Foucault: moderne biomacht

[Artcore]

Ik wil het hebben over de moderne biomacht, een theorie die ontwikkeld is door m.n. Michel Foucault (1926-1984). Een definitie van biomacht kan zijn:

'De moderne biomacht bestaat uit een zo optimaal, rationeel mogelijk beheer van het individuele en maatschappelijke leven.'

Dit wordt verder uitgesplitst in meerdere disciplines, maar om het eenvoudig te houden houd ik het hier bij de zgn. 'biopolitiek van de bevolking'.

Wat houdt dit precies in?
Volgens Foucault kwam de moderne biomacht op rond 1800. Het was een politiek van de overheden, gericht op het dresseren van de bevolking, gericht op 'het individuele leven in een dociel lichaam te veranderen.'

Waarom wilden de overheden dit?
Het doel was een disciplinaire samenleving waarin de burgers handelden hoe de overheid dat wilde. Men wilde controle over de massa. De overheden wilden dit vanwege verschillende redenen, maar waar het op neer kwam was de samenleving 'efficienter' te maken. Om het duidelijk te maken twee voorbeelden die mij aanspreken.

Vanaf 1600 begon het kapitalisme, onze vorm van maatschappij-organisatie, op te komen. Kapitalisten wensen een zo hoog mogelijke winst. Hierdoor gingen ze calculerend en rationeel handelen. Een van de problemen waar men op den duur tegen aanliep was de mentaliteit van de arbeiders: men kwam vaak of te laat of helemaal niet op het werk. Dit kan een kapitalistische ondernemer natuurlijk niet gebruiken: hij wil dat zijn mensen op gezette, vaste tijden op het werk kwamen, zodat hij zijn productie zorgvuldig kon plannen. De overheid ontwikkelde toen een offensief om de burger aan te leren dat hij netjes op tijd moest komen. Dit wordt disciplinering genoemd en is een onderdeel van de biopolitiek.

Een ander voorbeeld: de mensen leefden vroeger minder hygienisch dan nu. Dit kostte de staat veel geld. Men kwam vaak in het ziekenhuis, of kwam niet op het werk, omdat men ziek was. Wederom ontwikkelde de overheid een politiek om de burger ervan bewust te maken dat hij schoon moest leven, elke dag onder de douche moest etc.

Zoals gezegd bestaat de moderne biomacht uit meerdere onderdelen, maar de biopolitiek is wel de belangrijkste.

Mijn stelling is dat er tegenwoordig ook nog zeer veel aan biopolitiek wordt gedaan, vaak zonder dat men het doorheeft.
Voorbeelden:

- de anti-rook campagnes. 30 jaar geleden was roken veel meer geaccepteerd dan nu. Door de biopolitiek wijst de overheid de burger erop dat roken slecht is. De laatste jaren merk ik een trend dat mensen doen alsof ze zelf hebben verzonnen dat roken slecht is, en dat ze het er niet mee eens zijn. Dit hebben ze echter niet zelf verzonnen (hoe kunnen ze het weten?) maar is hen door de overheid ingeprent en ze hebben het zich eigen gemaakt. (ik rook zelf niet btw.)
- hardrijden. Vroeger was het veel normaler dan nu. Tegenwoordig zie je(met alle respect) steeds vaker van die 'moraalridders' die vinden dat te hard rijden keihard afgestraft moet worden. Dit hadden ze imho niet, of veel minder, gevonden als de overheid niet van die actieve campagnes had gevoerd.
- drankgebruik. Vroeger was dronken zijn heel normaal. Tegenwoordig is het bijna een doodzonde.

Let wel: ik zeg niet dat ik voor hardrijden, roken en zuipen ben. Mijn punt is alleen: de mensen worden geindoctrineerd. Wat vinden jullie?

[Verwijderd]

Je bent niet voor hardrijden, roken, enz, omdat je vind dat het "slecht" is (verkeerd voor jezelf) , neem ik aan.
Vind je het verkeerd omdat je verstandig bent (je wilt geen dingen doen die slecht voor jezelf zijn), of is dat omdat je een product bent vd indoctrinatie vd overheid? Zo nee, waarom ben jij dan niet een product van indoctrinatie, maar anderen wel?

De voorbeelden die je noemt zijn eenvoudiger te verklaren (zonder internationale complot-theorie), door aan te nemen dat het goed bedoelde adviesen vd overheid zijn, "voor onze eigen bestwil".
We zien zelf over het algemeen ook wel dat het voor onze eigen bestwil is, en het opvolgen van die adviesen heeft geen grote nadelen.

[Verwijderd]

BadRespawn>> lees Foucault. De adviezen van de overheid mogen dan "goed bedoeld" zijn, de vraag blijft voor wie het goed is. Als een burger dingen wil die slecht zijn voor zijn eigen gezondheid, dan heeft de overheid daar naar mijn mening weinig mee te maken. Het mag dan slecht zijn voor zijn gezondheid, in een andere optiek is het goed voor hem, anders zou die burger het niet doen.

Biopolitiek verkiest altijd het belang van de staat boven dat van haar individuele burgers, maar probeert die keuze te presenteren als een keuze in het belang van de individuele burger. Het komt erop neer dat biopolitiek de burger wil wijsmaken dat hij er voor de staat is, ipv. dat de staat er is voor zijn burgers. Het fraaiste staaltje van deze hypocriete politiek is wel JFKs uitspraak "Ask not what your country can do for you, ask what you can do for your country." Welke weldenkende burger wil er nu in een staat leven die niets voor hem doet, maar wel van alles van hem verwacht?