Geluid uit de ruimte

[M.I.G.]

Ik heb zitten zoeken hier en niet gevonden. Verbaast me als dit niet voorbij is geweest. Maar goed.

Mijn vriendin hoorde vorige week vrijdag op de radio dat er geluidsgolven waren ontdek uit een zwart gat. Nu heb ik zitten zoeken en heb iets erbij gevonden:

http://www.spaceref.com/calendar/calendar.html?pid=2334

Maar verder niet veel. Zou dit betekenen dat we toch niet alleen zijn?

edit:
nu wel wat meer gevonden

http://science.msfc.nasa....09sep_blackholesounds.htm

[ Voor 14% gewijzigd door M.I.G. op 15-09-2003 11:36 ]

[Eelke Spaak]

M.I.G. schreef op 15 September 2003 @ 11:35:
Ik heb zitten zoeken hier en niet gevonden. Verbaast me als dit niet voorbij is geweest. Maar goed.

Mijn vriendin hoorde vorige week vrijdag op de radio dat er geluidsgolven waren ontdek uit een zwart gat. Nu heb ik zitten zoeken en heb iets erbij gevonden:

http://www.spaceref.com/calendar/calendar.html?pid=2334

Maar verder niet veel. Zou dit betekenen dat we toch niet alleen zijn?

Die 'geluidsgolven' zijn waarschijnlijk niet echt geluidsgolven zoals wij die kennen; geluid heeft namelijk lucht (of een ander geschikt medium) nodig om zich voort te planten en in de ruimte is dat niet aanwezig...

Verder zie ik eigenlijk niet in waarom straling uit een zwart gat hoeft te betekenen dat er ergens anders intelligent leven is?

edit:
OK, na jouw edit is het wat duidelijker wat je bedoelt Bovenstaande vraag blijft overigens wel gelden.

[ Voor 8% gewijzigd door Eelke Spaak op 15-09-2003 11:38 ]

[M.I.G.]

Het idee van mij zou kunnen zijn dat een zwart gat de enige manier zou kunnen zijn om geluiden etc. over hele lange afstanden te kunnen sturen.

[Opi]

M.I.G. schreef op 15 September 2003 @ 11:43:
Het idee van mij zou kunnen zijn dat een zwart gat de enige manier zou kunnen zijn om geluiden etc. over hele lange afstanden te kunnen sturen.

Is inderdaad een puntje, maar de wind kan ook geluid produceren (bergen, zeegolven).

Tevens lijkt me het een beetje overdone om een liedje via een zwartgat uit te wisselen.

[M.I.G.]

offtopic:
long distance mp3 waar we niet eens de juiste codec voor hebben

Stel je voor dat een andere beschaving geluiden in het zwarte gat stuurt en dat wij het dus oppikken. En misschien is dat geluid voor hun een boodschap en voor ons maar een octaafje.

[blobber]

Edit: ik dacht alleen schokgolven te zien, maar het is echt een soort (natuurlijke!) generator

[ Voor 93% gewijzigd door blobber op 15-09-2003 12:04 ]

[blobber]

M.I.G. schreef op 15 september 2003 @ 11:49:

offtopic:
long distance mp3 waar we niet eens de juiste codec voor hebben

Stel je voor dat een andere beschaving geluiden in het zwarte gat stuurt en dat wij het dus oppikken. En misschien is dat geluid voor hun een boodschap en voor ons maar een octaafje.

"A tremendous amount of energy is needed to generate the cavities, as much as the combined energy from 100 million supernovas"

Dit is de source van het "geluid", hoe wil je dit gaan hanteren ?Bovendien is het nogal ver weg ("250 million light years from Earth")

[dijkp]

blobber schreef op 15 September 2003 @ 12:09:
[...]

"A tremendous amount of energy is needed to generate the cavities, as much as the combined energy from 100 million supernovas"

Dit is de source van het "geluid", hoe wil je dit gaan hanteren ?Bovendien is het nogal ver weg ("250 million light years from Earth")

Pecies....
Stel je voor dat je inderdaad zou kunnen communiceren via dat zwartegat, dan wordt het een beetje moeilijk als het signaal wat je verstuurt er 250 miljoen jaar over doet voordat het ontvangen wordt aan de andere kant.....

[dijkp]

Excuses, verkeerde knopje

[ Voor 88% gewijzigd door dijkp op 15-09-2003 12:33 ]

[Confusion]

M.I.G. schreef op 15 September 2003 @ 11:35:
Mijn vriendin hoorde vorige week vrijdag op de radio dat er geluidsgolven waren ontdek uit een zwart gat. Nu heb ik zitten zoeken en heb iets erbij gevonden:
[..]
Maar verder niet veel. Zou dit betekenen dat we toch niet alleen zijn?

Nee. Het betekent dat er in gaswolken rondom zwarte gaten akoestische effecten te meten zijn. Het geluid bevat geen signaal en komt bovendien niet bij ons aan, omdat geluid zich door de lege ruimte niet voort kan planten. Ook niet als het door een zwart gat geproduceerd wordt. Er is op geen enkele wijze sprake van buitenaards leven in deze context.

Blobber schreef
Edit: ik dacht alleen schokgolven te zien, maar het is echt een soort (natuurlijke!) generator

Inderdaad, we hebben te maken met een oversized harmonische generator, die een hele lage B produceert.

[ Voor 15% gewijzigd door Confusion op 15-09-2003 12:46 ]

[M.I.G.]

Jammer....

Volgens me vriendin werd het zo gebracht op de radio dat ging denken aan buitenaards leven oid. Werd verteld dat er 'muziek' was gehoord uit zwart gat. Misschien is het voor de wetenschapper ook als 'muziek' in de oren...

Maar thanks voor uitleg Confusion.

[Rey Nemaattori]

M.I.G. schreef op 15 september 2003 @ 11:49:

offtopic:
long distance mp3 waar we niet eens de juiste codec voor hebben

Stel je voor dat een andere beschaving geluiden in het zwarte gat stuurt en dat wij het dus oppikken. En misschien is dat geluid voor hun een boodschap en voor ons maar een octaafje.

Hangt af van hun protocol, of het gebrek aan onze kant

M.I.G. schreef op 15 September 2003 @ 13:32:
Jammer....

Volgens me vriendin werd het zo gebracht op de radio dat ging denken aan buitenaards leven oid. Werd verteld dat er 'muziek' was gehoord uit zwart gat. Misschien is het voor de wetenschapper ook als 'muziek' in de oren...

Maar thanks voor uitleg Confusion.

Wat voor ons muziek is kan voor een evt. buitenaardse (intelligente) levensvorm als complete herrie klinken...

[FragDaddy]

geluiden door de ruimte? geluid kan zich beroerd verplaatsen in het luchtledige

zullen wel radiogolven zijn. radiogolven kunnen toch wel ontsnappen aan een zwart gat?

Het betekent dat er in gaswolken rondom zwarte gaten akoestische effecten te meten zijn.

Hoe kun je 'akoestische effecten' meten als de geluidsgolven nooit bij ons aan kunnen komen?

[ Voor 39% gewijzigd door FragDaddy op 15-09-2003 19:30 ]

[Avalanchez]

Aangezien het een supermassief zwart gat is, zou dat geluid niet kunnen voortkomen uit Hawkingstraling?

[Confusion]

FragDaddy schreef op 15 September 2003 @ 19:25:
Hoe kun je 'akoestische effecten' meten als de geluidsgolven nooit bij ons aan kunnen komen?

Men neemt dichtheidsvariaties in de gaswolk waar. Ik weet niet precies hoe, maar vermoedelijk doordat die dichtheidsvariaties een patroon veroorzaken in licht dat ons door de wolk heen bereikt. (Denk aan het effect van trillende lucht boven een kaars: dichtheidsvariaties in een gas kunnen onze waarneming van het achterliggende verstoren). http://www.spaceref.com/news/viewpr.html?pid=12503

[Confusion]

Avalanchez schreef op 15 September 2003 @ 20:18:
Aangezien het een supermassief zwart gat is, zou dat geluid niet kunnen voortkomen uit Hawkingstraling?

In principe zend het zwarte gat constant in iedere richting exact dezelfde hoeveelheid Hawkingstraling uit. Het is een vrij fundamenteel verschijnsel, waarvan ik geen manier kan bedenken om die pulserend te krijgen. Bovendien is de hoeveelheid Hawkingstraling relatief klein vergeleken met de enorme hoeveelheden andere straling die geproduceerd wordt door in het zwarte gat vallende massa (geladen deeltjes die in een cirkelbaan rond het zwarte gat terechtkomen zenden (rontgen)straling uit).

Dat het supermassief is, is overigens niet relevant: alle zwarte gaten zenden Hawkingstraling uit. Kleine zelfs relatief meer dan grote.

[Avalanchez]

FragDaddy schreef op 15 september 2003 @ 19:25:
geluiden door de ruimte? geluid kan zich beroerd verplaatsen in het luchtledige

nee, wij horen ze ook niet. kunnen we zelfs niet al moest het vlak naast ons oor gebeuren. we vangen wel met een x-raytelescoop de geluidsgolven in de gaswolk in de cluster meten.

zullen wel radiogolven zijn. radiogolven kunnen toch wel ontsnappen aan een zwart gat?

nee (zie boven) en neen. elektromagnetische straling ontsnapt niet aan een zwart gat.

Hoe kun je 'akoestische effecten' meten als de geluidsgolven nooit bij ons aan kunnen komen?

der bestaan plaatjes van, genomen door de x-ray telescoop, verschoven tot in ons zichtbaar spectrum: http://chandra.harvard.ed...seus/perseus_xray_420.jpg het middelste witte puntje is het zwart gat.

[ Voor 4% gewijzigd door Avalanchez op 15-09-2003 21:43 ]

[Avalanchez]

Confusion schreef op 15 September 2003 @ 21:36:
[...]

In principe zend het zwarte gat constant in iedere richting exact dezelfde hoeveelheid Hawkingstraling uit. Het is een vrij fundamenteel verschijnsel, waarvan ik geen manier kan bedenken om die pulserend te krijgen. Bovendien is de hoeveelheid Hawkingstraling relatief klein vergeleken met de enorme hoeveelheden andere straling die geproduceerd wordt door in het zwarte gat vallende massa (geladen deeltjes die in een cirkelbaan rond het zwarte gat terechtkomen zenden (rontgen)straling uit).

Dat het supermassief is, is overigens niet relevant: alle zwarte gaten zenden Hawkingstraling uit. Kleine zelfs relatief meer dan grote.

idd, ik postte maar zoiets voor ik een meer aanneembare verklaring las.

[Verwijderd]

Ik de ruimte zijn er tog geen atomen of moleculen ofzo(deeltjes die in de lucht zitten) wat geluid heeft dat nodig om zich voort te kunnen bewegen, want dat is zeg maar trillende lucht, en die is er tog niet in de ruimte?

[merlin_33]

M.I.G. schreef op 15 september 2003 @ 13:32:
Jammer....

Volgens me vriendin werd het zo gebracht op de radio dat ging denken aan buitenaards leven oid. Werd verteld dat er 'muziek' was gehoord uit zwart gat. Misschien is het voor de wetenschapper ook als 'muziek' in de oren...

Maar thanks voor uitleg Confusion.

Er is nog hoop voor je, er zijn zoveel sterren en planeten.
Er is momenteel onderzoek gaande om planeten in kaart te brengen die kunnen voldoen aan de aardse vorm van leven. Het is al vrij moeilijk om nieuwe planeten te vinden en er zijne nog geen gevonden die voldoen.
Maar dan nog zijn er extreem veel mogelijkheden. And maybe there is live but not as we no it.

[Verwijderd]

Verwijderd schreef op 15 September 2003 @ 23:25:
Ik de ruimte zijn er tog geen atomen of moleculen ofzo(deeltjes die in de lucht zitten) wat geluid heeft dat nodig om zich voort te kunnen bewegen, want dat is zeg maar trillende lucht, en die is er tog niet in de ruimte?

wat klets jij hier uit je nek , ik ga er niet dieper op in maar ik zou toch maar eens een chemiecursus volgen...

[Eelke Spaak]

Verwijderd schreef op 16 September 2003 @ 20:03:
[...]


wat klets jij hier uit je nek , ik ga er niet dieper op in maar ik zou toch maar eens een chemiecursus volgen...

Het valt behoorlijk mee hoezeer hij uit z'n nek kletst. Geluid is inderdaad een trilling die zich voortplant door een medium. Rondom de geluidsbron is wel een medium aanwezig, maar tussen dat stukje medium en de aarde zit nog een heel groot stuk vacuüm. Daarom kunnen wij het geluid hier op aarde niet horen; we kunnen alleen de trillingen van het medium rondom de bron bekijken.

[Verwijderd]

merlin_33 schreef op 16 september 2003 @ 01:29:
[...]


Er is nog hoop voor je, er zijn zoveel sterren en planeten.
Er is momenteel onderzoek gaande om planeten in kaart te brengen die kunnen voldoen aan de aardse vorm van leven. Het is al vrij moeilijk om nieuwe planeten te vinden en er zijne nog geen gevonden die voldoen.
Maar dan nog zijn er extreem veel mogelijkheden. And maybe there is live but not as we no it.

Ze brengen ze wel in kaart maar ze kunen nog niet echt kijken of er leven mogelik is volgens mij. Ze kunnen nu nog alleen maar bekijken dmv het spectrumlicht uit de atmosfeer of de juiste elementen aanwezig zijn.

[merlin_33]

Verwijderd schreef op 17 september 2003 @ 15:43:
[...]


Ze brengen ze wel in kaart maar ze kunen nog niet echt kijken of er leven mogelik is volgens mij. Ze kunnen nu nog alleen maar bekijken dmv het spectrumlicht uit de atmosfeer of de juiste elementen aanwezig zijn.

Er zijn wel meer manieren waarop aards leven kan worden uitgesloten die waargenomen kunnen worden.
Bijvoorbeeld afstand van een ster (te warm te koud en andere barre omstandigheden) te hoge zwaartekracht , gebrek aan broeikasteffect etc etc.

[Verwijderd]

Vraagje: Hoe kan geluid wel uit een zwart gat ontsnappen en licht nie?
Licht gaat 1.000.000 keer sneller dan geluid.
Of komt dat doordat doordat licht uit fotonen bestaat en geluid uit trillingen?

[Avalanchez]

Verwijderd schreef op 17 September 2003 @ 17:39:
Vraagje: Hoe kan geluid wel uit een zwart gat ontsnappen en licht nie?
Licht gaat 1.000.000 keer sneller dan geluid.
Of komt dat doordat doordat licht uit fotonen bestaat en geluid uit trillingen?

het geluid ontsnapt er ook niet uit, lees het artikeltje

[Verwijderd]

Avalanchez schreef op 17 September 2003 @ 17:41:
[...]

het geluid ontsnapt er ook niet uit, lees het artikeltje

Ik had het artikeltje gelezen, anders reageer ik nie.
Nu ik 't nog een keer (beter) lees zie ik dat het geluid van de holtes, die naast het zwarte gat liggen, komt.
De volgende keer zal ik meteen heel goed lezen.
Excuses.

[Verwijderd]

Er is inderdaad een "geluid" in de ruimte, radiogolven werken op een subatomisch niveau waardoor ze voort te planten zijn door de ruimte.
Wat die onderzoekers dus opvangen uit de ruimte zijn geluiden die we niet kunnen horen, monotone radiogolven...

[Verwijderd]

een zwart gat is 0 materie, een doperwt zou er theoretisch 100.000 miljoen kilo wegen.

[Confusion]

Verwijderd schreef op 18 September 2003 @ 10:17:
Er is inderdaad een "geluid" in de ruimte, radiogolven werken op een subatomisch niveau waardoor ze voort te planten zijn door de ruimte.
Wat die onderzoekers dus opvangen uit de ruimte zijn geluiden die we niet kunnen horen, monotone radiogolven...

Radiogolven zijn een vorm van electromagnetische straling, net als zichtbaar licht, röntgenstraling, etc. Deze onderzoekers nemen daadwerkelijk akoestische golven waar. Overigens werken radiogolven niet op subatomisch niveau: ze planten zich gewoon door het vacuum voort; daar zijn geen atomen of subatomische deeltjes voor nodig.

een zwart gat is 0 materie, een doperwt zou er theoretisch 100.000 miljoen kilo wegen.

Een zwart gat bevat een heleboel materie (anders zou het geen zwaartekracht uitoefenen). Een doperwt die erin valt behoudt dezelfde massa, maar zijn dichtheid wordt groter. Zou je een doperwt buiten het zwarte gat op een weegschaal leggen, dan zou die door de enorme zwaartekracht inderdaad een behoorlijk veel groter getal aanwijzen, maar welk getal dat is, hangt af van de afstand tot het zwarte gat. Waarom je ons dit mede wilde delen is me overigens onduidelijk.

[Freee!!]

FragDaddy schreef op 15 September 2003 @ 19:25:
[...]
zullen wel radiogolven zijn. radiogolven kunnen toch wel ontsnappen aan een zwart gat?

Lees eens verder Radiogolven zijn net als (zichtbaar) licht voorbeelden van electromagnetische straling, voortplantingssnelheid is dus de lichtsnelheid. Als licht niet uit een zwart gat kan ontsnappen (daarom heet het ook een zwart gat), waarom zouden radiogolven dat dan wel kunnen?

[dijkp]

Mr. Liu schreef op 18 September 2003 @ 13:50:
[...]

Lees eens verder Radiogolven zijn net als (zichtbaar) licht voorbeelden van electromagnetische straling, voortplantingssnelheid is dus de lichtsnelheid. Als licht niet uit een zwart gat kan ontsnappen (daarom heet het ook een zwart gat), waarom zouden radiogolven dat dan wel kunnen?

idd

Maar wat FragDaddy bedoeld is waarschijnlijk de Hawkingstraling.
Die straling is wel zichtbaar maar bestaat eigelijk niet.
zie http://www.astrostart.nl/qsverklaart/3.htm

[Verwijderd]

M.I.G. schreef op 15 September 2003 @ 11:35:

Maar verder niet veel. Zou dit betekenen dat we toch niet alleen zijn?

Hoezo?
Geluidsgolven (in dit geval: drukgolven in het geioniseerde gas rond het zwarte gat) kunnen toch ook ontstaan zonder levende wezens? Het geluid vd wind bvb.

[Verwijderd]

Mr. Liu schreef op 18 September 2003 @ 13:50:
[...]
Lees eens verder Radiogolven zijn net als (zichtbaar) licht voorbeelden van electromagnetische straling, voortplantingssnelheid is dus de lichtsnelheid. Als licht niet uit een zwart gat kan ontsnappen (daarom heet het ook een zwart gat), waarom zouden radiogolven dat dan wel kunnen?

het is rontgen straling (= ook E/M straling) die in sterkte varieert vanwege drukgolven in het gas *rond* het zwarte gat; die golven komen dus niet direct uit het zwarte gat zelf. die drukgolven noemen ze hier 'geluidsgolven'.
(het is dus ook niet Hawking straling)

[dijkp]

Verwijderd schreef op 18 September 2003 @ 14:27:
[...]


het is rontgen straling (= ook E/M straling) die in sterkte varieert vanwege drukgolven in het gas *rond* het zwarte gat; die golven komen dus niet direct uit het zwarte gat zelf. die drukgolven noemen ze hier 'geluidsgolven'.
(het is dus ook niet Hawking straling)

Rontgen straling is ook een electromagnetische straling met een ZEER korte golflengte

[notsonewbie]

Mijn vriendin hoorde vorige week vrijdag op de radio dat er geluidsgolven waren ontdek uit een zwart gat. Nu heb ik zitten zoeken en heb iets erbij gevonden: http://www.spaceref.com/calendar/calendar.html?pid=2334
Maar verder niet veel. Zou dit betekenen dat we toch niet alleen zijn?

Dat soort dingen daar knipper ik dan weer niet voor.
M.i. moet je zoiets versimplificeren, dus er is of wel of geen leven buiten de mens in de ruimte zoals wij die 'zien'. 50/50 kans dus.

Dat zwarte gat heeft wellicht de achtergrondruis opgepikt en intern een andere sound meegegeven.
Een zwart gat dat uberhaupt iets van zich afzenden kan is erg apart.
Of gaat voor radiogolven niet op wat voor licht wel geld? Weet ik eigenlijk niet!

edit:
geluid behoeft trouwens 'lucht' om te trillen.
Ging het niet over radiogolven?
/edit

[ Voor 7% gewijzigd door notsonewbie op 18-09-2003 15:52 ]

[dijkp]

notsonewbie schreef op 18 September 2003 @ 15:49:
[...]


Dat soort dingen daar knipper ik dan weer niet voor.
M.i. moet je zoiets versimplificeren, dus er is of wel of geen leven buiten de mens in de ruimte zoals wij die 'zien'. 50/50 kans dus.

Dat zwarte gat heeft wellicht de achtergrondruis opgepikt en intern een andere sound meegegeven.
Een zwart gat dat uberhaupt iets van zich afzenden kan is erg apart.
Of gaat voor radiogolven niet op wat voor licht wel geld? Weet ik eigenlijk niet!

De straling die een zwartgat af geeft komt niet UIT het zwarte gat maar komt van de materie cq gassen die er omheen draaien cq op neerstorten. Uit een zwart gat kan NIETS ontsnappen! Daarom heet het ook een zwart gat. De rand verschijselen zijn wel zichtbaar cq meetbaar.
Bij achtergrond ruis kan ik me alleen maar de gravitatie lens voorstellen. Wat je dan ziet/meet is iets van een object achter het zwarte gat.

[notsonewbie]

M.I.G. schreef op 15 September 2003 @ 11:35: http://science.msfc.nasa....09sep_blackholesounds.htm

Ja daar staat het al een beetje.
Hoewel er geen lucht is, zijn er wel rimpels in de gassen in de buurt.
Maar die kunnen ook op weg zijn naar de aantrekkingskracht van het zwarte gat...
Het artikel verhaalt echter van geluid dat van het gaat weg gaat, en dat laat de foto ook zien.

In de ruimte is geen drager voor geluid.
Anderzijds, dit geluid ligt, wat was het, 57 octaven? lager dan hoorbaar.
Over en met wat hier geld is het daar wellicht weer heel anders gesteld....

Al met al dus heel apart dit.....

[Confusion]

dijkp schreef op 18 September 2003 @ 15:57:
De straling die een zwartgat af geeft komt niet UIT het zwarte gat maar komt van de materie cq gassen die er omheen draaien cq op neerstorten. Uit een zwart gat kan NIETS ontsnappen! Daarom heet het ook een zwart gat. De rand verschijselen zijn wel zichtbaar cq meetbaar.

Nou, de Hawking straling komt effectief wel uit het zwarte gat: het zwarte gat verliest er massa door. Het is echter een verschijnsel dat onstaat door quantummechanische verschijnselen op de rand van het zwarte gat. De eerste zin is waar (de straling die in deze draad van belang is komt inderdaad niet uit het zwarte gat), maar je tweede zin is enigszins te sterk .

[dijkp]

Confusion schreef op 19 September 2003 @ 00:07:
[...]

Nou, de Hawking straling komt effectief wel uit het zwarte gat: het zwarte gat verliest er massa door. Het is echter een verschijnsel dat onstaat door quantummechanische verschijnselen op de rand van het zwarte gat. De eerste zin is waar (de straling die in deze draad van belang is komt inderdaad niet uit het zwarte gat), maar je tweede zin is enigszins te sterk .

Klopt

[Bikkel-Rulez]

cool dus E.T leeft

[Fludizz]

Geluid in de ruimte... mag ik dat vreemd vinden? geluidsgolven hebben materie nodig om voort te planten je bedoelt waarschijnlijk gewoon straling

Maargoed, dat er straling uit een zwart gat kan ontsnappen vind ik vreemd aangezien de ontsnappings snelheid van een zwart gat hoger ligt dan de lichtsnelheid (daarom heet het zwart gat het licht kan er ook niet uit) Wat wel mogelijk is is dat deze straling eventueel uit het zwarte gat komen bij de polen... het is (voor zover ik weet) bekend dat daar materie of straling (een van de twee) in een mooie straal uitkomt... zou best kunnen dat het daarvandaan ontsnapt maar dan is het for all we know gewoon random straling...

edit: nvmd... Confusion heb inderdaad een veel sterker punt...

[ Voor 5% gewijzigd door Fludizz op 19-09-2003 16:02 ]

[Confusion]

Fludizz schreef op 19 September 2003 @ 16:01:
Wat wel mogelijk is is dat deze straling eventueel uit het zwarte gat komen bij de polen... het is (voor zover ik weet) bekend dat daar materie of straling (een van de twee) in een mooie straal uitkomt... zou best kunnen dat het daarvandaan ontsnapt maar dan is het for all we know gewoon random straling...

edit: nvmd... Confusion heb inderdaad een veel sterker punt...

De röntgenstraling die de materie die in een zwart gat valt afgeeft, wordt vaak voornamelijk in twee zeer specifieke, tegenovergestelde, richtingen afgegeven. Hoe deze zogenaamde 'jets' ontstaan kan ik helaas niet uitleggen. Het is te vergelijken met de reden waarom een pulsar slechts in twee specifieke richtingen zijn straling uitzend. De straling van de jets komt dus niet uit het zwarte gat. Hoewel zwarte gaten, pulsars en sterren in principe uniform zijn en er daarom geen polen aan te wijzen zijn, leggen deze jets natuurlijk wel een orientatie vast, dus in die zin zou je over de polen kunnen spreken. Alleen is het niet mogelijk noord en zuidpool te onderscheiden zonder nog een orientatiepunt.