Spantbeen vervangen

[john7119]

Hoi allemaal, een lang verhaal, maar ik ben benieuwd naar jullie mening of mijn reparatie redelijk lijkt. Ook is het goed om te weten dat ik hoofdzakelijk met handgereedschap werk.

vier jaar geleden is mijn dak vervangen (pannen, panlatten en tengels). Het gaat om een groot dak met veel oppervlak. Helaas heeft de aannemer toendertijd niet gemeld dat het dakbeschot en 1 spantbeen bij de schoorsteen samen met een deel van de muurplaat die achter de schoorsteen loopt doorgerot waren: dit viel niet direct te zien, omdat het van binnenuit afgetimmerd was. Maar omdat we eerder al een kleine lekkage hadden gehad op een andere plek na de dak renovatie en omdat de schoorsteen voordat het dak vervangen werd ook lekte door langdurig achterstallig onderhoud van de vorige bewoner, werd ik wantrouwend en verwijderde de aftimmering waarna ik zag dat ongeveer 40 cm lengte van de muurplaat compleet doorgerot was, en ook het spantbeen die tegen de schoorsteen aan zat doorgerot was daar waar hij oorspronkelijk verbinding maakte met de muurplaat.

Ik heb wel bij de aannemer gemeld, maar die vertelde dat het niet noodzakelijk was om deze spant en muurplaat te repareren. In werkelijkheid paste dit meerwerk niet in zijn werkschema en is het daarom niet gemeld.

Na 2 jaar lichte frustraties heb ik de afgelopen weken zelf het rotte stuk hout van de muurplaat vervangen: toch een hele klus, want het moest van buiten af, omdat het verotte deel precies an de buitenzijde van de schoorsteen liep waar je van binnen niet bij kon. Dus het nieuwe dakbeschot moest open en ook de zinken goot die precies op de hoogte van de achterliggende muurplaat zat moest opengesneden. Met succes heb ik een precies passend vervangend stuk hout met handgereedschap op maat gemaakt. Het liefst had ik halfhoutverbindingen gebruikt voor het verbinden van het nieuwe stuk hout met de oude muurplaat, maar omdat er ook trek ankers en bouten vlakbij de uiteinden van de oude muurplaat zaten heb ik voor een wat minder elegante oplossing gekozen: ik heb een stuk hout op / over de nieuwe en oude muurplaat aan weerszijden geplaatst, waarbij uitstekende bouten en ankers verzonken zijn, en alles met constructieschroeven vastgezet. Mijn indruk is, dat het behoorlijk sterk is.

Nu resteerde nog het spantbeen dat onderaan verrot was en dit was ook nog wel een lastige klus, want omdat de onderzijde doorgerot was hing hij ongeveer 3 cm verder naar binnentoe t.o.v. de andere spanten, omdat de spanning er af was. Eerst heb ik het oude spantbeen zo ver ingekort dat het verotte deel er af was. (ongeveer 1 meter) Omdat ik geen zin had het dakbeschot aan buitenzijde open te halen, (want dan zou ik ook de panlatten, tengels en folie moeten verwijderen) heb ik de spant van binnenuit vervangen. Hierdoor werden de mogelijkheden naar mijn mening wel beperkt: een halfhoutvervinding of andere las was moeilijk te maken, omdat het dakbeschot van binnenuit gezien vrij dichtbij het spantbeen zit en omdat het niet lekker werkt om in een richting naar boven te zagen. Met steekbeitels timmeren op een spant die maar aan 1 zijde vastzit werkt denk ik ook niet zo lekker.

Ik besloot de delen koud op elkaar te verbinden door er een tweede balk overheen te plaatsen en deze vast te schroeven op de twee te verbinden spantbeen delen. Niet de meest elegante verbinding, maar het was een lastige situatie en het lijkt mij persoonlijk (veel) beter dan de oude situatie. Wat het verhaal ook lastiger maakte om een (haak)las verbiding te maken, was het feit dat het originele bovenste deel van het spantbeel ook subtiel gedraaid (getordeerd was), door werking / ouderdom. Na het vervangende deel van de spant precies op maat gezaagd te hebben, was ook nog een uitdaging was, omdat er onderin een hap uit moest zodat de spant inhaakt op de muurplaat, en de afmetingen het liefst direct goed moesten zijn, heb ik de balk kunnen plaatsen, waarbij ik met een auto krik die op een aantal balken op de verdiepingsvloer stond een verticale balk omhoog kon drukken die schuin tegen de nieuwe spant stond en deze vrij eenvoudig op spanning zette en hem naarbuiten drukte todat beide delen (oude en nieuwe deel van spantbeen) vrij goed aansloten.

Daarna heb ik de overlappende verbindingsbalk op de twee spantdelen vastgeschroefd en de druk van de krik afgehaald. De spant is 1,5 a 2 cm naarvorgen verplaatst t.o.v. de sitatie toen de boel nog verrot was, waardoor de spant bijna op zijn oorspronkelijke positie staat op de muurplaat. Na de druk van de krik afgehaald te hebben bleef alles goed staan en geeft deze nieuwe spant mij een goed gevoel wat betreft belastbaarheid: het dak is ongeveer 2 cm opgekrikt en er is nu weer verband, waardoor ik met een geruster gevoel het dak op klim om wat lood rondom de schoorsteen te gaan vervangen in de toekomst.

Een beetje een late vraag, maar het enige dat mij wat stoort, is dat ik de verbinding niet heel elegant vind om te zien: een (haak)las verbinding had mijn voorkeur gehad, die was ook mooier om te zien, en misschien wel sterker. Maar zoals ik aangaf, was de ruimte om deze in de huidige situatie te maken beperkt en heb ik voor de "eenvoudige" optie gekozen, hoewel ook deze klus niet heel makkelijk was, ookal ben ik er redelijk tevreden over.

Kunnen jullie nog iets zeggen over deze opossing, waarbij jullie rekening kunnen houden met de situatie?

Hierbij wat foto's ter verduidelijking:

oude situatie met spantbeen dat onderin verrot is:



haaks zagen om oude verotte deel te verwijderen:



hier zie je de zijde van het spantbeen dat tegen de schoorsteen zat en behoorlijk verrot is:










Hier is het nieuwe stuk spant geplaatst door deze met de krik op spanning te zetten:





Hier is de klus bijna klaar: latje en balk met krik kunnen weg, en aan de linker zijde zie je het houtdeel dat de twee spandbeen delen verbind:

[No Hands]

wat een tekst allemaal, dit is prima toch? er zit weer een stevig stuk hout tussen en er zit en lekkere balk op om het op zijn plek te houden. wegschuiven zal nooit gebeuren.

[Sebazzz]

Heeft de spantbeen alleen duwkrachten en geen trekkrachten? Want je delen zitten niet aan elkaar.

[No Hands]

Sebazzz schreef op zondag 30 maart 2025 @ 08:35:
Heeft de spantbeen alleen duwkrachten en geen trekkrachten? Want je delen zitten niet aan elkaar.

ergens in die hele tekst staat het woord constructieschroeven.

[john7119]

@No Hands dank voor je reactie! Dan moet ik er maar tevreden mee zijn.

@Sebazzz dan voor je reactie, er zullen naar mijn idee voornamelijk duw krachten zijn (zwaartekracht platdak dat weer boven het schuine dak zit) en spatkrachten.

[BBBvB]

Ziet er redelijk betrouwbaar uit.
Je had het "verbindingsblok" ook kunnen doorzetten tot op de muurplaat. Effectief heb je dan het spantbeen opgedikt en dat moet je ook verder naar boven laten doorlopen. Deze opdikking schroef je dan over een zo groot mogelijk deel vast aan het bestaande spant.

Let wel op de bevestiging van het spant op de muurplaat. Dat moet echt degelijk worden uitgevoerd (zware hoekijzers), want je wilt niet dat je dak wegwaait (wat niet zo heel erg snel zal gebeuren hoor ).

[vogelmans]

Ziet er degelijk uit. Voor extra stevigheid zou ik de houtdelen ook aan elkaar lijmen (of is dat al gebeurd?).

[mydogisgone]

vogelmans schreef op zondag 30 maart 2025 @ 09:49:
Ziet er degelijk uit. Voor extra stevigheid zou ik de houtdelen ook aan elkaar lijmen (of is dat al gebeurd?).

Idd. Ik zou er ook constructie lijm tussen doen.

[john7119]

heel erg veel dank voor de bemoedigende reacties!

@BBBvB goed punt van het laten doorlopen tot de muurplaat, een volgende keer zal ik dat wel zo gaan doen, want de ruimte is er en het zal dan nog sterker zijn. Wel heb ik het koppelstuk 70 cm lang gemaakt, dus volgens mij redelijk bemeten.

Ik heb er geen lijm bij gebruikt, ik begrijp dat dit alles nog sterker maakt, maar ik ben nogal van het demontabel houden. Wel heb ik forse contructieschroeven gebruikt en niet bespaart op aantal.

[Passie-m]

Weet je zeker dat dit alleen door een lekkage komt of door vocht/ kou via de steen van buiten af wat in het hout is getrokken?

Misschien voor de zekerheid dat deel tegen de steen aan in de menie/ grondverf zetten zodat dit wat beschermd is. Maar goed je hebt en altijd ook weer zo vervangen denk ik :-)

[indigo79]

Ik gebruik tegenwoordig eigenlijk altijd Variopox injectiehars van De IJssel voor hout dat mogelijk met vocht in contact komt. Dat dringt goed in en beschadigt minder makkelijk dan een klassieke grondverf.

Doet trouwens ook wonderen voor hout dat al serieus heeft afgezien op voorwaarde dat je het kan aanbrengen op een moment dat het wel door en door droog is. Vorig jaar het dak van mijn kippenhok daarmee behandeld (is een betonplex plaat, maar na vijf jaar in weer en wind was de bovenlaag overal gebarsten waardoor de plaat nat werd) en dat is weer ongeveer als nieuw nu. En ook voor mijn tuinhuis (door de vorige eigenaar in de jaren 70 gezet) heb ik een paar planken die poreus werden daarmee behandeld waardoor het water daar niet meer intrekt.

[Grutte Pier]

Voor jezelf is het misschien handiger dat je minder suggestief je verhalen schrijft.

Helaas heeft de aannemer toendertijd niet gemeld dat het dakbeschot en 1 spantbeen bij de schoorsteen samen met een deel van de muurplaat die achter de schoorsteen loopt doorgerot waren: dit viel niet direct te zien

In werkelijkheid paste dit meerwerk niet in zijn werkschema en is het daarom niet gemeld.

Het was sneller en sterker geweest wanneer je simpelweg een nieuw spantbeen had geplaatst (wel verbonden met de oude, wat @BBBvB zegt). Nu komen alle krachten op een relatief kort stuk hout met wat schroeven.

Zorg ook dat het gat bij de ankerplaat weer dichtgezet wordt.

[huppelepups]

Ziet er goed uit, ik had alleen wel iets tussen de schoorsteen en de spant gedaan om dit in de toekomst te voorkomen.

[john7119]

@Grutte Pier goed punt, enige kleine nadeel van vervangende spant tegen oude spant aanzetten is dat in dit specifieke geval de koppelende / verbindende horizontale balk die de muurplaatdelen verbindt iets kleiner wordt en dat je hier iets aan klemoppervlak verliest. Maar dan zou je de spant ook nog op de deze bovenste verbindingsbalk kunnen plaatsen...

[ Voor 71% gewijzigd door john7119 op 03-04-2025 14:47 ]

[john7119]

huppelepups schreef op dinsdag 1 april 2025 @ 10:34:
Ziet er goed uit, ik had alleen wel iets tussen de schoorsteen en de spant gedaan om dit in de toekomst te voorkomen.

goed punt!