De kosmologische constante kan het best worden gezien als een afstotende werking van het vacuum. Het vacuum bezit namelijk ook energie, zo blijkt. En deze energie zorgt op de schaal van het heelal voor een afstotende kracht kracht.
Er spelen 3 factoren een rol in de expansiesnelheid van het heelal. Ten eerste is er de zwaartekracht. Deze hangt af van de totale massa en grote van het heelal, in feite dus van de dichtheid. Dit is een voor de hand liggende factor, hoe meer dichtheid, hoe sterker alles in het heelal aan elkaar trekt, en hoe harder de expansie van het heelal wordt geremd.
Dan is er nog een term die wordt veroorzaakt door de vlakheid van het heelal. Dit heeft te maken met of ons heelal altijd zal blijven expanderen of niet. Deze term is qua grote eigenlijk verwaarloosbaar, maar het teken van deze term heeft een gigantische impact op ons uiteindelijke lot. Een gesloten heelal, geometrische voor te stellen als een bol (maar dan in 4 dimensies), zal uiteindelijk weer in elkaar klappen. Een open heelal, geometrisch voor te stellen als een zadelfiguur, zal altijd blijven expanderen. Een vlak heelal (voor te stellen als een plat vlak), zit daar precies tussen in, de expansie zal tot stilstand komen in het oneindige. Het blijkt dat we in een open heelal leven.
De derde term is de kosmologische constante. Deze werkt afstontend, en de grote ervan is absoluut constant. Omdat de invloed van de zwaartekracht afneemt terwijl het heelal groter wordt, is het dus alleen maar een kwestie van tijd tot de kosmologische constante het wint (tenzij het heelal gesloten zou zijn, maar dat is het dus niet). Op dat moment zal de expansiesnelheid exponentieel gaan en blijven toenemen.
Dit is het uiteindelijke lot van ons universum, een bijna volledige lege ruimte, van alles wat er ooit was rest alleen nog een grote hoeveelheid zeer laag energetische fotonen. Het heelal is zo groot geworden dat zelfs deze immense hoeveelheid fotonen niet meer dan 1 deeltje per kubieke lichtjaar (en dit wordt minder en minder) zal betekenen. De zwaartekracht hiervan is compleet verwaarloosbaar, en het heelal zal met onvoorstelbare snelheid uitdijen, terwijl de snelheid blijft toenemen, en toenemen, exponentieel. De expansie is gaat vele malen sneller dan het licht, zelfs al zouden er nog atomen bestaan zouden ze uit elkaar worden getrokken, simpelweg omdat de expansie de deeltjes sneller uit elkaar doet vliegen als zelfs de sterke kernkracht ze naar elkaar kan trekken.
Think Happy Thoughts
Build a man a fire, and he'll be warm for a day. Set a man on fire, and he'll be warm for the rest of his life - Terry Pratchett