Na vele uren lezen blijft nog altijd de twijfel op welke manier ik het beste van het gas af kan gaan. Ik hoop daarom dat jullie eens met mij mee zouden willen denken.
De situatie is als volgt:
Woning
Een twee-onder-een kap woning uit eind jaren tachtig, totaal 110 m2 met aangebouwde enkelsteens (geschakelde) garage van ca. 40 m2, zonder dakisolatie. Deze garage houden we nu vorstvrij middels een radiator. Het huis heeft alle isolatie van eind jaren 80 (Rc lijkt ca. 2-2,5 te zijn) en de isolatie is helaas niet erg te verbeteren. Vloer extra isoleren is niet mogelijk want er is geen kruipruimte, spouwmuur wil ik niet extra isoleren i.v.m. vochtrisico (gevel op de westkant) en dakisolatie overwogen omdat de toch al kleine zolder hiermee flink krapper zou worden en besparing beperkt leek. Als de dakpannen ooit aan vervanging toe zijn wil ik graag van buiten isoleren. Beglazing is HR++. Dat geldt ook voor de serre die aan de woonkamer vast zit (vermoedelijk het grootste energielek). Badkamer heeft een compact bad en een Methven/Niebla douchekop (5L/min). DWTW bleek helaas niet te passen.
Gasverbruik april 2019-april 2020: 1064 m3.
Verbruik koude maand februari 2021 waarin deels met airco en deels met gas gestookt is: 90m3 + 480 kWh (inclusief overig elektriciteitsverbruik).
Verwarmingssysteem
Nefit HR-ketel uit 2009, dus nu 15 jaar oud. In de woonkamer hangen twee Jaga Tempo (?) convectoren en in de open keuken een verticale designradiator (dubbel). De hal heeft een T22 radiator. In de drie kamers boven hangen T11 radiatoren, hier wordt nu weinig verwarmd maar dat moet wel kunnen (kinderkamer). De badkamer heeft geen radiator maar is voorzien van een keramische ventilatorkachel. Op de zolder (werkkamer) hangt geen radiator maar wel een airco van 2 kW. Beneden hangt een airco van 5 kW en op de slaapkamer een airco van 3,5 kW. We verwarmen inmiddels al een aantal jaren met de airco's. Dat gaat redelijk goed, maar is minder comfortabel dan CV. Bij flinke kou en sneeuw is het geluid wel eens te hinderlijk geweest, maar na diverse maatregelen lijkt dit nu acceptabel; echter nog weinig kunnen testen. Vloerverwarming in de woonkamer is op termijn een wens maar voor de komende jaren geen optie, te ingrijpend.
Energie
Aansluiting is 3x25A. Er liggen 3500 Wp aan zonnepanelen op het schuine dak (zuid, ca. 3700 kWh per jaar). Er kunnen nog panelen bij op het platte dak. Ik heb nu een offerte voor 4500 Wp met geschatte opbrengst van 3000 kWh per jaar (ligging is een stuk minder gunstig).
Met de huidige hoeveelheid panelen is het jaarverbruik na saldering ongeveer 0-250 kWh. Voor komende 3 jaar een vast contract bij Greenchoice afgesloten. Gasverbruik was:
2021: 326 m3
2022: 228 m3
2023: 226 m3
SWW is ca. 150 m3 (inbegrepen in bovenstaande). Dus ca. 76-176 m3 gas voor CV.
Dilemma
Voor dit lage gasverbruik zijn de jaarlijkse kosten eigenlijk zonde (onderhoudscontract CV €100/jaar en vastrecht/vaste leveringskosten gas €220/jaar). Ook wordt de CV al ouder en zou ik daar geen grote reparaties meer aan willen doen. Maar daarnaast denk ik dat het over enige tijd (jaren?) niet meer mogelijk gaat zijn om gratis de gasaansluiting te laten verwijderen. Ik overweeg daarom om all-electic te gaan.
Tegelijkertijd is alléén afhankelijk zijn van de airco's geen optie. Overstap naar een L/W warmtepomp lijkt logisch, maar met de voorwaarden voor subsidie verdwijnt de subsidie als sneeuw voor de zon, als ik kijk naar de bedragen van 12K+ die hier langskomen voor simpele installaties. Die verdien ik (met de huidige situatie als uitgangspunt) op die manier nooit terug.
Een L/W warmtepomp zou aan te sluiten zijn met 28 mm -> 2x 22 mm, zodat het aantal radiatoren dat op dat deel van de 22 mm buis zit zo klein mogelijk is. Blijft het feit dat naar de individuele radiatoren slechts 15 mm ligt en de radiatoren boven maar T11 zijn en dus te klein.
Mijn voorkeur gaat sowieso uit naar het scheiden van SWW en verwarming. Voor SWW heb ik de Atlantic Explorer 270L op het oog.
Idee
Vanwege het zeer beperkte gasverbruik overweeg ik om een elektrische CV te plaatsen voor de kleine verwarmingsvraag en de Atlantic voor SWW. Op Marktplaats zie ik de Bosch Tronic 6 kW z.g.a.n. voor zo'n 600 euro. Vervolgens de Atlantic in de garage voor SWW (zonder doorvoeren), aangezien deze nergens in huis past. Nadeel hiervan is dat bij flinke kou de elektrische CV de garage vorstvrij moet houden, waarbij de Atlantic ofwel die warmte deels gebruikt of op het element moet draaien. Aangezien de garage 95+% van het jaar niet verwarmd wordt, lijken doorvoeren echter niet zinvol (lastig en duur om te realiseren). Zodra we over een aantal jaar vloerverwarming leggen kan een L/W warmtepomp opnieuw overwogen worden; mogelijk dan ook betaalbaarder.
Voordelen: veel lagere aanschafkosten dan een L/W warmtepomp, geen probleem met afgiftesysteem, Tado zoneregeling blijft bruikbaar, onderhoudsvriendelijk.
Nadelen: airco's blijven in gebruik voor verwarmen en dit is iets minder comfortabel dan CV-systeem, verbruikskosten zijn hoger (maar bij meer panelen leggen vervalt dit argument zolang salderen blijft), elektrische CV trekt max. 2000W per fase. Met airco's, de wandconvector op de badkamer en regulier witgoed waaronder inductie, mogelijk toch krap met 3x25A.
Een ander alternatief is een betaalbare L/W warmtepomp zelf installeren en accepteren dat er geen subsidie mogelijk is, maar ook dan lopen de kosten flink op en zal de warmtepomp niet terug te verdienen zijn. Ook blijft het afgifteprobleem dan nog.
TL;DR
Door het verwarmen met airco's is het gasverbruik enorm laag; zodanig laag dat het de vaste kosten eigenlijk niet rechtvaardigt. Nu de CV-ketel al ouder is en het verwijderen van de gasaansluiting straks mogelijk niet meer gratis is, is het wellicht tijd voor een alternatief. Maar de investering in een L/W warmtepomp is fors en lijkt niet rendabel. Elektrische CV met een warmtepompboiler zou kunnen.
Wat zouden jullie doen?
De situatie is als volgt:
Woning
Een twee-onder-een kap woning uit eind jaren tachtig, totaal 110 m2 met aangebouwde enkelsteens (geschakelde) garage van ca. 40 m2, zonder dakisolatie. Deze garage houden we nu vorstvrij middels een radiator. Het huis heeft alle isolatie van eind jaren 80 (Rc lijkt ca. 2-2,5 te zijn) en de isolatie is helaas niet erg te verbeteren. Vloer extra isoleren is niet mogelijk want er is geen kruipruimte, spouwmuur wil ik niet extra isoleren i.v.m. vochtrisico (gevel op de westkant) en dakisolatie overwogen omdat de toch al kleine zolder hiermee flink krapper zou worden en besparing beperkt leek. Als de dakpannen ooit aan vervanging toe zijn wil ik graag van buiten isoleren. Beglazing is HR++. Dat geldt ook voor de serre die aan de woonkamer vast zit (vermoedelijk het grootste energielek). Badkamer heeft een compact bad en een Methven/Niebla douchekop (5L/min). DWTW bleek helaas niet te passen.
Gasverbruik april 2019-april 2020: 1064 m3.
Verbruik koude maand februari 2021 waarin deels met airco en deels met gas gestookt is: 90m3 + 480 kWh (inclusief overig elektriciteitsverbruik).
Verwarmingssysteem
Nefit HR-ketel uit 2009, dus nu 15 jaar oud. In de woonkamer hangen twee Jaga Tempo (?) convectoren en in de open keuken een verticale designradiator (dubbel). De hal heeft een T22 radiator. In de drie kamers boven hangen T11 radiatoren, hier wordt nu weinig verwarmd maar dat moet wel kunnen (kinderkamer). De badkamer heeft geen radiator maar is voorzien van een keramische ventilatorkachel. Op de zolder (werkkamer) hangt geen radiator maar wel een airco van 2 kW. Beneden hangt een airco van 5 kW en op de slaapkamer een airco van 3,5 kW. We verwarmen inmiddels al een aantal jaren met de airco's. Dat gaat redelijk goed, maar is minder comfortabel dan CV. Bij flinke kou en sneeuw is het geluid wel eens te hinderlijk geweest, maar na diverse maatregelen lijkt dit nu acceptabel; echter nog weinig kunnen testen. Vloerverwarming in de woonkamer is op termijn een wens maar voor de komende jaren geen optie, te ingrijpend.
Energie
Aansluiting is 3x25A. Er liggen 3500 Wp aan zonnepanelen op het schuine dak (zuid, ca. 3700 kWh per jaar). Er kunnen nog panelen bij op het platte dak. Ik heb nu een offerte voor 4500 Wp met geschatte opbrengst van 3000 kWh per jaar (ligging is een stuk minder gunstig).
Met de huidige hoeveelheid panelen is het jaarverbruik na saldering ongeveer 0-250 kWh. Voor komende 3 jaar een vast contract bij Greenchoice afgesloten. Gasverbruik was:
2021: 326 m3
2022: 228 m3
2023: 226 m3
SWW is ca. 150 m3 (inbegrepen in bovenstaande). Dus ca. 76-176 m3 gas voor CV.
Dilemma
Voor dit lage gasverbruik zijn de jaarlijkse kosten eigenlijk zonde (onderhoudscontract CV €100/jaar en vastrecht/vaste leveringskosten gas €220/jaar). Ook wordt de CV al ouder en zou ik daar geen grote reparaties meer aan willen doen. Maar daarnaast denk ik dat het over enige tijd (jaren?) niet meer mogelijk gaat zijn om gratis de gasaansluiting te laten verwijderen. Ik overweeg daarom om all-electic te gaan.
Tegelijkertijd is alléén afhankelijk zijn van de airco's geen optie. Overstap naar een L/W warmtepomp lijkt logisch, maar met de voorwaarden voor subsidie verdwijnt de subsidie als sneeuw voor de zon, als ik kijk naar de bedragen van 12K+ die hier langskomen voor simpele installaties. Die verdien ik (met de huidige situatie als uitgangspunt) op die manier nooit terug.
Een L/W warmtepomp zou aan te sluiten zijn met 28 mm -> 2x 22 mm, zodat het aantal radiatoren dat op dat deel van de 22 mm buis zit zo klein mogelijk is. Blijft het feit dat naar de individuele radiatoren slechts 15 mm ligt en de radiatoren boven maar T11 zijn en dus te klein.
Mijn voorkeur gaat sowieso uit naar het scheiden van SWW en verwarming. Voor SWW heb ik de Atlantic Explorer 270L op het oog.
Idee
Vanwege het zeer beperkte gasverbruik overweeg ik om een elektrische CV te plaatsen voor de kleine verwarmingsvraag en de Atlantic voor SWW. Op Marktplaats zie ik de Bosch Tronic 6 kW z.g.a.n. voor zo'n 600 euro. Vervolgens de Atlantic in de garage voor SWW (zonder doorvoeren), aangezien deze nergens in huis past. Nadeel hiervan is dat bij flinke kou de elektrische CV de garage vorstvrij moet houden, waarbij de Atlantic ofwel die warmte deels gebruikt of op het element moet draaien. Aangezien de garage 95+% van het jaar niet verwarmd wordt, lijken doorvoeren echter niet zinvol (lastig en duur om te realiseren). Zodra we over een aantal jaar vloerverwarming leggen kan een L/W warmtepomp opnieuw overwogen worden; mogelijk dan ook betaalbaarder.
Voordelen: veel lagere aanschafkosten dan een L/W warmtepomp, geen probleem met afgiftesysteem, Tado zoneregeling blijft bruikbaar, onderhoudsvriendelijk.
Nadelen: airco's blijven in gebruik voor verwarmen en dit is iets minder comfortabel dan CV-systeem, verbruikskosten zijn hoger (maar bij meer panelen leggen vervalt dit argument zolang salderen blijft), elektrische CV trekt max. 2000W per fase. Met airco's, de wandconvector op de badkamer en regulier witgoed waaronder inductie, mogelijk toch krap met 3x25A.
Een ander alternatief is een betaalbare L/W warmtepomp zelf installeren en accepteren dat er geen subsidie mogelijk is, maar ook dan lopen de kosten flink op en zal de warmtepomp niet terug te verdienen zijn. Ook blijft het afgifteprobleem dan nog.
TL;DR
Door het verwarmen met airco's is het gasverbruik enorm laag; zodanig laag dat het de vaste kosten eigenlijk niet rechtvaardigt. Nu de CV-ketel al ouder is en het verwijderen van de gasaansluiting straks mogelijk niet meer gratis is, is het wellicht tijd voor een alternatief. Maar de investering in een L/W warmtepomp is fors en lijkt niet rendabel. Elektrische CV met een warmtepompboiler zou kunnen.
Wat zouden jullie doen?