[EL] Fan op 7v, bereken ik het nou goed?

[Big4SMK]

Ik heb een schakeling op mn parallele poort met wat schuifregisters en uiteindelijk een ULN2004, hier zitten darlington array in met commom collectors. Nou wil ik m.b.v. deze schakeling een fan kunnen sturen op 12v, 7v, of uit. Omdat ze een common collector hebben kan ik het grapje van +12v op de + en +5v op de - van de fan niet uitvoeren. De common collector zit namelijk aan de ground. Nu had ik het volgende bedacht:

code:

+12v --- FAN ------------- ULN2004 (emitter 1)
             \-----R1----- ULN2004 (emitter 2)

Hoe groot moet R1 nu zijn? Ik heb even de LED FAQ erop nageslagen maar werkt hetzelfde grapje voor fans?

op mijn Fan staat : DC12v 0.36A.

U-tot = 12v
U-fan = 7v
U-R1 = 5v
I = 0,36A

DUS: R = U/I = 5 / 0,36 = 13,9E, dat wordt dus 15E want die zijn gewoon te koop
hoeveel wordt er verstookt: P = i^2 * R = 0,36^2 * 15 = 1,9w

kmoet dus een weerstandje kopen van 15 ohm met 2W vermogen.

Klopt dit? ik ben maar een electron00b

edit:

datasheet ULN2004 maar even toegevoegd

[ Voor 12% gewijzigd door Big4SMK op 04-08-2003 15:04 ]

[Sine]

Bijna ,

Bij 5 of 7 volt gebruikt je fan minder dan bij 12 V

[real[B]art]

Wat Sine zegt

Wat ik zelf gedaan heb is een L78S75CV transistor spanningsregelaar gepakt: linkerpootje 12VDC in, middelste pootje massa, rechterpootje 7,5VDC uit. Kan 1,5A hebben met een koelplaatje erop, condensatortjes van 100nF over in & massa en uit & massa om oscillatie te voorkomen en klaar.

[ Voor 8% gewijzigd door real[B]art op 05-08-2003 01:33 . Reden: virus.elektro heeft gelijk, ik was net wakker toen ik postte :) ]

[virus.elektro]

real(B)art. dat is geen transistor, wat jij hebt gepakt is een spanningsregelaar waar 7,5 volt uit komt. Hij heeft inderdaad 3 pootjes en ziet er uit als een tor, maar het is een ic.

de berekening is iets anders.
12v/0,36= 33.33333 ohm interne weerstand van de fan
fan moet draaien op 7 volt.
7/33.33333= 0.21 ma
nu de weestand nog 5/0.21= 23.8095 ohm dicht bijzijnde E waarde is 22ohm
22*0.21= 4.62, 5 watt dust

[Der_Rudy]

virus.elektro schreef op 04 August 2003 @ 16:00:
real(B)art. dat is geen transistor, wat jij hebt gepakt is een spanningsregelaar waar 7,5 volt uit komt. Hij heeft inderdaad 3 pootjes en ziet er uit als een tor, maar het is een ic.

de berekening is iets anders.
12v/0,36= 33.33333 ohm interne weerstand van de fan
fan moet draaien op 7 volt.
7/33.33333= 0.21 ma
nu de weestand nog 5/0.21= 23.8095 ohm dicht bijzijnde E waarde is 22ohm
22*0.21= 4.62, 5 watt dust

Ik zou voor de laatste regel P=UxI gebruiken en NIET P=RxI

dus wordt het 7x0,21 = 1,47 Watt

[Big4SMK]

Ik had al zo het gevoel dat er ergens iets niet klopte. Bedankt iig! Kan ik weer verder bouwen.

[Verwijderd]

Der_Rudy schreef op 04 August 2003 @ 16:06:
[...]


Ik zou voor de laatste regel P=UxI gebruiken en NIET P=RxI

dus wordt het 7x0,21 = 1,47 Watt

En ik zou het nog iets anders doen, nl: 0.21 * 0.21 * 22 = 1W
Over de weerstand valt 5V, geen 7V.
2W weerstandje moet kunnen, wordt nog bloedheet, dus 5W is toch beter.

[ Voor 6% gewijzigd door Verwijderd op 04-08-2003 17:18 ]

[virus.elektro]

Verwijderd schreef op 04 August 2003 @ 17:16:
[...]


En ik zou het nog iets anders doen, nl: 0.21 * 0.21 * 22 = 1W
Over de weerstand valt 5V, geen 7V.
2W weerstandje moet kunnen, wordt nog bloedheet, dus 5W is toch beter.

dom van mij wast ik effe vergeten.

[Verwijderd]

Kijk ook eens naar een 7805 voor 5v chip want bij een weerstand disipeerje namelijk aleen maar de endergie in de weerstand, maar dat geeft hier verders nix.

owja P = u*i dus is dit ook r*i^2 want u was immers i*r

suc6

[Big4SMK]

7805 ... kheb even de datasheet doorgenomen maar volgens mij is dit niet echt wat ik zoek. deze zou ik namelijk aan de positieve kant van de fan moeten hangen en dat wil ik juist niet. Ik kan selecteren (met die ULN2004) via welk kanaal de FAN zijn stroom afvoert, de invoer (+) blijft dus constant.
Kijk nog eens naar het schemaatje dat ik gemaakt had in mn openingspost, de emitters van de ULN2004 schakelen ALTIJD naar ground namelijk.

[Sine]

Dan de 7905 dus

[Verwijderd]

Mmm, een 7905 is een negatieve spanningsregelaar, hier is geen negatieve spanning.


Maar waarom nou weer een spanningregelaar? Of de overtollige energie nou door een regelaar of een weerstand wordt verstookt is helemaal niet interessant.

[ Voor 18% gewijzigd door Verwijderd op 05-08-2003 09:21 ]

[Big4SMK]

dat lijkt mij dus ook niet zo interessant, maar gezien Sine erover begint ga ik er vanuit dat ie er een goede reden voor heeft. Ik sta open voor ideeen.

Ik ben zelf namelijk niet zo into de electronica, ik kan er wel mee om gaan maar weet gewoon niet wat de mogelijkheden zijn kwa ICtjes enzo dus ben erg benieuwd naar de verschillende ideeen.

[real[B]art]

Voordeel van een spanningsregelaar is dat je op één schakeling meerdere fans op 7,5V kunt laten draaien, terwijl je bij gebruik van weerstandjes voor elke fan een weerstand nodig hebt.
Enige waar je op moet letten is dat de spanningsregelaar het vermogen aankan van alle fans die je (evt. via schakelaars) aansluit, en dat je het koelplaatje voor de spanningsregelaar GEEN contact laat maken met je behuizing (massa voeding =! massa kast).

[Verwijderd]

Ja. is allemaal hardstikke leuk, maar in deze schakeling kun je nergens een spanningsregelaar kwijt, een weerstand daarentegen wel.

[real[B]art]

Idd, dan zou je deze schakeling anders moeten bouwen wil je gebruik maken van een spanningsregelaar. Wat ik duidelijk wilde maken was dat ik dat persoonlijk een mooiere oplossing vindt.

[Big4SMK]

Dan begrijp ik je punt. Ik zal het iig onthouden voor verdere projecten dat er zoiets bestaat alleen hier zal ik het niet gaan gebruiken.

Wat je trouwens in je 1 na laatste post zegt: "massa voeding =! massa kast"

Is dat zo? waar de zwarte draden van je molex uitkomen in je voeding zit toch ook gewoon een draadje naar de buitenkant van de voeding?

Is het heel fout om mn kast als negatieve pool te gebruiken? ik heb nu bijvoorbeeld de 12v van een fanaansluiting naar een weerstandje geleid, dan naar een LED en de LED gewoon aan mn kast gesoldeerd. Het werkt perfect!

[Verwijderd]

das wel vet gewoon alles aan je kast solderen.
Maar heb je dan geen last van "mysteriës reboots" ?

[Verwijderd]

Dat het werkt wil nog niet zeggen dat het netjes is.

Kort door de bocht vertrouwen op je behuizing is niet zoals het hoort. Tenslotte hoeft er maar een kleine onderbreking te zijn en je kan hele rare situaties krijgen. Houd de behuizing gewoon aan als aarde. En houdt de plus (+) en min (-) gewoon via kabels zoals het hoort.

[ Voor 74% gewijzigd door Verwijderd op 05-08-2003 23:54 ]

[Big4SMK]

mysterious reboots doe ik niet aan, het zijn ook maar 2 ledjes.

@euss: wat heb ik nou aan jouw reply? is het niet netjes? waarom niet? Kan het kwaad? waar zijn je argumenten?

[Verwijderd]

Waarom neem je niet 2 optocouplers achter je IC.

een voor de ventilator naar de massa (12V),
en een voor de ventilator naar 5 volt(7V).

(wel oppassen voor sluiting als je ze allebij aanstuurt)

[ Voor 37% gewijzigd door Verwijderd op 06-08-2003 00:16 ]

[Sine]

Verwijderd schreef op 04 augustus 2003 @ 23:51:
Mmm, een 7905 is een negatieve spanningsregelaar, hier is geen negatieve spanning.


Maar waarom nou weer een spanningregelaar? Of de overtollige energie nou door een regelaar of een weerstand wordt verstookt is helemaal niet interessant.

Haha !

Onder het motto fun met spannings regelaars presenteren wij

code:

      +12                  ______ 
 -----------+------------ |+     |
            |2            | FAN  | 
      1 --------- 3       |      |
     ---| 7905  |--|<|-+- |______| 
     |  ---------      |   
     |                 |
     |                 |   
.....|.................|.........
     |                 |
      \|                \|
     ,/|  in Uln2003   ,/|
     |                 |
 -----------------------
      GND

1 = In 2 = GND 3 = UIT

wat doet een 7905 ? de spanning op pen 3 -5 V houden tov pen 2, op pen 3 staat dus 5V minder dan pen 2 en dat is dus 7V

[ Voor 5% gewijzigd door Sine op 06-08-2003 00:51 ]

[Big4SMK]

hmm, jij maakt ook wel een interessant schema maar weet je zeker dat het werkt? volgens mij als op pen 3 +7v staat staat er over de fan maar 5v. En wat gebeurd er precies als ik de linkse tor niet in verzadiging breng? loopt er dan gewoon helemaal geen stroom door de 7905?

Is een 9905 overigens niet veel duurder dan zo'n weerstandje? De werking blijft namelijk hetzelfde en waarom zou ik dan iets duurders in mn schakeling opnemen?

1 puntje kan ik zelf al bedenken: het maakt hier niet meer uit wat voor een fan ik er op aansluit, welke interne weerstand dan ook: hij doet het hier of op 7 of op 12 v

[Sine]

Big4SMK schreef op 06 August 2003 @ 01:49:
hmm, jij maakt ook wel een interessant schema maar weet je zeker dat het werkt? volgens mij als op pen 3 +7v staat staat er over de fan maar 5v. En wat gebeurd er precies als ik de linkse tor niet in verzadiging breng? loopt er dan gewoon helemaal geen stroom door de 7905?

Is een 9905 overigens niet veel duurder dan zo'n weerstandje? De werking blijft namelijk hetzelfde en waarom zou ik dan iets duurders in mn schakeling opnemen?

1 puntje kan ik zelf al bedenken: het maakt hier niet meer uit wat voor een fan ik er op aansluit, welke interne weerstand dan ook: hij doet het hier of op 7 of op 12 v

Je hebt nu idd 7V tussen uitgang en massa

als je 7V over je fan wilt hebben genbruik je een 7908 dan heb je 7,3 V over je fan staan

als je de linker tor niet aanstuurt gebeurt daar helemaal nix mee, dus als je geen "uit" stand nodig hebt kun je die kant direct aan massa knopen en kun je met de rechter tor swichen tussen 7 en 12 V

[Big4SMK]

ach, 7,3 is ook best, het gaat er gewoon om dat ik via mn PC kan kiezen tussen stil (uit) - geruisloos (? v) - herrie (12v)

die 7v is natuurlijk geboren uit de +12v & +5v aansluiting in PCs. het moet er gewoon een beetje in de buurt zitten.

Nu vraag ik me alleen nog af wat zo een grapje kost t.o.v. een weerstand.

[Verwijderd]

Sine schreef op 06 augustus 2003 @ 00:46:
[...]


Haha !

Onder het motto fun met spannings regelaars presenteren wij

code:

      +12                  ______ 
 -----------+------------ |+     |
            |2            | FAN  | 
      1 --------- 3       |      |
     ---| 7905  |--|<|-+- |______| 
     |  ---------      |   
     |                 |
     |                 |   
.....|.................|.........
     |                 |
      \|                \|
     ,/|  in Uln2003   ,/|
     |                 |
 -----------------------
      GND

1 = In 2 = GND 3 = UIT

wat doet een 7905 ? de spanning op pen 3 -5 V houden tov pen 2, op pen 3 staat dus 5V minder dan pen 2 en dat is dus 7V

Je hebt gelijk, dat werkt..

Maaaar......
In de ULN2004 zitten alle collectoren met elkaar verbonden, dus het is hier niet toepasbaar.

[ Voor 15% gewijzigd door Verwijderd op 06-08-2003 11:08 ]

[Sine]

Verwijderd schreef op 06 August 2003 @ 10:56:
[...]


Je hebt gelijk, dat werkt..

Maaaar......
In de ULN2004 zitten alle collectoren met elkaar verbonden, dus het is hier niet toepasbaar.

ben ik nou gek of lees ik de datasheet niet goed ?

zijn toch gewoon open collector uitgangen ?? Dus alle emitters zitten bij elkaar aan massa





Leuk chippie btw ... Als iemand nog eens zo'n ding tegenkomt die 200 + volt kan schakelen hoor ik dat graag

[ Voor 18% gewijzigd door Sine op 07-08-2003 01:27 ]

[Verwijderd]

Je hebt alweer gelijjk, ik lees de datasheet niet goed..

[Verwijderd]

code:

       12V
        |
      [FAN]
        |
      +-------+
      |       |
  A_|/    B_|/
    |\      |\
      |       |
      5V      0V

A B status
0 0 uit
0 1 12 volt
1 0 7 volt
1 1 NIET DOEN! (kortsluitng)

[ Voor 24% gewijzigd door Verwijderd op 07-08-2003 01:33 ]

[Verwijderd]

Kortsluiting? Beide emitters liggen aan gnd...

En hier ook.

[ Voor 48% gewijzigd door Verwijderd op 07-08-2003 01:46 ]

[Verwijderd]

[quote
Nu vraag ik me alleen nog af wat zo een grapje kost t.o.v. een weerstand.[/quote]
of 1 powerzenertje van 5.1 Volt
of 7x 1N4001 in serie

[Verwijderd]

Spanningsregelaars zijn niet duur, hangt er ook af van waar je ze koopt.
Iets van 3 à 4 x zo duur als een 1.4W zener of een vermogensweerstandje.

[Big4SMK]

offtopic: Pfff, had een HDD crash (eentje van mn RAID 0 array) maar ik ben weer terug!

Als ik het zo zie zijn er wel wat verschillende mogelijkheden maar ik denk dat ik toch idd de 7905 pak omdat dat een oplossing geeft die voor verschillende fans ook werkt en dat is natuurlijk wel handig voor als ik nog es van fan wissel ofzo

(@roadrunner, jouw oplossing is niet aan de orde omdat ik met een ULN2004 werk met common emitter (en alle emitters zitten aan de ground) echter breng je me wel op een
idee:
Ik ben van alles aan het schakelen, als ik nou es 1 van die ULN2004s met alle emitters aan de 5v hang, dan kan ik daarop 1 van de 'ground' draden van de fan aansluiten, hoef ik geen weerstand/zener/voltageregelaar meer op te nemen.

code:

 +12    ______ 
 ----- |+     |
       | FAN  | 
       |      |
       |______| 
          |
     +----+-----------------+   
     |                      |
     |                      |   
     |                      |
...................  ....................
.    |            .  .      |           .
.     \|          .  .      \|  andere  .
.    ,/|  Uln2004 .  .     ,/|  Uln2004 .
.    |            .  .     |            .
.    |            .  .     |            .
...................  ....................
     |                     |
    GND                   +5v

[Verwijderd]

En hoe wilde je tor 2 in geleiding brengen?

Nog even afgezien van het feit dat ie verkeerd om gepoold is als tor 1 in geleiding is.

[Big4SMK]

uhm, als ik de uitgang van mn IC4094 op mn ULN2004 aansluit zou ik met een logische 1 (5v?) de darlington switch in in de ULN2004 aan kunnen sturen. Nou wil ik alleen ipv de common emitters aan de ground ze aan de +5v binden of is dat onmogelijk omdat de torren die in de ULN2004 zitten dan niet in geleiding gaan?
(als ik morgen fff tijd heb zal ik het voor de grap es proberen, heb namelijk toch nog die ULN2004 & IC4094 hier liggen.

[Sine]

Big4SMK schreef op 09 August 2003 @ 01:02:
uhm, als ik de uitgang van mn IC4094 op mn ULN2004 aansluit zou ik met een logische 1 (5v?) de darlington switch in in de ULN2004 aan kunnen sturen. Nou wil ik alleen ipv de common emitters aan de ground ze aan de +5v binden of is dat onmogelijk omdat de torren die in de ULN2004 zitten dan niet in geleiding gaan?
(als ik morgen fff tijd heb zal ik het voor de grap es proberen, heb namelijk toch nog die ULN2004 & IC4094 hier liggen.

de torren die met de emitter aan +5 V liggen ga je daarmee niet in geleiding sturen nee, wat je legt +5V aan de basis EN aan de emitter en de basis spanning moet minimaal 0.7V hoger zijn

Plus dat je kortsluiting maakt als je de aan massa liggende 2004 openstuurt
er gaat namelijk een stroom door de vrijloop diode van de aan +5V liggende 2004 lopen.

[ Voor 11% gewijzigd door Sine op 09-08-2003 03:27 ]

[WEBsel]

Gewoon een zenerdiode in de minleiding van één van je darlingtons opnemen. Neem er een van bijv. 5,1V, 600mA en er komt netto 12-5,1=6,9V over de fan te staan. Geen probleem voor de aansturing van de darlington. Voilá.

[Verwijderd]

Wel een probleem voor de aansturing van de darlington, nl hetzelfde probleem als de emitter direct aan 5V leggen, de emitter ligt met een 5.1V zener net zo goed aan 5V.
Je krijgt de tor niet in geleiding.
Dan moet je hem in de collectorleiding zetten, maar dan zijn we weer terug bij af.

Darligton gaat btw pas in geleiding bij ca 6,2V door de 2 basis-emitterovergangen.

[ Voor 13% gewijzigd door Verwijderd op 09-08-2003 09:25 ]

[Big4SMK]

Volgens mij kan ik wel ophouden met zelf ideeen aandragen. Er klopt altijd wel ergens niet volgens exter of Sine dus als er wel een handige/goede/whatever oplossing was geweest had 1 van jullie dat vast ook wel gemeld.
Ik ga maar over op de spanningsregelaars denk ik, lijkt me de makkelijkste optie.
Sine, exter, maar ook zeker de rest: BEDANKT!