zo goed als MDF.

[Jag]

hilbren schreef op 30 oktober 2004 @ 14:47:
ik heb zelf eens een sub gebouwd van multiplex maar dat klonk echt voor geen meter. dus ik heb twee weken geleden een sub gebouwd van 28mm MDF en dat klinkt toch een stuk strakker!!!

Lijkt me een raar verhaal, mutliplex wordt superveel gebruikt als materiaal voor speakers (in de pro audio iig).

Heb het ook gebruikt voor mijn dipool subs (nou ja, het laag van een 3 weg systeem).







En ik heb anderhalf uur geleden hout besteld (laat het ook op maat zagen) voor mijn DIY LFE sub, die ik in dezelfde style en met dezelfde afmetingen (klopte toevallig precies) ga maken als mijn dipool fronts.
Ik vind het heel relaxed spul multiplex. Geen geklooi met fineren, want er zit al een houtlaagje op. Het enige wat ik doe is dat licht opschuren en dan een transparante kersenlak eroverheen, vier laagjes ofzo. En dan nog een laagje transparante hoogglans lak, geeft een erg mooi resultaat. Je kan op de eerste foto de kale platen multiplex en eentje met zijn eerstje laagje kersenlak zien.
En ik gebruik MDF voor de baffle en achterkant (en de bracing), afgewerkt met zijdeglans zwart. MDF is wel weer erg fijn spul om te bewerken.

[Raymond]

Verwijderd schreef op 30 oktober 2004 @ 18:13:
@raymond
dan zou ik heel graag weten welk nummer en de jaargang of als je het kan in scannen en posten
want als meubelmaker kan ik me het niet in denken maar de H-H zal het vast uitgebreid getest hebben (ik ben vooral niewsgierig naar de houtsoort en test methode)

http://www.hobbyhifi.de/Archiv/02/01_02/01_02.html

Waarom kan je het als meubelmaker niet indenken? Bij luidsprekerbehuizingen gaat het om de interne demping van het materiaal en de wijze waarop het resoneert. Dat zijn goed meetbare eigenschappen, die bij uniforme materialen met hoge dichtheid over het algemeen beter te behalen zijn.

HH heeft het gemeten door een acceleratiemeter op een behuizing te plaatsen (voor het meten van de resonantie/demping) en een microfoon buiten de behuizing te plaatsen (voor de geluiddoorlatende eigenschappen)

[FFF]

naar mijn mening het beste: combinatie van deze 2.

Eerst MDF en dat bekleden met een laag hout, mdf is gemakkelijk te bewerken en relatief goedkoop, daaroverheen gaat een laag echt hout, wat veel stugger is als mdf.

Zo heb ik mijn sub ook gebouwd, het voordeel van massieve laag is dat dit makkelijker te bewerken is, en netjes in verstek gezaagd kan worden.

[Verwijderd]

@raymond
om dat hout door zijn interne binding en opbouw veeeeel stijver is dan mdf wat het moet hebben van zijn massa per cm3 en ik had dus gedacht dat massief dus een resonatie vrijere kast zou kunnen maken