Gasloos maken jaren '60 woning dmv warmtepomp.

[Musicus]

We zijn plannen aan het maken voor de plaatsing van een grote dakkapel op zolder en aangezien daar ook de CV-ketel hangt en we een volgende stap willen zetten in verduurzaming lijkt ons dit een goed moment om te kijken of we helemaal van het gas afkunnen. Tel daarbij op dat het salderen gaat verdwijnen en we een behoorlijk overschot hebben van onze zonnepanelen.

Ik heb inmiddels al veel topics hier doorgelezen en met verschillende installateurs gesproken. Ook mijn initiële plannen zijn al een paar keer veranderd. Ik zal hieronder de situatie schetsen.

Jaren '60 woning 2 onder 1 kap, in 2020 verbouwd en toen voorzien van vloer-, dak-, en spouwmuurisolatie. We hebben 26 zonnepanelen met IQ7X Enphase micro-omvormers. Opbrengst in 2024 was ruim 8 MWh, maar in die zomer hebben we de laatste 16 panelen laten bijplaatsen. Het zal dit jaar denk ik nog wat hoger uitpakken. Het komt regelmatig voor dat we 40 à 50 KWh per dag terugleveren. Begane grond is voorzien van vloerverwarming HOH 10cm.

Het huidige idee is om de CV ketel eruit te gooien en een warmtepomp te plaatsen met SWW vat. De warmtepomp kan ik makkelijk kwijt tegen de kopse kant van het huis. Aan de andere kant van de gevel zit meteen de verdeler van de vloerverwarming. Deze kan ik laten vervangen door een pomploze variant en de WP meteen de VVW laten voeden.

Over het SWW heb ik veel nagedacht. Idee van de installateur was om een Inventum Sunsmart zonnestroomboiler te plaatsen met een Eddie die alleen het overschot uit de panelen naar de boiler stuurt. Mij leek dat een goed idee, maar daarna las ik hier dat het eigenlijk een slecht idee is om een apparaat te plaatsen met een COP van 1 ook al heb je een enorm overschot op je PV-systeem. Daar kan ik me eigenlijk wel in vinden.
Volgende idee zou dan een warmtepompboiler zijn, maar ik heb mijn bedenkingen omdat we deze zouden moeten plaatsen op zolder in de 2e badkamer. Aan beide kanten van deze badkamer komt een slaapkamer waar onze kinderen straks gaan slapen/huiswerk maken en ik ben bang dat dit toch geluidsoverlast gaat geven.
Toen las ik dat de warmtepomp ook ingezet kan worden voor SWW. Ik weet alleen niet of dit kan gezien de afstand tussen warmtepomp (beneden) en het boilervat (op zolder). Wat goed is om te weten dat er al dikkere geïsoleerde leidingen liggen die gebruikt kunnen worden voor de aan- en afvoer.
Tijdens de verbouwing zijn deze aangelegd met het oog op gasloos verwarmen. Nu lopen deze van de CV-ketel naar de VVW-verdeler, maar deze kunnen straks natuurlijk anders ingezet worden.
Ik begrijp dat je WP niet genoeg verwarmd voor een legionella-run, is er nog een optie dat je een element toevoegt aan het boilervat voor deze verhoging welke in principe alleen werkt op een overschot aan je PV energie?

Het liefst zou ik eigenlijk een horizontaal geplaatst boilervat willen hebben, die kan dan perfect achter het knieschot in de 2e badkamer. Ik zie deze erg weinig en begrijp dat ze minder effectief zijn dan een verticaal boilervat?

Op de zolder zal straks ook een split-airco worden geplaatst met 2 binnenunits, op iedere zolderkamer 1. Buitenunit komt op de dakkapel te staan, boven de badkamer, maar daar heb ik natuurlijk niets aan voor mijn SWW. De radiatoren op zolder worden verwijderd.

Op de eerste verdieping zijn radiatoren aanwezig, maar alleen de handdoeken radiator in de badkamer wordt gebruikt in de winter. Alle andere radiatoren staan altijd uit. Heeft het zin om de radiatoren op de eerste verdieping toch aan te sluiten op de WP ook al is het effect minimaal?

We hebben ook nog een houtkachel welke we in de winter in de avond soms een paar uurtjes aan hebben en welke altijd bij zou kunnen springen mocht het een paar dagen heel erg vriezen.

Wat zouden jullie mij aanraden?


Historisch gasverbruik: 1100m³/jaar (gemiddeld van de afgelopen 3 jaar) al schat de leverancier dat we dit jaar op 1400m3 uitkomen...


Afgiftesysteem: benedenverdieping vloerverwarming, boven radiatoren waarvan alleen die in de badkamer soms aanstaat
- 100 m² vloerverwarming, slangen 10cm HoH, 10 groepen, 10 daarvan staan altijd open.

SWW:
- plek voor boiler: ja op de zolder.
- waarschijnlijk zo'n 300 liter nodig. Gezin van 4, We douchen kort. Er is een bad maar die is de afgelopen 4 jaar niet gebruikt. Wel zal er een 2e badkamer op zolder worden gerealiseerd, dus het zou kunnen voorkomen dat er tegelijk gedoucht wordt.
- DWTW aanwezig? Nee

Warmtepompvoorkeur:
L/W, voorkeur gaat uit naar zuinig, tweakersvriendelijk, verkrijgbaarheid maar ook degelijk.
Installateur gaat het installeren.

Hierbij wat afbeeldingen:

Huidige VVW-verdeler


Huidige situatie CV-ketel met dikkere geïsoleerde voeding

[Kees85]

Aii wat een dunne leidingen onder de cv.
Laat staan voor een warmtepomp.
Minimaal 22 of liever 28mm binnen diameter leidingen pakken.

[Musicus]

Ik zie dat het een 25x2,8 buis is. De installateur heeft dat in 2020 aangelegd met het oog op gasloos verwarmen, maar het voldoet dus niet meer lees ik?

Feit is wel dat de warmtepomp niet op deze plek komt maar direct de verdeler zal voeden. Deze leidingen zou ik eventueel willen gebruiken voor het verwarmen van het SWW. Maar voldoen ze daar ook niet voor?

[dunklefaser]

@Musicus De leidingen (MLB) lijken idd. te voldoen, maar het T-stuk en de knietjes zijn wat "dun", ook voor de hoofdleiding bij een gas-ketel. Makkelijk te fixen indien nodig (hoop ik).

[Musicus]

De CV-ketel gaat eruit dus het enige dat eventueel gebruikt gaat worden is de MLB.

Indien die MLB voldoet blijft nog steeds de vraag WPB of een indirect gestookt boilervat?
Ik neem aan dat die laatste de minste ruimte inneemt op zolder?

[Knowbody]

Elk huis kan van het gas, zelfs als er niet geïsoleerd is.

Elk huis kan met 35 graden worden verwarmd, als er maar voldoende afgifte oppervlakte is.

Bij gebruik van radiatoren, wat prima kan, moet per ruimte berekend worden hoe groot de radiatoren moeten zijn.
De hoofdleidingen vh afgifte systeem zullen moeten worden aangepast naar grotere diameters.

[dunklefaser]

@Musicus Bij dezelfde inhoud is het ruimtebeslag, m.n. de hoogte bij een wpb zoals de Atlantics groter (ca. 40 cm hoger).
Er zijn natuurlijk nog meer aspecten: een wpb trekt i.a. minder stroom- loopt daardoor langer, de warmtepomp doet het met meer power (moet natuurlijk in de winter ook nog verwarmen).
Een wpb heeft luchttoevoer en -afvoer nodig (ook voor condens!) en maakt geluid,
een indirect gestookte boiler niet.
De leiding tussen warmtepomp en spiraal in de boiler wil je eigenlijk zo dik en kort als mogelijk hebben.
Een wpb is eigenlijk totaal onafhankelijk van de wp.
Als je ook nog wil koelen in de zomer gaat de wp (regelmatig) tussen sww en koelen switchen,
met een wpb natuurlijk niet.

Mijn eigen ervaring wat de leidingdiameters betreft: Tot ca. 800-1000 l/h voldoen 22 mm meestal,
zeker als de hoofdleiding binnen enkele meters na de wp in 2 of meer (gelijke) strengen opsplitst.
Met 800-1000 l/h en een deltaT van 5 K kan je 4,6 - 5,8 kW transporteren.
Wat de stromingsnelheid betreft - middelbare school.

[ Voor 18% gewijzigd door dunklefaser op 04-08-2025 12:50 ]

[Musicus]

Mag ik dan nog een vervolgvraag stellen? We hebben ruimte in de bijkeuken naast de VVW verdeler om eventueel een boilervat neer te zetten.
Dat betekent dat de afstand tussen WP en boilervat slecht 2 à 3 meter zal bedragen, maar dat het warme water daarna via de MLB eerst naar zolder zal moeten want daar is de aansluiting voor het SWW.

Is het gunstiger om het boilervat beneden neer te zetten ipv op zolder? Of is het verlies in beide gevallen nagenoeg even groot?

Je zal wel langer moeten wachten op warm water wanneer je gaat douchen dan wanneer het boilervat op zolder staat lijkt mij....

[RonJ]

Musicus schreef op maandag 4 augustus 2025 @ 16:46:
Mag ik dan nog een vervolgvraag stellen? We hebben ruimte in de bijkeuken naast de VVW verdeler om eventueel een boilervat neer te zetten.
Dat betekent dat de afstand tussen WP en boilervat slecht 2 à 3 meter zal bedragen, maar dat het warme water daarna via de MLB eerst naar zolder zal moeten want daar is de aansluiting voor het SWW.

Is het gunstiger om het boilervat beneden neer te zetten ipv op zolder? Of is het verlies in beide gevallen nagenoeg even groot?

Je zal wel langer moeten wachten op warm water wanneer je gaat douchen dan wanneer het boilervat op zolder staat lijkt mij....

Dat is de afweging idd, plaatsen in de bijkeuken is wat zuiniger met verwarmen van het vat, maar je zal best even op het warme water moeten wachten in de douche. Het is zeker niet mogelijk de leidingen naar de badkamer van onderaf te doen?

En zoals gezegd, een boilervat aan de WP is stiller en sneller warm. Het nadeel is dat dat veel lastiger is om op PV overschot te doen, omdat je behoorlijk wat vermogen nodig hebt (3-4kW hier). Ik heb een door de WP gestookt vat, maar had daarom achteraf eigenlijk toch liever voor een WP-boiler gekozen. Qua kosten is het redelijk om het even.

Geluidsoverlast voor de kinderen kan je makkelijk voorkomen door te zorgen dat je de WP-boiler niet laat lopen als ze slapen of huiswerk maken. Icm PV wil je dat sowieso het liefst midden op de dag doen (bijv. van 11-14u). Dat zou voor mij dus niet echt een factor zijn.

Mijn keuze zou een WP-boiler op zolder zijn.

[Musicus]

@RonJ Ik kom er nu achter dat juist die leidingen het probleem zijn.

Ik heb niet genoeg leidingen om vanuit de WP in de tuin zowel de radiatoren als het SWW aan te sluiten. Dan zal het hele huis weer open moeten worden gebroken om dit aan te leggen.
Omdat we op de begane grond een Quooker hebben zit dit niet meer geschakeld met de warm water aansluiting vanuit de CV-ketel. Die leiding moet dus eerst naar zolder.
De VVW-verdeler en de radiatoren zitten wel op 1 systeem, maar die wil ik graag houden zodat ik ook de radiatoren nog mee kan laten draaien met de WP.
Snap je het nog?

[RonJ]

Musicus schreef op dinsdag 5 augustus 2025 @ 11:23:
@RonJ Ik kom er nu achter dat juist die leidingen het probleem zijn.

Ik heb niet genoeg leidingen om vanuit de WP in de tuin zowel de radiatoren als het SWW aan te sluiten. Dan zal het hele huis weer open moeten worden gebroken om dit aan te leggen.
Omdat we op de begane grond een Quooker hebben zit dit niet meer geschakeld met de warm water aansluiting vanuit de CV-ketel. Die leiding moet dus eerst naar zolder.
De VVW-verdeler en de radiatoren zitten wel op 1 systeem, maar die wil ik graag houden zodat ik ook de radiatoren nog mee kan laten draaien met de WP.
Snap je het nog?

Een tekeningetje zou helpen. Maar dit klinkt alsof een vat beneden dan niet echt een optie is.

[Musicus]

Ik heb inmiddels het volgende plan:

In de tuin een WP, direct op de VVW verdeler. Die moet dus nieuw en pomploos worden.
De installateur heeft nu nog een buffervat van 50 liter opgenomen in de offerte, maar ik lees dat dit vaak niet nodig is?
Ik heb 100m2 vloerverwarming, HOH 10 cm geen aparte zones, dus alles staat altijd open.
Ik wil de radiatoren op de 1e verdieping aan laten sluiten op de verdeler/WP dmv de bestaande 25x2,8 MLB. Dan kan ik in de toekomst altijd nog de radiatoren vervangen voor lage temperatuur radiatoren mocht dat nodig zijn. En wellicht komt het aansluiten van de radiatoren de inhoud van het systeem ook nog ten goede?
in de offerte staat optioneel de aansluiting voor een naverwarmer, daar zal de BUH wel mee bedoeld worden? Waarom zou die aansluiting optioneel zijn? Wordt dit ook wel eens weggelaten?

Op zolder een WP boiler voor het SWW. Volgens mij zijn hier veel mensen enthousiast over de Atlantic Explorer V4. 200 liter zou voor ons meer dan genoeg moeten zijn.
Ik weet alleen niet of de installateur dit merk normaal gesproken levert en installeert...

[RonJ]

Musicus schreef op dinsdag 12 augustus 2025 @ 21:55:
Ik heb inmiddels het volgende plan:

In de tuin een WP, direct op de VVW verdeler. Die moet dus nieuw en pomploos worden.
De installateur heeft nu nog een buffervat van 50 liter opgenomen in de offerte, maar ik lees dat dit vaak niet nodig is?

Met 100m2 vloerverwarming die altijd meeloopt is een buffervat totaal overbodig. Daar kan een veelvoud van de energie in opgeslagen worden dan in dat kleine vaatje.

Ik heb 100m2 vloerverwarming, HOH 10 cm geen aparte zones, dus alles staat altijd open.
Ik wil de radiatoren op de 1e verdieping aan laten sluiten op de verdeler/WP dmv de bestaande 25x2,8 MLB. Dan kan ik in de toekomst altijd nog de radiatoren vervangen voor lage temperatuur radiatoren mocht dat nodig zijn. En wellicht komt het aansluiten van de radiatoren de inhoud van het systeem ook nog ten goede?

Die extra inhoud helpt, maar de vvw is al ruim voldoende. Dat is dus geen ding om rekening mee te houden.

in de offerte staat optioneel de aansluiting voor een naverwarmer, daar zal de BUH wel mee bedoeld worden? Waarom zou die aansluiting optioneel zijn? Wordt dit ook wel eens weggelaten?

Bij sommige merken is de BUH inderdaad optioneel. Als de WP zelf voldoende werkbereik heeft (e.g. werkt van -20 tot +40 oid) dan is het ook niet echt nodig.

Op zolder een WP boiler voor het SWW. Volgens mij zijn hier veel mensen enthousiast over de Atlantic Explorer V4. 200 liter zou voor ons meer dan genoeg moeten zijn.
Ik weet alleen niet of de installateur dit merk normaal gesproken levert en installeert...

Die is inderdaad erg populair hier, goed spul. Er is ook al een V5 zag ik. Ik zou ook eens kijken naar een Auer Edel Air. Die is wat duurder, maar het vat is daar van RVS zodat je geen onderhoud hebt aan anodes over de levensduur. Zeker als je dat laat doen verdien je zo de meerprijs wel terug.

[Musicus]

Dank voor je antwoorden @RonJ.
Ik dacht te hebben gelezen dat de Atlantic Explorer een actieve anode heeft en die hoeft toch niet vervangen te worden? Of is die informatie onjuist?

De warmtepomp uit de offerte (Daikin Altherma 3 monoblock) heeft volgens de info die ik heb gevonden een gegarandeerde verwarmingscapaciteit tot -20. Dan zou een BUH toch overbodig zijn? We hebben ook nog een houtkachel die bij kan springen mocht er een horrorwinter aankomen.
Of is dit verkeerde zuinigheid?

Dan nog de inhoud van de WPB.
Gezin bestaat uit 4 personen waarvan wij elke ochtend douchen en de kinderen (nu nog) om de avond. Wij douchen nog geen 5 minuten per persoon. Huidige douchekop geeft 10 liter per minuut, maar ik sta er open voor om over te stappen op een beparende douchekop.
Wel zijn er straks 2 badkamers met douche, dus het zou kunnen dat er 2 mensen tegelijk zouden douchen.
Qua verbruik zouden we uit komen met 150L. Maar misschien voor de zekerheid 200L?
De WPB komt in de 2e badkamer te staan, dus hoe kleiner die is, hoe meer ruimte er over blijft. En het is makkelijker naar zolder te tillen.

[ Voor 16% gewijzigd door Musicus op 13-08-2025 15:11 ]

[RonJ]

Musicus schreef op woensdag 13 augustus 2025 @ 14:54:
Dank voor je antwoorden @RonJ.
Ik dacht te hebben gelezen dat de Atlantic Explorer een actieve anode heeft en die hoeft toch niet vervangen te worden? Of is die informatie onjuist?

Ben even in de handleiding gedoken en je hebt gelijk idd. Dan ben ik verkeerd geinformeerd. Dan is dit geen factor verder qua onderhoudskosten.

De warmtepomp uit de offerte (Daikin Altherma 3 monoblock) heeft volgens de info die ik heb gevonden een gegarandeerde verwarmingscapaciteit tot -20. Dan zou een BUH toch overbodig zijn? We hebben ook nog een houtkachel die bij kan springen mocht er een horrorwinter aankomen.
Of is dit verkeerde zuinigheid?

Die heb je dan niet nodig idd. Bij een storing aan de compressor tijdens winterse omstandigheden zullen de ingebouwde vorstkleppen dan de installatie leeg laten lopen, dat zou voor mij een acceptabel risico zijn.

Dan nog de inhoud van de WPB.
Gezin bestaat uit 4 personen waarvan wij elke ochtend douchen en de kinderen (nu nog) om de avond. Wij douchen nog geen 5 minuten per persoon. Huidige douchekop geeft 10 liter per minuut, maar ik sta er open voor om over te stappen op een beparende douchekop.
Wel zijn er straks 2 badkamers met douche, dus het zou kunnen dat er 2 mensen tegelijk zouden douchen.
Qua verbruik zouden we uit komen met 150L. Maar misschien voor de zekerheid 200L?
De WPB komt in de 2e badkamer te staan, dus hoe kleiner die is, hoe meer ruimte er over blijft. En het is makkelijker naar zolder te tillen.

Hoewel dat opzich zat is, zou ik toch altijd zo groot mogelijk nemen. Dan kan je namelijk 1. lager in standtemperatuur en dus een lager verbruik realiseren en 2. meer energie van de PV bufferen als je dat wil. 3. Bij logees, een griepje, plotseling optredende puberteit of weet ik voor wat voor exceptie toch een keer langer door douchen. Afhankelijk van hoe de rest van de gebruikers daar in staan natuurlijk.

Het enige verschil qua maat tussen 200, 240 of 270L is in de hoogte (en ook dat valt wel mee), de LxB maat is verder gelijk.

[Musicus]

Inmiddels zijn we weer een stapje verder. Gisteren een vervolg gesprek gehad met de aannemer die dit keer een ander installatie bedrijf had meegenomen. Ik had namelijk een aantal vragen gesteld nav de offerte, onder andere over de plaatsing van een buffervat en het niet opnemen van een pomploze verdeler. Daar werd blijkbaar nogal moeilijk op gereageerd vandaar dat de aannemer besloot om met een andere partij in zee te gaan.

De installateur die gisteren mee kwam bevestigde de mij dat een buffervat idd niet nodig is in mijn situatie, behalve als de leverancier van de warmtepomp dat expliciet voorschrijft ivm garantie. Hij wil zeker ook een pomploze verdeler plaatsen.
Ik gaf aan dat mijn voorkeur uitgaat naar een Atlantic Explorer V5, hij kende dat niet, maar gaat zich erin verdiepen. Daarnaast maakte ik terloops een opmerking over eenpijpscirculatie om te kijken of er een belletje ging rinkelen. Ik was blij om te merken dat hij daar zeker van af wist en dat de warm water leiding vanaf de WPB eerst naar beneden zou gaan.

Het enige waar ik mee zit is de we de WPB in een hoek willen plaatsen en laat nou net aan die rechterkant de aansluitingen zitten van koud en warm water. Maar ik neem aan dat een handige installateur dat wel voor elkaar krijgt zonder al te veel ruimte te verspillen?