KNMI maakt broncode nieuwe weerapp opensource

[Aftansert]

Artikel: nieuws: KNMI maakt broncode nieuwe weerapp opensource
Auteur: @YannickSpinner

De broncode is helemaal niet open source. Op dit moment is het published source, omdat er niet gepubliceerd is met een open source licentie.

[Aftansert]

Inmiddels is er al gereageerd dat de EUPL licentie morgen toegevoegd wordt.

Daarmee is dit slechts nog een kleine opmerking dat: het handig is voor techjournalisten om onderscheid te maken tussen published source en open source.

[YannickSpinner]

Bedankt voor de suggestie! Wellicht heb ik het mis, maar dit voelt als een semantische discussie over wat opensource precies betekent. Ik hanteer de letterlijke betekenis; broncode is open. Onder welke licentie dat precies is, dat maakt het een lastigere discussie. Er zijn genoeg 'opensourcelicenties' die volgens critici niet opensource genoeg zijn. En in dit geval is de code openbaar via GitLab te vinden. Maar wellicht mis ik een belangrijk detail?

[Christoxz]

KNMI heeft het zelf ook open opensource, aangezien je blijkbaar de code mag aanpassen en opnieuw mag verspreiden.

Wat betekent het dat de app open source is? Waar vind ik de broncode?

Open source betekent dat de broncode van de app vrij beschikbaar is. Iedereen kan de broncode lezen, aanpassen en verspreiden. Opensourcesoftware is belangrijk voor meer openheid in ICT-systemen van de Rijksoverheid. De broncode van de KNMI-app is sinds eind januari 2025 beschikbaar op GitLab.

[Aftansert]

YannickSpinner schreef op donderdag 30 januari 2025 @ 09:12:
Wellicht heb ik het mis, maar dit voelt als een semantische discussie over wat opensource precies betekent. Ik hanteer de letterlijke betekenis; broncode is open. Onder welke licentie dat precies is, dat maakt het een lastigere discussie.

Ja, dat heb je mis. Openbare broncode met "all rights reserved" (of met een restrictieve licentie) is geen open source. Dat lijkt me basiskennis en valt eenvoudig op te zoeken. Dat jij je eigen definitie hanteert, zelfs nadat je erop gewezen wordt is nogal vreemd. Woorden hebben betekenis.

Wat betreft "semantische discussie": semantiek is belangrijk voor journalistiek. Je bedoelt wellicht dat je het een triviaal verschil vindt.

[ Voor 17% gewijzigd door Aftansert op 30-01-2025 14:33 ]

[TijsZonderH]

Aftansert schreef op donderdag 30 januari 2025 @ 14:25:
[...]

Dat jij je eigen definitie hanteert, zelfs nadat je erop gewezen wordt is nogal vreemd.

Je kunt er ook met een iets minder gestrekt been in gaan, just saying.

Dat gezegd hebbende denk ik dat je weliswaar een punt hebt, maar wel eentje waar je niet zomaar een pasklaar antwoord op kunt krijgen. De definitie van wat open source precies is, is helemaal niet zo zwart-wit als jij het voor je stelt, want alleen de OSI-definitie dogmatisch aanhangen vind ik ook te makkelijk omdat deze discussie al tientallen jaren teruggaat en ook vandaag de dag nog steeds speelt (al ben ik het zeker wel eens dat de OSI de meest algemeen aanvaarde definitie hanteert). Daar komt ook nog bij dat er zoiets is als leesbaarheid en begrijpelijkheid in een tekst waarbij we ook moeten kijken naar hoe de rest van onze lezers een term interpreteert. Open source is een algemene, ingeburgerde term, published source is dat niet. Like it or not, dat speelt mee in een discussie als deze.

Ik denk dat de term 'open source' ook wel degelijk aan interpretatie onderhevig is. Zelfs als je onderscheid gaat maken tussen open source en published source, kunnen we hier uren en uren gaan discussiëren over wat dan precies 'open' is. Om een voorbeeld te geven: de Nederlandse Rijksoverheid heeft het hier bijvoorbeeld al over 'onderdelen die je mag gebruiken'.

Als je, zoals je zelf zegt, 'dit makkelijk kan opzoeken' en dit 'basiskennis' is, dan wil ik als tegenargument noemen dat het ook basiskennis is dat je eigenlijk altijd de vraag moet stellen 'open, maar hoe?' in plaats van harde, rechtlijnige definities te gebruiken. Daar vind ik zeker iets in zitten! Ik denk dat de term open source voor veel doorsnee gebruikers veelzeggend genoeg is, maar dat we hier op Tweakers wel een iets nauwkeurigere definitie kunnen hanteren. Ik denk dat het daarom goed is als we niet alleen zouden schrijven dat de code openbaar is, maar ook onder welke licentie die precies is gepubliceerd. Als je dat doet, kun je het wat mij betreft ook prima 'open source' noemen, want je geeft daar dan meteen de juiste uitleg bij.

Ik ga dat binnenkort eens in de groep gooien, want ik vind het wel degelijk een interessante discussie en ik denk dat we hier als Tweakers ook wel zeker wat te winnen hebben.

[d-Frag]

TijsZonderH schreef op donderdag 30 januari 2025 @ 14:58:
[...]
Ik denk dat de term open source voor veel doorsnee gebruikers veelzeggend genoeg is, maar dat we hier op Tweakers wel een iets nauwkeurigere definitie kunnen hanteren.

Juist niet afwijken van de gangbare definitie, de bron(source) is open, de licentie niet altijd.

Moet opensource ook een open licentie zijn? Lijkt mij een principiële discussie zonder definitieve uitkomst.
Dus op dit moment is opensource niet hetzelfde als een open licentie.

[Aftansert]

TijsZonderH schreef op donderdag 30 januari 2025 @ 14:58:
[...]

Dat gezegd hebbende denk ik dat je weliswaar een punt hebt, maar wel eentje waar je niet zomaar een pasklaar antwoord op kunt krijgen.

Ik vind de nuance en discussie allemaal prima, dat is echter niet waar ik op reageerde. De redacteur lijkt (!) die afwegingen überhaupt niet te maken. Hij spreekt over een eigen definitie, omdat hij vooraf eigenlijk niet op de hoogte was van het onderscheid.

[ Voor 3% gewijzigd door Aftansert op 30-01-2025 21:02 ]

[Aftansert]

TijsZonderH schreef op donderdag 30 januari 2025 @ 14:58:
[...]

Als je, zoals je zelf zegt, 'dit makkelijk kan opzoeken' en dit 'basiskennis' is, dan wil ik als tegenargument noemen dat het ook basiskennis is dat je eigenlijk altijd de vraag moet stellen 'open, maar hoe?' in plaats van harde, rechtlijnige definities te gebruiken.

Dat is niet echt een journalistieke houding. Prima dat je nuance wilt aanbrengen, maar als je die term zonder verdere discussie gebruikt dan dien je, als journalistiek medium, algemeen aanvaarde definities en betekenissen te hanteren.

Dat er ergens in de marge (bijv. Stallman) nog discussie is over zo'n definitie doet daar niets aan af. Bijna alle algemeen aanvaarde termen hebben een lopende (wetenschappelijke) discussie. Die is alleen relevant als het artikel daar expliciet aan refereert, niet wanneer de term en passant gebruikt wordt.

Ik noem het inderdaad basiskennis, want dat is het. Je haalt een bron van de Rijksoverheid aan waar de term blijkbaar verwarrend gebruikt wordt, maar ik zou niet weten waarom dat relevant is (opnieuw: als je de term gebruikt zonder nuance). Er zijn amper autoritatieve bronnen te vinden die open source (wanneer het gaat om broncode, zoals hier) niet aanduiden als vrijelijk beschikbaar voor aanpassing en hergebruik.

Ik zou zeggen, juist omdat Tweakers en andere media soms (en niet perse in dit geval) termen verkeerd gebruiken, schrijven ambtenaren soms verwarrende dingen op rijksoverheid.nl.

[Aftansert]

TijsZonderH schreef op donderdag 30 januari 2025 @ 14:58:
[...]

Open source is een algemene, ingeburgerde term, published source is dat niet. Like it or not, dat speelt mee in een discussie als deze.

"KNMI publiceert broncode nieuwe weerapp" is heel begrijpelijk voor iedere lezer, en dat komt helemaal overeen met wat de KNMI (in eerste instantie) gedaan heeft.

[Aftansert]

@TijsZonderH Ik zie nu in het '.Geek' bericht dat jullie ervoor kiezen om ook proprietary gepubliceerde broncode open source te gaan noemen. Ik wil niet al te veel in herhaling vallen, en zo belangrijk vind ik dit issue nou ook weer niet, maar nu we toch bezig zijn:

Ik begrijp niet zo goed waarom jullie niet gewoon "code publiceren" kunnen gebruiken voor published source, en "open source" voor, eh, open source. In het geval van de KNMI app is dat super duidelijk (zoals ik hierboven al had opgemerkt). Iedereen snapt wat "gepubliceerd" betekent, en dan gebruik je de term "open source" gewoon correct, volgens de algemeen geldende definitie.

Tweakers gaat dus nu expres een definitie verkeerd toepassen. Of Tweakers doet alsof die definitie heel ingewikkeld zou zijn. Ik snap daar helemaal niets van. Dit lijkt me ingaan tegen de journalistieke principes die ik hierboven al benadrukte. Dit zorgt er juist voor dat er nog meer verwarring ontstaat over de term.

[TijsZonderH]

Ik leg in het artikel uit dat we voor een grote groep schrijven voor wie het verwarrend wordt als je meerdere begrippen naast elkaar gaat gebruiken, aangezien open source is ingeburgerd in de Nederlandse taal. In de journalistiek moet je soms afwegingen maken tussen leesbaarheid en begrijpelijkheid enerzijds en een wat krappe definitie anderzijds. Zie ook de discussie over Linux, want if I can interject for a moment, what I'm referring to is actually GNU + Linux. Dat noemen we in de volksmond ook anders dan dat het technisch gezien is.

[Aftansert]

TijsZonderH schreef op vrijdag 7 februari 2025 @ 14:07:
aangezien open source is ingeburgerd in de Nederlandse taal

Dan begrijp ik je gewoon niet goed. Wat bedoel je met ingeburgerd? Zoals ik eerder al zei, er zijn amper autoratieve bronnen te vinden die de term in de context van broncode verkeerd gebruiken. Heb jij er wel een gevonden dan? Dat een stel ambtenaren de term een paar keer verkeerd gebruiken op rijksoverheid.nl doet daar niet zoveel aan af.

Overigens is de overheid nu gelukkig ook hard op weg om de juiste definitie overal te gaan hanteren: "Open source is een manier van werken waarbij de makers van systemen de broncode openbaar beschikbaar maken met een opensourcelicentie".

[Aftansert]

TijsZonderH schreef op vrijdag 7 februari 2025 @ 14:07:
voor wie het verwarrend wordt als je meerdere begrippen naast elkaar gaat gebruiken (...) In de journalistiek moet je soms afwegingen maken tussen leesbaarheid en begrijpelijkheid enerzijds en een wat krappe definitie anderzijds

Maar je hoeft het toch überhaupt niet te hebben over open source als iets niet open source is? Dan noem je het gewoon "publiceren". Waarom is dat onduidelijk? Publiceren is een zeer duidelijk en bekend woord.

[ Voor 15% gewijzigd door Aftansert op 07-02-2025 14:17 ]

[multiplexer]

Dat mijn slip-up om bij de publicatie de LICENSE file niet onmiddellijk toe te voegen tot een dusdanige discussie zou leiden had ik niet zien aankomen. Mijns inziens treft Yannick hierin weinig blaam.

Oorzaak was een last-minute change-of-plans mijnerzijds: de aanvankelijke aanpak die ik hiervoor had bedacht was om dit in het release-script op te nemen. Dit script maakt een kopie van de interne repository, waarbij een aantal zaken die KNMI liever niet gepubliceerd wil zien (AWS Account IDs, interne kostenplaats-nummer) en gebruikersnamen van developers die dat wensten uit de repository gehouden worden.
Bij nader inzien besefte ik dat het veel logischer zou zijn om de license 'gewoon' in de repo als bestand op te nemen en niet zo ingewikkeld te doen. Het toevoegen hiervan over de verschillende repositories heen stond nog op m'n todo-lijstje op de dag van release. Ik had zwaar onderschat hoeveel feedback/kritiek er op deze vertraging van één dag zou komen, hoewel die feedback uiteraard volkomen terecht is. Dit zegt ook wel iets over de mate van betrokkenheid van onder meer het Tweakers-publiek, waar we echt heel blij mee zijn.

Feitelijk heeft @Aftansert natuurlijk gelijk, maar ben het wel met @TijsZonderH eens dat de scherpe toonzetting hier niet echt helpt om je punt te maken. Ik ben wel wel blij dat de uitkomst hiervan is dat Tweakers nu kritischer gaat worden in de berichtvoering hierover - het is misschien niet precies de bewoording die Aftansert voor ogen heeft, maar duidelijk vermelden welke license (of gebrek aan license!) van toepassing is lijkt mij persoonlijk een goed compromis.

[Verwijderd]

multiplexer schreef op vrijdag 7 februari 2025 @ 16:53:
Dat mijn slip-up om bij de publicatie de LICENSE file niet onmiddellijk toe te voegen tot een dusdanige discussie zou leiden had ik niet zien aankomen. Mijns inziens treft Yannick hierin weinig blaam.

Oorzaak was een last-minute change-of-plans mijnerzijds: de aanvankelijke aanpak die ik hiervoor had bedacht was om dit in het release-script op te nemen. Dit script maakt een kopie van de interne repository, waarbij een aantal zaken die KNMI liever niet gepubliceerd wil zien (AWS Account IDs, interne kostenplaats-nummer) en gebruikersnamen van developers die dat wensten uit de repository gehouden worden.
Bij nader inzien besefte ik dat het veel logischer zou zijn om de license 'gewoon' in de repo als bestand op te nemen en niet zo ingewikkeld te doen. Het toevoegen hiervan over de verschillende repositories heen stond nog op m'n todo-lijstje op de dag van release. Ik had zwaar onderschat hoeveel feedback/kritiek er op deze vertraging van één dag zou komen, hoewel die feedback uiteraard volkomen terecht is. Dit zegt ook wel iets over de mate van betrokkenheid van onder meer het Tweakers-publiek, waar we echt heel blij mee zijn.

Feitelijk heeft @Aftansert natuurlijk gelijk, maar ben het wel met @TijsZonderH eens dat de scherpe toonzetting hier niet echt helpt om je punt te maken. Ik ben wel wel blij dat de uitkomst hiervan is dat Tweakers nu kritischer gaat worden in de berichtvoering hierover - het is misschien niet precies de bewoording die Aftansert voor ogen heeft, maar duidelijk vermelden welke license (of gebrek aan license!) van toepassing is lijkt mij persoonlijk een goed compromis.

De scherpe toonzetting is er deels omdat er ook bedrijven zijn die bewust heulen met de open source terminologie terwijl ze, op het inzien van de broncode na, geen van de rechten die dat impliceert afgeven.

Als voorbeeld breng ik graag llama group in de herinnering, die groots aankondigde dat "Winamp has announced that it is opening up its source code," terwijl er volgens de licentie niet eens een fork van gemaakt mocht worden.

En ja, dan werkt het licentie-equivalent van alle chips in de pc een cpu noemen als een rode lap op een stier.

Tenslotten vraag ik me ook af waarom met alle geweld deze Engelse term gebruikt moet worden. Als het zo verwarrend is, is het wellicht handiger om een en ander gewoon in het Nederlands te vermelden.

[ Voor 8% gewijzigd door Verwijderd op 09-02-2025 06:33 ]