Dataretentie van TLC SSD's

[Tyrian]

Enkele jaren terug ben ik overgestapt van MLC SSD's naar TLC SSD's. Voornamelijk omdat MLC er uit ging, zeker voor de hoge capaciteit drives.

Oorspronkelijk leek alles goed te gaan. Prima lees- en schrijfsnelheden maar nu heb ik al een paar keer gehad dat data die 1 tot 2 jaar opgeslagen is geweest steeds langzamer leesbaar werd. Snelheden van honderden tot duizend MB/s liepen terug naar 8 tot 30MB/s.

Ik merkte dit vooral bij het maken van backups. Omdat ik voor de backups een externe HDD of SSD gebruik dacht ik dat ik problemen met mijn USB verbinding had. (USB 2.0 snelheden i.p.v. 3.0+) Maar dat bleek niet het geval. Getest met CrystalDiskMark en dan zijn alle schijven gewoon super snel. Tot ik de oude data lees.

Uiteindelijk bleek de SSD problemen te hebben met het lezen van zijn (oudere) data. Alles was nog steeds foutloos maar de SSD was bezig met ECC (error correction) om de data goed te lezen. Toen ik de data had herschreven (Door de backup terug te zetten) was de volledige snelheid weer terug.

Ik heb dit nu al met 2 TLC SSD;s gehad, namelijk:
uitvoering: Global Memory GSP24-512GB
uitvoering: Seagate FireCuda 530 (zonder heatsink) 4TB

Met mijn oudere MLC SSD's (Samsung 860 PRO) had ik hier nooit last van.

Nu ben ik benieuwd of er meer mensen zijn met dit soort ervaringen. Verliezen TLC SSD's hun data significant eerder dan MLC SSD's? Na hoeveel tijd is het te adviseren om je data te herschrijven om dataverlies of een groot verlies van leessnelheid te voorkomen?

QLC SSD's heb ik trouwens vermeden. Maar mogelijk is het probleem hier nog meer aanwezig.

[Juup]

Tyrian schreef op dinsdag 2 september 2025 @ 13:05:
Verliezen TLC SSD's hun data significant eerder dan MLC SSD's?
Na hoeveel tijd is het te adviseren om je data te herschrijven om dataverlies of een groot verlies van leessnelheid te voorkomen?

Ja. Hoe warmer hoe sneller. En hoe meer lezen hoe sneller.
Bij veel lezen zou ik het elk halfjaar doen, bij een SSD die koel opgeslagen wordt 1x per 2 jaar ofzo.

[jeroen3]

Alle flash verliest langzaam zijn charge. Hoe kleiner het celletje hoe minder er is om mee te beginnen.
En hoe warmer hoe sneller ze de charge verliezen. Dit is met name een probleem in de industrie met microcontrollers en eeprom waar de temperaturen erg hoog zijn. Soms wordt er dan FRAM gebruikt.

Je kunt deze stelling verder onderzoeken met HD Sentinel feature Surface Test.
Als klopt wat jij zegt zouden sommige callen significant trager moeten lezen dan anderen.

Deze tool kan ook een re-initialize doen, waarbij hij alles opnieuw schrijft. Maar ik zou daar mee oppassen.
Mijn vermoeden is dat de long SMART selftest die ook uitvoert, maar dat weet ik niet zeker.

Ik zou verwachten dat SSDs van nu blokken refreshen op de achtergrond als ze idle zijn. Maar ik kan daar niet echt iets over vinden.

[ Voor 10% gewijzigd door jeroen3 op 02-09-2025 13:26 ]

[Renault]

Als je laatste stelling zou kloppen, zou de SSD daarvoor wel in gebruik moeten zijn.
TS heeft het over niet aangesloten SSD's in opslag.

[GarBaGe]

Tyrian schreef op dinsdag 2 september 2025 @ 13:05:
...
Verliezen TLC SSD's hun data significant eerder dan MLC SSD's? Na hoeveel tijd is het te adviseren om je data te herschrijven om dataverlies of een groot verlies van leessnelheid te voorkomen?

QLC SSD's heb ik trouwens vermeden. Maar mogelijk is het probleem hier nog meer aanwezig.

Ja, TLC verliezen sneller hun data integriteit dan MLC.
En QLC verliest het weer sneller dan TLC.
Door steeds meer bits in een cel te stoppen, is het belangrijk dat het voltage goed stabiel blijft.
Eigenlijk moet je NAND-flash geheugen (SSD of SD of USB stick) NIET gebruiken voor offline storage.
Afhankelijk van het type NAND-flash en/of merk/model kan je na enkele maanden al problemen krijgen met integriteit.
Gebruik een ander medium voor offline storage, zoals magnetische harde schijf.
Die kan makkelijk enkele jaren mee.

Beter nog, zorg voor een extra kopie online (NAS) of cloud.

[Tyrian]

[b]jeroen3 in "Dataretentie van TLC SSD's"

[...]

Ik zou verwachten dat SSDs van nu blokken refreshen op de achtergrond als ze idle zijn. Maar ik kan daar niet echt iets over vinden.

De genoemde Seagate SSD komt uit een PC die 24/7 aan staat. Dus die heeft alle tijd om zelf zijn blokken te verversen. Blijkbaar heeft hij dit zelf niet opgepakt want pas na het handmatig terugschrijven van de data is de snelheid weer als nieuw.

Renault schreef op dinsdag 2 september 2025 @ 13:29:
Als je laatste stelling zou kloppen, zou de SSD daarvoor wel in gebruik moeten zijn.
TS heeft het over niet aangesloten SSD's in opslag.

De GlobalMemory zit in een laptop die wekelijks twee werkdagen aanstaat en voor de rest uit staat.
De Seagate SSD zit in een thuisservertje die 24/7 aan staat. Beide SSD's zitten qua write cycles nog lang niet aan hun levensduur en zijn in dat opzicht gezond.

[ Voor 34% gewijzigd door Tyrian op 02-09-2025 13:33 ]

[GarBaGe]

Oh wow, je SSDs waren niet eens offline storage.
Ik zou nog steeds magnetische disk aanraden voor betere data retentie.

[Tyrian]

GarBaGe schreef op dinsdag 2 september 2025 @ 13:37:
Oh wow, je SSDs waren niet eens offline storage.
Ik zou nog steeds magnetische disk aanraden voor betere data retentie.

Ik maak regelmatig backups op een externe ouderwetse magnetische 8TB USB3 HDD.

[jeroen3]

Ok dit is dus echt een ding. De lees snelheid neemt af naarmate de data data ouder is.

Ik heb een WD SN810 van 1 TB in de laptop van het werk, en dat ding werd af en toe erg traag.
De WD SN810 is een Gen4 x4 2280 TLC ssd.
Bij kopieren van dingen was ook een soort zigzag patroon te zien in de snelheid. Raar.
Ondanks dat de disk pas op 22% used life zat, deed hij gek.

Dus ik heb twee keer een random read test gedaan. En heh, dezelfde blokken zijn traag.

En ik kan niet geloven dat hij door processen o.i.d dezelfde resultaten geeft in een random read test.

Ik heb de ssd gecloned en opnieuw beschreven. En kijk nu:


Stuk beter. Gemiddelde snelheid verdubbelt. Voor zolang het duurt.

Jammer dat je een SSD met bitlocker niet live can refreshen. De long smart test refresht hem niet, want dat had ik eerder al geprobeerd ter controle. Voor dit topic.

[Tyrian]

Bedankt voor de uitgebreide reactie en screenshots. Dit is zeker een leerproces voor mij. Ik heb er meerdere keren mee te maken gehad en telkens ga ik zitten rommelen met USB(3) drivers omdat ik denk dat ik mijn USB snelheden niet krijg. Zo af en toe heb ik hier ook mee te maken maar dit is absoluut iets wat ik moet gaan onthouden. Ik vind het spijtig dat MLC eruit lijkt te zijn gegaan voor de grote drives. Ik zit nu aan de 8TB opslag voor mijn hoofdcomputers en al die schijven zijn TLC.

Voorheen was het advies altijd om schrijfacties te minimaliseren bij SSD's maar nu lijkt een jaarlijkse rewrite geen overbodige luxe te zijn. Jammer dat de SSD's dit zelf niet doen.

[Navi]

Wel erg bijzonder dit en heb er nog niet eerder van gehoord, als dit echt een issue is zouden er toch wel tooltjes / processen zijn die dit automatisch langslopen? En zijn natuurlijk genoeg systemen met een OS drive waarvan de data jarenlang niet veranderd.

Als je hiernaar googled vind je inderdaad veelt topics hierover en tools zoals het genoemde hd sentinel en DiskFresh om het tegen te gaan.

[ Voor 21% gewijzigd door Navi op 13-09-2025 18:57 ]

[jeroen3]

Dit is dus echt een ding en ik heb nu weer een SSD met dit gedrag.
Dit keer een 2230 NVMe KIOXIA KBG40ZNS1T02 uit een Dell G15 van 2021, 239 power on hours, 11 TBW.

Disk is verder in orde, 97% levensduur, maar vanwege mechanische schade aan de laptop moest ik hier een image van maken. Dus hup, in mijn USB NVME lezer en imagen met macrium reflect. Traag! Minder dan 100 Mb/s, en heet! +70 ºC. Uiteindelijk heb ik er wat euro munten op gelegd voor koeling. Ik dacht dat de disk defect was door de schade aan de laptop, maar toen herinnerde ik mij dit topic.

Omdat dit een Windows Home install betrof was er geen bitlocker actief en kon ik de rewrite functie van hdsentinel gebruiken.

Ja ik was te lui om de hele 30 uur te wachten op de rewrite

Disk was op sommige sectoren dus gewoon trager dan een USB 2.0 stick.

Ik denk dat dit een probleem is waar we misschien nog wel eens last van kunnen krjigen als genoeg van de SSD's aan het einde van de badkuipkromme komen.

---
Disclaimer: Je ssd op deze manier rewriten is echt ontzettend slecht door de extra erases die plaatsvinden.
Beter maak je een image en zet je deze terug met een tool die vooraf een block discard (trim) uitvoert.

[ Voor 8% gewijzigd door jeroen3 op 19-12-2025 21:12 ]

[aawe mwan]

Ik heb in 2022 al eens een topic geopend aawe mwan in "Statische data herschrijven op een SSD"
voor een oplossing voor dit probleem, maar daar kwamen toen nog geen zinnige reacties op.

Dit is mijn grafiek uit dat topic:


Later ontdekte ik dat een gewone SSD maar heel simpel werkt. De drive vergelijkt tijdens het lezen van een blok de lading van elke cel met een vast referentieniveau. Als het op die manier gedecodeerde blok niet geldig blijkt te zijn (berekening controlegetal) dan past hij het referentieniveau een beetje aan en leest hij alle cellen van het blok nog een keer helemaal opnieuw. Dit blijft hij herhalen tot het controlegetal een keer klopt.

Ik heb intussen meerdere SSD's die ik weinig gebruik en er is een groot verschil in hoeveel last ze van dit fenomeen hebben. Ik heb bijvoorbeeld een grote Samsung QLC SSD die ik incidenteel voor backup gebruik en die lijkt er geen last van te hebben. Maar mijn Samsung mSATA MLC SSDs hebben een firmware upgrade gehad juist om dit probleem te verhelpen en die hebben er nu nog steeds last van; zelfs als OS-drive in een gewoon draaiend systeem blijven die niet op snelheid.

[Juup]

aawe mwan schreef op vrijdag 19 december 2025 @ 22:56:
Ik heb in 2022 al eens een topic geopend aawe mwan in "Statische data herschrijven op een SSD"
voor een oplossing voor dit probleem, maar daar kwamen toen nog geen zinnige reacties op.

De oplossing is toch simpel, de data herschrijven?

[Ben(V)]

Normaal gesproken zal de controller van de ssd door middel van het wear leveling/garbage collector de ladingen van de ssd cellen op peil blijven.
Dat is echter een heel traag achtergrond process en ssd's die niet continue van spanning worden voorzien kunnen dan last krijgen van charge leak.

Als je bijvoorbeeld een PC alleen aanzet als je hem gebruikt (en dan veel op de ssd doet zoals een backup maken) zal die wear leveling onvoldoende tijd krijgen om te refreshen of pakt de controller zoveel van de interne processor dat de boel traag wordt.

[aawe mwan]

Ben(V) schreef op zaterdag 20 december 2025 @ 09:29:
Normaal gesproken zal de controller van de ssd door middel van het wear leveling/garbage collector de ladingen van de ssd cellen op peil blijven.

Dat mag je niet zo in het algemeen stellen. Op zich is het waar dat wear leveling bij het nieuw schrijven van data meehelpt om een SSD drive als geheel de lading beter te laten behouden, maar dat gaat niet over individuele blokken van data die al lang geleden geschreven zijn.

Bestaat er volgens jou een SSD controllerchip die zelfstandig en ongevraagd oude blokken data gaat herschrijven? Ik hoor dan graag merk en type.

[Juup]

Dat is een mythe die al heel lang rondgaat maar er is geen enkele controller die dat ook echt doet.

[Ben(V)]

Crucial adviseert om bijvoorbeeld een PC op te starten in bios mode en hem daar een uur of 8 te laten staan zodat je zeker weet dat er niets met de disk gebeurt.
Dat geeft de garbage collector de kans zijn werk grondig te doen.
https://www.crucial.com/s...yCS2axdlItSqE3TuZ444SEa04

[jeroen3]

Misschien dat Tweakers de fabrikanten hierover kan bevragen, of zelf iets testen?

Ik ben erg nieuwsgierig hoe en wat en kan nu alleen speculeren.

Als ik de ssd reviews bekijk zou @willemdemoor daar over gaan?

Ik denk namelijk dat disks dit niet zelfs fixen, want bij beide disks die ik had heb ik ook de long smart test uitgevoerd.

[ Voor 23% gewijzigd door jeroen3 op 20-12-2025 15:02 ]

[Juup]

Ben(V) schreef op zaterdag 20 december 2025 @ 14:51:
Crucial adviseert om bijvoorbeeld een PC op te starten in bios mode en hem daar een uur of 8 te laten staan zodat je zeker weet dat er niets met de disk gebeurt.
Dat geeft de garbage collector de kans zijn werk grondig te doen.

Dat is inderdaad alleen garbage collection en doet niets met de NAND cellen die een beetje leeggelopen zijn.

[Ben(V)]

Zucht.
Nand geheugen heeft een retentietijd van maar 1 tot 5 jaar als ze niet onder spanning staan..
Als er met de geheugen cellen niets gebeurde als ze wel onder spanning staan dan zou er geen verschil optreden en zou alle data die er meer dan een jaar opstaat onbetrouwbaar zijn.

[Juup]

Je mag zoveel zuchten als je wilt maar:
1. Er is geen enkele SSD of NAND controller te vinden die echt leeggelopen NAND cellen weer bijlaadt.
2. Er is redelijk veel bewijs dat het niet gebeurt, lees bijvoorbeeld dit stuk uit Security Now! podcats ep. 1054:

a listener Thomas, said: "I had a discussion with a colleague today about whether an SSD would survive long in an environment where it was expected to write data once and only be read occasionally, if ever, such as a media server." He said: "The web is filled with warnings about not leaving SSDs unpowered for long periods or the charge levels can degrade, and claiming that due to periodic maintenance by the controller, an SSD that is powered on and idle won't have this problem." He said: "I find this hard to believe because any controller programmed to maintain cell charge would be re-writing cells that tested marginal, and that would also solve (or greatly reduce) the now infamous read disturb problems. Maybe some drives are doing this?" He said: "I don't think I've heard you talk about this in the past. What do you think?"

Okay. So, and I just - the XDA developers forum just had a big thing about this, which is what I thought Thomas - it may have been what stimulated Thomas's question. A great deal of empirical evidence from SpinRite's users support the belief, which has become mine thanks to all the evidence, I mean, an overwhelming amount of evidence in the three years we were developing SpinRite 6.1, that keeping SSDs powered on does apparently nothing to prevent the gradual deterioration of their data over time. It takes years. But people who use their laptops daily still experience a slowing down over time due to softening bits, accumulating errors, and the need for SSDs controllers to perform time-consuming retries and also error correction.

And I recall very clearly having Allyn Malventano tell me, in no uncertain terms, that an SSD will never perform autonomous writes to its own media. For those who don't recognize his name, Allyn - spelled A-L-L-Y-N - is about as high up in the pecking order of solid-state storage gurus as it's possible to get. You know, that's his expertise.

The empirical experience from SpinRite's users who have run SpinRite over their SSDs at Level 3 to perform a single-pass rewrite of the drive's entire surface is that older drives had indeed slowed down over time and were completely rejuvenated by that one-time rewrite. The only way to explain that is that those drives were not doing that on their own. I've heard the rumors of self-repairing SSDs. Maybe the rumors persist because it makes so much sense. But Allyn says those rumors are not true. And that tracks with SpinRite's before and after drive benchmark findings.

So one thing we do know is if you pull an SSD offline, the temperature at which it is stored matters a great deal. Physics tells us that you will get much greater rate of charge drift - it's actually electron tunneling - in a hot environment than a cold environment. So if you've got SSDs that have archival data on them, keep them cool. Wrap them in a bag, stick them in a refrigerator or a freezer, and the data will be retained far longer than if they are stored in a hot environment. The first time this surfaced, and we talked about it, was a study that showed SSDs in data centers where the presumption was they were warm, the data centers were warm, due to all these servers and the AC that was trying to keep up. They tended to lose their data being stored in a hot environment than in a cold one.

So by all means do that. But I don't think you can count on leaving them plugged in keeping them from having their data deteriorate. There's no evidence that I've seen that does that. Certainly it's not the same as just running a read-write pass over it.

[jeroen3]

In beide gevallen ging het bij mij om dagelijks gebruikte zakelijke computers.

Zou dit ook in telefoons en tablets spelen, en verklaren waarom sommige mensen ineens zitten met een extreem traag toestel?