Aanschaf warmtepomp

[TMasterT]

Wij gaan een aanbouw laten plaatsen en meteen de benedenverdieping van de woning renoveren. Hierbij gaat ook de vloer er uit en komt er vloerverwarming op de gehele begane grond. De CV ketel is al weer 15 jaar oud, dus een goed moment om een L/W warmtepomp te overwegen. Het is een hoekhuis gebouwd in 1997. Naast de vloerverwarming hebben we op de benedenverdieping ook twee 3,5 kW L/L warmtepompen (hebben we om te koelen, maar kunnen ook verwarmen uiteraard).

Ik wil een aantal adviezen en offertes opvragen bij installateurs. Om deze straks goed te gegrijpen, eventueel aan te passen en te vergelijken, ben ik me vooraf al aan het inlezen. Nog niet alles is me helemaal duidelijk, en alle advies is welkom.

Capaciteit warmtepomp
In het koude jaar 2021 verbruikten we in totaal 1733 kuub gas. Met de koevlaas formule kom ik dan uit op 8,4 kW bij -10°C. Welke merken en modellen zouden hier dan het beste bij passen?
Is het gewenst om de L/L warmtepompen mee te laten verwarmen, of is met de L/W en vloerverwarming altijd zuiniger? Wellicht alleen bijverwarmen in hele koude periodes, en is dat dan ook een overweging om de capaciteit van de L/W warmtepomp op aan te passen en dus iets lager vermogen te nemen?

Verwarmen bovenverdieping
We hebben nooit de verwarming op onze slaapkamer aan, ook niet in de winter. Kinderen wel soms, maar ik verwacht dat met de huidige radiatoren op lage temperatuur wel voldoende zal zijn. Mocht dat niet zo zijn, dan kunnen we altijd nog losse L/L warmtepompen op de kamers installeren. Of is het verstandiger om daar nu al goed over na te denken?
Maar de verwarming in de badkamer vinden we wel heel prettig in de ochtend. Zijn er lagetemperatuur radiatoren die een badkamer goed op temperatuur krijgen? Of zou een elektrische radiator (met een timer en thermostaat) een idee zijn?

Sanitair-warmwater
Hier hebben we wel wat eisen. Dagelijks wordt in de ochtend het bad gevuld en 3 x gedoucht. Ik schat in dat we dan een boiler van 400 - 450 liter nodig hebben.

Plaatsing
De plaatsing van de boiler en buiten units is geen uitdaging, dus dat is wel fijn.

Zodra ik de adviezen binnen heb, zal ik ze ook hier plaatsen.

[99ruud99]

altijd bestaat niet - maar over het algemeen zal de warmte van een vloerverwarming fijner zijn dan die van een airco. Natuurlijk kan je de airco wel voor de extreme dagen gebruiken, en hier ook rekening mee houden in het vermogen van de L/W warmtepomp. Dus een 8 kW zal ook helemaal prima zijn, en mogelijk zelfs nog een tikje kleiner.

Slaapkamers; je kan ook gewoon een radiator nemen die wat meer warmteafgifte heeft - desnoods dmv ventilator. Dat is een stuk eenvoudigere ingreep dan een airco plaatsen.

Badkamer; ligt aan je warmtecapaciteit van de verwarming. Als het zo'n kleintje is met maar 1 plaat, dat gaat niet werken Je kan overwegen om een designradiator / handdoeken verwarming te plaatsen. Zoek alvast naar opties, want badkamer verwarmen is best een ding...

Hoeveel liter gaat er in je badkuip? Hoeveel liter gebruik je tijdens douchen?
Zet de douche aan, en meet hoeveel liter er in 1 minuut uit komt (emmer). Hoe lang willen de kinderen smorgens douchen?
Op welke temperatuur ben je van plan je sanitair warm water boiler te zetten? Dat bepaald namelijk hoeveel koud water je bij kan mengen voor +- 37* water.

[GudZ]

Goede start met een eigen topic, echter nog wat aanvullingen nodig:
Hoeveel m2 heb je na de verbouwing beneden en boven?
Hoeveel m2 hiervan wordt VV?
Welke leidingdiameter ligt er naar de bovenverdieping?

Capaciteit
Kijk ook eens naar de koudste dagen, wat was je dagverbruik toen, neem een gemiddelde van de drie koudste dagen die je terug kunt vinden.
Staat de woning vlakbij de kust of eerder in het binnenland? Kust kun je -7 rekenen en diep in Limburg soms -12 nodig.
Kun je van een 8 of 10kW unit het minimumvermogen kwijt?
Als je veel afgifte hebt (straks ook met VV) dan kun je prima voor een 10 Kw kiezen, die zal in de winter wellicht rustiger draaien en op een efficiëntere modulatie (bijv 60 ipv 80%). Zeker met veel SWW is het fijn als dat snel kan, dan is een 10 sneller dan een 7Kw.

Bovenverdieping
Hangen er geen binnenunits L/L boven? Je kunt overwegen een LL unit te laten verhangen.
Wat is de capaciteit van je radiatoren bij 35/30/20 ? Leidingdiameters groot genoeg om ook dat vermogen te kunnen transporteren (=flow) zonder leidingruis?

Badkamer
Kun je met een elektrische radiator doen, maar aangezien jullie best veel draaiuren in de badkamer hebben zou een fancoil met koelstop ook kunnen. Designradiator op Ta 35C doet nauwelijks iets. Je kunt ook wandverwarming aanleggen, geldt ook voor slaapkamers.

SWW
Boiler van 400 is mans zat, zeker op 55C. Moet je vloer ook kunnen dragen trouwens. RVS = 470kg en staal geëmailleerd ruim 500kg. Standaard broodjesvloer of losliggend betonplaatje kan dat niet zomaar, moet je even weten wat er ligt en hier posten.

[_JGC_]

Om te beginnen: 1733 kuub voor een hoekhuis is fors. Grote kans dat je daar nog heel wat kan winnen met isolatie of nieuw glas.

Wat betreft radiatoren boven: als dat minstens T11, T21, T22 of T33 is gaat dat goed komen. Is het T10 of T20 kan je het vergeten.

[Yucon]

_JGC_ schreef op zondag 5 oktober 2025 @ 19:01:
Om te beginnen: 1733 kuub voor een hoekhuis is fors. Grote kans dat je daar nog heel wat kan winnen met isolatie of nieuw glas.

Dat warme water zal het ook wat vertekenen. Ik weet niet in hoeverre je in dit specifieke geval het aantal kuub gas helemaal 1:1 als uitgangspunt kan nemen.

Waarschijnlijk zal TS wat minder dan je op basis van dat verbruik zou verwachten aan verwarmingscapaciteit nodig hebben, maar tegelijkertijd wel wat extra maatregelen voor het warme water moeten nemen.

[dunklefaser]

@TMasterT Hoe oud zijn de kinderen nu? Reken er mee dat pubers vaker op hun "studeerkamer" vertoeven
en de dames graag uitgebreid douchen. - Breng je warmwaterverbruik, ook in de toekomst, beter in kaart.

Verder moeten in principe alle woonvertrekken op 20 °C verwarmd kunnen worden,
dus de afgifte moet voldoende zijn - ook wordt deze nooit gebruikt.
En het leidingsysteem moet de hogere flow van een warmtepomp aankunnen.

[BarryH]

Ik zou het gasverbruik op 18 , 19 , 20 januari 2025 even opzoeken.
En de daggemiddelde temperatuur die dagen.
Dan het gasverbruik extrapoleren naar -10 (dus stel was 0 graden en 10m3: 10m3/(20-0)*(20- -10) = 15m3)

15m3 gas met radiatoren is 15 x 8 kWh/m3 = 120 kWh warmte per 24 uur.
CHECK: heb je het inderdaad ca 20 graden gestookt die dag?

Stel wp 22 uur per dag voor warmte en 2 voor SWW: 120 kWh / 20 = 6kW capaciteit bij -10 nodig.

Doordat je veel SWW gebruikt , zal de 8,4 een overschatting zijn

Wellicht is een 9kW pomp op de sticker met ca 7-7,5kW vermogen bij -10 prima.
En dan op de hele koude dagen de airco laten helpen

[ Voor 11% gewijzigd door BarryH op 05-10-2025 19:32 ]

[Speedy-Andre]

Ik zou idd eens kijken hoeveel gas je verbruikt wanneer je niet stookt, juni-augustus want dat zou wel eens een lager verbruik op kunnen leveren voor ruimteverwarming.
Dat neemt niet weg dat de wp straks genoeg tijd moet krijgen om een grote boiler te verwarmen.
Kijk als de boel toch overhoop gaat of de isolatie beter kan, dan kan de wp weer wat kleiner.

[BarryH]

En : reken aan je schil. Dus neemt door de verbouwing het aantal m2 schil toe? en wat was de isolatiewaarde van hetgeen verwijdert wordt en wat is de isolatiewaarde van wat terugkomt.

Stel:
BG grond 6m breed: 6mx3m = 18m3 met puur oud glas: RC waarde 0,5? -> warmteverlies per graad: 18/0,5 = 36 watt per graad verschil
Nieuw: 18m2 dak erbij met RC6 -> 18/6 = 3 watt en 18m2 modern glas RC waarde 1 = 18/1 = 18 en tussenmuren met buren-> totaal 21 watt per graad.
Dus ondanks uitbouw en vergroting woning daling warmteverlies

[TMasterT]

Als ik alle vragen zo zie komt er best wel wat bij kijken. Hierbij dan ook nog wat aanvullende informatie.

Aanbouw
Inderdaad gaat hierdoor straks het warmteverlies veranderen. De begane grond gaat van 67 m2 naar 96 m2 (geheel voorzien van VV) En de buitenschil neemt toe met een 64 m2. Ik vind het lastig om in te schatten wat de impact daarvan is. Morgen eens rekenen ook met veranderende isolatiewaardes meegerekend.

Warmwater verbruik
De douche doet 11 liter per minuut. Stel 30 minuten douchen in totaal per dag, wordt 330 liter en dan nog een bad van 120 liter. Totaal 450 liter van 38 graden.
Kinderen zijn 14 en 15, dus inderdaad vaak op de kamer en lang aan het douchen. Dat zal voorlopig wel zo blijven.

Bovenverdieping
De bovenverdieping is 69 m2. 4 slaapkamers en 1 badkamer, allemaal voorzien van T22. Er hangen geen L/L boven.
Leiding diameter heb ik geen idee. Kan ik die gewoon opmeten bij de voet van de verwarming of bij de verdeler?

Verbruik
Van het totale gasverbruik, verbruiken we ongeveer 500 kuub per jaar aan water en koken, dit heb ik uit het zomerverbruik kunnen herleiden. Hoewel ik in 2021 een totaalverbruik zag van 1733, komen we de jaren erna lager uit (1500, 1525 en 1250), wellicht wat bewuster met de thermostaat omgegaan of gewoon zachtere winters.
Het gasverbruik op 18 , 19 , 20 januari 2025 was 30 kuub, dus gemiddeld 10 kuub per dag. Gemiddelde dagtemperatuur was -1.
In februari 2021 kwamen drie koude dagen uit op totaal 40 kuub, dus daar gemiddeld 13,3 kuub per dag. Gemiddelde dagtemperatuur was toen -4,3. We wonen in Brabant.

Goede tip ook van het gewicht op de vloer. Ik ging er vanuit dat het zomaar kan, maar beter even naar laten kijken/rekenen.

[BarryH]

TMasterT schreef op zondag 5 oktober 2025 @ 22:17:
Als ik alle vragen zo zie komt er best wel wat bij kijken. Hierbij dan ook nog wat aanvullende informatie.

Aanbouw
Inderdaad gaat hierdoor straks het warmteverlies veranderen. De begane grond gaat van 67 m2 naar 96 m2 (geheel voorzien van VV) En de buitenschil neemt toe met een 64 m2. Ik vind het lastig om in te schatten wat de impact daarvan is. Morgen eens rekenen ook met veranderende isolatiewaardes meegerekend.

Warmwater verbruik
De douche doet 11 liter per minuut. Stel 30 minuten douchen in totaal per dag, wordt 330 liter en dan nog een bad van 120 liter. Totaal 450 liter van 38 graden.
Kinderen zijn 14 en 15, dus inderdaad vaak op de kamer en lang aan het douchen. Dat zal voorlopig wel zo blijven.

Bovenverdieping
De bovenverdieping is 69 m2. 4 slaapkamers en 1 badkamer, allemaal voorzien van T22. Er hangen geen L/L boven.
Leiding diameter heb ik geen idee. Kan ik die gewoon opmeten bij de voet van de verwarming of bij de verdeler?

Verbruik
Van het totale gasverbruik, verbruiken we ongeveer 500 kuub per jaar aan water en koken, dit heb ik uit het zomerverbruik kunnen herleiden. Hoewel ik in 2021 een totaalverbruik zag van 1733, komen we de jaren erna lager uit (1500, 1525 en 1250), wellicht wat bewuster met de thermostaat omgegaan of gewoon zachtere winters.
Het gasverbruik op 18 , 19 , 20 januari 2025 was 30 kuub, dus gemiddeld 10 kuub per dag. Gemiddelde dagtemperatuur was -1.
In februari 2021 kwamen drie koude dagen uit op totaal 40 kuub, dus daar gemiddeld 13,3 kuub per dag. Gemiddelde dagtemperatuur was toen -4,3. We wonen in Brabant.

Goede tip ook van het gewicht op de vloer. Ik ging er vanuit dat het zomaar kan, maar beter even naar laten kijken/rekenen.

Met jan 2025 data dus 10/21*30= ca 15m5 gas -> zie som boven

met feb 21 data 13,3/(20 - -4,3)*30 = 16,4 m3 gas. -> stel heel efficient 9kWh warmte uit 1 m3 -> 144kWh /22 uur = 6,5 kW
Kortom een 9kW op de sticker , 7 kW bij -10 wp kopen.
Aanname is dat je extra gevel niet tot extra warmteverlies leidt

als je 500m3 voor koken/douchen hebt is dat ca 450m3 voor douchen / 330 dagen = 1,4m3 gas per dag voor SWW.
Stel dat je dat in 1 ruk verbruikt en je 15 graden koud water naar 55 graden brengt-> 300liter boiler en met 45 graden 450 liter.

Als je die boiler goed kwijt kan is dat mooi. Als een kleinere veel makkelijker gaat kan je ook SWW bereiding meer voorrang geven waardoor bij daling boiler temp de WP snel SWW gaat bijwarmen. Zie b.v. heatgeek nanostore
Dan hoef je maar b.v. genoeg voor 1 uur verbruik klaar te hebben staan.

[TMasterT]

BarryH schreef op zondag 5 oktober 2025 @ 19:52:
En : reken aan je schil. Dus neemt door de verbouwing het aantal m2 schil toe? en wat was de isolatiewaarde van hetgeen verwijdert wordt en wat is de isolatiewaarde van wat terugkomt.

Stel:
BG grond 6m breed: 6mx3m = 18m3 met puur oud glas: RC waarde 0,5? -> warmteverlies per graad: 18/0,5 = 36 watt per graad verschil
Nieuw: 18m2 dak erbij met RC6 -> 18/6 = 3 watt en 18m2 modern glas RC waarde 1 = 18/1 = 18 en tussenmuren met buren-> totaal 21 watt per graad.
Dus ondanks uitbouw en vergroting woning daling warmteverlies

In mijn situatie heb ik dan het volgende:

Huidige schil die verdwijnt met de aanbouw

Onderdeel	RC	oppervlak totaal	glas oppervlak	oppervlak zonder glas	Watt per graad
Muur zijkant	3,0	20,1	2,2	17,9	6,0
Glas	0,5	2,2			4,9
Totaal					10,8

Nieuwe schil

Onderdeel	RC	oppervlak totaal	glas oppervlak	oppervlak zonder glas	Watt per graad
Vloer	3,7	34,2	0,0	34,2	9,2
Dak	6,3	34,2	10,0	24,2	3,8
Muur voorkant	4,7	12,2	2,8	9,3	2,0
Muur achterkant	4,7	15,0	5,2	9,8	2,1
Muur zijkant	4,7	23,0	0,0	23,0	4,9
Glas	0,9	18,0			21,2
Totaal					43,2

Dus een toename van het warmteverlies van 32,4 Watt per graad. En hoe kan ik dan inschatten wat het extra benodige vermogen is tov de huidige situatie?

[TMasterT]

Ik heb nog even alle radiatoren boven bekeken, Maar die zijn niet allemaal T22.

Slaapkamer 1 (7,72 m2) heeft een T10 van 50cm x 160cm
Slaapkamer 2 (11,61 m2) heeft een T10 van 40cm x 145cm
Slaapkamer 3 (12,89 m2) heeft een T21 van 40cm x 145cm
Slaapkamer 4 (17,14 m2) heeft een T22 van 40cm x 125cm
Badkamer (7,43 m2) heeft een T22 van 60cm x 65cm

De CV hoofdleiding is 22mm en de aftakkingen zijn 16mm

[michaelvo]

Capaciteit warmtepomp
Zo te lezen ben je al aardig op weg, je zou ook nog zelf een warmteverliesberekening van de nieuwe situatie kunnen maken op https://bouw-energie.be/n...n/warmteverliesberekening

Ik zou de L/L units nu niet meenemen in de berekening, maar het is fijn dat je ze hebt als backup. Over het algemeen is het minimumvermogen van warmtepompen in jouw range (8 a 10 kW) redelijk gelijk en meer dan afdoende voor jouw situatie met een hele BG aan vloerverwarming. Dus het heeft geen grote voordelen om een maat kleiner te nemen.

SWW
Vat van 300L gaat zeker genoeg zijn. Je kunt met de temperatuur spelen om genoeg warm water te hebben (met 55 graden heb je echt véél 38 graden water), en hij gaat tijdens de douche/bad sessies vanzelf weer bijwarmen.

Overig
Berekeningen van @BarryH lijken goed, ik zou wel met 20 draaiuren per dag rekenen ipv 22. 2 uur SWW en 2 uur defrosts lijkt in de praktijk beter te kloppen.

[_JGC_]

@TMasterT Zit die uitbouw op een kant die veel zon vangt? Want ondanks dat je meer warmte verliest krijg je er ook meer gratis warmte bij op dagen dat de zon schijnt. Verder neem ik aan dat je aannemer de kierdichting beter doet dan wat men in 1996 bouwde

Wat die radiatoren betreft zou ik die beide T10 radiatoren vervangen door T22. Marktplaats staat er vol mee. Die T21 gewoon laten hangen, dat wordt wel warm.

Verder is 22mm als aanvoer naar radiatoren prima. Kan je zo'n 1000 liter per uur door duwen zonder iets te merken van ruis. Naar je vloerverwarmingsverdeler zou ik wel wat dikkers leggen. Ik heb 2 jaar 1500 liter/uur door 22mm gedrukt met de CV ketel, dat hoor je wel. Mijn warmtepomp doet 1000 liter per uur, hoor je niks van.