Gira schakelaar plotseling (?) defect

[aap]

Mijn vraag
Ik was zonet een defecte plafondspot aan het verwisselen. Toen ik na de klus de schakelaar weer omzette, klonk er een harde plof en klapte de zekering in de meterkast uit. Toen ik die weer terugzette, deed alles het weer, maar de lichtschakelaar deed het niet meer: hij zat vast in de "aan" stand.

Ik heb de schakelaar gedemonteerd, maar kon niets vinden wat er mis mee was en ik kreeg de schakelaar ook niet meer in een schakelende toestand. Er lijkt iets mechanisch kapot waardoor de schakelaar niet meer bewogen kan worden.

Kan er een verband zijn tussen het vervangen van de lamp en een defect in de schakelaar? Of is dit gewoon stom toeval?

Ik ga de schakelaar vervangen, maar zou ik nog iets moeten checken om herhaling te voorkomen?

Relevante software en hardware die ik gebruik
Het is een standaard Gira schakelaar.

Wat ik al gevonden of geprobeerd heb
Schakelaar omgewisseld met een andere. De lampen schakelen weer prima, maar nu kan ik de andere lamp natuurlijk niet schakelen.

Misschien nog relevant: de lampen op de schakelaar zijn een viertal 230 V LED spots en die gaan me veel te vaak kapot. Ik heb er in anderhalf jaar al 6 moeten vervangen. Slechte kwaliteit of kan er iets in de bedrading zitten dat de levensduur beinvloedt?

[AlphaRomeo]

Klinkt alsof die schakelaar vastgelast is. Dat heb ik zelf nog nooit gehad met een handmatige schakelaar, maar ik ken het wel van relaisschakelingen. Als je hem open haalt kun je misschien de contacten zien. De oorzaak zou ik normaal in het circuit áchter de schakelaar zoeken. Er is iets geweest wat een kortstondige hoge stroom heeft getrokken (kortsluiting) waardoor die schakelaar zwaar overbelast is.

Een foto van de schakelaar kan helpen.

[naftebakje]

Lijk er inderdaad op dat de schakelaar vastgelast is, moet een flinke stroom gelopen hebben. Wellicht een kortsluiting aan de nieuwe spot, die weggebrand is waardoor je geen kortsluiting meer hebt en alles nu wel werkt.

[aap]

naftebakje schreef op vrijdag 21 november 2025 @ 12:28:
Lijk er inderdaad op dat de schakelaar vastgelast is, moet een flinke stroom gelopen hebben. Wellicht een kortsluiting aan de nieuwe spot, die weggebrand is waardoor je geen kortsluiting meer hebt en alles nu wel werkt.

Ja, zoiets moet het wel zijn. Ik zal de vervangen spot nog maar eens uit het plafond halen om te zien of daar iets zichtbaar aan is.
Ik vind het wel vreemd dat de nieuwe spot het nog deed nadat ik de automaat in de meterkast weer aangezet had.

Er was vanochtend overigens weer een andere spot (niet die ik vervangen had) kapot. Gisteren na het incident deed hij het nog. Die lampen gaan al om de haverklap kapot, dus ik weet niet of er een relatie is met een kortsluiting.

[ Voor 7% gewijzigd door aap op 21-11-2025 12:57 ]

[AlphaRomeo]

Het zijn LED spots neem ik aan. Zijn ze 230V of zit er een transformator voor? Je problemen klinken alsof er een transformator tussen zit die niet meer helemaal voldoet. Mogelijk krijg je daardoor een te hoge stroom door de leds en wellicht is daar ook de oorzaak van de kortsluiting te vinden. Ik zou er even voorzichtig mee zijn. Als dat het geval is zou het ook een potentieel brandgevaar kunnen opleveren.

[aap]

AlphaRomeo schreef op vrijdag 21 november 2025 @ 13:46:
Het zijn LED spots neem ik aan. Zijn ze 230V of zit er een transformator voor?

Het zijn 230 V spots. Het is aangelegd door een aannemer tijdens een verbouwing. De electricien wilde eigenlijk 12V spots met een externe transformator installeren, maar omdat er te weinig ruimte was tussen het plafond, heeft hij uiteindelijk spots met geintegreerde transformators geplaatst.

Het zijn deze spots: https://www.aigostar.com/...3?pid=1559843337723318445

[naftebakje]

Dat ze snel sneuvelen, kan dan wel eens oververhitting zijn. Spec zegt max 40°C, je moet maar eens (voorzichtig) voelen als ze een uurtje branden, als het meteen pijnlijk is zit je boven de 60°.

[aap]

Ja, ik zag het net ook.
40 graden zal een ingebouwd lampje vast wel kunnen worden. Maar dat betekent dan feitelijk dat deze inbouwspots niet geschikt zijn om in te bouwen?

Ik weet wel dat die lampen bij mij de 25000 uur branddtijd bij lange na niet halen.

Als ik de kapotte lamp van vanochtend vervangen heb, ben ik (weer) door mijn reservelampen heen; misschien tijd om eens te onderzoeken of ik een form-fit-function compatibele alternatief kan vinden.

[ Voor 46% gewijzigd door aap op 21-11-2025 15:37 ]

[DoubleDot]

Het gaat hier toch om de omgevingstemperatuur..?

[aap]

Ik heb vanavond de vervangen lamp en de schakelaar nog eens geïnspecteerd en ik denk dat ik kan bevestigen wat @AlphaRomeo en @naftebakje al vermoedden: dat de schakelaar vastgesmolten is door een kortsluiting.

Bij de lamp zijn de draden zwart geblakerd. Ik vermoed dat er een dun adertje van een kabel contact gemaakt heeft met de andere kant en als gevolg van de kortsluiting gesmolten of verdampt is, waardoor de sluiting daarna niet meer optrad. Nu ik de foto terugzie denk ik dat ik de draden dieper in de aansluitingen had moeten steken.



In de schakelaar zat het tuimeltje stevig vast aan een van de contacten. Ik moest behoorlijk veel kracht zetten met een schroevendraaier om hem weer los te wrikken.


Bij het vervangen van de LED spot viel me voort het eerst op dat er op de contacten een N en een L stond en dat die tot nu toe (door de elektricien en door mij wanneer ik spots verving) steeds consistent verkeerd om aangesloten waren. Zou dit kunnen verklaren waarom de lampen steeds zo snel kapot gaan? Met wisselstroom zou het in principe niets mogen uitmaken hoe de polen aangesloten zijn?

[Toerq]

zou beginnen om de bedrading te vervangen door vaste kern, zo te zien zit die maar met een adertje vast.

[naftebakje]

De N en L zijn louter indicatief (in mijn straat ligt er 3x230V, er is geen N), zou geen verschil mogen maken.

De aansluiting van die spot, tsja, blij wordt ik er niet van. Afknippen, juiste lengte ontmantelen, draadjes netjes torsen (bij elkaar draaien), knopje indrukken en helemaal instoppen (geen metaal zichtbaar). Vaste kern is eenvoudiger, maar goed uitgevoerd kan je die bedrading wel gebruiken.

[Croga]

aap schreef op vrijdag 21 november 2025 @ 22:01:
Bij de lamp zijn de draden zwart geblakerd. Ik vermoed dat er een dun adertje van een kabel contact gemaakt heeft met de andere kant en als gevolg van de kortsluiting gesmolten of verdampt is, waardoor de sluiting daarna niet meer optrad. Nu ik de foto terugzie denk ik dat ik de draden dieper in de aansluitingen had moeten steken.
[Afbeelding]

Veel te ver gestript. De mantel hoort de aansluiting in te gaan, hier hangt er nog een paar milimeter draad naar buiten. En zoals @Toerq al opmerkte hoort hier een vaste kern te zitten. Ik weet niet wie die draden getrokken heeft maar die mag je hier gerust op aanspreken, die hoort niet zo.

[ Voor 5% gewijzigd door Croga op 22-11-2025 08:36 ]

[FreakNL]

aap schreef op vrijdag 21 november 2025 @ 14:07:
[...]

Het zijn 230 V spots. Het is aangelegd door een aannemer tijdens een verbouwing. De electricien wilde eigenlijk 12V spots met een externe transformator installeren, maar omdat er te weinig ruimte was tussen het plafond, heeft hij uiteindelijk spots met geintegreerde transformators geplaatst.

Het zijn deze spots: https://www.aigostar.com/...3?pid=1559843337723318445

Ik heb een tussenweg; leds met eigen driver erbij (maar wel extern).

https://www.ledisons.nl/s...7iXodsamCnvhoClXsQAvD_BwE

Een centrale driver vind ik ook bijzonder onhandig tegenwoordig… Ik heb dat in mijn badkamer maar zou daar niet zo snel meer voor kiezen.

Maar je aannemer heeft zich er goedkoop vanaf gemaakt, je spots zie ik online voor 5/stuk. Buiten de slechte aanleg is hiermee denk ik ook verklaard waarom ze zo vaak stuk gaan. Ik zou ze vervangen voor een model met externe driver.

[ Voor 8% gewijzigd door FreakNL op 22-11-2025 08:57 ]

[AlphaRomeo]

naftebakje schreef op zaterdag 22 november 2025 @ 08:28:
De N en L zijn louter indicatief (in mijn straat ligt er 3x230V, er is geen N), zou geen verschil mogen maken.

Dat vraag ik mij af. Ik heb bepaalde led dimmers waarvan de lamp gaat flikkeren als L en N verkeerd om zitten op laag vermogen. Ik heb geen EE achtergrond, maar ik kan mij wel voorstellen dat dit voor sommige LED drivers uit maakt.

[AtomicShockwave]

Tsja, lang leve de adereind huls.

Mag je wel wat van zeggen tegen de installateur idd.

[naftebakje]

AlphaRomeo schreef op zaterdag 22 november 2025 @ 08:57:
[...]Dat vraag ik mij af. Ik heb bepaalde led dimmers waarvan de lamp gaat flikkeren als L en N verkeerd om zitten op laag vermogen. Ik heb geen EE achtergrond, maar ik kan mij wel voorstellen dat dit voor sommige LED drivers uit maakt.

Dat kan dan enkel vanuit parasitaire effecten zijn, dus wijzen op een slecht design. N is vaak ´ergens´ gerefereerd aan aarding, dus pikt minder storingen op.
En bij lage dimstanden zit je op een erg steile flank, dus de minste variatie in timing geeft een relatief groot verschil in doorgelaten vermogen. En het oog van een mens is best goed in detecteren van kleine lichtflikkeringen.
Goeie instoring en robuuste nuldetectie zijn kosten, dus wordt vaak op bespaard.