Ervaar harde crashes. Meerdere dingen getest, help!

[Technoane]

Mijn vraag
Mijn pc heeft helaas last van harde crashes, waarbij hij daarna even helemaal van de spanning moet om vervolgens weer op te kunnen starten. Eerst was dit sporadisch, maar sinds ik Bazzite/Linux op een aparte ssd geïnstalleerd heb ervaar ik 100% zeker een harde crash wanneer ik een bepaald spel wil laden. Het gaat om Palworld en bij het processen van de Vulkan shaders slaat ie elke keer af...

Relevante software en hardware die ik gebruik
AMD 9800X3D processor
Nvidia 4080 Super
2x 16gb DDR5 RAM @ 6000mt/s
TUF Gaming B650 Plus Wifi met meest recente BIOS
Gigabyte UD1000GM 1000w voeding
Windows 11 en dus sinds kort Bazzite/Linux op een aparte NVME

(Alleen RAM Expo/XMP profiel aangezet, verder niks gedaan met over-/onderklokken)

Ik heb onderstaande dingen geprobeerd
- CPU stresstest (Aida64). Zonder issues. Temperaturen meer dan prima.
- GPU stresstest (Furmark). Een half uur zonder issues. Ook hier goede temperaturen.
- Andere RAM sticks en voeding geprobeerd (wel hetzelfde merk en type van zowel RAM als de voeding). Beide keren loop ik nog steeds tegen crashes aan.

Nu heb ik redelijk beperkte kennis van computers dus mijn vraag aan jullie is of ik nog andere dingen kan testen? Of hebben jullie een idee waar het aan kan liggen? Kan het nog steeds aan de cpu of gpu liggen, ook al merk ik niks tijdens stress tests?

[ Voor 3% gewijzigd door Technoane op 05-09-2025 10:13 ]

[freaky35]

zet expo eens uit en probeer het opnieuw,die kan ook voor crashes zorgen(is ook een overclock)

[grasmanek94]

Heb je de mogelijkheid om een andere PSU te testen? Ik zou bij onverklaarbaar gedrag juist bij RAM zoals @freaky35 aangeeft beginnen, en dan ook de PSU onder de loep nemen. Wanneer deze zijn uitgesloten, dan dieper gaan met onderzoek.

[Technoane]

grasmanek94 schreef op vrijdag 5 september 2025 @ 10:48:
Heb je de mogelijkheid om een andere PSU te testen? Ik zou bij onverklaarbaar gedrag juist bij RAM zoals @freaky35 aangeeft beginnen, en dan ook de PSU onder de loep nemen. Wanneer deze zijn uitgesloten, dan dieper gaan met onderzoek.

Klopt ik heb dit dus ook als eerste gedaan, na de cpu en gpu tests, door fysiek een andere nieuwe psu te bestellen en te testen. Dit loste helaas niks op...

[freaky35]

heb je expo ook al uigehad,dat is me niet duidleijk nu

[Technoane]

freaky35 schreef op vrijdag 5 september 2025 @ 11:23:
heb je expo ook al uigehad,dat is me niet duidleijk nu

Excuus ik was nog van plan te reageren, officieel aan het werk haha.

Heb ik niet geprobeerd. Ga ik vanavond testen! Kreeg ik zonet ook al als tip van een collega.

[SiErRa]

Wat checkvraagjes, om het wat te pinpointen als de tips hierboven niet werken:

• Palworld crasht terwijl je in Windows 11 speelt?
• Niet in Linux?
• Dit is begonnen sinds je een extra SSD met Linux hebt toegevoegd?
• Of had je die SSD al, maar er nu alleen Linux opgezet?
• Had je hiervoor nooit dit soort crashes, of waren ze meer sporadisch?
• Speelde je Palworld hiervoor ook al wel?

[Technoane]

SiErRa schreef op vrijdag 5 september 2025 @ 11:46:
Wat checkvraagjes, om het wat te pinpointen als de tips hierboven niet werken:

• Palworld crasht terwijl je in Windows 11 speelt?
• Niet in Linux?
• Dit is begonnen sinds je een extra SSD met Linux hebt toegevoegd?
• Of had je die SSD al, maar er nu alleen Linux opgezet?
• Had je hiervoor nooit dit soort crashes, of waren ze meer sporadisch?
• Speelde je Palworld hiervoor ook al wel?

• Palworld crasht terwijl je in Windows 11 speelt?
  Dit is alleen in Bazzite, via w11 (ook steam) heb ik wel geprobeerd maar hier worden niet van de voren shaders geprocessed/gecached
• Niet in Linux?
  Juist wel in Linux dus, door het pre cachen. Dit kan ik uitzetten in de Steam settings in desktop mode, dan werkt Palworld wel gewoon. Heb 1,5 uur gespeeld zonder crashen
• Dit is begonnen sinds je een extra SSD met Linux hebt toegevoegd?
  Nee zowel in W11 als in Linux crashes meegemaakt
• Of had je die SSD al, maar er nu alleen Linux opgezet?
  Zoals hierboven dus gezegd, zowel in w11 als Bazzite crashes meegemaakt. Beide OS staan op aparte NVME schijfjes van verschillende merken
• Had je hiervoor nooit dit soort crashes, of waren ze meer sporadisch?
  Ik heb tot nu tot echt te licht gebruik gemaakt van mijn pc, toen waren de crashes sporadisch. Sinds ik meer game en dus nu Linux gebruikt waarbij shaders gecached worden, merk ik veel mee crashes
• Speelde je Palworld hiervoor ook al wel?
  Nee ik heb dit spel net aangeschaft

[ Voor 13% gewijzigd door Technoane op 05-09-2025 11:56 ]

[grasmanek94]

Oke indien de PSU niet direct als boosdoener is aangemerkt, is de volgende vraag of je iets van een memtest86 usb of iets hebt gedraaid (en wel lang genoeg voor een volledige pass)?

Inderdaad kan het soms een overclock van RAM zijn die faalt, en is het genoeg om wat lager te klokken, of BIOS/vendor optimalisaties uitzetten en stock AMD overclock gebruiken.. of overclock helemaal uit, iig tot memtest86 een pass geeft.

[Technoane]

grasmanek94 schreef op vrijdag 5 september 2025 @ 12:10:
Oke indien de PSU niet direct als boosdoener is aangemerkt, is de volgende vraag of je iets van een memtest86 usb of iets hebt gedraaid (en wel lang genoeg voor een volledige pass)?

Inderdaad kan het soms een overclock van RAM zijn die faalt, en is het genoeg om wat lager te klokken, of BIOS/vendor optimalisaties uitzetten en stock AMD overclock gebruiken.. of overclock helemaal uit, iig tot memtest86 een pass geeft.

Ok dank voor je input. Ik zal ook memtest86 vanavond draaien. Ik heb niet zelf de RAM lopen overklokken trouwens. Gewoon het standaard Expo profiel die het moederbord aangeeft.

[grasmanek94]

Technoane schreef op vrijdag 5 september 2025 @ 12:31:
[...]

Ok dank voor je input. Ik zal ook memtest86 vanavond draaien. Ik heb niet zelf de RAM lopen overklokken trouwens. Gewoon het standaard Expo profiel die het moederbord aangeeft.

Ja EXPO is een overclock hoe men het wendt of keert, er zijn nul garanties dat het zal werken op die snelheden. En al helemaal niet als er meerdere RAM kits samen gebruikt worden (bv 2x "2x16GB" voor 64GB RAM ipv een "4x16GB" kit).

Edit: En nou heb ik daar zo mijn meningen over de sterke push en marketing, benchmarks van de bedrijven zelf (AMD/Intel/moederbord producenten) enzv over EXPO/XMP, en dan mensen afwimpelen met "we geven geen garanties", maar het is helaas wel de situatie. Gelukkig heb ik nog niemand horen aankaarten dat iemands garantie is afgewezen omdat XMP of EXPO aan stond, dus dat is op zijn minst nog positief.

[ Voor 38% gewijzigd door grasmanek94 op 05-09-2025 12:52 ]

[Technoane]

grasmanek94 schreef op vrijdag 5 september 2025 @ 12:46:
[...]

Ja EXPO is een overclock hoe men het wendt of keert, er zijn nul garanties dat het zal werken op die snelheden. En al helemaal niet als er meerdere RAM kits samen gebruikt worden (bv 2x "2x16GB" voor 64GB RAM ipv een "4x16GB" kit).

Edit: En nou heb ik daar zo mijn meningen over de sterke push en marketing, benchmarks van de bedrijven zelf (AMD/Intel/moederbord producenten) enzv over EXPO/XMP, en dan mensen afwimpelen met "we geven geen garanties", maar het is helaas wel de situatie. Gelukkig heb ik nog niemand horen aankaarten dat iemands garantie is afgewezen omdat XMP of EXPO aan stond, dus dat is op zijn minst nog positief.

Daar ben ik het inderdaad mee eens, erg gek. Mocht ik een stabieler systeem ondervinden zonder EXPO actief, adviseer je dan om een andere fabrikant geheugen te proberen of moet ik dan ook kijken naar een ander moederbord?

[grasmanek94]

Als andere RAM sticks met een gevalideerd EXPO profiel ook niet door Memtest komen, maar wel door memtest komen zonder EXPO, dan zou het inderdaad aan het moederbord kunnen liggen. Het makkelijkste is om dan nog een keer te testen met (of juist zonder) "Vendor optimized" settings.
Erg veel moederborden hebben drie overclock instellingen (dus alle drie testen kan ook inzicht geven!):
- EXPO zoals dat door AMD is voorgeschreven (ik noem dat gewoon AMD EXPO) en/of;
- "geoptimaliseerde" (gewoon mb fabrikant instellingen) ASUS/Gigabyte/MSI/<JeMerk> moederbord EXPO instellingen (ik noem het dan "gewoon" MSI EXPO of iets dergelijks);
- "RAM profiel" EXPO, EXPO profiel gebruiken dat in de RAM zelf is opgeslagen (meestal de standaard optie)
- STOCK JDEC RAM snelheden (geen overclock)

en natuurlijk voor CPU 2 aparte profelen:
- Precision Boost Overdrive (PBO) zoals door AMD voorgeschreven ("" .. AMD PBO .. "") en/of;
- "geoptimaliseerde" PBO instellingen die de mb fabrikant kiest ("" MSI PBO "");
- STOCK AMD snelheden (geen overclock)

Soms is het vinden van die instellingen niet zo makkelijk en zit het ergens begraven...

"The devil is in the details". Een RAM kit kan AMD EXPO geverifieerd zijn maar bijvoorbeeld niet "MSI" (etc) EXPO.., dan zou je weer terug moeten naar de documentatie van het moederbord en kijken of de RAM op de QVL staat van de fabrikant/moederbord model (MSI voorbeeld: https://www.msi.com/Motherboard/b360m-mortar/support#mem ).
Moederbord producenten testen heel wat RAM kits en daar kan je vaak zien met welke (EXPO wel of niet, en welke) instellingen. Dat geeft vaak meer zekerheid.

Moederbord vervangen is weer geen zekerheid dus ik zou proberen gewoon een setje RAM + instellingen te vinden die samen goed werken en door memtest komen.

En soms heb je pech en is de memory controller in je CPU niet in staat om EXPO te doen, maar ik heb nog geen shop gezien die hier moeilijk over doet, ik zwaai het altijd aan met "staat in de specificaties en reclame, product niet conform de beloftes, dus aub vervangen", is mij 1x overkomen en zonder gezeur of moeite vervangen.

En om het verhaal nog lekker ingewikkelder maken, soms is er een EXPO profiel opgeslagen in het RAM zelf (ofja als je EXPO ram koopt eigenlijk altijd), een EXPO profiel in het moederbord, en dan natuurlijk het AMD EXPO profiel.. daarom is het EXPO ram, want normaal RAM kan ook overclocked worden, alleen dan zit er geen EXPO profiel opgeslagen in het RAM. Maar ook dat wordt EXPO overclocking genoemd (in instellingen). Dus ik heb de bovenste opties even hiermee uitgebreid en de post aangepast.

Lang verhaal kort, van alle drie de overclocks (AMD EXPO, Moederbord fabrikant EXPO, RAM EXPO Profiel) kun je alleen soort van werkende "garantie" hebben als je de "slechtste" van alle 3 pakt, en als je CPU heel goed is (Silicon Lottery) dan de slechtste tussen "moederbord EXPO" en "RAM profiel EXPO".

[ Voor 37% gewijzigd door grasmanek94 op 05-09-2025 14:16 ]

[Technoane]

Update:

Getest zonder een expo profiel. Palworld crashte dit keer aanzienlijk sneller dan met expo profiel actief.

Heb net memtest86 gedaan met expo profiel aan:
- 1e keer crashte mijn pc na een aantal minuten
- 2e keer 1 volledige cycle gehaald, 0 errors.

Ik snap er niks meer van..

[spone]

Is een van je SSD's toevallig een Kingston NV2?

[Technoane]

spone schreef op vrijdag 5 september 2025 @ 16:00:
Is een van je SSD's toevallig een Kingston NV2?

Ik heb een Lexar NM790 waar windows opstaat en sinds kort een Kingston SNV3(S11000G) waar ik Bazzite op heb geïnstalleerd

[spone]

Reden dat ik de vraag stel is omdat ik destijds rondom de NV2 een hoop topics met random crashes/freezes voorbij heb zien komen waar uiteindelijk telkens die SSD de schuldige bleek te zijn. Geen idee of dat bij zijn opvolger (en daarmee bij jou) ook het geval is, maar het kan de moeite waard zijn om dat uit te sluiten.

[freaky35]

heb je trouwens de ssd al op de laatste firmware?

En gebruik de pc zo kaal mogelijk,dus alleen essentiele onderdelen aangeslotren(muis toensbord,scherm)

[Technoane]

spone schreef op vrijdag 5 september 2025 @ 19:51:
Reden dat ik de vraag stel is omdat ik destijds rondom de NV2 een hoop topics met random crashes/freezes voorbij heb zien komen waar uiteindelijk telkens die SSD de schuldige bleek te zijn. Geen idee of dat bij zijn opvolger (en daarmee bij jou) ook het geval is, maar het kan de moeite waard zijn om dat uit te sluiten.

Ok bedankt voor het delen ik zal ook dit eens testen

[Technoane]

freaky35 schreef op vrijdag 5 september 2025 @ 20:34:
heb je trouwens de ssd al op de laatste firmware?

En gebruik de pc zo kaal mogelijk,dus alleen essentiele onderdelen aangeslotren(muis toensbord,scherm)

Dit is de eerste keer dat ik van ssd firmware hoor.. ga ik ook naar kijken thx! Ja los van een 2,4ghz controller dongle verder niks aan de pc hangen.