Hoe stel ik best een mogelijk CPU bottleneck in 1 game vast?

[nzall]

Ik heb een vermoeden dat ik in World of Warcraft een CPU bottleneck heb omdat mijn GPU in dat spel maar rond de 30-50% utilization draait en mijn CPU maar rond de 20-25%. Mijn framerate tijdens grootschalige gevechten zoals raids en world events is ook maar rond de 40-50 FPS op 1440p, en in Valdrakken op een drukke server zoals Tarren Mill maar rond de 60-80. Ik heb ook al geprobeerd om mijn render resolutie op 200% te zetten (en dus op 5120*2880 te renderen), en dat verlaagt amper mijn framerate. Mijn hardware staat in mijn signature, en mijn scherm is een AOC Q27G3XMN.

Ik heb een vermoeden dat mijn framerate hoger kan zijn met een betere CPU omdat ik benchmarks op YouTube gezien heb van iemand die ook een 4070 heeft maar dan met een 5800X3D, en hij haalde fors hogere framerate dan wat ik haalde. Anderzijds was zijn framerate met een 4070 Ti Super en een 4080 Super lager dan met een 4070, dus ik weet ook niet goed wat ik moet denken van zijn benchmarks.

Het probleem is dat ik niet echt goed weet hoe juist te verifiëren of mijn bottleneck echt bij de CPU ligt, en of betere hardware wel zal werken. Als ik dit bespreek op de Tweakers Discord of in de Hardware Unboxed community wordt daar gezegd dat WoW echt slecht geoptimaliseerd is en dat zelfs gebruikers met een 7800X3D en 4090 combo amper betere performance krijgen dan wat ik nu heb. Ik heb al geprobeerd om met HWInfo te monitoren, maar ik weet niet goed wat ik juist zou moeten monitoren en hoe ik ervoor zorg dat ik op de juiste manier monitor...

[99ruud99]

als je cpu maar 25% gebruikt wordt ligt het niet aan je CPU.

tijdens die grote events, wat geeft MSI afterburner aan? want het kan ook je ram zijn die vol loopt.

ps- velen hebben (net als ik) signatures uit staan, dus daar kan ik weinig over zeggen.

[nzall]

99ruud99 schreef op zondag 4 augustus 2024 @ 21:25:
als je cpu maar 25% gebruikt wordt ligt het niet aan je CPU.

tijdens die grote events, wat geeft MSI afterburner aan? want het kan ook je ram zijn die vol loopt.

ps- velen hebben (net als ik) signatures uit staan, dus daar kan ik weinig over zeggen.

Ik heb een 12700 en een 4070, en 32 GB DDR4 RAM.

Welke stats moet ik naar kijken in MSI Afterburner?

[nzall]

Overigens, die CPU op 25% komt wel wat overeen met 5 van mijn 20 threads die op vol vermogen worden gebruikt door WoW. WoW kan niet meer gebruiken dan 3-4 threads heb ik begrepen, en de rest wordt dan gebruikt door Edge en Windows.

[99ruud99]

Ah, dan ga je het erg moeilijk krijgen, tegenwoordig zijn CPU's voornamelijk "meer" cores ipv snellere cores.

[nzall]

99ruud99 schreef op zondag 4 augustus 2024 @ 22:26:
Ah, dan ga je het erg moeilijk krijgen, tegenwoordig zijn CPU's voornamelijk "meer" cores ipv snellere cores.

Ik heb begrepen uit mijn Google onderzoek dat WoW heel graag 1. veel cache; 2. snel RAM geheugen en 3. snelle cores heeft. Als zou blijken dat het effectief mijn CPU is die de bottleneck is, dan hoop ik ergens het komende jaar een 9800X3D upgrade te doen, ook al zal dat in de meeste andere games nauwelijks effect hebben op 1440p.

[JJ Le Funk]

heb je wel goede netwerkverbinding (lage ping)? of Ziggo wifi met meerdere gebruikers?

[nzall]

Het is geen netwerk lag van dat het netwerk te traag of overbelast zou zijn. Het is effectief lager dan verwachtte FPS. Ik heb ook soms netwerk lag, maar dat is dan omdat de servers weer eens geDDOSed worden of omdat ik vergeten ben een download te pauzeren, dus dat verschil merk ik wel.

[SinergyX]

Ik kan me ergens iets herinneren over de settings van processAffinityMask, geen idee of dat uberhaubt nog actueel is, maar heb je die wel goed staan? (dacht je deze op 64k - 256^2) moest zetten voor alle core support.

[Dennism]

nzall schreef op zondag 4 augustus 2024 @ 22:29:
[...]


Ik heb begrepen uit mijn Google onderzoek dat WoW heel graag 1. veel cache; 2. snel RAM geheugen en 3. snelle cores heeft. Als zou blijken dat het effectief mijn CPU is die de bottleneck is, dan hoop ik ergens het komende jaar een 9800X3D upgrade te doen, ook al zal dat in de meeste andere games nauwelijks effect hebben op 1440p.

Ik draai WoW met een oudere 5800X3D, en dat is al een wereld van verschil met 'normale' cpu's, dus een 9800X3D of iets in die strekking zal zeker flink helpen. Maar ik zou er wel bij willen zeggen dat je niet op wonderen moet rekenen, zeker als je bijvoorbeeld veel WA's, addons e.d. gebruikt in raid (vooral Mythic) of grote events / pvp dingen in de wereld zal je denk ik wel altijd zo nu en dan wat frame spikes zien.

[Bennnie]

99ruud99 schreef op zondag 4 augustus 2024 @ 21:25:
als je cpu maar 25% gebruikt wordt ligt het niet aan je CPU.

Niet correct. TS heeft hoogstwaarschijnlijk een cpu bottleneck. Dit is heel moeilijk in te zien. Veel games kunnen niet gebruik maken van meerdere threads en zijn afhankelijk van single core snelheden.

Start maar eens een cpu stress programma met 1 core. Je zult zien dat je cpu geen 100% draait. Sterker nog, er is niet eens 1 core die 100% draait. De belasting van de cpu stresstest word regelmatig gewisseld tussen verschillende cores. Dit word gedaan zodat er niet 1 core heet word en de rest koel blijft. Door het wisselen kan er een hogere boost snelheid behaald worden. Maar dit heeft als nadeel dat een cpu bottleneck moeilijk te meten is.

[99ruud99]

Behalve dat het resultaat aangeeft date core 1 dan 100% draait, dus weer je dat hij maximaal draait.

Als er aantal cores 100 draaien en aantal doen niets is het een snelheid van cores probleem ... Maar die worden niet heel veel sneller afgelopen 2 jaar... Vooral meer.

[Bennnie]

99ruud99 schreef op zondag 4 augustus 2024 @ 23:36:
Behalve dat het resultaat aangeeft date core 1 dan 100% draait, dus weer je dat hij maximaal draait.

Bij mijn intel cpu niet, daar draait geen 1 core 100%. Probeer het maar eens uit met prime95 op 1 thread en ik verwacht dat ook bij jou pc te zien is in taskmanager dat er geen 1 core 100% draait. De load wordt meerdere keren per seconde verplaatst naar een andere core waardoor je geen 100% belasting ziet ondanks dat er een hele duidelijke bottleneck is.

[99ruud99]

Je test dit dus ook niet met cinebench, maar door te gamen.

Wat zegt een synthetische test over je game ervaring

[White Feather]

Je kunt ook de settings en resolutie op low zetten, dan weet je zeker dat het je gpu niet is.

Dan ligt het dus bij de andere combinatie: cpu/geheugen.

[nzall]

White Feather schreef op maandag 5 augustus 2024 @ 07:36:
Je kunt ook de settings en resolutie op low zetten, dan weet je zeker dat het je gpu niet is.

Dan ligt het dus bij de andere combinatie: cpu/geheugen.

Ik heb gisteren overigens ook nog wat extra tests gedaan: midden tijdens het Ragnaros gevecht voor het prepatch event met een 30-40 tal andere spelers in de buurt mijn render scale omhoog geflikkerd naar 200%. Dit had in verhouding weinig impact op mijn framerate (denk 5-10 FPS op een gemiddelde van 50-60), maar mijn GPU utilization ging wel enorm de hoogte in naar 80-90%, en mijn verbruik van mijn 4070 ging van rond de 100W naar 180-190W.

[Majestici]

99ruud99 schreef op zondag 4 augustus 2024 @ 21:25:
als je cpu maar 25% gebruikt wordt ligt het niet aan je CPU.

Dat klopt helemaal niet. Dat is gemiddelde load. World of Warcraft gebruikt 2.5 Threads, dus als je dan op een 16core/32thread CPU zit, dan verbruik je nooit 100% van je CPU in deze game. Dit is overigens al zeker 10-15 jaar het geval, inclusief de theorie dat minstens 1 core op 100% moet staan. Omdat dit door Windows vaak wordt opgedeeld (CPU time slicing), zet je dat ook op een dwaalspoor. Er zijn veel betere tools vandaag de dag dan dit.

@nzall Het klopt, de X3D CPU's in WoW zijn disproportioneel sneller dan elke andere CPU op de markt. En echt met forse voorsprong. Je geeft overigens wel niet aan welke CPU je zelf gebruikt.

WIl je dit echt vast stellen, kun je dat heel simpel doen met "Intel Presentmon". En dan moet je voornamelijk kijken naar GPU BUSY. Wordt hier uitgelegd:

TLDR: als je GPU BUSY onder de 99% percentiel van je algemene frametimes zit, dan heb je een CPU Bottleneck. En met World of Warcraft durf ik dat wel zeker te zeggen.

[ Voor 12% gewijzigd door Majestici op 05-08-2024 11:46 ]

[Dennism]

nzall schreef op maandag 5 augustus 2024 @ 09:49:
[...]


Ik heb gisteren overigens ook nog wat extra tests gedaan: midden tijdens het Ragnaros gevecht voor het prepatch event met een 30-40 tal andere spelers in de buurt mijn render scale omhoog geflikkerd naar 200%. Dit had in verhouding weinig impact op mijn framerate (denk 5-10 FPS op een gemiddelde van 50-60), maar mijn GPU utilization ging wel enorm de hoogte in naar 80-90%, en mijn verbruik van mijn 4070 ging van rond de 100W naar 180-190W.

Gebruik je veel addons / WA's (zo ja, zou ik het ook eens zonder proberen), die zaken kunnen immers ook een flinke wissel trekken op WoW performance, die niet altijd op te lossen is (behalve dan door de addon of de / het betreffende weakaura(s) niet meer te gebruiken.

Ik had bijvoorbeeld tijdens een van de shadowland raids, altijd een framedrop tijdens de boss pull op een bepaalde boss. Uiteindelijk bleek dat te liggen aan een bugged Weakaura, zodra ik die op 'load never' zette, was het probleem over.

[ Voor 12% gewijzigd door Dennism op 05-08-2024 11:44 ]

[nzall]

Majestici schreef op maandag 5 augustus 2024 @ 11:37:
[...]


@nzall Het klopt, de X3D CPU's in WoW zijn disproportioneel sneller dan elke andere CPU op de markt. En echt met forse voorsprong. Je geeft overigens wel niet aan welke CPU je zelf gebruikt.

Ik heb een 12700 met 32 GB DDR4 3200 16-18-18-36, en als koeler gebruik ik een Dark Rock 4. Ik heb nog de mounting hardware voor AMD CPUs, en voor zover ik weet is die compatibel.

Ik heb een budget van ongeveer 600 EUR gepland voor mijn upgrade: 350 EUR voor een 9800X3D (eenmaal dat die zo goedkoop is), en dan 150-175 EUR voor een goed B650 moederbord (of B850 als er tegen dan een geschikt model is) en 100 EUR voor een goed kitje DDR5 RAM.

[nzall]

Majestici schreef op maandag 5 augustus 2024 @ 11:37:
[...]

TLDR: als je GPU BUSY onder de 99% percentiel van je algemene frametimes zit, dan heb je een CPU Bottleneck. En met World of Warcraft durf ik dat wel zeker te zeggen.

Als die Presentmon dezelfde is als die dat in HWInfo64 zit, dan heb ik hier al een screenshot van die statistieken in Valdrakken, gewoon op 1440p:

[nzall]

Dennism schreef op maandag 5 augustus 2024 @ 11:42:
[...]


Gebruik je veel addons / WA's (zo ja, zou ik het ook eens zonder proberen), die zaken kunnen immers ook een flinke wissel trekken op WoW performance, die niet altijd op te lossen is (behalve dan door de addon of de / het betreffende weakaura(s) niet meer te gebruiken.

Ik had bijvoorbeeld tijdens een van de shadowland raids, altijd een framedrop tijdens de boss pull op een bepaalde boss. Uiteindelijk bleek dat te liggen aan een bugged Weakaura, zodra ik die op 'load never' zette, was het probleem over.

Ik gebruik niet echt computational addons die veel wiskunde doen, behalve dan Hekili (een rotatiehelper). Ik gebruik voor het overige vooral informational addons, dus addons die informatie tracken zodat ik het later kan nakijken, zoals All the Things, Altoholic en Trade Skill Master. Weakauras gebruik ik momenteel niet.

[Majestici]

nzall schreef op maandag 5 augustus 2024 @ 12:27:
[...]


Als die Presentmon dezelfde is als die dat in HWInfo64 zit, dan heb ik hier al een screenshot van die statistieken in Valdrakken, gewoon op 1440p:

[Afbeelding]

Daar zie je het al, 15.6ms frametime, GPU is maar 6.1ms bszig. CPU bottleneck.
Maar dat ga je ook met de 9800X3D hebben, bij een game als WoW is het "heb ik genoeg fps". Want de GPU ga je nooit 100% verzadigen.

nzall schreef op maandag 5 augustus 2024 @ 12:54:
[...]


Ik gebruik niet echt computational addons die veel wiskunde doen, behalve dan Hekili (een rotatiehelper). Ik gebruik voor het overige vooral informational addons, dus addons die informatie tracken zodat ik het later kan nakijken, zoals All the Things, Altoholic en Trade Skill Master. Weakauras gebruik ik momenteel niet.

Addons kunnen ook lastig zijn als ze veel queries doen. Hoeft niet altijd math-heavy te zijn. Simpel genoeg om even alles uit te gooien en een AB test te doen.

[ Voor 30% gewijzigd door Majestici op 05-08-2024 14:48 ]

[nzall]

Majestici schreef op maandag 5 augustus 2024 @ 14:46:
[...]


Daar zie je het al, 15.6ms frametime, GPU is maar 6.1ms bszig. CPU bottleneck.
Maar dat ga je ook met de 9800X3D hebben, bij een game als WoW is het "heb ik genoeg fps". Want de GPU ga je nooit 100% verzadigen.
[...]

Een deel van de reden dat ik een 9800X3D wil kopen is ook als voorbereiding op plannen om in 2026 of 2027 een nieuwe high-end GPU te kopen met een budget van rond de 1200 EUR. Mijn hoop is dat ik dan een RTX 6080/6070 Ti of RX 9900XTX GPU kan kopen voor die prijs die meer dan 2X zo snel is als mijn 4070 en fors meer VRAM heeft.

[boers706]

Ik heb ook een MSI moederbord maar niet de wifi. Heb je wel in het bios staan dat de processor 250 watt koelvermogen heeft? Ik heb een ander MSI moederbord met dezelfde processor en die staat standaard op 65 watt koelvermogen. Misschien dat je processor daar op "hangt".

Ik kan kiezen uit standaard koeler 65 watt, of tower cooler 250 watt of watercooler 250 watt.

[ Voor 22% gewijzigd door boers706 op 05-08-2024 17:40 . Reden: Toegevoegd op post ]

[nzall]

boers706 schreef op maandag 5 augustus 2024 @ 17:34:
Ik heb ook een MSI moederbord maar niet de wifi. Heb je wel in het bios staan dat de processor 250 watt koelvermogen heeft? Ik heb een ander MSI moederbord met dezelfde processor en die staat standaard op 65 watt koelvermogen. Misschien dat je processor daar op "hangt".

Ik kan kiezen uit standaard koeler 65 watt, of tower cooler 250 watt of watercooler 250 watt.

PL1 en PL2 staan allebei op 180W.

[Majestici]

PL1/PL2 gaat niets uitmaken, omdat je op 2.5 core nooit hoog stroomverbruik gaat halen op een 20 thread CPU. Wat je wel even kunt doen is zorgen dat WoW niet op een E-core of HT runt. Zorg dat hij met affinity op de P-cores draait...

In Task manager zie je 20 threads, de eerste is een P-core, dan een hyperthread, dat is zo de eerste 16, de laatste 4 zijn e-cores.



En zo zit het dan ook bij affinity. 0 P, 1 HT, 2 P, etc

[ Voor 3% gewijzigd door Majestici op 05-08-2024 18:13 ]

[nzall]

Majestici schreef op maandag 5 augustus 2024 @ 18:12:
PL1/PL2 gaat niets uitmaken, omdat je op 2.5 core nooit hoog stroomverbruik gaat halen op een 20 thread CPU. Wat je wel even kunt doen is zorgen dat WoW niet op een E-core of HT runt. Zorg dat hij met affinity op de P-cores draait...

Zou ik misschien niet gewoon de E-cores en HT kunnen disablen in mijn BIOS? Ik gebruik geen enkele software op mijn PC die baat heeft bij veel threads. Ik doe geen rendering, geen programmeren, geen foto- of videobewerking, niets van dat alles.

[Majestici]

nzall schreef op donderdag 8 augustus 2024 @ 07:52:
[...]


Zou ik misschien niet gewoon de E-cores en HT kunnen disablen in mijn BIOS? Ik gebruik geen enkele software op mijn PC die baat heeft bij veel threads. Ik doe geen rendering, geen programmeren, geen foto- of videobewerking, niets van dat alles.

Moet je zelf even oordelen of je merkt dat je PC in algemeen gebruik trager wordt. Maar je gaat van 20 naar 8 threads dan.. Ik zou gewoon affinity gebruiken op WoW.exe

Als het goed is kun je dat ook automatiseren.
https://answers.microsoft...a7-49fe-a54a-ee891c38b737

[nzall]

Majestici schreef op donderdag 8 augustus 2024 @ 10:26:
[...]


Als het goed is kun je dat ook automatiseren.
https://answers.microsoft...a7-49fe-a54a-ee891c38b737

Dat werkt niet voor WoW omdat dat wordt gelanceerd door een ander programma (de battle.net launcher).

[Majestici]

Dan zou ik ff moeten zoeken of je de EXE zelf kunt aanpassen. Maar probeer anders eens gewoon als test HT en E-cores uit te zetten, dan komt hij sowieso op P-cores terecht. Natuurlijk wel even allerlei achtergrond dingen uitzetten die normaal op je e-cores draaien.

[Dennism]

Ik ben eigenlijk ook wel benieuwd wat dat nog doet, WoW had daar een eigen cvar voor (werkt nog steeds) set processaffinitymask , maar die is in patch 3.2.2 deprecated omdat het heel basaal meer gedoe opgeleverde dan dat het waard was vanaf het moment dat WoW zichzelf niet meer capte op 2 cores by default.

Je kan dus nog steeds wel spelen met die cvar als je WoW wil laten lopen op specifieke cores. Maar best practise is 'tegenwoordig' (patch release was in februari 2010 ) vanuit Blizzard 'gewoon' om OS Scheduling te gebruiken, want die hoort WoW altijd op de preferred cores te draaien met de hoogste frequenties.

[ Voor 3% gewijzigd door Dennism op 08-08-2024 10:38 ]

[Majestici]

Dennism schreef op donderdag 8 augustus 2024 @ 10:37:
Maar best practise is 'tegenwoordig' (patch release was in februari 2010 ) vanuit Blizzard 'gewoon' om OS Scheduling te gebruiken, want die hoort WoW altijd op de preferred cores te draaien met de hoogste frequenties.

Ja maar het blijft windows. Vandaar dat ik ook die task manager foto gemaakt heb, je kunt het simpel zien door in een drukke stad te lopen en te zien of Windows ook de juiste cores uitzoekt.

Op Windows 11 draait mijn CAD software (siemens NX) op hyperthreads tenzij ik affinity zet. Dus ik sluit niets uit.

Originele vraag is al beantwoord, dit was vanuit mij gewoon een suggestie om een paar fps wellicht te winnen als Windows de verkeerde cores uitzoekt.

[ Voor 10% gewijzigd door Majestici op 08-08-2024 10:42 ]