* Blokker_1999 haalt even de pen boven. Zet je schrapMOOS schreef op dinsdag 16 september 2025 @ 11:25:
Steeds vaker maken medewerkers gebruik van (gratis) clouddiensten voor hun werk, zoals WhatsApp, WeTransfer of ChatGPT.
Binnen mijn organisatie merk ik dat er weerstand en onbegrip ontstaat zodra wordt aangegeven dat dit soort toepassingen een risico vormen.
Zoals veel bedrijven werken wij met Microsoft 365, inclusief de basisfunctionaliteit van Copilot. Toch staat men daar niet voor open: ze willen ChatGPT, zonder dit goed te willen of kunnen onderbouwen.
Hetzelfde geldt voor andere hard- en software. Voor notities hebben wij OneNote, maar medewerkers vragen om Evernote, Notion of een reMarkable tablet. De reMarkable (v1) tablets zijn niet geschikt voor zakelijk gebruik (geen MDM, geen encryptie, etc.), maar het managementteam schaft ze toch buiten de IT-afdeling om aan.
Mijn vraag: hoe gaan jullie om met schaduw-IT?
- Accepteer je het risico?
- Faciliteer je uiteenlopende software om gebruikers tevreden te houden?
- Of blokkeer je diensten zoals ChatGPT actief?
Bestaat er bij jullie een formeel beleid, wie stelt dat op, hoe wordt dit gehandhaafd en wat zijn de gevolgen bij overtreding?
Onbegrip en weerstand zijn normaal. Mensen zien de gevaren niet in van externe tools. Zij gebruiken het privaat ook, zien daar geen probleem mee en vinden dan ook dat ze het professioneel ook maar moeten kunnen gebruiken. Dat kost tijd en moeite om uit te leggen aan die mensen. Maar het is wel tijd en moeite die je er in moet steken als je begrip wenst te krijgen voor die beslissingen.
Als men ChatGPT wenst te gebruiken, toon hen dan de kost aan van de niet gratis versie waarbij gelijkaardige gegevensbescherming zit zoals bij Copilot, en vraag hen om die kost te verantwoorden naar management toe. Als management ervoor wenst te betalen, dan wordt er ineens meer mogelijk.
We hebben bij ons ook enkele gebruikers die een reMarkable gebruiken, en dan komen klagen dat ze niet kunnen syncen met hun OneDrive/OneNote. Natuurlijk niet. Wij zetten dat dicht. Wil je die optie hebben? Passeer maar langs security en laat alles maar goedkeuren. Maar wij willen geen gevoelige bedrijfsdata die langs de servers van een Amerikaanse firma moet lopen waarmee wij geen enkele verwerkingsovereenkomst hebben of kunnen afsluiten om zo naar onze gebruikers te syncen.
Accepteer je het risico? Natuurlijk niet. Maar je komt er vaak pas veel te laat achter. Hoe vaak wij bij ICT niet de laatste zijn om te weten dat men een nieuw product reeds heeft aangeschaft, duizenden of zelfs tienduizenden Euro heeft uitgegeven, de contracten reeds getekend zijn zonder dat legal of secuirty erover zijn gegaan is niet meer op 1 hand te tellen. Maar ook daar, afblokken, zorgen dat alles vanuit onze kant alsnog de nodige goedkeuringen krijgt of anders kan men fluiten naar hun SSO integratie, hun Sharepoint/OneDrive integratie enzoverder. Management, security en legal moeten goedkeuring geven voordat wij tijd investeren binnen IT in het onboarden van een product.
Neen, wij hebben net een process met approval flow dat onder meer als doel heeft alles te stroomlijnen en geen 10 verschillende tools of services te hebben die bijna hetzelfde doen. Dat is ook te idioot, want elke tool die je aankoopt, elke integratie die je moet opzetten kost tijd en geld voor je IT afdeling. Want je moet dat ook onderhouden, als is het maar de SAML integratie die elke 2 jaar vernieud moet worden.
En waar nodig blokkeren we ook diensten. Enkel goedgekeurde AIs staan bijvoorbeeld open op onze firewall en dan ook enkel maar voor die groepen die het mogen gebruiken. Zelfde met bijvoorbeeld grammarly. En ja, dat wekt soms wrevel op. Mensen kunnen er ook niet rondwerken dankzij de always-on VPN functionaliteit. Al zit je thuis, je kan de VPN niet uitschakelen en de VPN hanteert dezelfde firewall regels voor internet toegang als onze on-premise firewalls.
Sissors schreef op dinsdag 16 september 2025 @ 11:34:
Als in, tot op zekere hoogte heb je weinig keuzes behalve risico's accepteren. Hoe voorkom je dat een medewerker een vraag stelt aan ChatGPT op zijn/haar telefoon? Daarnaast wordt er veel software gefaciliteerd, en via tegenwoordig admin on demand kunnen we het meeste zelf installeren (met beperkingen soms wel). En sommige dingen worden actief geblokkeerd, zoals ChatGPT. (En de blokkades van ChatGPT / Dropbox bijvoorbeeld lijken redelijk solide te zijn, andere blokkades kom je zo triviaal langs dat je je afvraagt of ze nou echt serieus ermee zijn).
Het is alweer een stuk moeilijker om te voorkomen dat een medewerker op een niet bedrijfstoestel vragen gaat stellen aan een AI systeem. Maar daar ga je dan weer op andere manieren mee om. Met goede DLP oplossingen voorkom je dan weer dat diezelfde gebruiker massaal data kan exfiltreren uit je omgeving om aan die AI te voeden. Bijkomend zorgt de blokkering op interne systemen ervoor dat gebruikers gewaarschuwd zijn dat het gebruik niet is toegestaan. Zoeken zij dan toch omwegen en worden zij daarop betrapt, dan zijn dat dus net verzwarende omstandigheden. Ga daar dus zeker niet zomaar omheen werken omdat je wel een omweg kent, want je weet net dat het niet mag vanuit de firma.
Admin on demand moet goed ingeregeld zijn. Enkel specifiek goedgekeurde processen mogen door een gebruiker op aanvraag gestart worden met admin rechten. Alles wat niet goedgekeurd is blokkeer je dus gewoon. Dat betekend verder ook dat je niet zomaar bijvoorbeeld PowerShell of andere interpreters kunt laten draaien met die rechten.
DukeBox schreef op dinsdag 16 september 2025 @ 11:43:
Ik heb wel gemerkt dat als je heel moeilijk doet als IT je helemaal geen grip meer krijgt op wat gebruikers wel/niet mogen aanschaffen. Persoonlijk zie ik niet veel verschil in een reMarkable tablet of een ouderwets notitie blok.. Ik heb als ICT op beiden geen invloed hoe deze gebruikt wordt.
Voor security redenen moet het bedrijf gewoon een policy opstellen, dat is niet aan ICT vind ik, wij spelen daar alleen een adviserende rol in. Als wij echt iets 'gevaarlijk' vinden dan zorgen we dat deze zover mogelijk niet te gebruiken zijn al is het met clouddiensten en zelfredzaamheid steeds lastiger (betaalbaar) af te schermen.
Er zit een heel groot verschil tussen een notitieblok en een reMarkable. Die laatste kan, als de gebruiker dat zo instelt, alles synchroniseren, maar dat kan alleen met een service van reMarkable, een Amerikaans bedrijf. Er is geen integratie met cloud aanbieders rechtstreeks. Dat notitieblok? Dat ziet enkel de schrijver in, en eventueel iemand die het vindt maar er voor de rest niets aan heeft.
En als ICT heb je dus wel een invloed, want als ICT, in samenwerking met security, bepaal je welke policies er zijn om toegang te verkrijgen tot bedrijfsgegevens. En je bent dus in staat om te voorkomen dat die reMarkable, via een omweg, gaat syncen met je data.
Het opstellen van security beleid is inderdaad niet aan de ICT afdeling. Daar heb je een security afdeling voor nodig en dus een CISO die het beleid uitstippelt.
kamerplant schreef op dinsdag 16 september 2025 @ 15:18:
Best wel ingewikkeld dit hoor. Ik denk dat een groot deel ook wel afhankelijk is van je persoon/type bedrijf. Zelf ben ik IT professional en ik zit er écht niet op te wachten dat IT beheerders bepalen welke tools ik wel of niet moet gebruiken. Ik weet zelf het best waarin ik het meest effectief en plezierig werk. Onderschat niet de impact die het kan hebben om mensen hierin te beperken: Voor veel medewerkers is dat prima, voor andere écht heel vervelend. Maar, dit zal niet voor ieder bedrijf / type medewerker gelden inderdaad.
In elke onderneming van iets of wat formaat zal het toch echt de business zijn die gaat bepalen welke tools je wel of niet kan en mag gebruiken. Onderschat niet de impact die jouw keuze kan hebben op de business. Al meermaals gezien dat persson X vertrekt uit het bedrijf, die persoon alles op zijn eigen manier deed en niemand weet waar alles staat of hoe alles werkt. Je werkt in een bedrijf als team, en je moet samenwerken. Dan kan niet iedereen zijn eigen favoriete tools gebruiken en op een eigen manier werken.
Vandaag werk ik in een onderneming waar software ontwikkeld wordt, en ook daar hoor ik de verhalen van onze developers dat er elk jaar wel weer nieuwe mensen bijkomen die de ontwikkeling van ons product even denken volledig overhoop te kunnen gooien omdat zij met de modernste trends mee zijn en onze codebase traag meebeweegt met nieuwe technologie.
Prachtig dat dev Y ineens iets in rust wil doen, maar daar heeft niemand anders in de firma iets aan, dus dat gaan we even niet doen. Zelfs bij ons op de ICT afdeling zien we dat soms wel eens. Mensen willen eigen tools binnen brengen en zijn dan kwaad omdat we neen zeggen en hen verwijzen naar de bestaande tools die hetzelfde kunnen doen maar op een andere manier. Spijtig dat je dat niet leuk vindt, en dien een aanvraag in voor jouw tool, motiveer die en we zullen zien of we omschakelen in de toekomst. Maar tot dan, sorry.
Want heb jij van de tools die jij wenst te gebruiken de licentievoorwaarden gelezen? Heb je naar de mogelijkse impact gekeken voor licentiekosten? Dataverwerking en vertrouwelijkheid? Onderhoudskosten? Ik trouwens ook niet, is mijn job niet. Daar heb ik legal en security voor. Zelfs tools die zeggen gratis te zijn voor eigen gebruik hebben soms zeer irritante gebruikersovereenkomsten voor bedrijven. Zo heeft (of had?) Oracle op VirtualBox een Personal Use License zitten. Je mag Vbox gebruiken, gratis, zonder beperkingen, zelfs in een bedrijfsomgeving zolang je het maar zelf installeert voor eigen gebruik. Toch is 1 van mijn vorige werkgevers daarmee bij Oracle in de problemen gekomen omdat men licentietechnisch toch niet in orde was. Leuk he, zo een licentie die op het eerste zicht duidelijke taal heeft.
Sissors schreef op dinsdag 16 september 2025 @ 19:09:
[...]
Ik vraag me sowieso af bij wat voor een bedrijven mensen hier werken. Waarbij met persoonsgegevens wordt gewerkt snap ik uiteraard direct dat je dat goed wil en moet afschermen. Maar ik krijg op Tweakers ook weleens het idee dat elke MKB systeembeheerder de handel verder wil dichttimmeren als bij de tech multinational waar ik werk.
Maar ja, dan is er beleid dat als iemand iets gevaarlijks als bijvoorbeeld Notepad++ wil installeren, dan moet je weer door 15 hoepeltjes springen om dat aangevraagd te krijgen. Oftewel dan ben je ook weer beter af om je eigen workaround te bedenken.
En voor de duidelijkheid waarmee ik ook begon: Ik snap prima dat afhankelijk van de situatie je een bepaalde hoeveelheid beveiliging wil hebben. En zelfs als er nou niet veel spannends wordt verwerkt, zal dat bij een werkgever altijd meer zijn dan op je thuis laptop. Maar onder de streep aan het eind van het jaar word ik afgerekend door mijn manager hoeveel ik heb gedaan. En als bij problemen IT niet verder komt als "tja dat is de policy", dan gaan mensen alternatieve oplossingen verzinnen. (En dat kan zoiets simpels zijn als van Chrome naar Firefox switchen, omdat IT opslaan van wachtwoorden heeft verboden in Chrome...).
Bij een bedrijf dat software levert aan sommige van 's werelds grootste productiebedrijven. Je wil niet dat data van die bedrijven ineens langs jouw bedrijf naar buiten glipt, want dan is het letterlijk boeken toe.
Als IT geen NPP toestaat, of niet toestaat dat je wachtwoorden opslaat in je browser dan moeten ze ook kunnen uitleggen waarom dat is en welke alternatieven je wel mag gebruiken. Een goede wachtwoordmanager bijvoorbeeld, waarbij de firma dan ook mag opdraaien voor de kosten er van. Al zou ik als IT zijnde dan toch ook een policy naar je Firefox duwen die ook daar het opslaan van wachtwoorden uitzet

.
donkerlicht schreef op dinsdag 16 september 2025 @ 19:09:
[...]
Wanneer een organisatie mij wil hebbeb, staat juist het OS wel ter discussie. Ik wil namelijk gewoon met Linux kunnen werken. Anders werk ik er niet. Er zijn genoeg organisaties waar je zelf mag bepalen of je Windows, Mac of Linux gebruikt. Met alleen Windows of Mac doe ik niets voor je.
Juist de andere software (bijvoorbeeld Jetbrains, Eclipse of Visual Studio en pdf-lezer) conformeer ik mij aan. Mits het op Linux kan draaien.
En mochten Linux en mac nu nog eens dezelfde beheersmogelijkheden hebben als Windows, ik zou er nog niets op tegen hebben.
Maar dat is uiteraard ook iets dat je al zal weten na een eerste solicitatiegesprek en kan dus ook niet snel een breekpunt worden voor je achteraf.
No keyboard detected. Press F1 to continue.