Tuinverlichting - geschakelde nuldraad? [BE]

[Division]

Voor mijn metalen grondspot (~240V) gaat er nu een tweepolige schakelaar naar buiten. (linkerschakelaar op schema). De schakelaar schakelt naast de fase ook de nul. Blijkbaar is dat een veiligheidsding in Vlaanderen. Volgens chat is dat omdat buiten een natte ruimte is, en zou het verplicht zijn. Niet zeker of ik de ai vertrouw, want hij kan me het artikel uit het AREI niet geven.

In principe wil ik graag dat ene linkerlampje op het schema kunnen bedienen vanuit Home Assistant. Kan ik zo'n smart relay schakelaartje gebruiken? Want met zo'n apparaatje kan ik de nul niet meer fysiek afschakelen. Die moet dan altijd rechtstreeks in verbinding staan met de spot.



Meer technische installatie wordt het niet => schopje naar DEI

[ Voor 4% gewijzigd door Septillion op 17-09-2025 19:27 ]

[DexterDee]

In principe zou je twee Zigbee of Wifi potentiaalvrije schakelaars kunnen gebruiken. De ene schakelt de nul en de andere de fase. In Home Assistant kun je middels een automation beide schakelaars in één handeling aan- of uitzetten. Een tweepolige potentiaalvrije schakelaar is niet te vinden zo lijkt, anders was dat wel de oplossing geweest.

Als je zelf een beetje kunt knutselen, dan zou je zelf met een ESP32 en twee relais via ESPHome een eigen schakelaar kunnen bouwen die de twee relais samen schakelt. Dat is in ESPHome termen een vrij eenvoudig projectje.

[Murkmans]

Dan zou ik voor een dubbel relais gaan. Eentje die de nul en de fase schakelt. Dat kan je dan met een script altijd koppelen aan elkaar.

https://www.hashop.nl/Aqara-Dual-Relay-Module-T2
Of zijn deze intern verbonden op de een of andere manier?

[Division]

Ik denk niet dat dat conform keuringsregels is, een tweepolige schakeling nabootsen met twee individuele schakelingen? Als de ene faalt, dan is de andere nog gekoppeld.

[Jim423]

Is het echt fase-nul of 2x fase?
Het is inderdaad wel aan te raden om beide contacten vanaf 1 spoel te sturen, een dubbelpolig relais van bijvoorbeeld een Finder kan dit. Deze Finder kan je voeden via een smart relay contact. Het is dan onmogelijk (tenzij er iets defect is maar dat kan bij een normale schakelaar natuurlijk ook) om alleen de fase of alleen de nul te schakelen. Het schakelen van de nul is vermoedelijk voornamelijk voor lekstroom bij vocht e.d.

[TheGhostInc]

Volgens mij heb je een paar opties:

1. Sluit het aan met een stekker!
De AREI, NEN etc. gaan uit van de installatie, zodra je een stekker gebruikt hoef je je 'aan geen enkele regel meer te houden'.
Pak een plugin geschakeld ding en het klopt allemaal.
2. In Nederland schakel je eigenlijk nooit de nul, de wasmachine schakelaar in de badkamer is de enige die ik ken, naast de werkschakelaars/automaten. Dat betekent dat als je een normale aansluiting hebt het gewoon veilig kan.
Maar: in België heb je exotische netten, met 2 of 3 fase met 220V tussen de fase, dan heb je geen nul die dicht bij aarde ligt.
Echter met dubbel geïsoleerde spots en een aardlekschakelaar is ook dat risico nog steeds heel beperkt. Bij een net met nul dicht bij aarde is dat al helemaal weinig.
3. 'Zelf iets knutselen', heeft niet mijn voorkeur:
Als je een ESP32 met dubbel relais direct aan het net hangt (zonder stekker) voldoe je aan geen enkele norm. Ding is niet CE of anders gekeurd.
Ga je voor iets met een stekker kun je net zo goed een doorsteek stekker halen.

Bedenk dus goed welk probleem/risico je hebt/neemt en dat je niet het ene probleem inwisselt voor een ander.

[Division]

Bedankt voor de informatieve reacties! En hoe staan jullie tegenover het vervangen van de spots met zigbee spots en de schakelaar gewoon altijd 'aan' laten staan? Of is het niet zo handig om de lampen in de tuin 24/7 onder spanning te laten staan (tenzij een keer de schakelaar uit wordt gedaan)?

[TheGhostInc]

Division schreef op donderdag 18 september 2025 @ 08:49:
En hoe staan jullie tegenover het vervangen van de spots met zigbee spots en de schakelaar gewoon altijd 'aan' laten staan? Of is het niet zo handig om de lampen in de tuin 24/7 onder spanning te laten staan (tenzij een keer de schakelaar uit wordt gedaan)?

Prima oplossing, maar het hangt ook af van het spotje.

Heb je 3 spotjes, dan kan het prima, maar Zigbee spotjes zijn vaak duur, terwijl een standaard led spotje veel voordeliger is.
Ik weet niet wat je precies zoekt, maar €50 voor een Zigbee spot is niet gek, terwijl je voor €20 iets vergelijkbaars hebt zonder Zigbee.

'Vroeger' had je armaturen met verwisselbare lampjes, dan komt het een stuk gunstiger uit. Dan ben je voor €10 per lamp al klaar.

Qua 24/7 spanning erop, tja, dat staat ook op een buiten stopcontact. Daar doen we ook niet heel moeilijk over.

[DexterDee]

TheGhostInc schreef op donderdag 18 september 2025 @ 12:04:
Heb je 3 spotjes, dan kan het prima, maar Zigbee spotjes zijn vaak duur, terwijl een standaard led spotje veel voordeliger is.
Ik weet niet wat je precies zoekt, maar €50 voor een Zigbee spot is niet gek, terwijl je voor €20 iets vergelijkbaars hebt zonder Zigbee.

Zigbee spotjes duur? Misschien als je persé Philips Hue wil hebben.

Een Ikea Trädfri Zigbee spot koop je al vanaf 8 euro
Dan heb je nog Livarno (Lidl), Calex (Hornbach), LCS (Action) lampen die ook allemaal vanaf die prijs verkrijgbaar zijn. En die werken allemaal prima in een Zigbee smarthome opstelling.

[TheGhostInc]

DexterDee schreef op donderdag 18 september 2025 @ 15:34:
[...]

Nog niet helemaal wakker? Lees nog eens wat ik schrijf.

Als je een Zigbee buitenspot inclusief armatuur koopt, ben je geen €8 kwijt. Ikea verkoopt helemaal geen kant & klare zigbee spots. Je kunt een 'peertje' kopen voor €8.
En bij buitenlampen, zeker de spots, heb je vaak geïntegreerde leds, dan is er niks te wisselen.

[DexterDee]

TheGhostInc schreef op donderdag 18 september 2025 @ 15:46:
Nog niet helemaal wakker? Lees nog eens wat ik schrijf.

Als je een Zigbee buitenspot inclusief armatuur koopt, ben je geen €8 kwijt. Ikea verkoopt helemaal geen kant & klare zigbee spots. Je kunt een 'peertje' kopen voor €8.
En bij buitenlampen, zeker de spots, heb je vaak geïntegreerde leds, dan is er niks te wisselen.

Jij hebt het over een spotje en ik heb het over een spotje. Zelfde woord maar we bedoelen iets anders.

Ik ging er in mijn reactie vanuit dat TS de armatuur al had. Natuurlijk zijn er grondspots met geïntegreerde LEDs, maar een flink aantal werkt gewoon met een GU10 spotje in een waterdichte behuizing. Welke variant TS heeft weten we (nog) niet.

[Division]

Ik heb inderdaad een armatuur die open kan. Het glas zit er (met rubberen ring) stevig opgeschroefd. Losse GU10 spotjes zijn dus een optie, maar ik kan ook gewoon de armatuur vervangen als dat uiteindelijk beter is. Afgelopen anderhalf jaar nog geen issues gehad met deze armaturen. Binnen hebben we enkele Livarno spotjes. Werken prima, maar voor RGB zijn ze voor de tuin nogal zwak denk ik. Daarnaast verkoopt Lidl ook geen smart home producten meer.