Advies nodig voor een nieuwe high-end gamepc

[sirognivek]

Beste Tweakers leden,

Een kleine introductie is misschien wel aan de orde
Ik ben een beetje nalatig geweest met de overstap naar windows 11. Een heeeele tijd geleden (ergens in 2021 bij een eerdere aankondiging van Microsoft) liep ik vast met die tpm2.0, wat er aan de hand was weet ik niet meer… Toen heb ik het op de lange baan geschoven. Ik dacht, ik doe de laatste moment wel een bios update en klaar. Zo gezegd zo gedaan… Begin oktober wil ik dit afhandelen, en kom ik tot de conclusie dat mijn cpu niet meer ondersteund wordt. Intel 7e generatie, te oud-build van 2017, oeps dit had ik niet zien aankomen
Het gaat om volgend systeem:

#	Categorie	Product	Prijs	Subtotaal
1	Processors	Intel Core i7-7700K Tray	€ 0,-	€ 0,-
1	Moederborden	Asus Prime Z270-A	€ 0,-	€ 0,-
1	Videokaarten	MSI GeForce GTX 1080 Ti Gaming X 11G	€ 0,-	€ 0,-
1	Interne harde schijven	Seagate Barracuda, 1TB st	€ 87,07	€ 87,07
1	Behuizingen	be quiet! Dark Base 900 (Zwart)	€ 239,09	€ 239,09
1	Monitors	Eizo Foris FS2735 Zwart	€ 0,-	€ 0,-
1	Processorkoeling	Scythe Mugen 5 PCGH Edition	€ 0,-	€ 0,-
1	Geheugen intern	Corsair Vengeance LPX CMK16GX4M2B3000C15	€ 116,84	€ 116,84
1	Optische drives	LG GH24NSD1	€ 0,-	€ 0,-
1	Voedingen	Corsair RM550x Zwart	€ 0,-	€ 0,-
1	Interne SSD's	Crucial MX300 2,5" 525GB	€ 141,51	€ 141,51
1	Interne SSD's	Crucial MX300 m.2 275GB	€ 0,-	€ 0,-
			Totaal	€ 584,51

Jaren heb ik de veranderingen in hardware wereld op de voet gevolgd, mijn pc’s heb ik altijd zelf samengesteld en gebouwd. Elke 2 jaar een nieuwe build…
Tot 5 jaar geleden, toen zijn we aan gezinsuitbreiding begonnen Dat is dus ook de hoofdreden dat deze pc ondertussen 8 jaar oud is. Kleine kindjes vragen veel tijd en geld.
De pc draait stabiel, nooit een upgrade aan gedaan (geluk gehad met de gekozen compontenten nooit iets stuk gehad), niets aan veranderen-geen tijd voor, een half uurtje tijd, gamen maar
Daarom vind ik het ook zo moeilijk om er afstand van te doen, het kan toch niet dat deze gewoon voor de vuilbak is?
Oké, even alles op een rijtje. Ik zal wel moeten investeren als ik met de tijd mee wil!?

Ik ben dus helemaal niet meer op de hoogte welke onderdelen te kiezen. Echter even hier door het forum bladeren en de BBG brengt al veel wijsheid. Alsook een nieuwe collega op mijn werk is wel wat op de hoogte. Al doet hij enkele uitspraken waar ik niet helemaal akkoord mee ben, dit later ter verduidelijking.

Wat wil je doen met je nieuwe systeem?
Gamen op Ultra settings en 1440p en 144Hz (huidig scherm).
De games die ik speel zijn onder andere Fallout 4 en 76, Skyrim (ik tel de dagen af om aan The Elder Scrolls VI te mogen beginnen) Battlefield 6 en Cyberpunk 2077 staat nog mijn verlanglijstje. Half-Life 3, de geruchten van afgelopen week
Videobewerken of streamen van games doe ik niet.


Wat mag het systeem gaan kosten?
Nog niet over nagedacht, natuurlijk geen gekke kosten zoals 1000euro extra voor 1procent snelheidswinst.

Zijn er componenten of randapparatuur die je al hebt en mee wil nemen naar je nieuwe systeem?
-Monitor; Eizo Foris FS2735, 27inch/1440p/144Hz, moest deze stuk gaan binnen het jaar overweeg ik wel om over te schakelen naar een 4K monitor.
-Kast; be quiet! Dark Base 900
-Toetsenbord, muis.
-Optische drives LG GH24NSD1
- windows 10 licentie heb ik, deze installeren en laten upgraden naar windows 11? Is dat een goed idee?

Wat denk je allemaal nodig te hebben?
Samen met mijn collega kom ik tot de volgend wenslijst

#	Categorie	Product	Prijs	Subtotaal
1	Processors	AMD Ryzen 7 9800X3D Tray	€ 436,85	€ 436,85
1	Moederborden	MSI MAG X870 TOMAHAWK WIFI	€ 289,99	€ 289,99
1	Videokaarten	MSI GeForce RTX 5080 16G GAMING TRIO OC	€ 1.359,99	€ 1.359,99
1	Behuizingen	Fractal Design Meshify 3 XL Solid Zwart	€ 168,-	€ 168,-
1	Waterkoeling	Arctic Liquid Freezer III Pro 420 Zwart	€ 100,56	€ 100,56
1	Geheugen intern	Corsair Vengeance RGB CMH32GX5M2B6000Z30K	€ 399,-	€ 399,-
1	Voedingen	be quiet! Pure Power 13 M | 1000W	€ 154,01	€ 154,01
1	Interne SSD's	Samsung 990 Pro (zonder heatsink) 2TB	€ 159,-	€ 159,-
			Totaal	€ 3.067,40

Heb je nog bepaalde (merk)voorkeuren?
Ik heb geen merkvoorkeuren. Ik sta dan ook open voor alles.

Heb je nog bepaalde eisen/wensen?
Al die RGb toestanden hoeft voor mij niet, 1x per jaar een kerstboom zetten is voor mij voldoende.
Een stil systeem met superieure koeling.
Een goede stabiele voeding vind ik ook heel belangrijk!
De keuze voor het geheugen vind ik een moeilijke...


Ga je overklokken?
Dat zit niet in de planning.

Wat verwacht je van ons?
Zo bijvoorbeeld een uitspraak van mijn collega:
- je moet een AIO voor je cpu nemen, met de huidige luchtkoeling krijg je de gekozen cpu niet gekoeld. (ik heb nog nooit watercooling gehad, wil dit wel proberen. Het massieve gewicht van een luchtkoeler aan het moederbord doet mij nadenken)
- je kast kan je niet meer gebruiken, deze bied geen of weinig airflow.

Wat is jullie mening aub Wat kan/moet anders.

Met vriendelijke groet, Kevin

[DeNachtwacht]

- het AIO verhaal is echt niet waar, zeker in dit segment zijn luchtkoelers vrijwel altijd de betere keus omdat je minder hoeft af te stellen en het minder foutgevoelig is, bovendien is het geluidsniveau niet lager dan een normale koeler.
- ach, als je toch nieuw gaat is een nieuwe kast ook wel leuk, maar op zich voldoet je kast natuurlijk prima.

In het algemeen heb je een aantal onderdelen (GPU, CPU) best wel prijzig uitgekozen. Met deze build heb je voor 2/3 van het geld ongeveer dezelfde performance:

#	Categorie	Product	Prijs	Subtotaal
1	Processors	AMD Ryzen 7 7800X3D Boxed	€ 338,99	€ 338,99
1	Moederborden	ASUS ROG Strix B650E-F GAMING WIFI	€ 179,90	€ 179,90
1	Videokaarten	Gainward GeForce RTX 5080 Phoenix	€ 999,-	€ 999,-
1	Behuizingen	Montech XR Wood Zwart	€ 49,99	€ 49,99
1	Processorkoeling	Arctic Freezer 36 (Black)	€ 30,67	€ 30,67
1	Geheugen intern	Corsair Vengeance CMK32GX5M2B6400C36	€ 224,-	€ 224,-
1	Voedingen	NZXT C850 Gold ATX 3.1, Zwart	€ 129,90	€ 129,90
1	Interne SSD's	Samsung 990 EVO Plus 2TB	€ 144,95	€ 144,95
			Totaal	€ 2.097,40

En dan is de 7800X3D op AliExpress ook nog goedkoper te krijgen *€245 ongeveer inclusief een kortingsbon. Natuurlijk kan alles eens nieuw kopen leuk zijn, maar ook dingen als zo'n X870 moederbord zijn gewoon relatief heel duur zonder dat je er iets voor terug krijgt dat je gebruikt. Ik zou dus in het algemeen nog wel even kijken naar de prijs/prestatieverhouding. In feite is voor een top 1440P systeem zelfs een RX 9070 XT al voldoende.

[Woezik]

Je kunt nog een jaar lang gratis de security update voor W10 krijgen door je aan te melden bij Microsoft. Dus je kunt de koop nog even uitstellen als je huidige PC voldoet.

De BQ900 kun je ook voor je nieuwe build gebruiken. Een AIO-koeler monteer je het beste aan de bovenzijde en geeft minder warmte in je behuizing. Als je ook je ODD-drive wilt gebruiken, dan past ongetwijfeld geen 420mm radiator. Waarschijnlijk is een 280 of 240 het maximum en dat is ook wel voldoende voor de zuinige 9800X3D. Omdat het een redelijk zuinige cpu is kun je ook prima een luchtkoeler gebruiken.

De BQ 13M voeding is uitstekend en 850W is voldoende, zie: https://www.bequiet.com/en/psucalculator
Moederbord en videokaart kunnen wel goedkoper.
Memory is momenteel problematisch, maar Corsair CMH32GX5M2B6000Z30K ondersteunt wel AMD Expo en AMD 800 moederborden.

[Dekar]

Voor de genoemde games is een X3D chip niet echt een betere performer. Ik zou de Ryzen 7 9700X nemen. Die houd je ook gemakkelijk koel met een Arctic Freezer 36.

[Mortov Molotov]

Als je Windows 10 licentie niet van het type OEM is, dan kan je deze transfereren van je huidige naar je volgende pc volgens de methode hieronder beschreven:

https://www.howtogeek.com...ense-to-another-computer/

Als je wel een oem licentie hebt, dan is deze gekoppeld aan je huidige pc. *knip* offtopic

[ Voor 15% gewijzigd door br00ky op 09-12-2025 14:57 ]

[duvekot]

@sirognivek als je nog ergens een SSD over hebt (of een simpele koopt) kan je eens kijken hoever je huidige PC nog komt met SteamOS. Want als je nu nog steeds de spelletjes kan spelen die je wil op de huidige hardware dan is het natuurlijk "zonde" om 3k+ uit te gaan geven.

Dus kijk eens wat SteamOS je kan bieden (of een andere Linux distributie .. )

[DutchGamer1982]

ik vind wel iets apart :

als je pc nog gewoon bevalt voor het soort spellen wat jij speelt, kun je er ook gewoon linux op instaleren, en windows 11 aan je voorbij laten gaan?

als je toch aan windows wilt blijven vasthouden :

optie 1 is gewoon windows 10 blijven gebruiken voor nu (het krijgt nog een jaar updates voor nop en je kunt nog voor 2 extra jaren bijkopen)

optie 2 is windows 11 instaleren en de tmp eisen omzeilen (ja je krijgt dan wel een waarschuwingslabel.. maar het werkt gewoon)

En ALS je toch zegt je wilt ondersteunde windows 11.. waarom moet het dan zo'n duur systeem zijn als je huidige pc eigenlijk nog prima voldoet voor jouw eisen?
-> je kunt ook gewoon een nieuw moederbord en processor kopen en je systeem daarmee upgraden zonder een heel nieuw systeem?

maargoed je vroeg een nieuw systeem, dat 1440p goed kan draaien..

iets als dit : (ik heb hier en daar wat teveel gespendeerd om het ook allemaal mooi wit te maken, het oog wil ook wat) en raad je aan ook nog zelf rond te shoppen.

maar ik denk dat een 9070xt meer dan genoeg is voor jouw wensen, en een stuk vriendelijker geprijst
een 7800x3d zal nauwelijks langzamer zijn in spellen maar wederom, een stuk goedkoper.

ik koos wel voor een goed moderbord, omdat bij amd sockets lang ondersteund blijven, en je daar dus profijt an hebt dus kun je ws in de toekomst je 7000 series gpu omwisselen voor een 11000 series gpu.. (het is mijn verwachting dat er nog wel 1a2 am5 cpu series komen)

#	Categorie	Product	Prijs	Subtotaal
1	Processors	AMD Ryzen 7 7800X3D Boxed	€ 338,99	€ 338,99
1	Moederborden	Gigabyte X870E AORUS ELITE WIFI7 ICE	€ 279,-	€ 279,-
1	Videokaarten	Gigabyte Radeon RX 9070 XT GAMING OC ICE 16G	€ 699,-	€ 699,-
1	Behuizingen	Cooler Master Elite 690 Wood Wit	€ 79,90	€ 79,90
1	Waterkoeling	Cooler Master MasterLiquid 360 Core II White	€ 70,45	€ 70,45
1	Geheugen intern	Kingston Fury Beast RGB KF560C30BWEAK2-32	€ 359,-	€ 359,-
1	Voedingen	NZXT C850 Gold Core	€ 115,90	€ 115,90
1	Interne SSD's	Lexar NM990 2TB	€ 198,90	€ 198,90
			Totaal	€ 2.141,14

[sirognivek]

Woezik schreef op zaterdag 29 november 2025 @ 00:04:
Je kunt nog een jaar lang gratis de security update voor W10 krijgen door je aan te melden bij Microsoft. Dus je kunt de koop nog even uitstellen als je huidige PC voldoet.

Ik had mij alvast aangemeld voor die 1 jaar extra security updates / ondersteuning, dit is inorde.

[sirognivek]

Dank je wel allemaal voor de vele reacties. Ik heb mij echter nog nooit gewaagt aan die goedkope keys, ik ken ook niemand die daar ervaring in heeft.
Ik ga er van uit dat mijn licentie niet van het type OEM is, dit koste destijds 100euro zie ik net of het factuur

Verder ga ik mij nog eens verdiepen in de verschillen tussen de X870 en B650 moederborden, Radeon RX 9070 XT vs RTX 5080, geheugen (gezien de extreme prijzen) een vergelijkingstest van voedingen, dit vind ik een niet te onderschatten onderdeel.

[LievenD]

Voor voedingen heb je de PSU tier list, die geeft al een goede indicatie. Voor een high-end systeem zoek je naar voedingen met een A of A+ rating.

[duvekot]

@sirognivek .. als alternatief voor SteamOS lees ik ook veel goeds over Bazzite. Altijd het proberen waard als je geen W11 meer wil en toch voornamelijk spelletjes er mee speelt.

[sirognivek]

Is het nog altijd aangewezen om een moederbord te nemen met x16 lanes op de PCIe poort waar de grafische kaart in gaat? Ik kan mij vaag herinneren, jaren geleden toen ik mijn huidig systeem samenstelde dat dit aangeraden was… geen idee meer waarom
Correct me if i'm wrong, veel van de B650 moederborden hebben echter maar x8 op de PCIe. Of lees ik dit fout?

[br00ky]

Modbreak:

Ik heb de hele discussie over grijze keys van Windows naar de trash gemikt want dat is hier verder offtopic. Over het hoe en waarom het grijs/illegaal is kan je genoeg vinden. Dat hoeven we hier niet te bediscussiëren .

[Woezik]

Ja, dat lees je niet goed. Alle moederborden hebben voor het eerste slot voor de videokaart wel 16 lanes. Dat vertelt echter nog niet of je videokaart voldoende bandbreedte heeft. Een Ryzen 8500G cpu heeft maar 4 PCIe4.0 lanes voor de videokaart, dat is onvoldoende voor een zware videokaart.
Tevens is er de RTX5060(Ti) videokaart die een PCIe5.0 slot heeft met maar 8 lanes. Als je die op een oud moederbord met PCIe3.0 x16 gebruikt, dan houd je een effectieve bandbreedte van PCIe3.0 x8 over.

Op pagina 73 van de manual staat de lane verdeling van het MSI moederbord uit je openingspost: https://download-2.msi.co...0TOMAHAWKWIFI_English.pdf

[DeNachtwacht]

sirognivek schreef op dinsdag 9 december 2025 @ 13:01:
Correct me if i'm wrong, veel van de B650 moederborden hebben echter maar x8 op de PCIe. Of lees ik dit fout?

Dit lees je fout, in principe heeft elk B650 moederbord PCIe 16x en dan kan het 4.0 of 5.0 zijn. Wat wel zo is, is dat als je een tweede SSD in je systeem plaatst regelmatig die SSD dan zorgt dat het GPU slot dan naar 8x gaat (in de moederbordhandleiding staat dit altijd met een sterretje als waarschuwing aangegeven).

[sirognivek]

Voorlopig kom ik bij dit, verschillende onderdelen 2 versies omdat ik er niet uit geraak.
Vb het geheugen, 101 verschillende kitjes, ik zie de bomen door het bos niet meer...
Zwaardere voeding, een rtx5080 zit ook nog in men achterhoofd. moest mijn scherm het onverwachts begeven ga ik misschien wel naar 4K....

#	Categorie	Product	Prijs	Subtotaal
1	Processors	AMD Ryzen 7 7700 Tray	€ 211,50	€ 211,50
1	Processors	AMD Ryzen 7 9700X Tray	€ 269,25	€ 269,25
1	Moederborden	MSI MAG B850 TOMAHAWK MAX WIFI	€ 245,75	€ 245,75
1	Videokaarten	Gigabyte AORUS GeForce RTX 5070 Ti MASTER 16G	€ 999,-	€ 999,-
1	Videokaarten	Sapphire Pulse Radeon RX 9070 XT	€ 665,54	€ 665,54
1	Processorkoeling	Thermalright Phantom Spirit 120 SE	€ 43,90	€ 43,90
1	Waterkoeling	Arctic Liquid Freezer III Pro 420 Zwart	€ 100,56	€ 100,56
1	Geheugen intern	Corsair Vengeance CMK32GX5M2B6000Z30	€ 449,-	€ 449,-
1	Geheugen intern	Kingston Fury Beast KF560C30BBEK2-32	€ 449,-	€ 449,-
1	Voedingen	Corsair RM850x (2024)	€ 129,-	€ 129,-
1	Voedingen	Corsair RM1000x (2024)	€ 185,55	€ 185,55
1	Interne SSD's	Samsung 990 Pro (zonder heatsink) 4TB	€ 359,-	€ 359,-
1	Interne SSD's	Samsung 9100 Pro, geen heatsink 4TB	€ 457,46	€ 457,46
			Totaal	€ 4.564,51

[Woezik]

Een RTX5070Ti voor € 1.000,- is te duur, dan kun je beter direct een RTX5080 nemen. Op sommige onderdelen valt ook prima wat te besparen. Bijvoorbeeld:

#	Categorie	Product	Prijs	Subtotaal
1	Processors	AMD Ryzen 7 9700X Tray	€ 252,66	€ 252,66
1	Moederborden	ASUS TUF Gaming B850-PLUS WIFI	€ 209,-	€ 209,-
1	Videokaarten	INNO3D GeForce RTX 5080 X3 OC	€ 1.098,99	€ 1.098,99
1	Processorkoeling	Thermalright Phantom Spirit 120 SE	€ 43,90	€ 43,90
1	Geheugen intern	Patriot Viper Venom PVV532G600C30K	€ 364,95	€ 364,95
1	Voedingen	Corsair RM850x (2024)	€ 129,-	€ 129,-
1	Interne SSD's	WD Black SN850X (zonder heatsink) 4TB	€ 324,90	€ 324,90
Bekijk collectie Importeer producten			Totaal	€ 2.423,40

[kdekker]

Bij geheugen speelt (soms) nog de fysieke hoogte een rol icm het gekozen moederbord en koeler. En met deze prijzen: de laagste prijs. Je hebt nu 6000 MT/s gekozen. Dat is prima (officieel al overklok).

Default zit een 9700X op 5600MT/s en de (iets oudere) 7700 op 5200MT/s. Ik denk dat iets strakkere timings hooguit een paar frames meer of minder per seconde op zal leveren (een beetje oneerbiedig: geneuzel in de marge). Ik zou om die reden (het scheelt 100 euro) eerder naar uitvoering: Crucial Pro CP2K16G56C46U5 kijken.

De 9700X schijnt beter te koelen zijn c.q. minder hitte af te geven (al is het TDP gelijk). Is iets nieuwer ook, ook iets sneller. Tja, het mooiste/beste is altijd duurder. Ik denk dat je zelf een strak budget moet stellen en dan keuzes maken. Ik zou zelf niet snel top-level SSD's nemen. De performance verschillen zie je toch niet/nauwelijks (bij huis-tuin-keuken gebruik). Dus PCIe5 is overkill.

[DeNachtwacht]

Momenteel is de 7700 tray op AliExpres voor €160 qua prijs/kwaliteit niet echt te verslaan en zou ik dus niet voor de 9700X gaan. Marginaal beter, maar wel €100 (= +/- 40%) duurder.

De 5070 Ti die je nu hebt is wel fors duur, voor 3 tientjes extra heb je een 5080. Als je echt 4K overweegt is dat wel de beste koop richting de toekomst. Voeding is ook voor een 5080 echt wel voldoende als het 850W is.

Qua geheugen is het momenteel simpelweg echt dealtjes zoeken, zodra je 32GB vindt met 6000 MT/s voor een goede prijs zou ik gewoon toeslaan.

[sirognivek]

Bedankt allemaal, nu zag Ik zojuist nog iets dat ik nog nooit gezien had.
De videokaart anders geplaatst, niet meer rechtstreeks op het moederbord. Al die Rgb toestanden hoeven voor mij niet, maar dit vind ik wel een eyecatcher achter een glazen paneel. Zijn hier nadelen aan verbonden, dan denk ik misschien aan vertraging met data overdracht? Een groot voordeel lijkt mij het gewicht dat niet meer aan het moederbord hangt…
Link naar youtube, wel een luxe build
YouTube: Ultimate All-Black PC Build | No RGB | RTX 5090 + Ultra 9 285K + Hyt...

[Woezik]

Voor verticale montage is een riser cable nodig. Die wordt vaak niet standaard meegeleverd en kan duur zijn. Meest gangbare risercable is een PCIe4.0 x16, maar ook PCI3.0 is nog in omloop en zou ik niet doen.
Er zijn behuizingen, waarbij je de PCIe sloten aan de achterzijde een kwartslag kunt draaien om de videokaart verticaal te monteren. Soms moet er een dure set gekocht worden van bracket en risercable om dit mogelijk te maken.
Het is een show feature, dus dan wil je ook een glazen zijpaneel en heb je geen geluiddemping. Het is ook oppassen dat de fans van de videokaart niet te dicht voor het zijpaneel zitten en daardoor onvoldoende koele lucht kunnen aanzuigen.
Een luchtkoeler is uiteraard niet mogelijk.