Ik heb laatst een betoog geschreven over Irak voor 'de Tok'. Dit is het verenigingsblaadje van de studievereniging voor WWTS (= Wijsbegeerte van Wetenschap, Technologie & Samenleving) te Enschede.
Ik denk dat dit verhaal ook heel interessant voor W&L is, en heb het daarom hieronder integraal (op de ondertekening met mijn naam na) neergezet. De inleiding is voor W&L misschien niet helemaal toepasselijk omdat jullie geen WWTSers zijn, maar een W&Ler is natuurlijk niet heel veel anders. Ook zij is een halve filosoof
Veel plezier met lezen, ik ben benieuwd naar het commentaar.
De ondraaglijke lichtheid van de Europese vredespolitiek.
Uit onderzoek blijkt dat het grootste deel van de Nederlanse bevolking tegen een oorlog in Irak is. Voor een door de veiligheidsraad gesteunde actie is nog wel draagvlak te vinden, maar voor een slechts door een 'coalition of the willing' gesteunde oorlog loopt de Nederlander niet warm. Hoewel mij geen onderzoeken hiernaar bekend zijn, durf ik zonder meer te stellen dat onder studenten het percentage tegenstanders nog veel hoger ligt. Als je bedenkt dat relatief veel studenten links stemmen, is dat een logische aanname. Onder de WWTS'ers mogen wij dan ook veel tegenstanderse van een militair ingrijpen in Irak verwachten.
Nu mogen wij aan een filosofiestudent zonder meer hogere eisen stellen dan aan de gemiddelde Nederlander. Om te beginnen de eis dat hij of zij slechts zijn mening zal uiten over deze kwestie als hij of zij zich er voldoende in verdiept heeft. 'Wovon man nicht sprechen kann, darüber muß man schweigen', om maar een filosofisch verantwoorde uitspraak te gebruiken. Aangezien de meeste studenten geen problemen schijnen te hebben met het geven van een uitgesproken mening, mogen wij dus zonder meer kennis van zaken verwachten.
Van een filosofiestudent mogen wij ook verwachten dat deze zich niet laat leiden door emoties, maar een grondige analyse maakt. Dat deze niet alleen naar de korte termijn kijkt, maar ook rekening houdt met lange termijn effecten.
De korte termijn effecten van een oorlog in Irak zijn overduidelijk nadelig. Het aantal burgerslachtoffers wat zal vallen is moeilijk te schatten, maar een aantal van minimaal enkele duizenden valt toch zeker te verwachten. En deze schattig kan gemakkelijk oplopen tot tienduizenden als wordt uitgegaan van een langer durende oorlog. Daarbij zijn militairen ook mensen, weliswaar geen burgerslachtoffers maar zeker wel slachtoffers. Verder kan het aantal slachtoffers enorm oplopen als Saddam massavernietigingswapens zou inzetten tegen zijn eigen bevolking - en daar is hij gek genoeg voor. Ook de milieuschade van een oorlog kan zeer groot zijn, zeker als Irak haar olievelden in de brand zet, zoals ze in '91 in Koeweit heeft gedaan.
Een ander effect is dat het anti-Amerikanisme in de Arabische wereld, ja zelfs overal ter wereld, zal toenemen. Dit betekent zeer waarschijnlijk meer terrorisme, meer aanslagen, en een onveiliger wereld. De dictaturen in het Midden-Oosten die de VS goed gezind zijn zullen meer moeite krijgen met het onder de duim houden van hun bevolking, en misschien zelfs vallen.
Maar dit zijn zoals gezegd korte termijn effecten. Op de lange termijn ziet het plaatje er radicaal anders uit. Op de lange termijn zien wij een bevolking in Irak die vrij is. Vrij om te leven, vrij om te denken. Een bevolking die niet meer onder terreur leeft. Is niet dit alleen al die duizenden slachtoffers waard? Was niet de vrijheid van Europa het leven van die miljoenen soldaten waard in '40 - '45? Was niet de vrijheid van de Afro-Amerikanen de Amerikaanse burgeroorlog waard? Was niet de vrijheid van onze voorouders de 80 jarige oorlog waard?
Maar dit is niet het enige. Nadat Irak een democratisch en welvarend land geworden is, zal in dit land geen plaats meer zijn voor fundamentalisme. Fundamentalisme komt ten diepste voort uit angst en afgunst. Angst voor veranderingen die het wereldbeeld aantasten, en afgunst jegens de ongelovigen die ondanks hun zonden toch de macht hebben in de wereld. In een democratisch land wat de westerse moderniteit heeft aanvaard, zal het fundamentalisme uitsterven. Dit duurt lang, een of meerdere generaties, maar het gebeurt. De westerse vrijheden zullen een nieuwe generatie geen angst meer inboezemen, omdat deze generatie niet anders gewend zal zijn. Natuurlijk zullen er ook in een nieuwe generatie diep gelovige moslims zijn, maar voor hen is geen reden meer zich te verzetten tegen de westerse moderniteit - zij zal als normaal worden gezien en geaccepteerd.
Dit effect zal zich verspreiden over de rest van de Arabische wereld. Het is een enorme stimulering voor progressieve bewegingen in andere landen. Irak zal een voorbeeld worden voor de Arabische wereld, een voorbeeld dat op den duur navolging zal krijgen, zeker als de rest van de wereld hier actief aan meehelpt. Op deze manier kan het Midden-Oosten langzaam worden omgevormd, met een betere wereld als gevolg.
Vooruitgang laat zich nooit stoppen. Grote groepen in de Arabische wereld verzetten zich met hand en tand tegen deze vooruitgang - wij noemen dit fundamentalisme. Uiteindelijk is dit echter een verloren strijd, op de lange duur kan vooruitgang alleen maar gebeuren en nooit tegengehouden worden. Dit proces kan echter eeuwen duren. En wat wij hier in het Westen ook doen, tot die tijd zullen wij opgescheept zitten met het bij fundamentalisme horende terrorisme. En lijden de Arabische burgers niet te vergeten onder het juk van vaak verschrikkelijke dictaturen en regimes.
We kunnen eeuwen gaan wachten totdat de Arabische wereld zichzelf heeft omgevormd, of we kunnen het heft in eigen handen nemen, en ingrijpen in deze wereld. Irak is de ideale plek om deze ingreep te beginnen. Het land wordt geleid door een compleet waanzinnig regime, dat met drie geheime diensten de bevolking in elk facet van het leven controleert, en niet aarzelt om met gifgassen deze bevolking aan te vallen. Irak lijkt in heel veel opzichten op de door Stalin geleide Sovjet-Unie, alleen is er geen Siberië - voor tegenstanders is er slechts de martelkelders of de dood. Toch heeft Irak een relatief hoog opgeleide bevolking, die voordat Irak door Saddam Hoessein werd overgenomen redelijk welvarend was. Dit geeft Irak, samen met haar grote oliereserves, het vermogen zich razendsnel te herstellen als Saddam weg is. En er zal geen tegenstand zijn vanuit de bevolking - als ze de VS niet openlijk als bevrijders zullen binnenhalen zullen ze toch binnenshuis opgelucht ademhalen. Irak is hiermee de ideale springplank. Een springplank naar een betere wereld.
Absolute voorwaarde voor dit alles is dan wel dat er in Irak een democratische, vrije, staat komt. Hoessein's dictatuur mag niet vervangen worden door een andere. De VS hebben geen hele goede reputatie wat dit betreft. Maar het heeft er alle schijn van dat de Amerikanen geleerd hebben van het verleden, en ditmaal in de gaten hebben dat ze niet alleen Saddam Hoessein moeten verwijderen, maar ook democratie moeten brengen. Doen ze dit niet, dan verandert er niets wezenlijks in het Midden-Oosten, en blijven alleen de korte termijn effecten over. Effecten die bijna zonder uitzondering negatief zijn.
Het omvormen van Irak tot een democratische staat vereist meer dan alleen een oorlog. Het vereist een langdurige militaire aanwezigheid, die staatsgrepen voorkomt. Het vereist een Marshall-plan, dat zorgt voor spoedig economisch herstel. Want economisch herstel is de beste manier om de bevolking warm te krijgen voor een democratische staat.
Zoals gezegd heeft het er alle schijn van dat de VS van plan zijn deze noodzakelijke maatregelen te nemen. Maar tot in hoeverre zullen ze dit zijn? Misschien niet tegen elke prijs, misschien niet als hun belangrijkste bondgenoot, Europa, dwars blijft liggen. Met Europese steun kan zeker gezorgd worden voor een democratisch Irak - zorgt de VS er niet voor, dan doet de EU dit - maar zonder Europese steun is dit moeilijker. Het Europese verzet tegen een oorlog in Irak is daarom gevaarlijker dan het lijkt. Het verscheurt niet alleen de VN, de NAVO en de EU, het dreigt ook de positieve lange termijn effecten van een oorlog te vernietigen.
De Europese vredespolitiek is van een ondraaglijke lichtheid. Zij is in grote mate emotioneel, gebaseerd op de gedachte dat oorlog iets verschrikkelijks is, en dat zomaar een oorlog voeren tegen de internationale rechtsorde is. Een autonoom land mag niet zomaar worden aangevallen. Maar wie is er autonoom in Irak? Zeker niet de bevolking, die hebben weinig te vertellen over hun eigen leven. En wat is die internationale rechtsorde? Is dit de rechtsorde waarin dictaturen even belangrijk zijn als democratieën, en evenveel aanzien genieten? Is dit de rechtsorde waarin Libië de mensenrechten commissie leidt, waarin Iran en Irak de ontwapeningscommissie voorzitten, en waarin een dictatuur als China elk besluit mag vetoën? De VN zijn een instrument uit de koude oorlog, gericht op de handhaving van een status quo die niet meer bestaat. Natuurlijk kan een orgaan als de VN veel goeds doen, en zijn internationale regels belangrijk. Maar niet tot elke prijs - niet ten koste van een betere wereld.
Oorlog is een verschrikkelijk iets. Maar het is niet het verschrikkelijkste wat er is. Een bevolking die denkt dat niets een oorlog waard is, is vele malen erger. De vrijheid van miljoenen mensen in het Arabische deel van deze planeet, is die geen oorlog waard? De vrijheid en veiligheid van al die miljarden mensen die nog geboren zullen worden, zijn die geen oorlog waard? Zijn wij het niet aan onze kinderen verplicht de verschrikkingen van een oorlog te doorstaan, en een betere wereld te creëren?
Dit is het filosofische waarom van een oorlog. Een redenering die staat boven het welhaast banale gesteggel over of Saddam nu die massavernietigingswapens heeft, en of de inspecteurs nu meer tijd moeten krijgen of niet. Details zijn dit, details van een ondraaglijke lichtheid die geen recht doen aan de werkelijke argumenten voor een oorlog. Ik hoop van harte dat deze argumenten door de aankomend filosofen die dit betoog lezen, studenten die niet zullen oordelen zonder kennis van zaken en die oog zullen hebben voor de lange termijn, gewaardeerd en overdacht zullen worden.
Ik denk dat dit verhaal ook heel interessant voor W&L is, en heb het daarom hieronder integraal (op de ondertekening met mijn naam na) neergezet. De inleiding is voor W&L misschien niet helemaal toepasselijk omdat jullie geen WWTSers zijn, maar een W&Ler is natuurlijk niet heel veel anders. Ook zij is een halve filosoof
Veel plezier met lezen, ik ben benieuwd naar het commentaar.
De ondraaglijke lichtheid van de Europese vredespolitiek.
Uit onderzoek blijkt dat het grootste deel van de Nederlanse bevolking tegen een oorlog in Irak is. Voor een door de veiligheidsraad gesteunde actie is nog wel draagvlak te vinden, maar voor een slechts door een 'coalition of the willing' gesteunde oorlog loopt de Nederlander niet warm. Hoewel mij geen onderzoeken hiernaar bekend zijn, durf ik zonder meer te stellen dat onder studenten het percentage tegenstanders nog veel hoger ligt. Als je bedenkt dat relatief veel studenten links stemmen, is dat een logische aanname. Onder de WWTS'ers mogen wij dan ook veel tegenstanderse van een militair ingrijpen in Irak verwachten.
Nu mogen wij aan een filosofiestudent zonder meer hogere eisen stellen dan aan de gemiddelde Nederlander. Om te beginnen de eis dat hij of zij slechts zijn mening zal uiten over deze kwestie als hij of zij zich er voldoende in verdiept heeft. 'Wovon man nicht sprechen kann, darüber muß man schweigen', om maar een filosofisch verantwoorde uitspraak te gebruiken. Aangezien de meeste studenten geen problemen schijnen te hebben met het geven van een uitgesproken mening, mogen wij dus zonder meer kennis van zaken verwachten.
Van een filosofiestudent mogen wij ook verwachten dat deze zich niet laat leiden door emoties, maar een grondige analyse maakt. Dat deze niet alleen naar de korte termijn kijkt, maar ook rekening houdt met lange termijn effecten.
De korte termijn effecten van een oorlog in Irak zijn overduidelijk nadelig. Het aantal burgerslachtoffers wat zal vallen is moeilijk te schatten, maar een aantal van minimaal enkele duizenden valt toch zeker te verwachten. En deze schattig kan gemakkelijk oplopen tot tienduizenden als wordt uitgegaan van een langer durende oorlog. Daarbij zijn militairen ook mensen, weliswaar geen burgerslachtoffers maar zeker wel slachtoffers. Verder kan het aantal slachtoffers enorm oplopen als Saddam massavernietigingswapens zou inzetten tegen zijn eigen bevolking - en daar is hij gek genoeg voor. Ook de milieuschade van een oorlog kan zeer groot zijn, zeker als Irak haar olievelden in de brand zet, zoals ze in '91 in Koeweit heeft gedaan.
Een ander effect is dat het anti-Amerikanisme in de Arabische wereld, ja zelfs overal ter wereld, zal toenemen. Dit betekent zeer waarschijnlijk meer terrorisme, meer aanslagen, en een onveiliger wereld. De dictaturen in het Midden-Oosten die de VS goed gezind zijn zullen meer moeite krijgen met het onder de duim houden van hun bevolking, en misschien zelfs vallen.
Maar dit zijn zoals gezegd korte termijn effecten. Op de lange termijn ziet het plaatje er radicaal anders uit. Op de lange termijn zien wij een bevolking in Irak die vrij is. Vrij om te leven, vrij om te denken. Een bevolking die niet meer onder terreur leeft. Is niet dit alleen al die duizenden slachtoffers waard? Was niet de vrijheid van Europa het leven van die miljoenen soldaten waard in '40 - '45? Was niet de vrijheid van de Afro-Amerikanen de Amerikaanse burgeroorlog waard? Was niet de vrijheid van onze voorouders de 80 jarige oorlog waard?
Maar dit is niet het enige. Nadat Irak een democratisch en welvarend land geworden is, zal in dit land geen plaats meer zijn voor fundamentalisme. Fundamentalisme komt ten diepste voort uit angst en afgunst. Angst voor veranderingen die het wereldbeeld aantasten, en afgunst jegens de ongelovigen die ondanks hun zonden toch de macht hebben in de wereld. In een democratisch land wat de westerse moderniteit heeft aanvaard, zal het fundamentalisme uitsterven. Dit duurt lang, een of meerdere generaties, maar het gebeurt. De westerse vrijheden zullen een nieuwe generatie geen angst meer inboezemen, omdat deze generatie niet anders gewend zal zijn. Natuurlijk zullen er ook in een nieuwe generatie diep gelovige moslims zijn, maar voor hen is geen reden meer zich te verzetten tegen de westerse moderniteit - zij zal als normaal worden gezien en geaccepteerd.
Dit effect zal zich verspreiden over de rest van de Arabische wereld. Het is een enorme stimulering voor progressieve bewegingen in andere landen. Irak zal een voorbeeld worden voor de Arabische wereld, een voorbeeld dat op den duur navolging zal krijgen, zeker als de rest van de wereld hier actief aan meehelpt. Op deze manier kan het Midden-Oosten langzaam worden omgevormd, met een betere wereld als gevolg.
Vooruitgang laat zich nooit stoppen. Grote groepen in de Arabische wereld verzetten zich met hand en tand tegen deze vooruitgang - wij noemen dit fundamentalisme. Uiteindelijk is dit echter een verloren strijd, op de lange duur kan vooruitgang alleen maar gebeuren en nooit tegengehouden worden. Dit proces kan echter eeuwen duren. En wat wij hier in het Westen ook doen, tot die tijd zullen wij opgescheept zitten met het bij fundamentalisme horende terrorisme. En lijden de Arabische burgers niet te vergeten onder het juk van vaak verschrikkelijke dictaturen en regimes.
We kunnen eeuwen gaan wachten totdat de Arabische wereld zichzelf heeft omgevormd, of we kunnen het heft in eigen handen nemen, en ingrijpen in deze wereld. Irak is de ideale plek om deze ingreep te beginnen. Het land wordt geleid door een compleet waanzinnig regime, dat met drie geheime diensten de bevolking in elk facet van het leven controleert, en niet aarzelt om met gifgassen deze bevolking aan te vallen. Irak lijkt in heel veel opzichten op de door Stalin geleide Sovjet-Unie, alleen is er geen Siberië - voor tegenstanders is er slechts de martelkelders of de dood. Toch heeft Irak een relatief hoog opgeleide bevolking, die voordat Irak door Saddam Hoessein werd overgenomen redelijk welvarend was. Dit geeft Irak, samen met haar grote oliereserves, het vermogen zich razendsnel te herstellen als Saddam weg is. En er zal geen tegenstand zijn vanuit de bevolking - als ze de VS niet openlijk als bevrijders zullen binnenhalen zullen ze toch binnenshuis opgelucht ademhalen. Irak is hiermee de ideale springplank. Een springplank naar een betere wereld.
Absolute voorwaarde voor dit alles is dan wel dat er in Irak een democratische, vrije, staat komt. Hoessein's dictatuur mag niet vervangen worden door een andere. De VS hebben geen hele goede reputatie wat dit betreft. Maar het heeft er alle schijn van dat de Amerikanen geleerd hebben van het verleden, en ditmaal in de gaten hebben dat ze niet alleen Saddam Hoessein moeten verwijderen, maar ook democratie moeten brengen. Doen ze dit niet, dan verandert er niets wezenlijks in het Midden-Oosten, en blijven alleen de korte termijn effecten over. Effecten die bijna zonder uitzondering negatief zijn.
Het omvormen van Irak tot een democratische staat vereist meer dan alleen een oorlog. Het vereist een langdurige militaire aanwezigheid, die staatsgrepen voorkomt. Het vereist een Marshall-plan, dat zorgt voor spoedig economisch herstel. Want economisch herstel is de beste manier om de bevolking warm te krijgen voor een democratische staat.
Zoals gezegd heeft het er alle schijn van dat de VS van plan zijn deze noodzakelijke maatregelen te nemen. Maar tot in hoeverre zullen ze dit zijn? Misschien niet tegen elke prijs, misschien niet als hun belangrijkste bondgenoot, Europa, dwars blijft liggen. Met Europese steun kan zeker gezorgd worden voor een democratisch Irak - zorgt de VS er niet voor, dan doet de EU dit - maar zonder Europese steun is dit moeilijker. Het Europese verzet tegen een oorlog in Irak is daarom gevaarlijker dan het lijkt. Het verscheurt niet alleen de VN, de NAVO en de EU, het dreigt ook de positieve lange termijn effecten van een oorlog te vernietigen.
De Europese vredespolitiek is van een ondraaglijke lichtheid. Zij is in grote mate emotioneel, gebaseerd op de gedachte dat oorlog iets verschrikkelijks is, en dat zomaar een oorlog voeren tegen de internationale rechtsorde is. Een autonoom land mag niet zomaar worden aangevallen. Maar wie is er autonoom in Irak? Zeker niet de bevolking, die hebben weinig te vertellen over hun eigen leven. En wat is die internationale rechtsorde? Is dit de rechtsorde waarin dictaturen even belangrijk zijn als democratieën, en evenveel aanzien genieten? Is dit de rechtsorde waarin Libië de mensenrechten commissie leidt, waarin Iran en Irak de ontwapeningscommissie voorzitten, en waarin een dictatuur als China elk besluit mag vetoën? De VN zijn een instrument uit de koude oorlog, gericht op de handhaving van een status quo die niet meer bestaat. Natuurlijk kan een orgaan als de VN veel goeds doen, en zijn internationale regels belangrijk. Maar niet tot elke prijs - niet ten koste van een betere wereld.
Oorlog is een verschrikkelijk iets. Maar het is niet het verschrikkelijkste wat er is. Een bevolking die denkt dat niets een oorlog waard is, is vele malen erger. De vrijheid van miljoenen mensen in het Arabische deel van deze planeet, is die geen oorlog waard? De vrijheid en veiligheid van al die miljarden mensen die nog geboren zullen worden, zijn die geen oorlog waard? Zijn wij het niet aan onze kinderen verplicht de verschrikkingen van een oorlog te doorstaan, en een betere wereld te creëren?
Dit is het filosofische waarom van een oorlog. Een redenering die staat boven het welhaast banale gesteggel over of Saddam nu die massavernietigingswapens heeft, en of de inspecteurs nu meer tijd moeten krijgen of niet. Details zijn dit, details van een ondraaglijke lichtheid die geen recht doen aan de werkelijke argumenten voor een oorlog. Ik hoop van harte dat deze argumenten door de aankomend filosofen die dit betoog lezen, studenten die niet zullen oordelen zonder kennis van zaken en die oog zullen hebben voor de lange termijn, gewaardeerd en overdacht zullen worden.
Build a man a fire, and he'll be warm for a day. Set a man on fire, and he'll be warm for the rest of his life - Terry Pratchett
/u/36643/crop58b98396dd2d6.png?f=community)
) over de gevolgen van de oolog. Denk je nou echt dat Amerika (zeker olv. Bush) een oprechte democratie gaat stichten in Irak? Not! Hier zijn al genoeg voorbeelden van...:strip_icc():strip_exif()/u/25814/camus_small.jpg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/10190/debian2.jpg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/69235/arny.jpg?f=community)
/u/1176/crop635f8931b2b68_cropped.png?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/6511/icoon%2520t.net.jpg?f=community)
. Daarnaast is het zo dat Irak niet Afghanistan is, maar drie grote elkaar bestrijdende volken (eigenlijk drie landen) omvat. Wie kan ons garanderen dat er vrijheid voor iedereen zal zijn, en hoe wil je die partijen én uit elkaar houden, én bij elkaar brengen in harmonie en in een democratische vrijheid? Misschien over 10-20 jaar, maar dan is Saddam allang niet meer, en dat is zo ver weg dat niemand dat scenario kan beloven.
? :strip_icc():strip_exif()/u/2032/rorty2.jpg?f=community)
/u/12476/DSC_1041.png?f=community)
