Tuin voorbereiden op verlichting

[MisterMailman]

Allen,

Binnenkort gaan we onze tuin compleet opnieuw laten aanleggen. Het is niet heel groot (10 * 6m). Achterin staat een schuurtje, met daar elektra.
Qua verlichting zijn we er nog niet over uit, en willen we ook wat flexibel zijn en evt. slim kunnen schakelen (tijd/schemer, niet perse app).
Nu zie ik veel 12/24V sets voorbij komen, met als voordeel dat je geen YMVK-as-kabels hoeft te leggen en je niet zo diep hoeft met je kabel (merendeel v/d kabels zal onder pad/terras komen en eindigen in border).
Liefst zou ik naar ongeveer 5 punten alvast kabel leggen (vanaf de schuur), zodat ik daarna desgewenst wat verlichting kan aansluiten (en aansturen vanuit de schuur).
Wat is jullie advies / ervaring? 24V-kabel leggen, of toch voor de volle YMVK-as-kabels gaan?
Als we voor 24V gaan, zit je dan vast aan het systeem waar je je kabel van kiest, of ben je daar nog flexibel in?
En kun je een 24V-kabel later ook nog splitsen in de tuin, mocht ik daar 2 lichtpunten willen (apart schakelen wordt dan lastig natuurlijk)?

Ik ben benieuwd naar jullie reacties

[onetime]

Geen ervaring, anders dan dat mieren bij een vriendin tot 2x toe hun nest in de verlichtingspaal hadden gebouwd, tot kortsluiting aan toe. De kap eraf en met de waterstraal erop spoelde dat nest wel weer weg, maar je bent toch blij dat niet ook een deel van je huis zonder stroom zit. Dus minstens een aparte groep, en voor de flexibiliteit is het dan ook wel handig om met 24V niet gebonden te zijn aan allerlei regels. En veiliger.

[Annuk]

@MisterMailman
Ten eerste zou ik zorgen dat de gehele tuin/buitenelektra achter een eigen aardlekautomaat (Alamat) of aardlekschakelaar + zekeringsautomaat hangt, dit om te voorkomen dat er in de woning iets uitvliegt als je zoals @onetime zegt b.v. mierennesten o.i.d. ergens in hebt/krijgt.
Bovenstaande gebeurdt je namelijk meestal als je op vakantie bent, en bij thuiskomst blijkt dan dat b.v. je vriezer is ontdooit

24V is met name ontwikkelt (naar mijn idee) om enigszins veilig te zijn in geval van doorsteken (als je aan het graven bent in de tuin etc.) maar alsook omdat de hovenier het dan zelf mag aanleggen, en er geen elektricien bij hoeft te komen.
Daarentegen ben je volgens mij meestal wel gebonden aan het systeem wat je uitkiest m.b.t. bekabeling en verlichting, tevens vraag ik me af hoe makkelijk vervangbaar dergelijke lampjes altijd zijn, zit er inderdaad een verwisselbare fitting in, en zo ja hoe makkelijk zijn die losse fittingen te krijgen, of zijn het geïntergreerde (led) lampjes en moet je je complete lamp vervangen als het niet meer werkt.

Oftewel mijn advies, kijk naar 230V verlichting met vervangbare fittingen.
En probeer zoveel mogelijk verbinding(en) bovengronds te houden, evt. met een centraal aangesloten punt in je tuinschuur/overkapping van waaruit alle verlichting rechtstreeks is aangesloten, dit kan dan met 2x2,5mm² + AS.

Daar kan je b.v. ook je gewone 230V verdeling maken voor WCD's in de tuin, die evt. uitgelegd met 3 of 4x2,5mm² + AS zodat je in de wcd's b.v. ook zo kunt aansluiten dat de ene geschakeld is met de tuinverlichting (voor b.v. een lichtslinger boven de tuintafel), en de ander constante spanning.
Stel je pakt 3x2,5mm + AS naar je (dubbele)WCD's, de nul en de aarde (AS = Litze) gedeeld over beide WCD's, en de linkse op bruin, de rechtse op zwart, zolang je wilt houd je ze beide op vaste/constante spanning, en wil je een bepaald WCD toch geschakeld, dan zet je b.v. die zwarte op je tijdsklok o.i.d.

Een ideetje is misschien wel van LP77 (en wat ik deels ook heb).

[Señor Sjon]

Als je grondkabels met 3 aders + litze (=aarde) gebruikt, dan kan je geschakelde groepen op een sensor en permanent gevoede groepen maken. Vanuit het schuurtje aangestuurd bijvoorbeeld. Kwestie van consequent de goede kleur voor de goede groep gebruiken. Ik zweer bij 230V systemen. Grootste vrijheid in fitingen en vervangbare lampen. Je zal niet de eerste zijn met een duur InLite gebeuren waar nog maar een paar ledjes half werken.

[MisterMailman]

Dank voor de reacties. Ik kom hier vanmiddag even uitgebreider op terug, maar heb me gisteravond al prima vermaakt met de reactie van @Annuk en het plan van @lp77

[MisterMailman]

Dank @Annuk voor de mooie tips. Leuk systeem ook, met die rijgklemmen (je hebt ook overal een oplossing voor tegenwoordig).
En ik had inderdaad niet bedacht dat je een meeraderige kabel ook per kleur kan gebruiken, slim.

Toch even een snel schetsje gemaakt van potentiële lichtpunten:


Waarbij oranje een schakelgroep is, en rood een andere schakelgroep (wat ik nu kan bedenken).
Blauw en groen zou dan de kabel zijn die ik (bovengronds) langs de schutting kan leiden. Enige wat ik dan moet voorbereiden, is dat ie onder het pad doorgaat naast de berging (daar zit de poort). De rest kan bovengronds.

Maar dan zou ik 2 lange kabels (+hier en daar een lus voor wat overlengte) kunnen leggen naar de verste verlichtingspunten. Op tussenliggende punten kan ik dan aftakken met een IP65-doos (richting lamp).

Mag ik de nul (en aarde) in die kabel dan wel gebruiken voor beide schakelgroepen? Of moet je die ook splitsen in aparte draad?
Als nul voor beide schakelgroepen mag, dan zou ik aan een 4-aderige YMVK-as genoeg hebben (grijs+zwart voor de schakelgroep, blauw=nul, bruin voor evt. stroompunt).

[Señor Sjon]

Ja, nul kan je recyclen mits het binnen dezelfde groep blijft.

Bruin = fase voor permanent
Zwart = geschakelde fase voor verlichting 1
Grijs = geschakelde fase voor verlichting 2

Blauw = nul
as/litze = aarde

Overkapping en buitenlamp schuurtje zelf voeden vanuit het schuurtje, net zo makkelijk.

[NeFoRcE]

Wellicht heb je wat aan hoe ik het gedaan heb?

Alumat in de meterkast voor alles buiten.

In meterkast twee lastscheiders ( https://tameson.nl/cdn/sh...8549c316.jpg?v=1718813327 )
1: voortuin
2: achtertuin

In de achtertuin gaat ie naar de schuur, waar nog eens 5 lastscheiders zitten:

1: WCD's
2: verlichting overkapping
3: koelkast/vriezer/
4: verlichting tuin
5: heaters (zit weer op aparte groep in meterkast, maar valt buiten deze scope van dit topic)

In de tuin verspreid zo'n 23 WCD's. 21 Hue Lily's verdeeld over de WCD's (met nog waterornament, etc).
Maar ook wcd's voor bijv. de auto stofzuigen, tuinonderhoud, kerstverlichting buiten, etc.

Alle hue zit in de borders.

Heb nog 1 todo, en dat is wellicht een extra meterkastje in de schuur op 10A voor koelkast/schuur, en nog wat 10A groepen voor de tuin.

Ik kan dan alleen niet 3500W trekken uit de WCD's in de tuin meer, maar dat gebeurd toch niet echt vaak/nooit.

[MisterMailman]

Ook mooi @NeFoRcE , maar ik denk wat overkill voor mijn kleine tuintje

Ik heb bij onze verbouwing laatst gelukkig wel alle buitenstroom op een aparte groep laten zetten, om het vriezer-uit-op-vakantie-scenario te voorkomen.
Op die groep zit eigenlijk alleen de tuinverlichting, elektrische fiets opladen en incidenteel wat gereedschap wat ik in de tuin/schuur gebruik. Een vriezer zal nooit in onze schuur komen (geen ruimte voor), dus die buiten-groep mag prima langdurig uit zijn, om wat voor reden dan ook.

[TBTL]

Heeft de tuingroep ook een eigen aardlekschakelaar?

[NeFoRcE]

MisterMailman schreef op woensdag 8 januari 2025 @ 14:00:
Ook mooi @NeFoRcE , maar ik denk wat overkill voor mijn kleine tuintje

Ik heb bij onze verbouwing laatst gelukkig wel alle buitenstroom op een aparte groep laten zetten, om het vriezer-uit-op-vakantie-scenario te voorkomen.
Op die groep zit eigenlijk alleen de tuinverlichting, elektrische fiets opladen en incidenteel wat gereedschap wat ik in de tuin/schuur gebruik. Een vriezer zal nooit in onze schuur komen (geen ruimte voor), dus die buiten-groep mag prima langdurig uit zijn, om wat voor reden dan ook.

Zo heel veel kleiner is jullie tuin niet hoor, voortuin niet meegerekend zit onze achtertuin op 8x8m (excl schuur met overkapping). We hebben dan wel heel veel lampen in de tuin, zo'n 50-60 stuks.

Je kan de tuin nu nog 'goed' voorbereiden op de toekomst. Daarbij heb ik 1 misser gemaakt; een mantelbuis van huis naar schuur. Dus dat advies kan ik je sowieso van harte aanbevelen!

[MisterMailman]

TBTL schreef op woensdag 8 januari 2025 @ 14:28:
Heeft de tuingroep ook een eigen aardlekschakelaar?

Scherp, nee... Dus dan toch een aardlekautomaat plaatsen in verdeelkast?

NeFoRcE schreef op woensdag 8 januari 2025 @ 14:30:
[...]
Zo heel veel kleiner is jullie tuin niet hoor, voortuin niet meegerekend zit onze achtertuin op 8x8m (excl schuur met overkapping). We hebben dan wel heel veel lampen in de tuin, zo'n 50-60 stuks.

Die ambitie heb ik niet

Je kan de tuin nu nog 'goed' voorbereiden op de toekomst. Daarbij heb ik 1 misser gemaakt; een mantelbuis van huis naar schuur. Dus dat advies kan ik je sowieso van harte aanbevelen!

Ja, daar twijfel ik over. Omdat onze uitbouw toch geen kruipruimte heeft, zou ik niet weten hoe ik vanuit huis in de mantelbuis moet komen.

[Orion84]

Misschien gewoon beginnen met loze mantelbuizen leggen naar die punten met touwtjes er in om kabels door te kunnen trekken zodra je besloten hebt wat voor verlichting het moet worden?

[Señor Sjon]

Orion84 schreef op woensdag 8 januari 2025 @ 15:17:
Misschien gewoon beginnen met loze mantelbuizen leggen naar die punten met touwtjes er in om kabels door te kunnen trekken zodra je besloten hebt wat voor verlichting het moet worden?

Een YMVK-as met 4 aders aan een touwtje de hoek om is wel een leuke uitdaging.

[Orion84]

Heb je nog YMVK-as nodig als het in een buis ligt? Haakse bochten vermijden bij het leggen van de buis en eerst een trekveer doortrekken en daarmee de kabel helpt ook?

Maar goed, ik heb hier verder ook niet echt ervaring mee of anderszins verstand van, dus wellicht is het meteen leggen van bekabeling wel een veel beter idee.

[Jheroun]

MisterMailman schreef op woensdag 8 januari 2025 @ 15:12:
[...]

Scherp, nee... Dus dan toch een aardlekautomaat plaatsen in verdeelkast?

Ja. x 1000. Overbelasting van die groep is niet het primaire probleem. Tuin betekent vocht en vocht + stroomdraden betekent dat je veel sneller aardlekproblemen krijgt, en dan gaat alles achter de aardlek mee. De groep blijft dan gewoon netjes aan, maar stroom heb je niet

In ons, verder prachtige, nieuwbouwhuis zit alles dat buiten is vermengd met allerlei andere groepen. Gecombineerd met brak aangelegde tuinelectra klapte daardoor om de haverklap de aardlek van een setje groepen eruit waar ook onze koelkast aan hing.

Bizar eigenlijk dat het in bouwbesluiten nog niet verplicht is alles buiten het huis op een aparte aardlek te zetten.

Dat is vaak ook niet even makkelijk te ontvlechten in je meterkast (tuinkabels hier bleken gewoon doorgetrokken vanaf een stroompunt in de garage, die weer een muur met de keuken deelt). Dus bij ons zijn de tuinkabels helemaal losgekoppeld. Enige goede optie, en dat moet jij dus meteen doen, is apart kabels vanuit een nieuwe aardlekautomaat in je meterkast leggen richting je tuin. Dan valt je koelkast of je TV niet ineens uit als een nieuwsgierige insectenpopulatie de binnenkant van je tuinverlichting besluit te verkennen.

Nou vonden wij licht aandoen in de tuin inmiddels overbodig dus die tuinkabels mogen lekker los blijven liggen. Vinden egels en vogels onze tuin 's avonds ook relaxter.

[ Voor 9% gewijzigd door Jheroun op 08-01-2025 15:58 ]

[Annuk]

MisterMailman schreef op woensdag 8 januari 2025 @ 13:27:
Dank @Annuk voor de mooie tips. Leuk systeem ook, met die rijgklemmen (je hebt ook overal een oplossing voor tegenwoordig).
En ik had inderdaad niet bedacht dat je een meeraderige kabel ook per kleur kan gebruiken, slim.

Toch even een snel schetsje gemaakt van potentiële lichtpunten:
[Afbeelding]

Waarbij oranje een schakelgroep is, en rood een andere schakelgroep (wat ik nu kan bedenken).
Blauw en groen zou dan de kabel zijn die ik (bovengronds) langs de schutting kan leiden. Enige wat ik dan moet voorbereiden, is dat ie onder het pad doorgaat naast de berging (daar zit de poort). De rest kan bovengronds.

Als je alles los haalt zou ik zo min mogelijk bovengronds doen.

Maar dan zou ik 2 lange kabels (+hier en daar een lus voor wat overlengte) kunnen leggen naar de verste verlichtingspunten. Op tussenliggende punten kan ik dan aftakken met een IP65-doos (richting lamp).

Niet doen, iedere ondergrondse las is een extra zwak punt, en als je dat niet vaak(er) gedaan hebt is de kans best groot op zwakke plekken.

Mag ik de nul (en aarde) in die kabel dan wel gebruiken voor beide schakelgroepen? Of moet je die ook splitsen in aparte draad?
Als nul voor beide schakelgroepen mag, dan zou ik aan een 4-aderige YMVK-as genoeg hebben (grijs+zwart voor de schakelgroep, blauw=nul, bruin voor evt. stroompunt).

Her en der is al het nodige gezegd hiervoor natuurlijk maar zou mijn voorkeuren eens benoemen
• Zorg voor een royale mantelbuis vanuit/af huis naar de schuur toe, hier kan je t.z.t. altijd nog dingen doorvoeren als je dat nodig acht (data/water/gas/extra elektra).
• Iedere lamp zijn eigen 2x2,5mm² kabel naar de overkapping/schuur, als je dit uitvoert in AS kabel, kan/mag het in (mantel)buis, maar is niet nodig
• In principe alle bekabeling dus door de grond heen, en zo min mogelijk ondergrondse verbindingen maken, oftewel bij voorkeur lamp rechtstreeks op de kabel, en de kabel in 1 stuk naar je schuurtje en daar verdelen over je lichtkringen (rood/oranje).
• Als je WCD's gaat plaatsen deze mogelijk wel met 3x2,5mm² -AS aanleggen zodat je bij deze dus kunt kiezen of beide vaste spanning of 1 vaste spanning en 1 geschakeld.

---

MisterMailman schreef op woensdag 8 januari 2025 @ 15:12:
[...]

Scherp, nee... Dus dan toch een aardlekautomaat plaatsen in verdeelkast?

Jazeker!
Tenzij je meer elektra naar de tuin wilt hebben, dan kan je overwegen (goedkoper) om een eigen aardlekschakelaar te plaatsen voor de tuin/buiten, en daar tot max 4 eindgroepen achter te hangen, dit is b.v. een optie als je heaters etc. wilt plaatsen net zoals @NeFoRcE

[...]

Die ambitie heb ik niet

[...]

Ja, daar twijfel ik over. Omdat onze uitbouw toch geen kruipruimte heeft, zou ik niet weten hoe ik vanuit huis in de mantelbuis moet komen.

Ondergraven

---

Persoonlijk zou ik het ongeveer zo doen (p.s. let niet op m'n paint-skils )

[ Voor 5% gewijzigd door Annuk op 08-01-2025 16:22 ]

[MisterMailman]

Annuk schreef op woensdag 8 januari 2025 @ 16:07:
Als je alles los haalt zou ik zo min mogelijk bovengronds doen.

Nou ja, probleem is / blijft dat we niet precies weten waar we verlichting willen. Dus ik kan de tuin wel omploegen om allemaal losse kabels te leggen (=veel graafwerk), maar wellicht gaan we die nooit (daar) gebruiken.
Dus daarom het idee om 1 kabel per kant te leggen (bovengronds), zodat ik op gewenste plekken een aftakking/aansluiting kan maken (zonder dat t.z.t. de nieuwe bestrating weer open moet).

En ik deel je mening qua ideale oplossing/inrichting, maar 't is ook een kosten-/baten-afweging. Als ik elke klus perfect wil doen, is m'n budget snel op

Niet doen, iedere ondergrondse las is een extra zwak punt, en als je dat niet vaak(er) gedaan hebt is de kans best groot op zwakke plekken.

Ik bedoelde ook bovengronds Dus kabel bovengronds met wat extra lengte > doorknippen > kabeldoos er tussen > aftakking naar lamp.
Dus zeker geen ondergrondse lassen/verbindingen nee.

Jazeker!
Tenzij je meer elektra naar de tuin wilt hebben, dan kan je overwegen (goedkoper) om een eigen aardlekschakelaar te plaatsen voor de tuin/buiten, en daar tot max 4 eindgroepen achter te hangen, dit is b.v. een optie als je heaters etc. wilt plaatsen net zoals @NeFoRcE

Die plannen zijn er zeker niet, dus een alamat is wmb voldoende. Toevallig nog een linkje van Reichelt met alamat 16A die in de binnenverdeelkast past? Want bomen / bos enzo

[Annuk]

MisterMailman schreef op woensdag 8 januari 2025 @ 16:48:
[...]

Nou ja, probleem is / blijft dat we niet precies weten waar we verlichting willen. Dus ik kan de tuin wel omploegen om allemaal losse kabels te leggen (=veel graafwerk), maar wellicht gaan we die nooit (daar) gebruiken.

Als ik het goed heb begrepen laat je het meeste doen toch?
Heb je niet iets van een ontwerp o.i.d. waar je mee bezig gaat?
De tactiek is ook om zoveel mogelijk kabels bij elkaar te bundelen in 1 "sleuf", en aangezien het je eigen tuin is en eigen kabel is het geen verplichting om alles op 60cm diep te leggen.
Overlengte leg je b.v. in je plantenbak/onder het gras, dan hoef je je straatwerk niet op z'n kop te hebben als je wat wilt/moet.

Dus daarom het idee om 1 kabel per kant te leggen (bovengronds), zodat ik op gewenste plekken een aftakking/aansluiting kan maken (zonder dat t.z.t. de nieuwe bestrating weer open moet).

En ik deel je mening qua ideale oplossing/inrichting, maar 't is ook een kosten-/baten-afweging. Als ik elke klus perfect wil doen, is m'n budget snel op

Vind het bovengronds zo jammer, ik snap het wel hoor, maar dan ben je bezig een mooie tuin aan te leggen en krijg je alsnog "dat"...
Zou eerst eens proberen een goed ontwerp te maken wat je wilt/moet, en tactisch kijken naar verlichting, wat je wilt hebben en waar, en aan de hand daarvan precies uitzoeken wat je verder nodig hebt.

[...]

Ik bedoelde ook bovengronds Dus kabel bovengronds met wat extra lengte > doorknippen > kabeldoos er tussen > aftakking naar lamp.
Dus zeker geen ondergrondse lassen/verbindingen nee.

[...]

Die plannen zijn er zeker niet, dus een alamat is wmb voldoende. Toevallig nog een linkje van Reichelt met alamat 16A die in de binnenverdeelkast past? Want bomen / bos enzo

Weet niet welk merk je in je groepenkast hebt, maar zou bij voorkeur de B16 Alamat van hetzelfde merk hebben als de rest v/d groepenkast.

P.S. als je de ruimte hebt in je schuurtje zou ik deze verdeelkast mogelijk eerder nemen, is iets royaler, en bij die shop kan je ook even kijken naar een B16 alamat:
• Eaton
• Hager
• ABB
• ABB 1 module breed (smaller dus dan de anderen)

[NeFoRcE]

Annuk schreef op woensdag 8 januari 2025 @ 17:14:
[...]

Als ik het goed heb begrepen laat je het meeste doen toch?
Heb je niet iets van een ontwerp o.i.d. waar je mee bezig gaat?
De tactiek is ook om zoveel mogelijk kabels bij elkaar te bundelen in 1 "sleuf", en aangezien het je eigen tuin is en eigen kabel is het geen verplichting om alles op 60cm diep te leggen.
Overlengte leg je b.v. in je plantenbak/onder het gras, dan hoef je je straatwerk niet op z'n kop te hebben als je wat wilt/moet.

[...]

Vind het bovengronds zo jammer, ik snap het wel hoor, maar dan ben je bezig een mooie tuin aan te leggen en krijg je alsnog "dat"...
Zou eerst eens proberen een goed ontwerp te maken wat je wilt/moet, en tactisch kijken naar verlichting, wat je wilt hebben en waar, en aan de hand daarvan precies uitzoeken wat je verder nodig hebt.

[...]


Weet niet welk merk je in je groepenkast hebt, maar zou bij voorkeur de B16 Alamat van hetzelfde merk hebben als de rest v/d groepenkast.

P.S. als je de ruimte hebt in je schuurtje zou ik deze verdeelkast mogelijk eerder nemen, is iets royaler, en bij die shop kan je ook even kijken naar een B16 alamat:
• Eaton
• Hager
• ABB
• ABB 1 module breed (smaller dus dan de anderen)

toon volledige bericht

Houd alleen wel rekening met selectiefheid (zo heet dat toch ofzo? werd mij verteld hier eerder), Ofwel; 16A zekering in de meterkast, = 10A automaten in de schuur.

Daarom baalde ik ook, liefst wilde ik dan bijv. 20A in de meterkast, en meerdere 16A in de schuur. Zodat ik écht aparte groepen heb voor bijv. WCD's, verlichting, etc, maar dat mag dus helaas niet...

[Annuk]

NeFoRcE schreef op donderdag 9 januari 2025 @ 08:35:
[...]


Houd alleen wel rekening met selectiefheid (zo heet dat toch ofzo? werd mij verteld hier eerder), Ofwel; 16A zekering in de meterkast, = 10A automaten in de schuur.

Daarom baalde ik ook, liefst wilde ik dan bijv. 20A in de meterkast, en meerdere 16A in de schuur. Zodat ik écht aparte groepen heb voor bijv. WCD's, verlichting, etc, maar dat mag dus helaas niet...

Klopt zo heet dat inderdaad.
Maar afhankelijk van hoe en wat je doet, is dat al geregeld.

Als je in jou geval, meerdere kabels vanuit je hoofdverdeler trekt kan je ze allemaal afzekeren met 16A, en dus het volle vermogen ge/verbruiken
Je kunt ook een (1 of 3 Fase) 300mA B/C25A alamat plaatsen in je hoofdverdeler op de kabel die naar je tuin/buiten gaat, als je daar dan eerst weer een onderverdeler plaatst, kan je die afzekeren met 16A en 30mA aardlek (of gecombineerd als Alamat).

Het enige wat je dus altijd in je achterhoofd moet houden is, zorg dat de buitenboel zoveel mogelijk op 1 eigen aardlekschakelaar + eindgroep(en) (goedkoper in geval van meerdere kabels) zit of op een eigen Alamat (in geval van maar 1 kabel/aansluiting).

[MisterMailman]

Het idee was inderdaad om met alle input (waarvoor dank!) een (verlichtings)plan te maken, maar de hovenier belde zaterdag of hij vandaag kon beginnen. Dus inmiddels ligt de tuin in puin

Tijd voor een (goed) plan was er dus niet meer helaas. Enige wat ik nu sowieso laat doen, is een mantelbuis onder het paadje tussen de 2 borders. Dan kan ik t.z.t. in elk geval onder de bestrating door, van de schuur-kant naar de overkant. En dan zien we vanaf daar wel even verder (beplanting komt later, dus ik kan nog graven in borders).

Nog wel 1 vraag over alamat / selectiviteit: de tuin/schuur zit nu op 1 groep (B16), met 1 kabel naar de schuur. Samen met 3 andere groepen op een aardlekschakelaar. Ik zie nu een paar opties:
1. Groep B16 vervangen door alamat in de meterkast. Maar dan moet deze ook los van de aardlekgroep neem ik aan? Of maakt alamat + aardlekschakelaar niet uit?
2. Meterkast ongewijzigd, maar verdeelkast in de schuur:
a. Kabel uit meterkast eerst op alamat (B10 ivm selectiviteit?) > verdelen over kabels en WCD's schuur.
b. Kabel uit meterkast eerst splitsen in WCD's/licht schuur + verdeelkast. In de verdeelkast alamat B10 voor tuinverlichting. Mag dit? Of moet ik dan 2 alamat's B10 plaatsen (1 voor WCD en 1 voor tuin)?

Met optie 2b zie ik als voordeel dat ik de WCD's kan belasten met 16A i.p.v. 10A en dat bij eventuele verstoring in tuinverlichting niet de hele schuur zonder stroom zit.

[Annuk]

MisterMailman schreef op maandag 13 januari 2025 @ 10:56:
Het idee was inderdaad om met alle input (waarvoor dank!) een (verlichtings)plan te maken, maar de hovenier belde zaterdag of hij vandaag kon beginnen. Dus inmiddels ligt de tuin in puin

Tijd voor een (goed) plan was er dus niet meer helaas. Enige wat ik nu sowieso laat doen, is een mantelbuis onder het paadje tussen de 2 borders. Dan kan ik t.z.t. in elk geval onder de bestrating door, van de schuur-kant naar de overkant. En dan zien we vanaf daar wel even verder (beplanting komt later, dus ik kan nog graven in borders).

Nog wel 1 vraag over alamat / selectiviteit: de tuin/schuur zit nu op 1 groep (B16), met 1 kabel naar de schuur. Samen met 3 andere groepen op een aardlekschakelaar. Ik zie nu een paar opties:
1. Groep B16 vervangen door alamat in de meterkast. Maar dan moet deze ook los van de aardlekgroep neem ik aan? Of maakt alamat + aardlekschakelaar niet uit?
2. Meterkast ongewijzigd, maar verdeelkast in de schuur:
a. Kabel uit meterkast eerst op alamat (B10 ivm selectiviteit?) > verdelen over kabels en WCD's schuur.
b. Kabel uit meterkast eerst splitsen in WCD's/licht schuur + verdeelkast. In de verdeelkast alamat B10 voor tuinverlichting. Mag dit? Of moet ik dan 2 alamat's B10 plaatsen (1 voor WCD en 1 voor tuin)?

Met optie 2b zie ik als voordeel dat ik de WCD's kan belasten met 16A i.p.v. 10A en dat bij eventuele verstoring in tuinverlichting niet de hele schuur zonder stroom zit.

toon volledige bericht

Zou opteren naar optie 1, evt met nog een variabele.
Variabele 1: 1x Alamat B16 voor alles voor buiten, verder niet meer onderverdelen, hooguit 2 lastscheiders ertussen in de schuur zodat je verlichting separaat kunt vrijschakelen t.o.v. de wcd's en andersom.
Variabele 2: 2x Alamat B16 en dus 2 kabels naar de tuin, 1x voor de verlichting en 1x voor de wcd's, verder geen onderverdelers oid meer, en lastschakelaars is dan in principe ook niet meer nodig zoals bij variabele 1.
Variabele 3: 1x Aardlekschakelaar + 2x B16 groep, verder gelijk aan variabele 2.

Wil je echt een onderverdelen plaatsen zou ik opteren om een C25A 300mA Alamat in de groepenkast (hoofdverdeler) te plaatsen en dan kan je gewoon B16 30mA Alamats oid plaatsen in je onderverdelen.

In alle bovenstaande gevallen moet je de alamat (of aardlekschakelaar + automaten) direct achter de hoofdschakelaar plaatsen en moet er geen aardlekschakelaar meer (extra) bij tussen zitten.

[Annuk]

MisterMailman schreef op maandag 13 januari 2025 @ 10:56:
Maar dan moet deze ook los van de aardlekgroep neem ik aan? Of maakt alamat + aardlekschakelaar niet uit?

Annuk schreef op maandag 13 januari 2025 @ 11:57:

In alle bovenstaande gevallen moet je de alamat (of aardlekschakelaar + automaten) direct achter de hoofdschakelaar plaatsen en moet er geen aardlekschakelaar meer (extra) bij tussen zitten.

@MisterMailman Ik quote hier mezelf nog even, dit moet dus niet achter elkaar zitten, als deze 2 achter elkaar zitten en gelijkwaardig (dat is in de meeste gevallen, er zijn o.a. selectieve uitvoeringen maar die zijn niet standaard), dan vallen beide alsnog uit als er iets in je tuin gebeurt en heb je alsnog een ontdooide vriezer