Is geschiedenis een wetenschap?

[Verwijderd]

Is geschiedenis een wetenschap?

Niet, omdat de wetenschap moet voldoen aan het emperisme en dat kan nu eenmaal niet in de geschiedenis.

[Verwijderd]

Op donderdag 31 januari 2002 20:04 schreef 100%TUKKER het volgende:
Is geschiedenis een wetenschap?
Niet, omdat de wetenschap moet voldoen aan het emperisme en dat kan nu eenmaal niet in de geschiedenis.

Ik neem aan dat je 'empirisme' bedoeld, het bouwen op ervaring;
de leer die zegt dat ervaring de enige bron is van kennis.

Ik zou niet weten waarom 'geschiedenis' niet een wetenschap zou kunnen zijn...

Als je uit overlevering, historie en onderzoek naar een bepaalde periode tot een 'nieuwe' conclusie komt over, noem 'es wat: -'Het boerenleven in Holland in de 14e eeuw'- dan kun je dat met recht een wetenschappelijk gefundeerd onderzoek noemen...

Je kunt je onderzoek toch 'stoelen' op ervaringen van andere (vroegere) wetenschappers en geleerden -of desnoods op belevenissen van het volk- en die 'ervaringen' bijelkaar voegen en daaruit conclusies trekken...

[Verwijderd]

Geschiedenis kan een wetenschap zijn, als je die beoefend op de wetenschappelijke methode. Dat wil zeggen, aan de hand van waarnemingen een hypothese opstellen en daarmee proberen meer te verklaren dan met de tot dan toe gangbare hypothese, en zoveel mogelijk feiten te verzamelen die de hypothese ondersteunen. Het is geen exacte wetenschap, maar wel degelijk een wetenschap.

[Diadem]

Ik sluit me bij Captain Proton aan. Geschiedenis is wel degelijk een wetenschap.

Al zijn de foutenmarges groter, en zul je vaak gaten in je theorie moeten 'inkleuren'. Zolang je hier echtere rekening mee houdt, en dit bewust doet, dan is daar geen enkel probleem mee.

[Verwijderd]

Geschiedenis is geschiedenis, Wetenschap is wetenschap.
Het verschil kun je in het woordenboek vinden.

De overeenkomst is dat bij beide alles enkel geconcludeerd mag worden uit feiten.
Verder vindt je bij beide theorieën, die bij beide wetenschappelijk gezien moeten kloppen. Dus niet onmogelijk mogen zijn, want dan is je theorie tegenbewezen.
Bij het maken van een theorie voor geschiedenis komt dus wetenschap kijken. Dat wil nog niet zeggen dat dat hetzelfde is.

[Diadem]

Op vrijdag 01 februari 2002 15:18 schreef The_Tzar het volgende:
Geschiedenis is geschiedenis, Wetenschap is wetenschap.
Het verschil kun je in het woordenboek vinden.

Tot zover onze rubriek 'zinloze waarheden'

Natuurkunde is natuurkunde, wetenshap is wetenschap.
Het verschil kun je in het woordenboek vinden.

duh!

[Verwijderd]

Geschiedenis is zeker een wetenschap.

Hoe meer je weet over de geschiedenis hoe meer je weet over onze afkomst, hoe meer je gegrijpt waarom dingen zijn zoals ze zijn.

Om een voorbeeld te noemen: Is de huidige temperatuurs stijging een gevolg van onze CO2 uitstoot of is het een top van het periodiek systeem van het klimaat?

[Verwijderd]

Tot zover onze rubriek 'zinloze waarheden'

Ok, misschien een beetje stom geformuleerd en snel getikt.

In feite is geschiedenis een wetenschap, omdat het gebasseerd is op feiten, omdat de theoriën getoets worden aan feiten.
Hieruit kan de mens zijn les leren, nieuwe dingen concluderen, dezelfde fouten voorkomen.
Wetenschap hoeft echter geen geschiedenis te zijn, maar dat is logisch.

[Verwijderd]

Het hangt natuurlijk af van de criteria voor wetenschap

Hanteren we de criteria die geleden voor natuurwetenschappelijke theorieën, dan is geschiedenis absoluut geen wetenschap. Het is eigenlijk de creatieve boekhouding van de mensheid á la Andersen consulting

De natuur is altijd overal aanwezig en te 'ondervragen'. Het verleden bestaat alleen fragmentarisch, bronnen spreken elkaar tegen, zijn selectief etc.

Een (succesvolle) historische theorie bestaat er niet. Zo'n theorie zou ook het menselijk gedrag moeten voorspellen, en dat lijkt n u eenmaal niet te kunnen.
De meest wetenschappelijke vorm van geschiedenis is de economie. 'Wetenschap' die ook nog nooit met succes een voorspellende verklaring heeft opgesteld, en bij iedere grote economische verandering een nieuw echec lijdt.

[Verwijderd]

Op vrijdag 01 februari 2002 15:22 schreef Diadem het volgende:

[..]

......wetenshap is wetenschap.
[..]

(Sorry voor deze flauwiteit, maar ik kreeg ineens ontzettend trek toen ik dat las)

[pirke]

je kan beter eerst de vraag stellen "Wat is wetenschap?"

dan ga je over op filosofisch nadenken, er zijn ontzettend veel definities van wetenschap, pak voor de gein maar eens 2 verschillende encyclopedieën en 2 verschillende woordenboeken, je komt op 4 verschillende definities uit.

een groot kenmerk van wetenschap is dat de theorieën toetsbaar zijn. in praktijk valt dit ook nog tegen. is een theorie over de geschiedenis toetsbaar? nee. is de evolutietheorie toestbaar? nee. is de big bang theorie toetsbaar? nee. je zult zo zien dat alleen de empirische wetenschappen (als we kunnen bepalen welke daar onder vallen) toestbaar zijn. zo zijn er nog meer eisen te verzinnen waar een wetenschap aan zou moeten voldoen, echter bij elke eis heb je minimaal 1 wetenschap die er niet aan voldoet: het is dus gewoon alles accepteren of nix.

je kan wetenschap beter zien als een verzameling van subwetenschappen met elk hun eigen disciplines en kenmerken. zo'n subwetenschap heeft dan "familie" die aan dezelfde eisen moet voldoen. sociologie en psychologie lijken sterk op elkaar, net als natuurkunde en wiskunde. (ik zeg niet dat het hetzelfde is, maar ze hebben veel met elkaar gemeen)



ook een nieuwe vraag: wie definieert wetenschap?

zijn dat de wetenschappers? maar wie zijn dat dan? of is het de rechter die bepaald wat wetenschap is? maar dan moet er een duidelijke definitie van wetenschap zijn, en die bestaat niet.



ikzelf studeer informatica, maar heb ook het vak wetenschapsfilosofie gevolgd, daar gingen we heel diep in op de vraag "wat is wetenschap". uiteindelijk kwamen we tot de conclusie dat er geen conclusie is.

[AxzZzeL]

Geschiedenis is niet echt een exacte wetenschap zoals natuurkunde, wiskunde en scheikunde, maar het is er wel een volgens mij.

[Delerium]

mijn siganture van 2 weken terug:

Geschiedenis is in Engeland GEEN en in DUistland juist WEL een exacte wetenschap.

Blijkbaar is niemand er echt uit of geschiedenis een wetenschap is. Aangezien geschiedenis iig een behoorlijke meuk herleidbare feiten heeft en vrij concreet, alsmede voorspellend denk ik persoonlijk dat geschiedenis wel degelijk een wetenschap is.

Sterker nog: de echte goede geschiedkundigen zijn over het algemeen klasse-wetenschappers.

[Verwijderd]

Op vrijdag 01 februari 2002 15:22 schreef Diadem het volgende:

[..]

Tot zover onze rubriek 'zinloze waarheden'

Natuurkunde is natuurkunde, wetenshap is wetenschap.
Het verschil kun je in het woordenboek vinden.

duh!

LOLOLOL
Sorry maar hier moest ik echt ff om lachen, misschien ben ik in een erg melige bui ofzo.

Geschiedenis (of misschien beter gezegd geschiedkunde) is een wetenschap. Ik kan me voorstellen dat de gemiddelde beta dat niet zo goed ziet, maar het is toch echt zo. Of je het als wetenschap erg serieus moet nemen, is weer een ander verhaal

[RedRose]

Geschiedenis is zowel een wetenschap als een 'kunst' ..
De onderzoeks -en rapportagemethodologie heeft wel degelijk een wetenschappelijke basis. Echter, er wordt juist in deze tak van wetenschap heel sterk beseft dat empirisch en positivistisch denken ook subjectief is. Zoals je in de Natuurkunde kan zeggen: deze stroom heeft een waarde van 5A, zo kan je in de geschiedenis zeggen: Nederland werd officieel erkend in 1648 bij de vrede van Westfalen. Feiten. Echter, de nadruk bij geschiedenis ligt meer op hoe feiten tot stand komen. En over die processen verschillen meningen, waardoor het vak niet wetenschappelijk lijkt. Het uitdragen van die mening of theorie gebeurt vaak door het 'kunstzinnige', creatieve proces van verwoorden, aan de hand van wetenschappelijk vastgestelde feiten, van feiten en hun processen.

Dit verschijnsel zie je ook bij 'exacte' wetenschappen. alvorens een theorie algemeen wordt geaccepteerd, zijn er ook grote debatten tussen wetenschappers over a. de juiste verwoording van de theorie, b. het wetenschappelijk kunnen aantonen van een theorie en c. de juistheid van onderzoeksmethoden over een theorie. Einstein's theorien bijvoorbeeld geloofde aanvankelijk niemand. Verder heb je ook nog het Onzekerheids-principe van Heisenberg. Alles wat je onderzoekt beinvloedt je zelf als onderzoeker, dus een absolute waarheid of een absoluut feit kan nooit achterhaald worden.

Aldus is geschiedenis een ambivalente wetenschap die al naar gelang de mening van iemand (zie alle replies hier ) kan worden ingedeeld. De 'wetenschap' is ook maar een model volgens welke wij de wetenschap beoefenen. Het beoefenen van de wetenschap geschiedenis zoals wij dat kennen sinds Hegel c.s. is wel degelijk positief toetsbaar aan het 'wetenchappelijke' model. Het hangt er alleen vanaf hoe en in welke mate je het vak wil beoefenen...

[Verwijderd]

Op zaterdag 02 februari 2002 14:42 schreef ecteinascidin het volgende:
[..]Aangezien geschiedenis iig een behoorlijke meuk herleidbare feiten heeft en vrij concreet, alsmede voorspellend denk ik persoonlijk dat geschiedenis wel degelijk een wetenschap is.
[..]

Bij mijn weten houden historici zich niet met voorspellingen bezig.

Mocht ik me vergissen: heb jij ooit wetenschappelijke historische voorspellingen bewaarheid zien worden?

[Phaerion]

Maar in nederland wordt de V.O.C. bijvoorbeeld als een Compagny gezien.
Terwijl ze in de indonesische geschiedenis-boekjes over de plunderaars spreken.

Beiden is waar maar het wordt wel in een ander daglicht gesteld.
De geschiedenis boekjes zijn niet oblectief, en de feiten worden nogal eens verdraaid.

Want waarom zou een Poncke Princen dan niet vrijuit mogen praten in nederland?
Hij schijnt over nogal wat belastende info te beschikken over de nederlandse staat ten tijde van de kolonieën in indonesië.

Dus schijnbaar is er iets wat niet in onze geschiedenisboekjes staat.

[Ortep]

Op maandag 04 februari 2002 20:49 schreef IllegalOperation het volgende:
Mocht ik me vergissen: heb jij ooit wetenschappelijke historische voorspellingen bewaarheid zien worden?

Bij het sluiten van de vrede na de 1e wereldoorlog waren er al mensen die de 2e wereldoorlog verbazingwekkend goed voorspelden.

Een er van was een socioloog. Ik meende dat hij in 1920 schreef dat de tweede wereldoorlog in 1938 begon (was 1939) en hij liet hem eindigen in 1944. Hij wist welke landen er aan mee deden en hij gaf aan hoe de wereld er na verdeeld zou zijn in twee machtsblokken. Hij voorspelde ook een 3e wereldoorlog ergens rond 1962. Die hadden we ook bijna met de Cubaanse raket crisis. Dat ging maar net goed. De 'rode' knoppen waren al ontgrendeld. Ook hier had hij de 'deelnemers' goed voorspeld.

[Verwijderd]

Op dinsdag 05 februari 2002 10:51 schreef Ortep het volgende:

[..]

Bij het sluiten van de vrede na de 1e wereldoorlog waren er al mensen die de 2e wereldoorlog verbazingwekkend goed voorspelden.

Een er van was een socioloog. Ik meende dat hij in 1920 schreef dat de tweede wereldoorlog in 1938 begon (was 1939) en hij liet hem eindigen in 1944. Hij wist welke landen er aan mee deden en hij gaf aan hoe de wereld er na verdeeld zou zijn in twee machtsblokken. Hij voorspelde ook een 3e wereldoorlog ergens rond 1962. Die hadden we ook bijna met de Cubaanse raket crisis. Dat ging maar net goed. De 'rode' knoppen waren al ontgrendeld. Ook hier had hij de 'deelnemers' goed voorspeld.

Tja, wat moeten we daar nou weer van denken. Toevalstreffertje van die socioloog? (Wie was het trouwens?)

[Ortep]

Op dinsdag 05 februari 2002 10:59 schreef IllegalOperation het volgende:
Tja, wat moeten we daar nou weer van denken. Toevalstreffertje van die socioloog? (Wie was het trouwens?)

Er waren er meer hoor die de 2e WO voorspelden. Het was haast niet te voorkomen. De vredesvoorwaarden waren zodanig dat er wel oorlog moest volgen. Er zijn ook mensen die (nu) zeggen dat er eigenlijk maar één WO was met een pauze er in.

Ik zit me suf te zoeken naar die vent. Zijn naam was iets van 'Smidt' Ik dacht een Amerikaan. Maar ja zoek daar maar eens op. De titel was iets als: De eerste en de laatste mensen.

Ik heb zijn boek meermalen gelezen een aantal jaren geleden. Hij had het in romanvorm geschreven. En daarna extrapoleerde hij nog veel verder. Daardoor zetten ze het in de bibliotheek in de SF hoek. Maar hij schreef het dus vanuit zijn sociologische kennis. Dus hij voorspelde niet zomaar een oorlog. Dat kan ik ook: In 2020 is er vast ergens op aarde wel iets wat je zo zou kunnen noemen. Maar nu graag de deelnemers, de betrokken machtsblokken en de uitkomst. En daarna nog even de oorlog die er op volgt.

[Verwijderd]

Op zaterdag 02 februari 2002 14:23 schreef pirke het volgende:
je kan beter eerst de vraag stellen "Wat is wetenschap?"

een groot kenmerk van wetenschap is dat de theorieën toetsbaar zijn. in praktijk valt dit ook nog tegen. is een theorie over de geschiedenis toetsbaar? nee. is de evolutietheorie toestbaar? nee. is de big bang theorie toetsbaar? nee.

niet zo snel.
de enige manier om een theorie te toetsen is door voorspellingen die de theorie doet te vergelijk met de werkelijkheid.
een theorie is 'waar' zolang de voorspellingen juist blijken te zijn.

zo impliceert de big-bang theorie een aantal zaken die waarneembaar zijn, en ook waargenomen zijn (o.a. de cosmische achtergrondstraling). en tot dusver zijn geen observaties gedaan van zaken die duidelijk niet aansluiten bij de bigbang theorie.
in zoverre is die theorie dus wel degelijk getoetst.

geschiedenis vind ik wat moeilijk te plaatsen. ik denk dat het in princiepe wel wetenschap is, of dat je daarbij wel wetenschappelijk te werk kan gaan en zou moeten gaan.
maar ik heb de indruk dat veel geschiedkundigen niet veel besef hebben van de wetenschappelijke methode (hou me ten goede; niet allemaal...)

ikzelf studeer informatica, maar heb ook het vak wetenschapsfilosofie gevolgd, daar gingen we heel diep in op de vraag "wat is wetenschap". uiteindelijk kwamen we tot de conclusie dat er geen conclusie is.

toch valt er best veel concreets over wetenschap te zeggen.
anderen kunnen dat beter dan ik maar ik kan een voorbeeld geven:
er is bvb niets vaags aan het princiepe van het "dubbel-blind" experiment; als je bvb de werkzaamheid van een of andere geneeswijze wilt testen, en je doet dat niet dubbel-blind, dan ben je niet bezig met wetenschap.

wetenschap is vaak heel theoretisch en soms wat esoterisch. maar uiteindelijk heeft het wel een practisch doel, en dat is waar alle pseudo wetenschap etc door de mand valt: bij toepassing van een theorie gaat het erom dat het wel werkt.

[odysseus]

Voor zover ik weet gaat het er bij wetenschap om dat je bepaalde dingen kunt vaststellen. Niet dat dat het enige kenmerk is, daar is hierboven al een hoop over gezegd, maar het is er een onderdeel van. Het probleem van geschiedenis is dat het niet goed vast te leggen is. Denk aan de (ik meen Israelische) Nobelprijslaureaat die zei dat geschiedenis met een potlood geschreven moet worden. 'Panta rei', 'alles stroomt': er is geen objectieve geschiedenis, je kunt alleen vanuit je eigen tijd en met je eigen ideeen terugkijken naar gebeurtenissen van daarvoor. Deze gebeurtenissen zul je altijd gekleurd zien.
Een uitzondering op deze regel is natuurlijk wel te maken: het vaststellen van de data van gebeurtenissen, het uitzoeken hoe oud een bepaald gebouw is, dergelijke dingen kunnen objectief zijn. De geschiedkunde richt zich echter nauwelijks op dergelijke feitjes, het gaat veel meer om de dingen die erachter zitten. Deze onderwerpen zijn naar mijn mening geen wetenschap, hoe interessant ze ook kunnen zijn.

[RedRose]

Op woensdag 06 februari 2002 19:59 schreef odysseus het volgende:
Voor zover ik weet gaat het er bij wetenschap om dat je bepaalde dingen kunt vaststellen. Niet dat dat het enige kenmerk is, daar is hierboven al een hoop over gezegd, maar het is er een onderdeel van. Het probleem van geschiedenis is dat het niet goed vast te leggen is. Denk aan de (ik meen Israelische) Nobelprijslaureaat die zei dat geschiedenis met een potlood geschreven moet worden. 'Panta rei', 'alles stroomt': er is geen objectieve geschiedenis, je kunt alleen vanuit je eigen tijd en met je eigen ideeen terugkijken naar gebeurtenissen van daarvoor. Deze gebeurtenissen zul je altijd gekleurd zien.
Een uitzondering op deze regel is natuurlijk wel te maken: het vaststellen van de data van gebeurtenissen, het uitzoeken hoe oud een bepaald gebouw is, dergelijke dingen kunnen objectief zijn. De geschiedkunde richt zich echter nauwelijks op dergelijke feitjes, het gaat veel meer om de dingen die erachter zitten. Deze onderwerpen zijn naar mijn mening geen wetenschap, hoe interessant ze ook kunnen zijn.

Dat zeg ik zowel MA (master of Arts) als Dr. Hangt er maar van af wat je wil.

[Verwijderd]

Op donderdag 07 februari 2002 18:56 schreef RedRose het volgende:

[..]

Dat zeg ik zowel MA (master of Arts) als Dr. Hangt er maar van af wat je wil.

Geschiedkundige feiten zijn idd ehm, 'multi-interpretabel' maar toch denk ik dat er wel objectieve feiten uit te halen zijn en dat het bestuderen van geschiedenis de mens inzicht kan geven in zichzelf. niet individueel, maar als soort en dan met name cultuur (in de brede zin vh woord, dus niet alleen kunst) en hoe die veranderd.
Zo zou je geschiedenis kunnen zien als een vorm van antropologie, met als verschil dat antropologie vooral de actuele gang van zaken bestudeert.

Dan denk ik dat geschiedenis als wetenschap nog in de begin-fase is; er wordt vooral veel geobserveert en in kaart gebracht. pas als er voldoende (veel) materiaal is heeft het zin om het grondig te bestuderen zodat de eerste theorien opgesteld kunnen worden. (vgl bvb met Darwin die ook pas na jaren veldwerk conclusies trok en z'n theorie formuleerde).

Zoals bij de meeste wetenschappen is er bij geschiedenis overlap tussen die twee fasen; er zijn geschiedkundigen die de gegevens analiseren terwijl anderen de gegevens nog aanvullen.

een voorbeeld van een les die geschiedenis ons leert:
Voordat een cultuur verdwijnt, is er vaak een periode van decadentie in die cultuur.