Windows gebruikt helft van beschikbare werkgeheugen

[Pazo]

Hallo,

Windows 11 gebruikt maar 16 van 32GB geheugen. Van alles over te vinden op internet, inmiddels uren troubleshooten verder en nog steeds geen resultaat.

Systeem:
Mobo: MSI X470 Gaming Plus
CPU: Ryzen R7 2700X
RAM: 2 kits van elk uitvoering: G.Skill Aegis F4-3000C16D-16GISB
Totaal dus 32GB.
GPU: RTX 2080 Ti

Wat Windows en HWiNFO laat zien:



Er wordt dus wel 32GB gedetecteerd, maar 15,9GB beschikbaar en 16,1GB gereserveerd.

In de bios wordt ook maar 16GB Physical Memory gezien:



Wat heb ik allemaal gedaan:
* Bios update naar de laatste versie
* Bios reset naar default
* Alle drivers van het mobo geüpdatet, zoals chipset. (VGA wilde niet, zie verder).
* Met 1 kit van 16GB (in de juiste gleuven) gestart: bios zegt 8GB Physical Memory, Windows zegt 16GB waarvan 8GB beschikbaar
* Verwisseld met ander kitje van 16GB hetzelfde resultaat (ook 8GB in bios)
* Bij 32GB dus 16GB Physical Memory. Overigens worden bij de DRAM instellen wel alle 4 de reepjes gezien en is daar niets geks te zien.

Nu heb ik ook gelezen dat in Windows de gereserveerd geheugen voor hardware, wat bij mij dus 16,1GB is, het probleem kan zijn. Mogelijke oplossingen die ik lees zijn via msconfig een vinkje uitzetten voor dat geheugen limiet (staat bij mij al uit), drivers updates, bios updates, bios op default zetten. Allemaal dus gedaan, maar helpt niet. Ook zou het te maken kunnen hebben met de onboard VGA driver. Echter kan ik niet niet updaten, dan krijg ik deze foutmelding:



Via Meer informatie kom je gewoon op de driver / support site van AMD uit, kom ik niet echt verder mee.
Nu weet niet ik niet of daar het probleem zou kunnen liggen, maar er zit daar wel 'iets' niet helemaal goed gezien de foutmelding.

Iemand nog een idee wat ik kan proberen?

[freaky35]

je hebt de onboard gpu wel uitstaan?

[Omni]

Gegeven je probleemomschrijving vermoed ik een hardwareprobleem met je moederbord. Dat je bord in het BIOS niet al je modules ziet is daarbij de belangrijkste indicator.

Heeft alles in deze configuratie altijd gewerkt? Dan is de kans heel groot dat je een hardwarematig defect hebt. Waarom, geen idee. Valt het binnen garantie, dan RMA je het bord. Zo niet, leer ermee te leven of vervang de mamaplank.

Is het antwoord nee? Met andere woorden, heb je zojuist een tweede kitje toegevoegd en wil dat gewoon niet werken? Misschien is de kit alleen ondersteund op 2 sloten in plaats van 4. Ik heb even de kit gezocht op de QVL van je bord. Staat hij niet tussen. Wil niet zeggen dat het niet zou werken overigens.

De enige manier om een hardwareprobleem goed uit te sluiten, is dan om onderdelen uit te ruilen. Andere CPU op jouw bord. Jouw CPU op een ander bord. Ander RAM op jouw bord. Al jouw RAM op een ander bord, met jouw CPU. Idem dito, maar met een andere CPU. Letterlijk alle 4 je sloten afgaan en kijken wat de BIOS zegt. En zo verder. Pas daarna zou ik kijken naar de software/Windows kant.

[ Voor 18% gewijzigd door Omni op 28-12-2025 22:36 ]

[DeNachtwacht]

Dit ziet eruit als een probleem uit een ver verleden toen je single-sided en dual-sided geheugen had, dzw zitten de chips aan beide kanten van de printplaat of op maar 1 kant. Sommige moederborden ondersteunden alleen single-sided geheugen waardoor de helft van het geheugen op elk ramstickje dus simpelweg niet werd gezien. Maar dat is al lang geleden en jouw moederbord ondersteunt dat gewoon.

Grootste kans is dat je ergens in zo iets:
Advanced / North Bridge / Chipset
een memory remap functie op enabled moet hebben staan.

Wel gek dat dit na een verse bios niet standaard is alleen, maar mijn gevoel zegt toch dat het met een bios update zou moeten kunnen lukken.

[Uszka]

Met 1866 MT/s loopt het ook erg traag. Zet XMP eens aan en zet de snelheid handmatig op 2933 want dat werkt op AM4 doorgaans beter dan 3000.

Gereserveerd geheugen is erg hoog. Windows toets + R > msconfig > computer opstarten > geavanceerde opties en vervolgens kijken wat er bij maximaal geheugen staat.

[nelizmastr]

freaky35 schreef op zondag 28 december 2025 @ 13:02:
je hebt de onboard gpu wel uitstaan?

De 2700X heeft geen onboard video, alleen AM4 CPU’s met een G-achtervoegsel hebben ingebouwde video, alle andere hebben dat dus niet.

Pazo schreef op zondag 28 december 2025 @ 12:53:

Iemand nog een idee wat ik kan proberen?

Probeer eens een Ubuntu live CD en kijk wat je daar ziet. Draai ook een nachtje memtest. Als je veel errors krijgt dan is het vermoedelijk je bord of de geheugencontroller (CPU), je zult dan bord of cpu moeten wisselen om dat vast te stellen.

[Damic]

DeNachtwacht schreef op zondag 28 december 2025 @ 14:28:
Dit ziet eruit als een probleem uit een ver verleden toen je single-sided en dual-sided geheugen had, dzw zitten de chips aan beide kanten van de printplaat of op maar 1 kant. Sommige moederborden ondersteunden alleen single-sided geheugen waardoor de helft van het geheugen op elk ramstickje dus simpelweg niet werd gezien. Maar dat is al lang geleden en jouw moederbord ondersteunt dat gewoon.

Grootste kans is dat je ergens in zo iets:
Advanced / North Bridge / Chipset
een memory remap functie op enabled moet hebben staan.

Wel gek dat dit na een verse bios niet standaard is alleen, maar mijn gevoel zegt toch dat het met een bios update zou moeten kunnen lukken.

Ja of het zijn 2 verschillende kits met single en dual geheugen en de cpu zegt foert nvm kits zijn al apart getest en de helft word altijd als spare genomen

[ Voor 18% gewijzigd door Damic op 28-12-2025 22:52 ]

[The_Doman]

Pazo schreef op zondag 28 december 2025 @ 12:53:
* Met 1 kit van 16GB (in de juiste gleuven) gestart: bios zegt 8GB Physical Memory, Windows zegt 16GB waarvan 8GB beschikbaar
* Verwisseld met ander kitje van 16GB hetzelfde resultaat (ook 8GB in bios)

En wat gebeurt er al je een kit in de "verkeerde" sloten plaatst, dus in single mode?
Memory modules van de kits mixen?
Memory modules apart een voor een testen (memtest) en/of bijplaatsten.

Google: Half ram "Hardware Reserved"

[mrmrmr]

Kijk in de BIOS of het geheugen dat toegewezen is aan grafische kaart op nul (of minimaal) staat.

Welke slots heb je precies gebruikt bij 2 DIMM's? Dat is van belang.

BIOS wijzigingen (eerst een CMOS reset uitvoeren)
Integrated Graphics Configuration, UMA Frame Buffer Size Probeer disabled of zo laag mogelijk.
Memory Try It ! enabled
A-XMP disabled

Opslaan, activeren, herstarten en dan:
Wat zegt DIMMx Memory SPD?

Een volgende stap kan zijn het uitschakelen van above 4G decoding:
Above 4G memory/ Crypto Currency mining disabled

Als je memtest86 boot vanaf USB stick, is dan alle geheugen zichtbaar en controleerbaar?

Probeer een Linux live USB stick om te zien of dan wel alle geheugen beschikbaar is.

[ Voor 31% gewijzigd door mrmrmr op 29-12-2025 02:43 ]