potmeter/rheostat berekening

[Verwijderd]

zou iemand mij kunnen vertellen hoe je de weerstand kunt uitrekenen die nodig is om een (case)fan te laten draaien tussen de 5V en 12,5V?
ik heb de search gebruikt en ik ben meerdere berekeningen tegengekomen van mensen en allemaal beweren ze het bij het juiste eind te hebben


voorbeeld :
ik heb een delta casefan die 1,5A verbruikt bij 12,5 V(18,75W)
ik wil deze fan kunnen regelen tussen de 5 en 12,5V

---
-1-
volgens www.fanbus.com en www.virtual-hideout.net moet je dan de volgende formule toepassen (wet van Ohm):
R=U/I
R=(12,5 - 5) / 1,5
R=5 ohm
de potmeter moet dus 5 ohm zijn.

in een serieschakeling is de spanning verdeeld en de stroom overal gelijk.
maar nu klopt de wet van Ohm niet meer in dit voorbeeld
---
maar hier ^ gaan ze er vanuit dat het amperage over het
voltagebereik(5 tot 12,5V) gelijk blijft.Maar volgens de wet van Ohm is dit een rechtevenredig verband.als het voltage met 50% afneemt zal het amperage dus netzoveel afnemen.zie de volgende 2 voorbeelden >>


-2-
volgens anderen moet het zo :
bij 12,5 V verbruikt de fan 1,5 A
bij 5V verbruikt ie dus : 0,6A
dan wordt het :
R=U/I
R=12,5 / 0,6
R=20,8 Ohm
er gaat hier 12V door de potmeter net als voorbeeld 1,alleen het amperage is lager.


-3-
volgens anderen moet het weer zo :
bij 12,5 V verbruikt de fan 1,5 A
bij 5V verbruikt ie dus : 0,6A
dan wordt het :
R=U/I
R=7 / 0,6
R=11,6 Ohm
nu gaat hier 7V door de potmeter omdat de fan de overige 5 opneemt.
---

Dit zijn dus 3 berekeningen waarvan er 1 goed zal zijn.of misschien zelfs geen 1..

'kben nu al een halve dag aan het rekenen en testen met me multimeter maar ik kom er niet uit

dus welke "elektro-expert" weet met 100% zekerheid het juiste antwoord?

alvast bedankt!!

[Robino]

Neem de regel:
U = R * I

[Verwijderd]

Op zondag 24 maart 2002 19:48 schreef Rave17 het volgende:
Neem de regel:
U = R * I

[Verwijderd]

Op zondag 24 maart 2002 19:48 schreef Rave17 het volgende:
Neem de regel:
U = R * I

dat is geen antwoord op mijn vraag.
eerst lezen,dan antwoorden.

[Verwijderd]

^
niemand?

[Mephix]

volgens mij moet je de max weerstand aanhouden. Ofwel, de weerstand die de potmeter moet hebben op het moment dat je de laagste voltage wil bereiken. Berekening 1 dus, maar dan niet uitgaan van 12V, maar de laagste waarde die je over de fan wil hebben. Dan krijg je dus de maximale waarde die de potmeter moet halen. Lager gaat de fan alleen sneller draaien, tot de weerstand 0 is en er dus 12V op de fan staat.

[Mephix]

Op maandag 25 maart 2002 13:12 schreef Mephix het volgende:
volgens mij moet je de max weerstand aanhouden. Ofwel, de weerstand die de potmeter moet hebben op het moment dat je de laagste voltage wil bereiken. Berekening 1 dus, maar dan niet uitgaan van 12V, maar de laagste waarde die je over de fan wil hebben. Dan krijg je dus de maximale waarde die de potmeter moet halen. Lager gaat de fan alleen sneller draaien, tot de weerstand 0 is en er dus 12V op de fan staat.

edit:
btw: je gaat de mist in met je redenering. Je zegt dat het amperage recht evenredig is met het voltage en dat dus het amperage daalt als je op 5V draait. Dit is niet zo, want deze stelling gaat alleen op als R gelijk blijft, en dat blijft ie niet

[edit2] damn, quote ipv edit gedrukt [/edit2]

[Verwijderd]

Op maandag 25 maart 2002 13:13 schreef Mephix het volgende:

[..]

edit:
btw: je gaat de mist in met je redenering. Je zegt dat het amperage recht evenredig is met het voltage en dat dus het amperage daalt als je op 5V draait. Dit is niet zo, want deze stelling gaat alleen op als R gelijk blijft, en dat blijft ie niet

[edit2] damn, quote ipv edit gedrukt [/edit2]

maar volgens mij blijft de weerstand van de fan altijd gelijk.
als er 5V door de fan gaat,gaat er toch ook geen 1,5A net als bij 12V doorheen ofwel? volgens mij wordt het amperage voor de fan dan ook lager. nl. 0,625A

of is het zo : in een serieschakeling is de spanning verdeeld en de stroom overal gelijk? wat dus ook hierop van toepasing is.
+PSU > POTMETER > FAN > PSU- (serie)
in dit geval blijft het amperage dat door de fan gaat dus altijd 1,5A. hoe hoog of hoe laag de spanning dan ook is.
maar in dit geval klopt de wet van Ohm niet meer. R=U/I
dan zal de weerstand dus kleiner worden als er minder spanning door de fan gaat,maar volgens mij kan de weerstand van de fan niet veranderen,die staat vast
(van de potmeter daarintegen wel)

[Fauna]

Maak een spanningsdeler, dan heb je geen last van de waarde van je pot..
Je moet ook letten op de sterkte van je fan. Dit is dus een best zware, door die 1,5 A, maar de meeste potmetertjes kunnen dit niet aan. Een oplossing is het gebruiken van een LM317.(transistor)

[Verwijderd]

Op maandag 25 maart 2002 13:56 schreef Fauna het volgende:
Maak een spanningsdeler, dan heb je geen last van de waarde van je pot..
Je moet ook letten op de sterkte van je fan. Dit is dus een best zware, door die 1,5 A, maar de meeste potmetertjes kunnen dit niet aan. Een oplossing is het gebruiken van een LM317.(transistor)

is voor mij geen optie :
-fans kunnen niet op maximaal draaien
-potmeter is simpeler
-potmeter voldoet mits je de juiste neemt.

[Bazer]

Hmm,

Je kunt de inwendige weerstand van de fan bepalen.
Vermogen = P
P = (U*U) / R
P = (I*I) * R (beide hetzelfde)
18,75 = (1,5*1,5) * R Dan is R 8,3 Ohm.
Om de volle snelheid te halen zul je de potmeter met een zo laag mogelijke weerstand moeten instellen.
Wil je de fan langzamer laten draaien dan moet de weerstand van de potmeter hoger worden.
We gaan er voor het gemak van uit dat de weerstand in de fan hetzelfde blijft.
De stroom in een circuit is overal hetzelfde. Over het circuit zal ook 12V blijven staan. Tel de waarde van de potmeter bij de waarde van de weerstand van de fan en je weet hoeveel stroom er door het circuit gaat lopen. Vermenigvuldig de gevonden stroom met de weerstandswaarde van de fan en je weet hoeveel spanning er over de fan staat.
Vermenigvuldig je de gevonden stroom met de weerstandswaarde van de potmeter dan weet je de spanning over de potmeter. Tel je de spanning over de potmeter bij de spanning over de fan op dan moet je weer op 12V uitkomen.

Heb je nu een potmeter die op 8,3 Ohm staat dan zal de fan 5 V hebben en maar 0,75 A krijgen. Zet je de potmeter op 16,6 Ohm dan zal de fan maar 3,8 V krijgen en 0,48 A.
Zet je de potmeter op 56 Ohm dan zal de fan maar 1,55 V krijgen en 0,18 A
De stroom door het circuit wordt dus wel veel lager en het kan zijn dat dan de fan stilvalt. Je moet dus even testen bij welke spanning en welke stroom de fan niet meer wil opstarten en daar vanuit gaan.

hopelijk heb ik je wat op weg geholpen.
Zorg wel dat je een potmeter van 5W hebt. Anders heb je kans dat hij de stroom niet kan trekken.

edit:

De inwendige weerstand van de fan blijft NIET gelijk. De binnenkant van de fan bestaat voor het grootste deel uit spoelen en die hebben bij een andere spanning een andere inwendige weerstand. Daarom vallen ze onder een bepaalde spanning uit omdat ze dan een onevenredig grote stroom zouden moeten hebben volgens mij