Hoe werkt een handenwarmer?

[Pelle]

Gister was ik even bij m'n ouders, en die hadden een handenwarmer liggen: een of ander klein plastic zakje met een doorzichtige vloeistof en een stukje metaal erin. Bij het indrukken van dat stukje metaal (doorklikken), verandert de vloeistof langzamer maar zeker in een harde, warme, gekristaliseerde substantie. Blijkbaar heeft de klik die je maakt met dat stukje metaal een kettingreactie in gang gezet, die voor de vorming van die kristallen zorgt.

Wat ik me nog kan herinneren van natuur- en scheikunde @ vwo, is het goed mogelijk dat er bij dit soort reacties energie / warmte kan ontstaan (heette dat niet exotherm?). Is op zich logisch, want als je het geval in een pan met kokend water gooit, dan zijn de kristallen na 5 minuten weer verdwenen.. door warmte op te nemen, wordt de reactie teruggedraaid dus.

Nu kan ik me al het bovenstaande dus wel aardig voorstellen, maar waar ik vooral benieuwd naar ben is hoe het nou precies werkt. Wat doet dat stukje metaal precies om die reactie in gang te zetten? En wat zijn het voor stoffen die voor- en na de reactie in dat plastic zakje aanwezig zijn?

[cactusman]

natruim hydroxide word warm als er water bij komt. dus zo iets zal het zijn. [thx vmbo sk]

[Anoniem: 4743]

De truc is toch dat als je dat dingetje de dag erop weer "klikt" dat ie dan spontaan warm wordt? Of ben ik in de war?

[Pelle]

Ja inderdaad. Nadat je dat ding in het hete water hebt gehad en weer is afgekoeld, zorgt een klik in dat stukje metaal ervoor dat dat ding gaat kristaliseren en daarbij gedurende een minuut of 30 een temperatuur van ongeveer 40 graden heeft.
Hierna weer opladen door in heet water te gooien, en je kunt 'm weer opnieuw gebruiken.

[Pelle]

Oh voor de mensen die geinteresseerd zijn: bij de anwb verkopen ze die dingen.. 2 voor 5 euro geloof ik.

[Anoniem: 72326]

en lekker warm dat ze zijn

[Alpine]

Door de trilling van het stukje ijzer (membraam) dat je indrukt komt er dus energie vrij die de kettingreactie activeert (of iets dergelijks )

Na het vaak gebruikt te hebben kan die kettingreactie plaats vinden door het zakje alleen al op te pakken of het neer te leggen

[eamelink]

natruim hydroxide word warm als er water bij komt. dus zo iets zal het zijn. [thx vmbo sk]

Nee, dat is niet de reactie, er komt namelijk geen water bij (het zakje blijft dicht.)
Dit kan je ook niet terugveranderen als je hem in heet water legt.

[Sjeik]

Daar is een vraag over geweest van natuurkunde op een examen van atheneum of havo... Ik dacht het eerste.
Dus als je wilt weten hoe het precies zit, zoek die vraag en het antwoord en je weet het

[Suffie]

het heeft iets te maken met zuivere moleculen ofzo
normaal is deze vloeistof bij kamertemperatuur geen vloeistof maar een vaste stof. Alleen omdat de moleculen zo zuiver zijn ofzo blijft het vloeistof.

door het "klikkertje" om te halen, breek je als het ware een paar van die moleculen. Die worden dan omgezet in de vaste stof, wat de rest ook aanzet om om te zetten in vaste stof. De energie die daarbij vrij komt is de warmte

_{ik heb het ook maar gehoord en heb nix met natuurkunde of whatso-ever dus eigenlijk weet ik het ook niet precies}

[Anoniem: 21944]

De vloeistof in het zakje is superkritisch. Hij zou bij kamertemp eigenlijk kristallijn moeten zijn maar is dat dus niet.

Dit is alleen te bereiken met zeer zuivere stoffen, omdat het superkritische gebied hier zo groot is. Wat je met dat metaaltje doet kan je ook nabootsen door hem heel hard op de tafel te slaan. Je induceerd dan een schok die de reactie in gang zet.

Deze verschijnselen vallen onder de fasenleer, en daar is veel over te vinden. Zie Toegepaste Fasenleer van Bohn Stafleu van Loghum.

[WieMie]

Was al soortgelijk topic: Warmy - de slimme handenwarmer
http://www.howstuffworks.com/question290.htm

Wat doet dit topic trouwens in W&L? meer iets voor SG lijkt me...

Ik ga trouwens weer eens een pannetje water opzetten heb hier nog zooi dingen liggen. Wellicht tijd voor een IA trouwens?

[JJapie]

In die zakjes zit natriumacetaat.
Als je 'klikt' met het stukje metaal (dit klikken veroorzaakt een trilling), dan wordt er een EXOTHERME (er komt dus warmte == energie vrij) reactie in gang gezet. Het water kristalliseert (komt dus terecht in het kristalrooster met natriumacetaat). Dit verklaart dat het hard wordt (gips&beton werken net zo).
Door verhitting voeg je weer energie toe, er vind nu een ENDOTHERME reactie plaats. Het water komt weer vrij uit het kristalrooster en de natriumacetaat wordt weer vloeibaar..

[ Voor 18% gewijzigd door JJapie op 20-01-2003 19:01 ]

[Anoniem: 32156]

Ja, kristallen maken verlaagt de entropie en levert zo Energie op.

Te simpel voor woorden.

[Pelle]

WieMie schreef op 19 januari 2003 @ 14:02:
Wat doet dit topic trouwens in W&L? meer iets voor SG lijkt me...

Euhm, gezien het feit dat dit om schei- en natuurkundige reacties gaat wellicht? Met levensbeschouwing heeft het niks te maken, maar met wetenschap des te meer.

[WieMie]

Ik heb het net trouwens geprobeerd, ding paar keer hard op tafel te laten vallen, maar slaat niet 'aan'. Morgen geen koude handjes meer op het station (zul je zien, komt een hittegolf aan)

Dat gedoe over die reacties had ik niet aan gedacht, dan is het hier wel op z'n plaats ja...

[JER00N]

Toevallig hebben we dit vandaag even tussendoor bij scheikunde gehad. Dat metalen klik-ding zorgt voor een trilling door de vloeistof waardoor die kirstalliseerd. Bij het kristalliseren (hardworden) van de vloeistof komt zo warmte vrij

[Anoniem: 32156]

O ja, en er zit geen natriumhydroxide in maar het veel minder gevaarlijke NatriumAcetaat.

[WieMie]

Ik heb hier nu 4 zakjes op m'n bureau liggen, heb ik dus week geleden 'opgeladen' en zit nu soort 'ijs'-vlokken in. Zakjes zijn ook bol. Alle 4 de zakjes. Dit heb ik nog nooit eerder gezien (vorig jaar dus), toen ze vaak meer dan 2 weken op m'n bureau lagen.

De zakjes doen het nog wel gewoon, worden nog gewoon warm. Heel vaag...