[el]lm317 met fan-aanloop

[LiquidSmoke]

hoi, ik ben druk bezig met een grote mod (zie mijn webpage ) en wil een fanbus bouwen op basis van het bekende lm317t schema:



Nu zit ik met 1 ding: een aanloopsturing, ik zie dat er al een elco in het schema over de uitgang zit, zorgt deze zowiezo al voor aanloop? (dwz 12v bij starten, maar zakt terug tot het voltage uit Vout wanneer de elco vol is).

Als dit niet het geval is, wat voor elco kan ik dan gebruiken? (geen id hoe zo iets uit te rekenen is)

Ik ben al wel het schema van DaBit tegengekomen, maar volgens mij is een simpele condensator genoeg

ff toevoeging: voor de condensators is 16v toch genoeg? of kan ik maar beter 25/50V condensatoren pakken?

[ Voor 9% gewijzigd door LiquidSmoke op 26-04-2004 10:08 ]

[3lmowww]

Volgens mij zou je een elco tussen de Vin en de Vadj kunnen zetten.

Word de Vadj in het begin naar de Vin getrokken = hogere uitgangsspanning.

euhm, 16V is genoeg als je voeding nooit boven de 16 uitkomt. Dus als je bv de 12V van je voeding gebruikt, anders zou ik voor de 25/40 gaan.

[ Voor 34% gewijzigd door 3lmowww op 26-04-2004 10:25 ]

[The Specialist]

3lmowww schreef op 26 april 2004 @ 10:24:
Volgens mij zou je een elco tussen de Vin en de Vadj kunnen zetten.

Word de Vadj in het begin naar de Vin getrokken = hogere uitgangsspanning.

euhm, 16V is genoeg als je voeding nooit boven de 16 uitkomt. Dus als je bv de 12V van je voeding gebruikt, anders zou ik voor de 25/40 gaan.

Met een elco zul je dit niet voor elkaar gaan krijgen denk ik. De elco dient als buffer om de spanning netjes stabiel te houden bij piekjes en dipjes. De elco is binnen enkele microseconden opgeladen, en daar zul je dus niks van merker op je fan. Ik ken het schema van dabit niet, maar je moet bij die LM317 er voor zorgen dat je V(adjust) opgeregeld wordt. Dat is de makkelijkste manier van aanlopen denk ik.

offtopic:
Waar heb je het schema vandaan? Het lijkt namelijk wel verdomd veel op het schema wat ik enkele jaren geleden eens getekend heb voor mijn eigen website (die ondertussen niet meer bestaat)

[ Voor 13% gewijzigd door The Specialist op 26-04-2004 11:22 ]

[Verwijderd]

Het werkt wel, maar omdat P1 bij laag toerental op een kleine waarde is ingesteld moet je wel een grote elco nemen voor wat effect, minimaal 2200uF.
Heeft wel tot gevolg dat de hele regeling erg traag gaat reageren op het verdraaien van de potmeter.

Het lijkt me trouwens niet de juiste manier van werken, dat punt is niet bedoeld om spanning op te zetten.

[ Voor 19% gewijzigd door Verwijderd op 26-04-2004 11:54 ]

[AcouSE]

Ik heb dabits schema toegepast icm een LM317 ipv de 5V in dat schema. Ook heb ik 4700uF toegepast. In de praktijk merk je daar trouwens niets van, maar bij het testen met een led + weerstand zag je de spanning mooi van 12V naar de ingestelde spanning zakken.

[LiquidSmoke]

hm, dus de + out van de lm knoop je ipv de 5v lijn? klinkt logisch nah moet te doen zijn

[Benadski]

Ja, klopt, dat zou moeten werken!

Het enige wat misschien een probleem is is dat er door de regelaar wat spanningsverlaging optreedt en door de diode nog eens. Je kan dus nooit tot 12V regelen, tot 10V ongeveer. Het starten gebeurt wel met 12V.

[LiquidSmoke]

ja dat snap ik, die diode neemt weer 0,7 volt weg, die lm levert maximaal 11v (nog iets minder geloof ik) blijft er nog 10 over

[olof]

http://www.circuitsonline.net/circuits/view/68

Of je moet met bovenstaande schakeling er voor zorgen dat je eerst een 12 volt aanbied en na een paar seconden omschakelt op een lagere spanning.

[LiquidSmoke]

dat word te moeilijk de combinatie vna DaBit en de LM lijkt me het makkelijkste, conrad word weer flink aangesproken vandaag

[LiquidSmoke]

ffkes een schema uit de losse pols getekend:



wat is nu de waarde van C3? dat is op DaBit's schema niet te lezen: 2200 nog wat, wie kan mij helpen?

hm, kzie ook dat ik vergeten ben erbij te zetten dat het 40v condensatoren moeten zijn, misschien dat 25v genoeg is, maar je weet nooit zeker

[ Voor 28% gewijzigd door LiquidSmoke op 27-04-2004 09:53 ]

[AcouSE]

In Dabits schema staat 2200uF, maar imho geldt hoe hoger hoe l33ter omdat je fan dan langer op 12V draait en je daardoor een heftiger effect krijgt

Kijk eens in een oude versterker ofzo of je daar geen dikke elco uit kan halen. Die dingen zijn nieuw best duur.

Ow, en 25V is echt wel genoeg hoor.

[Verwijderd]

Mmm, ik vind dit wel simpelheid troef hoor, en het werkt ook nog eens niet.
De lading in de elco is veel te klein om een fan die net niet start, wel te laten starten.
En kom me niet met wat anders aan want ik kom net achter het opzetje vandaan.
Bovendien verlaag je met die extra diode de maximale uitgangsspanning naar 9,5V

[LiquidSmoke]

222uf duur? volgens de bijbel (conrad-gids):
35/40V 2200uF -> 0.19e (gewone kleine elco)
35V 2200uF -> 2.14e (hoge capaciteit)
35V 2200uF -> 1.75e (gewone elco)

is toch niet zo duur lijkt mij of mis ik nu iets?

Als ik de C verhoog naar 4700uF, duurt de aanloop dan ook 2x zo lang?
wat moet ik me daarbij eigenlijk voorstellen bij 2200uF, 0,1seconde, 1 seconde (veel langer zal het niet zijn denk ik)

ook nog een condensator van 10.000uF gevonden, 6,50e valt toch allemaal wel mee?

@exter: ja dat weet ik, maar dat neem ik dan maar, het is toch voor een pc zo stil mogelijk te krijgen, dus ze zullen toch niet daarbovenuit komen

/edit: hoe zit dat nu met die potmeter, op het schema van freezinghardware is het pootje aan de onderkant niet aangelsoten en komt de regelaar van de gnd, op het bekende schema hier op GoT issie helemaal nergens mee verbinden (kan zowiezo niet toch?) en op die van Exter issie verbonden zoals bovenstaand, hoe zit dat nu?

[ Voor 36% gewijzigd door LiquidSmoke op 27-04-2004 12:04 ]

[Verwijderd]

Ik heb ook maar eens zo'n fanboostschakelingetje bedacht, weliswaar ook simpel maar moet je voor de aardigheid eens proberen, je fan krijgt een superstart!
Voor het elcootje is 470uF meer dan genoeg.

[LiquidSmoke]

hm, wat voor transistor (linksbovenin) word dat dan? ik zie dat je toch nog een diode nodig hebt, das toch iets minder maar niet echt belangrijk voor mijn doeleinden, misschien probeer ik het wel ja

/edit: weer gek gedoe met die potmeter?

[ Voor 14% gewijzigd door LiquidSmoke op 27-04-2004 12:11 ]

[Verwijderd]

Ik heb ff een BD139 gepakt, voor die diode kan je een 1N4148 nemen, die is voor het ontladen van de elco...
Ik denk dat die diode na de LM317 er wel uit kan, er is bij mij nog nooit zo'n regelaar gesneuveld door (te hoge) spanning op z'n uitgang...

In serie met de potmeter kan beter nog een weerstandje om te voorkomen dat je de spanning al te laag in kunt stellen, maar het schema is me meer om het principe te doen.

Ik heb trouwens nog een diode in de basisleiding van de tor geplaatst, de spanning over de basis-emitterdiode wil anders wel negatief worden als je de fan met de potmeter omhoog regelt.

[ Voor 82% gewijzigd door Verwijderd op 27-04-2004 12:59 ]

[LiquidSmoke]

ik zie dat je de potmeter bijgewerkt heb, is goeie

Ik begrijp het principe, maar ben er gewoon niet helemaal thuis in!

ik denk dat ik dit wel ga proberen ja, ziet er betrouwbaarder uit dan dat andere schema door de tor, ffkes helemaal uittekenen voor mezelf (heb niks te doen ) en dan ga ik van het weekend maar weer eens klussen

volgens mij werkt het als volgt:

op de basis van t1 komt 12v te staan, er gaat ook weer 12v uit de emitter, de condensator word opgeladen en ontlaad via de collectorleiding van t1 waardoor deze spert en de 12v word onderbroken, de rest van de schakeling neemt het over.


weet niet of ik basis/collector/emitter goed heb, maar ik denk dat je wel begrijpt wat ik bedoel


dit word het dan:



klopt het zo?

[ Voor 48% gewijzigd door LiquidSmoke op 27-04-2004 13:47 ]

[Verwijderd]

De elco wordt opgeladen via diode 2, de BEovergang van de tor en de fan.
Op het moment van opladen is de spanning op de basis hoog en neemt af naarmate de elco voller wordt.
Na het uitschakelen van de voedingsspanning kan ie zich ontladen via van alles en diode 1.

[ Voor 17% gewijzigd door Verwijderd op 28-04-2004 08:04 ]

[LiquidSmoke]

ah oke, nu snap ik hem dit schema word het dan dus bedankt voor je hulp, die schakelingen op je pagina heb ik ook een paar gebouwd en werken toch allemaal goed dus dit lukt ook wel, bedankt he

[andreict]

offtopic:
effe offtopic vraagje tussendoor..

die U met dat streepje eronder hoe heet dat ook alweer

[AcouSE]

Verwijderd schreef op 27 april 2004 @ 10:46:
Mmm, ik vind dit wel simpelheid troef hoor, en het werkt ook nog eens niet.
De lading in de elco is veel te klein om een fan die net niet start, wel te laten starten.
En kom me niet met wat anders aan want ik kom net achter het opzetje vandaan.
Bovendien verlaag je met die extra diode de maximale uitgangsspanning naar 9,5V

Bij mij werkt 'ie prima hoor. De flank van 12V neer naar de ingestelde spanning is 0,7s (naar 6V, met 2200uF) en dan starten alle fans gewoon goed, ook bij lage spanningen. Dat er max. 9,5V uit de schakeling komt is imho geen probleem. Ik zie geen grote temperatuurverandering tussen 9,5V en 12V op m'n fans.

[LiquidSmoke]

andreict schreef op 28 april 2004 @ 10:35:

offtopic:
effe offtopic vraagje tussendoor..

die U met dat streepje eronder hoe heet dat ook alweer

uF is MicroFahrad, nF is NanoFarad, 100nF is 0,1uF als ik me niet vergis

[Verwijderd]

FF wat anders, D3 in je schema kan je beter vervangen door een 1N4007.

En R1 zou ik opsplitsen in een potmeter van 10k en een weerstand van 3k3.
Voor R2 neem je dan 1k8.
Op die manier is de spanning voor de fan regelbaar vanaf ca 3V, dat regelt beter.
Het is natuurlijk geheel aan jou....

[ Voor 62% gewijzigd door Verwijderd op 28-04-2004 11:06 ]

[andreict]

LiquidSmoke schreef op 28 april 2004 @ 10:42:
[...]


uF is MicroFahrad, nF is NanoFarad, 100nF is 0,1uF als ik me niet vergis

offtopic:
nog een heel klein vraagje... micro fahrad is de aanduiding van? is het een maateenheid ofzo.. want zag net ook dat tekentje staan op men vitamine pillen doosje stond iets van 800UG (u = u met streepje )

kvraag het even hier want om er een heel nieuw topic voor te openen

[ Voor 9% gewijzigd door andreict op 28-04-2004 10:53 ]

[LiquidSmoke]

800 microgram, lijkt me simpel 1 microgram is een duizendste gram (of een honderste? weet het niet precies)

Fahrad is de capaciteit van de condensator en heeft niks met jou pillen te maken


@exter ik denk dat ik dan of een 1n4007 gebruik of die diode gewoon weglaat, ffkes uittesten en flink stressen en ik heb het antwoord

Die pot opsplitsen lijkt me wel een aardig idee, ik denk dat de fans onder de 3v toch weinig meer doen, wederem: testen

ik zal het schema te zijnertijds wel aanpassen met wat het beste uitkomt.
ben nu thuis en heb ook al geen eagle hier

misschien iets voor je site (lm317 met aanloop)?

[AcouSE]

Die D3 heb je niet nodig. De LM317 gaat niet kapot zolang de uitgang niet hoger komt te liggen dan de ingang. En aangezien die aan de 12V hang is dat geen probleem.

[Verwijderd]

Nee, maar je boost wordt wel wat korter omdat de stroom dan ook door de deler en het LEDje kan lopen.

[lex]

keuze is dus: kortere aanloop of hogere spanning over je fans

[Verwijderd]

Anders neem je een 1N5817, dat is een 1A schottky diode, die heeft een veel lagere drempelspanning .

[LiquidSmoke]

moet nog langs de electroboer, ik zal ffkes alles opschrijven straks, maar dat de aanloop korter is door die led, kan dat niet gecompenseerd worden met een iets grotere elco?

[Verwijderd]

Jazeker wel...

[LiquidSmoke]

nou dan haal ik van alles en nog wat en dan probeer ik uit wat het beste werkt

kweet nogniet wanneer ik alles ga bestellen/halen, maar laat het allemaal wel weten.

[Sine]

Nog een idee ... ( scheelt toch weer 0,7 V )

[ Voor 4% gewijzigd door Sine op 28-04-2004 18:05 ]

[Verwijderd]

Die basisweerstand kan er ook wel uit, de regelaar zit toch in de emitterleiding.
Ik heb het opzetje inelkaar gestoken en het werkt prima, elcootje van 100uF op een weerstandje van 10k en voor het torretje een BC556B genomen.
Werkt beter dan de mijne...

[ Voor 31% gewijzigd door Verwijderd op 28-04-2004 21:46 ]

[LiquidSmoke]

ja op deze manier heb je die diodes niet nodig, scheelt weer iets ja, hm, word een lang lijstje voor de electroboer: 4x LM317K met alle variaties, plus nog een keer alles als reserve (en experiment).

Exter: heb jij thuis ene heel elektro lab ofzo dat je altijd alle componenten ter handen hebt?

[LiquidSmoke]

Zow, kheb nu 2 schema's en moet ff kijken welke het beste/fijnste is:

Met veel dank aan Exter:



en op het idee van Sine:



Welke waarde hoort nu bij de weerstand R5? en klopt die R6 zo?
Ik begrijp niet helemaal hoe deze werkt, hoe krijg je nu ooit 12v over je fan? bij die van Exter was dat me nog wel een heel eind duidelijk

@Exter: werkt ie echt vele beter dan de jouwe? Of maakt het in principe weinig uit?

[Verwijderd]

Deze standaardcomponenten heb ik allemaal wel op de plank ja..

Deze opzet van Sine werkt als volgt:

Bij het inschakelen van de voedingsspanning staat er 12V over R1, T1 spert dus volledig en de weerstand tussen de adjustaansluiting (middelste pen) van de LM317 en massa is oneindig hoog.
Daardoor is de uitgangsspanning van de regelaar maximaal.

De elco wordt intussen opgeladen, daardoor daalt de spanning over R1 en gaat T1 geleiden. Als de elco helemaal vol is staat er geen spanning meer over R1, de basis ligt dus aan massa en T1 geleidt voluit en kan dus als een doorverbinding worden beschouwd.
(Allemaal puur theoretisch hè, in de praktijk blijft er over bv de tor nog zo'n 0,7V staan, maar dat is ook helemaal niet erg.)

Met de in het schema aangegeven weerstandswaarden van R2, R3 en P1 is de spanning over de fan in te stellen van ca 4V tot maximaal.

Deze opzet van Sine heeft oa de voordelen tov die van mij dat je een veel kleinere elco en kleinere tor nodig nodig bent

[ Voor 9% gewijzigd door Verwijderd op 29-04-2004 12:08 ]

[roedie]

Verwijderd schreef op 29 april 2004 @ 11:43:
Deze standaardcomponenten heb ik allemaal wel op de plank ja..

Deze opzet van Sine werkt als volgt:

Bij het inschakelen van de voedingsspanning staat er 12V over R1, T1 spert dus volledig en de weerstand tussen de adjustaansluiting (middelste pen) van de LM317 en massa is oneindig hoog.
Daardoor is de uitgangsspanning van de regelaar maximaal.

De elco wordt intussen opgeladen, daardoor daalt de spanning over R1 en gaat T1 geleiden. Als de elco helemaal vol is staat er geen spanning meer over R1, de basis ligt dus aan massa en T1 geleidt voluit en kan dus als een doorverbinding worden beschouwd.
(Allemaal puur theoretisch hè, in de praktijk blijft er over bv de tor nog zo'n 0,7V staan, maar dat is ook helemaal niet erg.)

Met de in het schema aangegeven weerstandswaarden van R2, R3 en P1 is de spanning over de fan in te stellen van ca 4V tot maximaal.

Deze opzet van Sine heeft oa de voordelen tov die van mij dat je een veel kleinere elco en kleinere tor nodig nodig bent


[afbeelding]

Goed idee van sine , ziet er goed uit zo Goedkoopste en beste wat er langs is gekomen...

[LiquidSmoke]

ow w8, nu je het zegt over het sperren door tie tor valt het kwartje!

die 0,1uF condensator is nu niet meer nodig dus?

ffkes eagle starten en alles uitwerken (wederom)

[ Voor 18% gewijzigd door LiquidSmoke op 29-04-2004 12:33 ]

[Verwijderd]

In de datasheet van de LM317 staat dat Ctje als 100n vermeld, komt allemaal vaak niet zo precies...

[roedie]

Voor ontstoring... vaker ook tantaal gebruikt...

[LiquidSmoke]

Dan word het dit dus:



weinig verschul met jou schema, alleen ffkes alle massa's doorverbonden. kvind dit er wat fijner uitzien op de een of andere manier (plus eagle is fun)

[Verwijderd]

Ik werk niet met Eagle, maar dat raster kan je denk ik wel verwijderen als je tekeningetje klaar is...

[LiquidSmoke]

ja oke, ffkes vergeten uit te zetten

dat is dus een final iig ben benieuwd, klinkt wel lekker als je je pc aanzet: WOESJ! en dan gaat het opeens zachter

/edit: per ongeluk laatste schema niet opgeslagen naja, dat tekenen we wel andere keer opnieuw, zo erg is dat raster bou ook weer niet

[ Voor 31% gewijzigd door LiquidSmoke op 29-04-2004 13:35 ]

[roedie]

LiquidSmoke schreef op 29 april 2004 @ 12:56:
Dan word het dit dus:

[afbeelding]

weinig verschul met jou schema, alleen ffkes alle massa's doorverbonden. kvind dit er wat fijner uitzien op de een of andere manier (plus eagle is fun)

C2 en C1 beetje omgedraaid...

[LiquidSmoke]

roedie schreef op 29 april 2004 @ 18:11:
[...]


C2 en C1 beetje omgedraaid...

hoezo? ik doel op het schema van exter..........

die heeft de elco's ook zo, alleen niet de massa verbonden

moet die 1uF nu wel polair zijn? origineel was 0,1uF bi-polair

ik moet me toch echt wat meer gaan verdiepen in dit soort dingen

[ Voor 23% gewijzigd door LiquidSmoke op 30-04-2004 11:14 ]

[Sine]

Met omgedraaid bedoelt ie verwisseld ...


C1 zit op de plaats van C2

[LiquidSmoke]

ow fuck, ik zie het nu pas maandag wel weer bijwerken, nu geen tijd

damn, echt stom van me..... maar hoeft ie nu niet per sé bipolair te zijn?

[roedie]

LiquidSmoke schreef op 01 mei 2004 @ 15:13:
ow fuck, ik zie het nu pas maandag wel weer bijwerken, nu geen tijd

damn, echt stom van me..... maar hoeft ie nu niet per sé bipolair te zijn?

Waarom wel bipolair. Zou er negatieve spanning op komen te staan dan?

Die 1uF en/of 0,1 uF zijn onstorings condensatoren. Kleine waarden zijn veel sneller en pakken de HF storingen er sneller uit...

[Verwijderd]

Gaat dit nog ergens over?

[bobo1on1]

Als je nu eens een elco aansluit op de uitgang en de adjust aansluitingen, volgens mij werkt dat ook wel.

[Verwijderd]

Nee dat werkt niet.

[bobo1on1]

Leg dan eens uit waarom
Als je die weerstand van 240 ohm kleiner maakt dan gaat de uitgangsspanning omhoog, met een elco parallel aan deze weerstand is de spanning het hoogst als deze nog niet geladen is, als de elco opgeladen wordt zakt de spanning tot de ingestelde waarde.

[Verwijderd]

Als de elco niet geladen is is de spanning over de elco dus 0V.
De spanning over de weerstand is nu ook 0V en aangezien dit de referentiespanning van het IC is, is de uitgangsspanning ook 0V.

Bij het inschakelen van de voedingsspanning laadt de elco op tot de referentiespanning van 1,25V bereikt is, de uitgangsspanning gaat mee en wat je bereikt is het tegenovergestelde, een soort soft-start dus.

[ Voor 103% gewijzigd door Verwijderd op 02-05-2004 20:10 ]

[LiquidSmoke]

Nog ffkes die dingere omgewisseld......... (straks ff alle oude verwijderen van mijn webspace....)