[EL] Uitleg gevraagd werking van LM317 *oud*

[Anoniem: 41941]

Goedenavond, Ik ben bezig met een baybus aan het maken. Dit doe ik doormiddel van een potmeter. Ik heb heb het heel simplel gedaan de potmeter gewoon tussen de toevoer ven de 12v gesoldeerd. Dit levert mij geen problemen op de fan gaat gewoon hader en zachter. Echter kwam ik via googe ( de tweakers search doet het hier niet, krijg geen results) dit schematje tegen.

Ik ben niet zo bekend met electronica ( daarom vraag ik dit ook, leer ik weer van ) en snap eigenlijk weinig van dit toch simpel ogend schematje.

To the point..

Zou iemand mij simpel maar toch doeltreffend een uitleg kunnen geven van de componenten en waarom die lm317 nodig is ( samen met de diverse doiden )

[insan1ty]

Ten eerste, er zitten geen dioden in. Dat zijn condensatoren, waarschijnlijk om pieken op te vangen of voor ontstoring[minder waarschijnlijk]. P1 is een regelbare weerstand, te vergelijken met je volumeknop op je stereo. R1 is gewoon een weerstand.
De LM317 of de 350 is een regelbare spanningsregelaar. Dat wil zeggen, dat je door P1 te veranderen, de uitgangsspanning kunt veranderen.

Dan nog het verschil tussen 317 en 350, de 317 kan max 1.5A hebben en de 350 3A. Zo uit het hoofd iig.

[The Bad Seed]

1) Er zitten geen diodes in dit schema, maar 2 condensatoren en 2 weerstandjes (1 potmeter en 1 gewone weerstand)
2) de LM317/350 ken ik niet, maar waarschijnlijk is het een chipje die pulsjes afgeeft die in lengte varieren in functie van de potmeter P1
3) De condensatoren dienen om de spanning af te vlakken.

edit: die LM is dus een spanningsregelaar. Weer wat bijgeleerd

[ Voor 10% gewijzigd door The Bad Seed op 15-12-2002 00:07 ]

[Anoniem: 41941]

Ok geen dioden dan maar condensatoren ( wist ik eigenlijk wel maar moest ff opgehelderd worden ) Maar welk voordeel haal ik nou uit een LM317 schakeling tov de manier die ik heb gebruikt.

Spanning afvlakken moet ik dat zien als de golven gelijkrichten ? zodat je geen pieken krijgt ?

ps -> toevoeging

ik heb dus dit gedaan
de pootjes die je ziet stel ik ff als 1 2 en 3
Dus via deze schakeling moet:
1 moet tusse 0 van voeding en - van de fan?
2 moet tussen de lm 317 en de weerstand
3 moet ook weer tussen 0 van voeding en - van fan

[ Voor 37% gewijzigd door Anoniem: 41941 op 15-12-2002 00:13 ]

[Anoniem: 26576]

Van de potmeter gebruik je maar 2 pootjes, het niet gebruikte pootje mag je met de middelste verbinden.

[Anoniem: 35969]

Anoniem: 41941 schreef op 15 december 2002 @ 00:09:
Maar welk voordeel haal ik nou uit een LM317 schakeling tov de manier die ik heb gebruikt.

Het voordeel van een LM317 schakeling boven alleen een potmeter is dat je niet afhankelijk bent van het type fan dat je er aan hangt. De LM317 geeft bij elk ampere dezelfde spanning (op dezelfde instelling van P1 natuurlijk) bij enkel een potmeter is dit niet zo. (komt omdat U=I*R)
Het enige nadeel van deze schakeling is dat de LM317 een spanningsval creeërt van 1,25 V. Je hebt dus een maximale uitgangsspaning van 10,75 V. (er vanuit gaande dat je 12V als ingangsspanning neemt)

[ Voor 18% gewijzigd door Anoniem: 35969 op 15-12-2002 00:28 ]

[insan1ty]

Anoniem: 35969 schreef op 15 december 2002 @ 00:25:
[...]

Het voordeel van een LM317 schakeling boven alleen een potmeter is dat je niet afhankelijk bent van het type fan dat je er aan hangt. De LM317 geeft bij elk ampere dezelfde spanning (op dezelfde instelling van P1 natuurlijk) bij enkel een potmeter is dit niet zo. (komt omdat U=I*R)
Het enige nadeel van deze schakeling is dat de LM317 een spanningsval creeërt van 1,25 V. Je hebt dus een maximale uitgangsspaning van 10,75 V. (er vanuit gaande dat je 12V als ingangsspanning neemt)

Een ander voordeel is dat je een behoorlijk grote stroom kunt regelen. Stel je hebt een schuifpot, en je laat er 1.5A doorheen lopen en je zet m op 5%... Dan gaat ie echt wel in de fik [ervaring]...

[Anoniem: 41941]

Dat ampere wil zeggen als er 50 fans aan hang die 0.1 A trekken dat ze dan 5 A vragen. DUS ( hehe) door de lm317 schakeling word de pot niet meer als weerstand gebruikt maar als een soort regulator die de de lm 317 stuurd op een bepaalde stroom( V?) te leveren ?

[ Voor 3% gewijzigd door Anoniem: 41941 op 15-12-2002 01:02 . Reden: werd op mn nederlantse taal aangesproken :P ]

[insan1ty]

Anoniem: 41941 schreef op 15 December 2002 @ 00:57:
Dat ampere wil zeggen als er 50 fans aan hang die 0.1 A trekken dat ze dan 5 A vragen, door de lm317 schakeling word de pot niet meer als weerstand gebruikt maar als een soort regulator die de de lm 317 stuurd op een bepaalde stroom( V?) te leveren ?

Dat was wel 1 hele lange zin
Zou je 50 fans van 0.1A/stuk in serie hangen dan trekt dat 5A ja. De pot regelt een heel klein stuurstroompje, die de ADJ pin op de LM317 detecteert.
Waarschuwing: als je 5A probeert te trekken van een LM317 is ie meteen dood. Dag €1.45! [zwaaismiley.gif]

[3xhaas]

Ik heb 2x delta 120mm HP op 1 lm317 aansluiting zitten en die delta's pakken 3A de stuk, totaal 6A dus. Nu heb ik het wel in CDROM ingebouwd met de koellichaampjes voor de lm317 weer op die behuizing van de CDROM, dus misschien dat dat wa uitmaakt. Maar die lm317 kan best meer hebben dus. Ik gebruik het nu een klein jaar denk ik zo, maar de laatste tijd staan ze wel de hele tijd uit, want intel hoeft niet zo veel koeling als amd he (eerst 1600+ op 1600+ met delta's aan en nu p4 2.0 op 2.7 zonder )

[Anoniem: 35969]

Koelblokjes zijn idd behoorlijk belangrijk om op de LM317 te zetten als je hoge Ampere's wil gaan schakelen. Anders gaat het zo stinken in je kast (Ook als je geen hoge ampere's schakelt zou ik er voor de zekerheid maar heatsinks op zetten)
Ze zijn gewoon in de doorsnee elektronica zaak te krijgen. Gewoon vragen naar heatsinks voor TO-220 behuizingen.
Overigens moet je bij het solderen van de LM317 wel even op de pinout van het chippie letten. (hier ging ik de eerste keer de fout in )

[Anoniem: 26576]

insan1ty schreef op 15 December 2002 @ 00:59:
[...]

Waarschuwing: als je 5A probeert te trekken van een LM317 is ie meteen dood. Dag €1.45! [zwaaismiley.gif]

Nee, zeker niet, een LM317 heeft stroombegrenzing en is bovendien kortsluitvast.
Probeer je meer stroom te trekken dan het maximum, dan blijft de maximale stroom lopen.
De uitgangsspanning daalt wel.

In het kort de werking :
Over R1 staat een referentiespanning van 1.25V.
Omdat R1 en P1 samen een spanningsdeler vormen die aangesloten is op de uitgang en de spanning over R1 constant is, is de spanning over de hele deler constant.
Uuit kan worden berekend met de formule:
Uuit = 1.25 x (1 + P1 / R1)


€1.45? Waar koop je ze zo duur?

[ Voor 31% gewijzigd door Anoniem: 26576 op 15-12-2002 12:25 ]

[Anoniem: 41941]

K thnx allemaal nou weet ik weer wat meer.
Exter ik wil binnenkort wat printjes bij jou bestellen. Heb je enig iedee wat de levertijd is?

[Anoniem: 26576]

Anoniem: 41941 schreef op 15 december 2002 @ 12:21:
K thnx allemaal nou weet ik weer wat meer.
Exter ik wil binnenkort wat printjes bij jou bestellen. Heb je enig iedee wat de levertijd is?

kort.

[Anoniem: 35969]

Anoniem: 26576 schreef op 15 december 2002 @ 12:17:
[...]
Nee, zeker niet, een LM317 heeft stroombegrenzing en is bovendien kortsluitvast.

Toch moet je wel een beetje uitkijken met het verkeerd aansluiten en / of kortsluiting maken met die dingen. Ik heb het een keer per ongeluk verkeerd gedaan en de stukken keramiek vlogen om m'n oren (letterlijk !) En ik kan je vertellen dat het best zeer doet als je zo'n stukje met die snelheid tegen je gezicht aan krijgt ! (ervaring )

[Anoniem: 70604]

zo'n ding kan best wat hebben. maar hou wel rekening met het op te nemen vermogen van dat ding... als je er 12 volt in stopt en er 5 volt uit komt betekend dat dat er 7 volt over de lm317 heen staat. trek je dan 1,5 amp. (p=(u*i) --> p=7 * 1,5= c.a 10 watt. Je moet um dan wel koelen !!!

[M14]

Je kunt zo de uitgangsspanning berekenen:

code:

       R1+R2 
Uuit = ----- x 1.25
        R1

(R2 is hier de waarde van P1)
Let op, de ingangsspanning moet 1.25 Volt hoger liggen dan de uitgangsspanning.

[Anoniem: 26576]

Maak daar maar 1,75V van, de eerste LM317 die het met 1,25V redt moet ik nog tegenkomen.

[insan1ty]

Anoniem: 26576 schreef op 15 December 2002 @ 12:17:
[...]


Nee, zeker niet, een LM317 heeft stroombegrenzing en is bovendien kortsluitvast.
Probeer je meer stroom te trekken dan het maximum, dan blijft de maximale stroom lopen.
De uitgangsspanning daalt wel.

verklaar dit dan:
Ik heb een elektromotortje, gelijkspanning, aan een zelfgemaakte LM350 voeding hangen.
Werkte niet, multimeter eraan, als ik met de pot schuif gaat de uitgangsspanning van 1.3 naar 1.4 ofzo. Schakeling is aangesloten op 12V. Motor: kortstluitstroom=2.3A, normaal 0.8A.

In het kort de werking :
Over R1 staat een referentiespanning van 1.25V.
Omdat R1 en P1 samen een spanningsdeler vormen die aangesloten is op de uitgang en de spanning over R1 constant is, is de spanning over de hele deler constant.
Uuit kan worden berekend met de formule:
Uuit = 1.25 x (1 + P1 / R1)


€1.45? Waar koop je ze zo duur?
Bij de elektroboer in tilburg

Anoniem: 35969 schreef op 15 December 2002 @ 11:36:
Overigens moet je bij het solderen van de LM317 wel even op de pinout van het chippie letten. (hier ging ik de eerste keer de fout in )

Good point.

Vooraanzicht.

[ Voor 16% gewijzigd door insan1ty op 15-12-2002 17:57 ]

[Anoniem: 26576]

Mmm, ik heb net wat proefjes gedaan met die LM317.
Het IC begrenst inderdaad niet z'n maximale uitgangsstroom.
Laat ik nou altijd gedacht hebben dat dat wel zo was.

Z'n ingangsspanning verkrijgende van een 10A gestabiliseerde regelbare LABvoeding, ging er toch mooi een stroom van 10A door de LM317 lopen bij kortsluiting.

Dit duurde niet lang omdat het ongekoelde IC zo heet werd dat ie na een paar tellen z'n uitgangsspanning- en stroom terugregelde naar 0,5A

Voorzichtigheid is altijd geboden bij componenten die erg heet worden, al was het alleen maar om je vingers niet te branden. Maar als de stukjes om je oren vliegen is het gevaarlijk geworden.

[ Voor 7% gewijzigd door Anoniem: 26576 op 15-12-2002 17:47 ]

[insan1ty]

Anoniem: 26576 schreef op 15 December 2002 @ 17:46:
Mmm, ik heb net wat proefjes gedaan met die LM317.
Het IC begrenst inderdaad niet z'n maximale uitgangsstroom.
Laat ik nou altijd gedacht hebben dat dat wel zo was.

Z'n ingangsspanning verkrijgende van een 10A gestabiliseerde regelbare LABvoeding, ging er toch mooi een stroom van 10A door de LM317 lopen bij kortsluiting.

Dit duurde niet lang omdat het ongekoelde IC zo heet werd dat ie na een paar tellen z'n uitgangsspanning- en stroom terugregelde naar 0,5A

Voorzichtigheid is altijd geboden bij componenten die erg heet worden, al was het alleen maar om je vingers niet te branden. Maar als de stukjes om je oren vliegen is het gevaarlijk geworden.

Daarom heb ik een behoorlijk koelblokje aan mijn LM350T hangen

Closeup:


*UPDATE*
Woei mijn spanningsregelaar doet het nu wel!
Zag toenet toevallig dat ik vergeten was 2 pads te verbinden
W00T!

[ Voor 18% gewijzigd door insan1ty op 15-12-2002 18:02 ]

[M14]

Anoniem: 26576 schreef op 15 december 2002 @ 14:05:
Maak daar maar 1,75V van, de eerste LM317 die het met 1,25V redt moet ik nog tegenkomen.

Dit is echt 1.25 volt! (Anders kunnen ze beter meteen met Elektro-opleidingen ophouden, en iedereen naar tweakers.net sturen)

[Anoniem: 31421]

Anoniem: 41941 schreef op 15 December 2002 @ 00:57:
Dat ampere wil zeggen als er 50 fans aan hang die 0.1 A trekken dat ze dan 5 A vragen. DUS ( hehe) door de lm317 schakeling word de pot niet meer als weerstand gebruikt maar als een soort regulator die de de lm 317 stuurd op een bepaalde stroom( V?) te leveren ?

insan1ty schreef op 15 december 2002 @ 00:59:
[...]

Dat was wel 1 hele lange zin
Zou je 50 fans van 0.1A/stuk in serie hangen dan trekt dat 5A ja. De pot regelt een heel klein stuurstroompje, die de ADJ pin op de LM317 detecteert.
Waarschuwing: als je 5A probeert te trekken van een LM317 is ie meteen dood. Dag €1.45! [zwaaismiley.gif]

Als je 50 fans in serie zet (iedere fan 0.1A@12V) dan gebeurt er niets. (iedere fan krijgt 12/50V over zich, en de stroom zou, bij theoretisch werkende fans, 0.1A blijven)

Want je zou ze in parallel moeten zetten:
dan krijgt iedere fan 12V en dan pas zal je 5A trekken.

[insan1ty]

Anoniem: 31421 schreef op 15 December 2002 @ 18:37:
[...]


[...]


Als je 50 fans in serie zet (iedere fan 0.1A@12V) dan gebeurt er niets. (iedere fan krijgt 12/50V over zich, en de stroom zou, bij theoretisch werkende fans, 0.1A blijven)

Want je zou ze in parallel moeten zetten:
dan krijgt iedere fan 12V en dan pas zal je 5A trekken.

D0H! stomme fout van mij...
Parallel > 5A op 12V
Serie > 0.1A op 0.24V per fan...

[ Voor 2% gewijzigd door insan1ty op 15-12-2002 18:39 . Reden: het was ook al laat he :) ]

[Anoniem: 26576]

M14 schreef op 15 December 2002 @ 18:21:
[...]


Dit is echt 1.25 volt! (Anders kunnen ze beter meteen met Elektro-opleidingen ophouden, en iedereen naar tweakers.net sturen)

Nee, de referentiespanning is wel 1.25V, maar het spanningsverlies over de regelaar is iets meer.
Ik heb nou al enkele tientallen regelaars gebruikt en die komen met 12V ingangsspanning niet verder dan 10,3V uit.

[Sine]

Anoniem: 26576 schreef op 15 December 2002 @ 17:46:
Mmm, ik heb net wat proefjes gedaan met die LM317.
Het IC begrenst inderdaad niet z'n maximale uitgangsstroom.
Laat ik nou altijd gedacht hebben dat dat wel zo was.

Z'n ingangsspanning verkrijgende van een 10A gestabiliseerde regelbare LABvoeding, ging er toch mooi een stroom van 10A door de LM317 lopen bij kortsluiting.

Dit duurde niet lang omdat het ongekoelde IC zo heet werd dat ie na een paar tellen z'n uitgangsspanning- en stroom terugregelde naar 0,5A

Voorzichtigheid is altijd geboden bij componenten die erg heet worden, al was het alleen maar om je vingers niet te branden. Maar als de stukjes om je oren vliegen is het gevaarlijk geworden.

als je hem dan toch stroombegrensd wilt hebben moet je eens naar de l200c kijken

dat ding is standaard ongeveer tegen alles beveiligd en heeft een extra poot om icm een weerstandje de stroom te begrenzen

hij is alleen wat duurder dan een 317

[Anoniem: 26576]

L200, ja, daar heb ik nog een van m'n eerste voedingkjes omheem gebouwd, was een Elex-ontwerp.
Goede regelaar, kun je maximale stroom mee instellen mbv een externe weerstand tussen pen 2 en 5.

[insan1ty]

Anoniem: 26576 schreef op 16 December 2002 @ 00:02:
L200, ja, daar heb ik nog een van m'n eerste voedingkjes omheem gebouwd, was een Elex-ontwerp.
Goede regelaar, kun je maximale stroom mee instellen mbv een externe weerstand tussen pen 2 en 5.

L200C - ECG1942


Positive adjustable voltage regulator. Output: 3 to 36 V, 2 A.

Pin 1: Input
Pin 2: Limiting
Pin 3: Ground
Pin 4: Reference
Pin 5: Output

Heb dit ding ook wel eens eerder gezien. Maar vond m er eng uitzien dus gebruikte ik m niet

[Anoniem: 26576]

Ja, 5 gebogen pootjes...

[MikeyMan]

Goed, alvast mijn welgemeende excuses voor het omhoogschoppen van zo'n oud topic... Maar ik vond het niet waard om een nieuw topic voor te openen en van alle (oude) topics sloot dit het best aan bij mijn vraag... Dus dan zo maar... sorry!

Maargoed, mijn vraag...

In dit topic heeft men het over de LM317 en de LM350... De ene voor 1,5 ampere en de ander voor 3ampere... Volgens eerdere berichten moet dit allebei gaan werken... Maar zou zo'n LM350 nou minder warmte afgeven dan een LM317 als er een fan aan hangt? Dat zou namelijk een fijne bijkomstigheid zijn, dan kan het koelblokje iets kleiner....

iets wat ik nog na ga zoeken... maar hell, als ik dan toch een topic omhoog schop:

exeter, op je site staat een tabelletje bij de fan-controllers met welke waarden er gebruikt kunnen worden... Hebben deze waarden hetzelfde resultaat tot gevolg?
Hebben weerstanden met een lager ohmage minder warmteafgifte? Zover ging mijn Na 1,2 namelijk niet

[Sine]

nee, de warmte ontwikkeling blijft het zelfde ..

Als je 3W moet verstoken blijft dat 3W of je component nu met 10 of 100 W overweg kan, dat blijft het zelfde

[Anoniem: 26576]

Precies, je kan trouwens wel kiezen uit een T0220 en een T03 behuizing, laatste is een stuk groter en kan daardoor z'n warmte wel beter kwijt.

Tabelletjes voor weerstandwaarden komen allemaal op hetzelfde neer, het gaat om de weerstandsverhoudingen, merk je verder niks van...

[MikeyMan]

jah, maar dat is het dus... het verbruik zal bij gebruik van dezelfde fans toch niet ineens omhoog gaan, of wel?

[Anoniem: 26576]

Nee hoor, niet door andere weerstandswaarden, het is allemaal mA-werk..

In het ongunstigste geval van R2=240 zet elk weerstandje in de regelkring nog geen 7mW in warmte om.

[ Voor 43% gewijzigd door Anoniem: 26576 op 13-05-2004 00:38 ]