Checklist met digitale zaken na de beroving door nepagenten?

[Dick99999]

Afgelopen week heb ik te maken gehad met een diefstal door nepagenten bij iemand van 90+ jaar. Hierbij zijn o.a. gestolen bankpassen, juwelen, een iPad, iPhone etc. Gelukkig kon het gespuis geen geld opnemen, omdat een verkeerde pincode was doorgegeven. Ze durfden later zelfs te bellen naar een vaste telefoon om alsnog naar de pincode te vragen.

De politie reageerde snel en nam actie, ze hielpen bij het blokkeren van de bankrekening en het blokkeren van de simkaart. KPN regelde een nieuwe simkaart met hetzelfde telefoonnummer. Wat ik echter miste, was een duidelijke checklist van acties die je meteen na zo’n incident moet ondernemen, vooral op digitaal gebied. Nu na 4 dagen komen er nog steeds zaken op. Bij de checklist denk ik bijvoorbeeld aan:

Welke wachtwoorden moeten direct veranderd worden?
Zijn de oude wachtwoorden bekend?
Hoe doe je dat veilig als je geen telefoon meer hebt en 2factor identificatie gebruikt?
Welke andere risico’s moet je nog in de gaten blijven houden, zoals tegengaan van identiteitsfraude?

Het werd ook pijnlijk duidelijk dat de iPhone was gekraakt (pincode geboortejaar). De nepagenten gebruikten de adreslijst om andere mensen te benaderen, in een poging om nieuwe slachtoffers te vinden.

Heeft iemand hier een overzichtelijke checklist of tips voor wat je digitaal en praktisch moet doen na zo’n diefstal?

Ik heb er wel een aan chatGPT gevraagd, maar de digitale kant blijft onderbelicht.

[MAX3400]

Een complete checklist werkt alleen als je weet wat je gebruikt.

2FA en backup-mailadressen kan je vaak makkelijk weer oplossen als je bij de telco een nieuwe SIM-kaart aanvraagt; de oude (bij de crimineel) komt automatisch te vervallen daardoor en dan kan je snel een nieuwe telefoon inrichten en gebruiken.

Je wachtwoorden; tja; in een (zeer goede) password-manager opslaan voor referentie en bij een dergelijke situatie zo snel mogelijk weer raadplegen om te bedenken welke wachtwoorden je moet gaan veranderen. Ik ken ongeveer 80 passwords uit mijn hoofd dus het euvel van "wie & wat" heb ik minder.

Sommige banken en andere instanties hebben ook een "verloren op vakantie" service; zo heeft de ABN 1 formulier waar je x informatie invult en dan met 1 belletje zorgen zij voor de afhandeling als je het verliest. Ik kan me voorstellen, maar weet niet, dat een dergelijk proces ook bestaat voor "overvallen".

[Dick99999]

Vorige week kwam het RTL nieuws dat het aantal incidenten met nepagenten in 2024 was gestegen tot 8329 tegenover 544 in 2023. Ik kon geen checklist vinden van vooral de IT zaken.
Hierbij een eerste aanzet voor een checklist. Aanvullingne opmerkingen zijn zeer welkom.

Checklist (basis door chatGPT), volgorde ook goed?

1. Waarschuw de politie:
- Bel onmiddellijk het alarmnummer (112) of meld het incident bij het niet-spoedeisende nummer (0900-8844).


2. Doe aangifte bij de politie als het incident al iets langer geleden is:
- Meld het incident zo gedetailleerd mogelijk bij de politie.
- Bewaar het proces-verbaal voor eventuele verzekeringsclaims.


3. Blokkeer uw bankrekening en pasjes:
- Neem direct contact op met het bank fraude/verloren nummer om bankkaarten, credit cards, debit cards. Laat de toegang tot bank-App’s te blokkeren, u krijgt na een paar dagen nieuwe gegevens daarvoor van de bank.
- De politie kan daarbij helpen als ze toch ter plekke zijn.
- Controleer op verdachte transacties en meld deze bij de bank.


4. Vergrendel gestolen apparaten:
- Gebruik "Find My iPhone" (Apple) of "Find My Device" (Android) om apparaten op afstand te vergrendelen of te wissen.
- Adviseer iedereen deze functie aan te zetten, is ook grote hulp bij verlies van mobiel


5. Maak uw eMail ontoegankelijk, controleer de instellingen
- Vraag de provider hoe het email wachtwoord veranderd kan worden, als goedkeuren van de verandering (2-factor autorisatie) via de gestolen telefoon gaat.
- Mogelijk kan de instelling wel gedaan worden met de internet versie (browser versie) van de eMail app.


6. Controleer de instellingen van email en whatsapp.
- Vitale vreemde telefoonnummers en email adressen kunnen worden toegevoegd door de criminelen door de backup te verversen. Een backup is ook bij normaal gebruik handig, maar is extra handig na aankoop van nieuwe telefoon.
- Controleer of het doorsturen (forwarding) van alle email geen onbekende adressen heeft.
- Controleer of de instelling van vertrouwde of er vreemde telefoonnummers of email adressen zijn ingesteld. (iPhone: instellingen> uw naam>inloggen en beveiliging>email en telefoon nummers)
- Controleer of de ‘Vindt mijn’ App (Find my) geen vreemde telefoon nummers zijn ingesteld.
- De ‘Vind mij’ App kan worden aangezet onder instellingen>Vind mijn
- Controleer of er vreemde instellingen in whatsapp staan, welke?


7. Informeer uw provider om simkaarten te blokkeren.
- De politie kan daarbij helpen als ze toch ter plekke zijn.
- Dit kan ook in de winkel van de provider. De gestolen simkaart wordt automatisch geblokkeerd als je een nieuwe simkaart aanvraagt/koopt met hetzelfde telefoonnummer.
- Hetzelfde nummer helpt enorm bij het wijzigen/vernieuwen van wachtwoorden als verificaties zijn ingesteld (2-factor autorisatie)


8. Verander de wachtwoorden van andere belangrijke digitale accounts:
- Wijzig wachtwoorden van andere accounts (sociale media, VvE site, e-sleutel management site).
- Laat een belangrijke account verwijderen als dat de enige manier is om een nieuw wachtwoord te maken. Uw gegevens bij die account verdwijnen dan, dus probeer een backup te maken.
- Controleer of er andere ongewone activiteit heeft plaatsgevonden, zoals het bellen van uw familie en vrienden door de criminelen om nieuwe slachtoffers te maken.


9. Informeer vrienden en familie:
- Waarschuw naasten over het incident, vooral als ze mogelijk ook risico lopen. Als de gestolen smartphone toegankelijk is voor dieven (bijvoorbeeld geboortejaar als toegangscode), kan de contactenlijst gebruikt worden door de dieven voor het maken en bellen naar potentiële nieuwe slachtoffers.


10. Informeer uw verzekering:
- Neem contact op met uw verzekeraar om te kijken of de schade gedekt is.
- Vraag om een coulance regeling als de schade niet gedekt is


11. Wees alert op identiteitsfraude?
- Controleer uw gegevens via een identiteitswaarschuwingstool, zoals via uw bank of ID-verlies melding (bijvoorbeeld bij de RDW in Nederland).


12. Vraag ondersteuning:
- Overweeg hulp van een professional, zoals een jurist of IT-expert, als u zich zorgen maakt over gegevensmisbruik.

[MAX3400]

Dick99999 schreef op vrijdag 24 januari 2025 @ 11:28:
Vorige week kwam het RTL nieuws dat het aantal incidenten met nepagenten in 2024 was gestegen tot 8329 tegenover 544 in 2023. Ik kon geen checklist vinden van vooral de IT zaken.
Hierbij een eerste aanzet voor een checklist. Aanvullingne opmerkingen zijn zeer welkom.

Checklist (basis door chatGPT), volgorde ook goed?

Beetje jammer dit... Wel ChatGPT om hulp vragen maar er zelf (of onduidelijk) geen mening of oplossing bij zetten?

Goed, puur voor de vorm: zet nu je telefoons uit en je computers uit "want die zijn net gejat door een nep-agent of gehack / onbetrouwbaar / hang er een woord aan". Ga op de bank zitten. Wat is nu jouw eerste stap om

- 112 te bellen
- je bank te bellen
- Find my Phone te vergrendelen
- je email (en 2FA) in te loggen en veranderen

Leuke discussie overigens maar hoor graag jouw input

[Dick99999]

ChatGPT heeft de algemene punten ingebracht. Het merendeel van de punten komt van mij. De lijst is ontstaan door mijn activiteiten over een periode van 5 dagen na de beroving op te schrijven.

Punt 4 van jouw lijst is problematisch want je hebt geen telefoon voor 2FA. Punt 2 is ook al moeilijk als je 98 bent. En IT zaken zoals verder op de lijst staan is voor veel mensen niet te doen, vandaar het algemene slotadvies (dat is wel GPT). Misschien moet dat bovenaan komen.

Werkt Find My als het geboefte de telefoon uit heeft staan?

[MAX3400]

Dick99999 schreef op vrijdag 24 januari 2025 @ 12:05:
Werkt Find My als het geboefte de telefoon uit heeft staan?

Denk even hardop...

Hoe ga je "Find my phone" activeren, thuis, in paniek, als je geen smartphones of computers kan gebruiken?

[Dick99999]

Klopt en dat weet je ook zonder hardop te denken. Ik had geen andere plek waar dit paste en dacht zo meelezers mee te krijgen. Maar ik zal erbij zetten op de nieuwe mobiel.

[Dick99999]

Blijkbaar is er weinig belangstelling voor dit onderwerp. Toch heb ik de lijst naar beste weten afgemaakt. Ik kon alleen de iPhone kant belichten, heb geen ervaring met Android.

Hier is de bijgewerkte lijst:

Checklist (structuurbasis door chatGPT), volgorde betwijfel ik nog. Versie 1.2
1. Waarschuw de politie:
- Bel onmiddellijk het alarmnummer (112) of meld het incident bij het niet-spoedeisende nummer (0900-8844).

2. Doe aangifte bij de politie als het incident al iets langer geleden is:
- Meld het incident zo gedetailleerd mogelijk bij de politie.
- Bewaar het proces-verbaal voor verzekeringsclaims.

3. Blokkeer uw bankrekening en pasjes:
- Neem direct contact op met het ‘bankfraude’ of ‘bankkart verloren’ telefoonnummer om bankkaarten, creditcards, debitcards te laten blokkeren. Hopelijk heeft u geen banrekening bij een bank zonder zo’n nummer.
- Laat de toegang tot alle bank-App’s te blokkeren, ook al hebben de criminelen misschien maar één of een verkeerde pincode gekregen. Zij beschikken een tijdje over uw mobieltje en kunnen met een beetje raden eenvoudige codes (uw geboortejaar?) raden, ook van de andere bankrekeningen. Dit tenzij u allemaal verschillende en moeilijk te raden toegangscodes gebruikte.
- De politie kan daarbij helpen als ze toch ter plekke zijn.
- Controleer op verdachte transacties van de laatste dagen en meld deze bij de bank.
- Na een paar dagen heeft u nieuwe gegevens van de bank, dus leen wat contanten.

4. Vraag ondersteuning als tips te ingewikkeld lijken:
- Als de onderstaande tips en stappen ingewikkeld lijken vanwege de vele technische termen, aarzel dan niet om hulp te vragen aan een IT-expert. De stappen zullen dan eenvoudiger en sneller doorlopen kunnen worden. En enige snelheid is geboden bij de afhandeling.

5. Vergrendel gestolen apparaten:
- Gebruik "Find My iPhone" (Apple) of "Find My Device" (Android) om uw oude mobiel op afstand te vergrendelen of te wissen.
- Adviseer iedereen deze functie aan te zetten, komt ook van pas bij verlies.

6. Maak uw eMail ontoegankelijk:
- Vraag de provider hoe het email wachtwoord veranderd kan worden, als goedkeuren van die verandering via de gestolen telefoon gaat (2FA, 2-factor autorisatie).
- Mogelijk kan de verandering van het wachtwoord bij 2FA wel gedaan worden met de internetversie (browser versie) van de eMail app.

7. Controleer instellingen email, whatsapp op nepnummers en -adressen.
- Vitale vreemde telefoonnummers en email adressen kunnen worden toegevoegd door de criminelen door de backup te verversen. Als je daarna de backup gebruikt voor de nieuwe telefoon ben je geïnfecteerd. Kopieën van berichten worden onzichtbaar, zonder het te merken naar de crimineel verstuurd. Een backup is ‘normaal’ handig, maar is extra handig na aankoop van nieuwe telefoon.
- Controleer of de instelling voor het doorsturen (forwarding) van alle binnenkomende email geen onbekende adressen heeft.
- Controleer of er vreemde telefoonnummers of email adressen zijn ingesteld bij instellingen. (IPhone: instellingen> tel naam>inloggen en beveiliging>email en telefoonnummers)
- Controleer of de ‘Zoek mijn’ App (Find my) geen vreemde telefoonnummers zijn ingesteld.
- De ‘Zoek mij’ App kan worden aangezet onder instellingen>tel naam>Zoek mijn> Zoek mijn iPhone>aanzetten
- Controleer of er vreemde computers/iPads in Whatsapp staan bij instellingen>Gekoppelde apparaten en controleer lijst.

8. Informeer uw provider om simkaarten te blokkeren.
- De politie kan daarbij helpen als ze toch ter plekke zijn.
- Dit kan ook in de winkel van de provider. De gestolen simkaart wordt automatisch geblokkeerd als je een nieuwe simkaart aanvraagt/koopt met hetzelfde telefoonnummer.
- Hetzelfde nummer helpt enorm bij het wijzigen/vernieuwen van wachtwoorden als verificaties zijn ingesteld (2-factor autorisatie)

9. Verander de wachtwoorden van andere belangrijke digitale accounts:
- Wijzig wachtwoorden van andere accounts (sociale media, VvE site, e-sleutel management site).
- Laat een belangrijke account verwijderen als dat de enige manier is om een nieuw wachtwoord te maken. Uw gegevens bij die account verdwijnen dan, dus probeer een backup te maken.
- Controleer of er andere ongewone activiteit heeft plaatsgevonden, zoals het bellen van uw familie en vrienden door de criminelen om nieuwe slachtoffers te maken.

10. Informeer vrienden en familie:
- Waarschuw naasten over het incident, vooral als ze mogelijk ook risico lopen. Als de gestolen smartphone toegankelijk is voor criminelen (bijvoorbeeld toegangscode is de laatste 4 cijfers van de bankrekening), kan de contactenlijst gebruikt worden door de criminelen voor het maken en bellen naar potentiële nieuwe slachtoffers.

11. Informeer uw verzekering:
- Neem contact op met uw verzekeraar om te kijken of de schade gedekt is.
- Vraag om een coulance regeling als de schade niet gedekt is, zeker als u geïntimideerd bent door de criminelen.

12. Wees alert op identiteitsfraude??
- Controleer uw gegevens via een identiteitswaarschuwingstool, zoals via uw bank of ID-verlies melding (bijvoorbeeld bij de RDW in Nederland)??