Advies warmtepomp (lucht/water)

[Laurences]

Inleiding

Wij gaan onze woning (woonboerderij, grote schuine kap) volledig renoveren en we willen deze naar nieuwbouwnormen verbeteren. Door de bomen zie ik het bos nog amper en ik merk dat ik degelijk advies nodig heb, uit een betrouwbare bron: de community hier op Tweakers. Hieronder probeer ik zoveel mogelijk informatie te verstrekken van de situatie.

De komende week ga ik om tafel met de aannemer en installateur om de installatie elementen uit de offerte te bespreken, vragen te stellen en evt. aanpassingen te maken. In de screenshots heb ik de voorgestelde installaties opgenomen. Hieronder zal ik de situatie schetsen.

Situatie

De woning:
begane grond ongeveer 150m2 en de verdieping ongeveer 45m2.
- Er wordt een warmteverliesberekening gemaakt.
- Ventilatie: er wordt een WTW systeem geïnstalleerd.
- Warm tapwater: We twijfelen nog tussen een buffervat via de warmtepomp of een aparte warmtepompboiler.
- Elektrische aansluiting: deze moet aangepast worden
- Isolatie: deze willen we naar BENG-niveau brengen.
- Installatieruimte: er is voldoende ruimte voor de installatie.

De vragen die we hebben

- Zoneregeling: in het systeem is zoneregeling opgenomen, uit de FAQ maak ik op dat dit eigenlijk ongewenst is en verlies geeft op de COP. Ik heb een plattegrond toegevoegd van wat het beneden ongeveer gaat worden. Ik zie hier eigenlijk geen noodzaak tot zoneregeling: enkel dat we het graag wat warmer zouden maken in de werkruimte (naast keuken). Zoneregeling uit de installatie halen?

- Is een buffervat met tapwateropslag een goede keuze, of is een aparte warmtepompboiler efficiënter? Er is ruimte voor de installatie.

- We hebben een offerte ontvangen voor een all-electric warmtepomp (Bosch Compress 3400i AWS 14E / 10 OR-T). We willen graag checken of dit de beste keuze is, of dat er betere alternatieven zijn qua merk/type (bijv. beter rendement, stiller, betere regeling). Indien deze wordt afgeraden, wat zou een geschikte / de beste keuze zijn? De Remeha Elga Ace lijkt ook een goede installatie te zijn en zien we veel terugkomen in populaire keuzelijstjes online.

- De opgenomen ventilatie is een DUCO box, ik kan dit navragen in het WTW topic, mocht iemand hier antwoorden met kennis over deze systemen dan stellen we advies hierin erg op prijs

- Zijn er nog vragen die wij kunnen voorleggen aan de installateur voor verdere verdieping/navraag?

[Sethro]

Net voor soortgelijke vraag gestaan. Die Bosch is een wat gedateerd model. Ik zou dan eerder naar de 5800i kijken als je bij Bosch wilt blijven.

Ik ben uiteindelijk voor een 12kW Amber gegaan met bijbehorend 270L boilervat. Bij de Amber is dat een nobrainer want dat boilervat is een hele mooie.

Ik zie op je offerte de Ducobox Silent staan. Dit is een mechanische afzuiger en geen wtw. Ik heb zelf ook een Duco maar dan een Duco Energy premium WTW. Die moet je hebben maar is wel een stuk duurder.

En vergeet ook de douche wtw niet als je toch bezig bent. Even goed opletten dat die zowel op de douche als op je boiler wordt aangesloten voor maximaal rendement.

Eerste verdieping zie ik dat je radiatoren neerzet, ik zou je adviseren de vloerverwarming gewoon door te trekken. Op de BG op netten en op de verdiepingen in knauf brio gefreesd die op de houten vloer zijn gelegd.

Ruimtethermostaten heb ik achterwege gelaten. Heb een KNX systeem met in iedere kamer ook temperatuursensoren. Ik gebruik die om de WP wat bij te sturen.

Zoneregeling kun je op besparen, zou die gewoon helemaal wegstrepen.

[ Voor 91% gewijzigd door Sethro op 30-03-2025 21:51 ]

[Laurences]

Sethro schreef op zondag 30 maart 2025 @ 21:27:
Net voor soortgelijke vraag gestaan. Die Bosch is een wat gedateerd model. Ik zou dan eerder naar de 5800i kijken als je bij Bosch wilt blijven.

Ik ben uiteindelijk voor een 12kW Amber gegaan met bijbehorend 270L boilervat. Bij de Amber is dat een nobrainer want dat boilervat is een hele mooie.

Ik zie op je offerte de Ducobox Silent staan. Dit is een mechanische afzuiger en geen wtw. Ik heb zelf ook een Duco maar dan een Duco Energy premium WTW. Die moet je hebben maar is wel een stuk duurder.

En vergeet ook de douche wtw niet als je toch bezig bent. Even goed opletten dat die zowel op de douche als op je boiler wordt aangesloten voor maximaal rendement.

Eerste verdieping zie ik dat je radiatoren neerzet, ik zou je adviseren de vloerverwarming gewoon door te trekken. Op de BG op netten en op de verdiepingen in knauf brio gefreesd die op de houten vloer zijn gelegd.

Ruimtethermostaten heb ik achterwege gelaten. Heb een KNX systeem met in iedere kamer ook temperatuursensoren. Ik gebruik die om de WP wat bij te sturen.

Zoneregeling kun je op besparen, zou die gewoon helemaal wegstrepen.

Bedankt @Sethro voor je reactie. We zijn absoluut niet merkgebonden dus Bosch kunnen we loslaten als er een beter alternatief is. In ieder geval zal ik naar het nieuwere model informeren.

Hoe heb jij uiteindelijk de keuze gemaakt voor de Amber, en waarom is die 270L warmtepompboiler een hele mooie?

De DucoBox zal ik ook bespreken, dank! Je bent er tevreden mee neem ik aan? Is er een reden om uit te wijken naar een ander merk voor het WTW systeem? Zijn er binnen het systeem nog zaken waar ik op moet letten (zit te denken aan buisdiameter ivm geluid, deze evt isoleren).

De douche WTW neem ik mee, dank!

De voorgestelde LTV radiatoren laat ik vervallen, en in plaats van vloerverwarming op de verdieping neig ik daar naar het installeren van airco’s voor de incidentele verwarming/koeling die er nodig is. Nu staan de radiatoren ook altijd uit in alle woningen waar ik gewoond heb. Ik ga er van uit met goede isolatie (op beng norm) daar niet hoeven te verwarmen. Is dit een keuze die je zelf zou hebben overwogen of begaan we hier een misser?

Ik zal de zone regeling onder de loep nemen, het lijkt me inderdaad wat overbodig en met een enkele thermostaat de benedenverdieping verwarmen moet voldoende zijn. Dank!

[Sethro]

Laurences schreef op maandag 31 maart 2025 @ 08:33:
[...]


Bedankt @Sethro voor je reactie. We zijn absoluut niet merkgebonden dus Bosch kunnen we loslaten als er een beter alternatief is. In ieder geval zal ik naar het nieuwere model informeren.

Hoe heb jij uiteindelijk de keuze gemaakt voor de Amber, en waarom is die 270L warmtepompboiler een hele mooie?

De DucoBox zal ik ook bespreken, dank! Je bent er tevreden mee neem ik aan? Is er een reden om uit te wijken naar een ander merk voor het WTW systeem? Zijn er binnen het systeem nog zaken waar ik op moet letten (zit te denken aan buisdiameter ivm geluid, deze evt isoleren).

De douche WTW neem ik mee, dank!

De voorgestelde LTV radiatoren laat ik vervallen, en in plaats van vloerverwarming op de verdieping neig ik daar naar het installeren van airco’s voor de incidentele verwarming/koeling die er nodig is. Nu staan de radiatoren ook altijd uit in alle woningen waar ik gewoond heb. Ik ga er van uit met goede isolatie (op beng norm) daar niet hoeven te verwarmen. Is dit een keuze die je zelf zou hebben overwogen of begaan we hier een misser?

Ik zal de zone regeling onder de loep nemen, het lijkt me inderdaad wat overbodig en met een enkele thermostaat de benedenverdieping verwarmen moet voldoende zijn. Dank!

Uit de warmteverliesberekening kwam dat ik ongeveer 8kW aan warmte nodig heb op een strenge winterdag. Dan kom je in de categorie van 12-14kW modellen die dat vermogen kunnen leveren op een koude dag. Dat was mijn startpunt.

Ik wilde een warmtepomp van de laatste generatie met R290 koelmiddel en zo stil mogelijk. Ook wilde ik een pomp met een enkele ventilator omdat ik die pompen met dubbele ventilator te groot en lelijk vond. Andere kleur dan wit en een goed nederlands servicenetwerk vonden we ook belangrijk.

Deze site gaf wel aardig overzicht van de beschikbare modellen: https://www.aircozonderst...an-warmtepompen-10-16-kw/

De boiler heeft een oplaadmodule ipv een spiraal: https://www.ithodaalderop...essional/product/03-00670

Airco's hebben we niet overwogen, ook omdat we die boven niet kwijt kunnen ivm welstandseisen.

[Laurences]

Sethro schreef op maandag 31 maart 2025 @ 14:29:
[...]


Uit de warmteverliesberekening kwam dat ik ongeveer 8kW aan warmte nodig heb op een strenge winterdag. Dan kom je in de categorie van 12-14kW modellen die dat vermogen kunnen leveren op een koude dag. Dat was mijn startpunt.

Ik wilde een warmtepomp van de laatste generatie met R290 koelmiddel en zo stil mogelijk. Ook wilde ik een pomp met een enkele ventilator omdat ik die pompen met dubbele ventilator te groot en lelijk vond. Andere kleur dan wit en een goed nederlands servicenetwerk vonden we ook belangrijk.

Deze site gaf wel aardig overzicht van de beschikbare modellen: https://www.aircozonderst...an-warmtepompen-10-16-kw/

De boiler heeft een oplaadmodule ipv een spiraal: https://www.ithodaalderop...essional/product/03-00670

Airco's hebben we niet overwogen, ook omdat we die boven niet kwijt kunnen ivm welstandseisen.

Ik begrijp nu geloof ik beter wat er bedoeld wordt:

Je hebt de zoneregeling achterwege gelaten en alles is correct afgesteld middels zone 'naregeling'? Is dat een kwestie van de installateur de verdeler van de v.v. correct laten afstellen waardoor er meer/minder flow is in bepaalde zones? We zouden op de verdieping enkel in de badkamer v.v. willen voorzien. Ik begrijp uit het grote lucht/water wp topic dat het meest efficient is als het hele systeem beschikbaar is, géén zoneregeling wordt toegepast en géén buffervat.

De wpboiler voor sww staat bij jou dus in verbinding met de wp en wordt dus zodoende verwarmd ipv een spiraal, begrijp ik dat goed?

Bedankt voor de WTW box suggestie van Duco, ik ga dit vandaag bespreken. Had je zelf nog overwogen om te kiezen voor een systeem met enthalpiewisselaar om (evt.) droogte in het huis te voorkomen? Dank dank voor alle feedback!

[Sethro]

Laurences schreef op dinsdag 1 april 2025 @ 12:11:
[...]


Ik begrijp nu geloof ik beter wat er bedoeld wordt:

Je hebt de zoneregeling achterwege gelaten en alles is correct afgesteld middels zone 'naregeling'? Is dat een kwestie van de installateur de verdeler van de v.v. correct laten afstellen waardoor er meer/minder flow is in bepaalde zones? We zouden op de verdieping enkel in de badkamer v.v. willen voorzien. Ik begrijp uit het grote lucht/water wp topic dat het meest efficient is als het hele systeem beschikbaar is, géén zoneregeling wordt toegepast en géén buffervat.

De wpboiler voor sww staat bij jou dus in verbinding met de wp en wordt dus zodoende verwarmd ipv een spiraal, begrijp ik dat goed?

Bedankt voor de WTW box suggestie van Duco, ik ga dit vandaag bespreken. Had je zelf nog overwogen om te kiezen voor een systeem met enthalpiewisselaar om (evt.) droogte in het huis te voorkomen? Dank dank voor alle feedback!

Na de WP zit er een elektronisch gestuurde driewegklep die bepaald of het warme water naar de vloerverwarming gaat of naar de boiler. De WP regelt zelf welke aan de beurt is. Onderin de boiler zit een oplaadmodule waar het warme water dan doorheen stroomt waarmee de boiler wordt verwarmd.

Enthalpiewisselaar heb ik niet, het is oud huis dus voldoende vochtig.

[assje]

Laurences schreef op maandag 31 maart 2025 @ 08:33:
De voorgestelde LTV radiatoren laat ik vervallen, en in plaats van vloerverwarming op de verdieping neig ik daar naar het installeren van airco’s voor de incidentele verwarming/koeling die er nodig is. Nu staan de radiatoren ook altijd uit in alle woningen waar ik gewoond heb. Ik ga er van uit met goede isolatie (op beng norm) daar niet hoeven te verwarmen. Is dit een keuze die je zelf zou hebben overwogen of begaan we hier een misser?

Het is een keuze, ik doe het ook zo. Bij mij wel een betonnen verdiepingsvloer, een houten vloer waar isolatie tussen zit geeft natuurlijk een heel andere situatie. Bij ons blijft het tot nu toe boven 16-18 graden boven en dat is voor ons prima.

Voor slaapkamers in de praktijk snel prima maar blijft een concessie. Voor studerende kinderen werkt de snelle warmte van een airco juist beter. Maar, wil je een kamer als kantoor gaan gebruiken of is er een koukleum die bij -10 ook 20 graden wenst dan is het subiltimaal.

Zorg op een badkamer boven wel zeker voor vloerverwarming en eventueel nog aanvullende handdoekradiator. In hetzelfde circuit handig voor ontluchting en daar heb je nooit afgifte teveel. Eventueel desgewenst aanvullen met infrarood. GEEN elektrische vloerverwarming.

[assje]

Enthalpiewisselaar heb ik niet gedaan (bij mijn Comfoair 450), daar heb ik misschien wel beetje spijt van. Aanleggen afvoer wat uiteindelijk best wel getob en die vervalt met enthalpiewisselaar. Bij ons wordt het echt wel te droog in huis ondanks hele dag waterdamphaard aan.

Nog een tip; besteed aandacht aan akoestische isolatie van riool en waterleiding; dat is mijn grootste ergernis/misser.

Elektra; ik weet niet of je andere plannen had maar houdt het bij 3x25A. Hoger dan dat kost veel meer vast recht en is met de juiste keuzes echt niet nodig.

Tot slot, die balansventilatie wordt geen sinecure, dat is in renovatie complex en duur om uit te besteden. Vereist goede aandacht (review in topic hier op GOT) om herrie te voorkomen. Desalniettemin zou ik het echt aanraden, vermindert piek-verwarmingsbehoefte en koude luchtstromen in huis is armoe. Houd wel rekening met een post minimaal 3x wat ik hier zie staan.

[ Voor 40% gewijzigd door assje op 02-04-2025 07:35 ]

[Laurences]

Sethro schreef op dinsdag 1 april 2025 @ 18:52:
[...]


Na de WP zit er een elektronisch gestuurde driewegklep die bepaald of het warme water naar de vloerverwarming gaat of naar de boiler. De WP regelt zelf welke aan de beurt is. Onderin de boiler zit een oplaadmodule waar het warme water dan doorheen stroomt waarmee de boiler wordt verwarmd.

Enthalpiewisselaar heb ik niet, het is oud huis dus voldoende vochtig.

Dank @Sethro Sethro & @assje!

Ik heb om tafel gezeten met de aannemer en de installateur. Wat is het soms toch een uitdaging om een soepel gesprek te voeren met vaklui. Het kan de regio zijn, maar over het algemeen erg kortaf en 'waarom? daarom' antwoorden. Al heb ik wel het idee dat het een goede installateur is, alle 'grotere' aannemers uit de regio werken er mee samen. Mijn notities na het gesprek, schiet er graag op los:

WP
Ik heb hem de plattegrond zoals in de OP voorgelegd, met techniek ruimte, installateur kwam zelf met: die Bosch gaan we niet doen, hij had de voorkeur om een Alpha Innotec te installeren (Alpha Innotec HSV 280) een monoblock met een 280L warmwaterboiler en geïntegreerd klein buffervat. De initiële split unit vervalt dus. Ik gaf aan onderzoek gedaan te hebben naar de Itho Daalderop Amber en de Vaillant AroTherm plus (monobock). De Itho zou mogelijk zijn en had hij ervaring mee, de Vaillant was een no-go want dat merk voerde hij niet. Jammer want leek me ook een interessante, al zijn er natuurlijk meerdere mooie systemen. Een gedachte die ik heb: het lijkt mij logisch en het verstandigst om de installatie als geheel te laten opleveren door de één installateur. Of is er niets op tegen om de WP te laten installeren door een andere partij? Ben daar terughoudend mee omdat ik bang ben dat ze dan naar elkaar gaan wijzen als er iets niet goed loopt. Voor nu neig ik naar die Amber, over de Alpha lees ik onvoldoende ervaringen hier op het forum.

WTW
De opgenomen mechanische afzuiging vervalt en na wat (zeer behulpzame!) ruggespraak in de PM met @Franciesco wil ik hier graag een WTW opnemen, met een voorkeur voor uitvoering met enthalpie wisselaar omdat het huis in zijn geheel geïsoleerd wordt. Ik kan goed begrijpen dat dit bij een oude woning niet nodig is. Ik kijk nu naar een Zehnder Q350 (misschien 450 indien dit nodig is, de installateur gaf aan dat een iéts grotere uitvoering wenselijk is omdat de motor dan minder hard hoeft te draaien. Is voor mij geen argument..). In de offerte zit verder een warmteverliesberekening opgenomen, autocad uren en daaruit zou de benodigde installatie volgen. Ik heb voorgesteld de buizen zelf te gaan leggen om uren te besparen. Dat was volgens de installateur ook goed te doen, zij zouden het systeem vervolgens inregelen. Ik wacht even af met welke prijzen hij hiervoor terugkomt. Het is een thema opzich en met de hulp van het WTW topic durf ik het aan om hier zelf aan te beginnen, met een goede voorbereiding.

Douche WTW
Dit was volgens deze installateur onzinnig om te doen, hij had er ooit 2 gedaan en de minimale meerwaarde stond niet in verhouding tot de kosten. Ik viel even stil bij dit argument, om ik zowel op Milieu Centraal als hier lees dat het een goede en nuttige toevoeging is. Ik zal er nog even over nadenken.

Vloerverwarming
Begane grond is nu 10cm HoH vv opgenomen. Is er nog een 'cap' die ik hier op de maximale lengte moet zetten? Met mogelijk gevolg dat er iets meer groepen ontstaan op de verdeler, is daar iets op tegen? Dan neem ik dit namelijk graag op in de overeenkomst. Zone'na'regeling heb ik eruit laten halen. Dit was een misverstand van mij, ik dacht dat het om zoneregeling ging.

De aannemer wil in de badkamer gebruik gaan maken van wedivloerplaten (die bestaan ook met afschot) en een elektrische vv opnemen ivm de geringe hoogte en dat er geen/minder verzwaring plaatsvind op de verdieping (het is een woonboerderij met gebinten). Ik gaf aan dat dit me minder wenselijk lijkt omdat die dingen altijd met een timer werken en we onregelmatig werken, dan liever vv in bv. een droogbouw. De installateur gaf aan daar 12mm leidingen te kunnen gebruiken ipv de reguliere 16mm. Is hier iets op tegen? Of liever alle leidingen dezelfde diameter? Ik meen dat het om variotherm leidingen ging.

Elektra
Dank @assje. Navraag bij installateur gedaan en die adviseerde ook 3x25A ivm vastrecht prijs en dat dit tevens voldoende zou zijn. De plattegrond met meterkast locatie staat vast, dus ga aanvraag indienen voor verplaatsing & verzwaring.

Leiding/riool geluidsisolatie
Dank @assje voor deze attendering. De installateur kwam zelf met de suggestie een zwaardere uitvoering te kiezen voor de afvoer van het toilet op de verdieping (loopt waarschijnlijk ongeveer achter de tv langs). Ik heb meerdere termen gehoord, DykaSono geloof ik past hij toe. Ik ga nog even kijken wat er qua leiding geluidisolatie beschikbaar is. Er is nu 'ubi buis thermo blauw / rood' opgenomen in 16mm en 25mm. Op internet zie ik dan de uponor leiding die geïsoleerd is. Zal navragen of dit thermisch en/of akoestisch is.

Wat is het toch een waardevolle plek en klankbord om je overwegingen te kunnen bespreken.

[ Voor 0% gewijzigd door Laurences op 02-04-2025 14:07 . Reden: toevoeging gebruik wedi vloerplaten ]

[assje]

Laurences schreef op woensdag 2 april 2025 @ 13:38:
De opgenomen mechanische afzuiging vervalt en na wat (zeer behulpzame!) ruggespraak in de PM met @Franciesco wil ik hier graag een WTW opnemen, met een voorkeur voor uitvoering met enthalpie wisselaar omdat het huis in zijn geheel geïsoleerd wordt. Ik kan goed begrijpen dat dit bij een oude woning niet nodig is. Ik kijk nu naar een Zehnder Q350 (misschien 450 indien dit nodig is, de installateur gaf aan dat een iéts grotere uitvoering wenselijk is omdat de motor dan minder hard hoeft te draaien. Is voor mij geen argument..).

Bij toepassing van een WTW is goede kierdichting altijd belangrijk, of het nu een oud of nieuw huis is. Een enthalpiewisselaar zal dus altijd wel meerwaarde hebben. Met jouw vloeroppervlakte zou ik sowieso naar de Q450 kijken, dan zit je volgens bouwbesluit (waar je je niet aan hoeft te houden) zelfs nog aan de krappe kant.

Douche WTW
Dit was volgens deze installateur onzinnig om te doen, hij had er ooit 2 gedaan en de minimale meerwaarde stond niet in verhouding tot de kosten. Ik viel even stil bij dit argument, om ik zowel op Milieu Centraal als hier lees dat het een goede en nuttige toevoeging is. Ik zal er nog even over nadenken.

Afhankelijk van beschikbare ruimte kost dit niet zoveel om mee te pakken als er toch een nieuwe afvoer aangelegd wordt. Als je weg kunt komen met een (bereikbare) verticale WTW dan kost die maar 500 euro en halveert zomaar je warm water verbruik. Alleen op energieverbruik verdient dat zich al terug maar je kunt als gevolg ook een kleinere boiler en/of lagere temperatuur in je boiler overwegen (hogere efficientie).

Vloerverwarming
De aannemer wil in de badkamer gebruik gaan maken van wedivloerplaten (die bestaan ook met afschot) en een elektrische vv opnemen ivm de geringe hoogte en dat er geen/minder verzwaring plaatsvind op de verdieping (het is een woonboerderij met gebinten). Ik gaf aan dat dit me minder wenselijk lijkt omdat die dingen altijd met een timer werken en we onregelmatig werken, dan liever vv in bv. een droogbouw.

CV: 1m3 gas = 8,5kWh (thermisch)
Elektrisch verwarmen met elektra uit een gascentrale: 1m3 ≈ 4kWh (thermisch)
Warmtepomp met elektra uit gascentrale: 1m3->4kWh ≈ 16kWh (thermisch

Elektrische vloerverwarming was altijd al 2x duurder dan gas maar met een warmtepomp wordt dat een factor 4. Je zit dus met een verwarmingsoptie die je niet wil gebruiken en je mist daarnaast afgifte die je goed zou kunnen gebruiken om het minimale vermogen van je warmtepomp kwijt te kunnen.

Elektrische verwarming is alleen wenselijk als snelle warmte direct beschikbaar, daar is vloerverwarming inherent ongeschikt voor aangezien het traag is.

Ga echt gewoon voor vloerverwarming, welke diameter dan ook om de basis te voorzien. Desgewenst aanvullen met elektrische verwarming maar dan wel infrarood (spiegel of plafond) -> werkt direct, alleen gebruiken bij aanwezigheid.

[Franciesco]

Eens!
In een vorige woning heb ik ook elektrische vloerverwarming gehad in de badkamer. Maar gezien het stroomvebruik en de wisselende douche momenten schakelde ik die alleen ad-hoc in. Maar dat werd natuurlijk vaak vergeten waardoor de vloer en de ruimte bij gebruik van de badkamer toch nog koud was.

Mocht het vloeroppervlak van de badkamer te klein zijn icm dunne vloerverwarmingsslangen, dan kun je kijken of het wellicht mogelijk is ook een (stuk) wand mee te nemen waar die slangen ook in komen te liggen. En/of een zo groot mogelijke handdoekenradiator installeren (sowieso fijn vind ik). Alles aangesloten op het CV circuit.

De WP en het CV circuit door hetzelfde bedrijf laten doen lijkt mij ook het handigste. Maar niet perse noodzakelijk als van te voren het installatieplan duidelijk is.