Advies Mini ITX 3.5 GHZ in kleine kast

[HansHier]

Hallo Tweakers. Mijn laatste zelfbouw PC bouwde ik lang geleden dus ik ben niet thuis in het bouwen met hedendaagse hardware. Vandaar dat ik jullie advies vraag.

Wat wil je doen met je nieuwe systeem?
De meest veeleisende toepassing is Cubase met Avenger 2 VST, alles draait onder Windows 11 (systeemeisen hieronder).

Wat mag het systeem gaan kosten?
Daar ben ik nog niet uit, ik verwacht rond 1.000 euro kwijt te zijn.

Zijn er componenten of randapparatuur die je al hebt en mee wil nemen naar je nieuwe systeem?
M'n twee 4K 60 Hz monitoren (HDMI en DisplayPort) en een externe USB audio interface (Komplete Audio 6).

Wat denk je allemaal nodig te hebben?
Het standaard lijstje zoals moederbord, geheugen, SSD, processor, voeding, kast en koeling. Kortom een redelijk standaard setup zónder videokaart want on-board video is normaal gesproken ruim voldoende. Belangrijk zijn de minimale systeemeisen voor Cubase met Avenger 2 VST:

- 16 GB RAM
- Intel Core 2.8 GHz
- AVX Extension
- OpenGL 3.2 capable GPU

Heb je nog bepaalde (merk)voorkeuren?
De hardware die ik koos, althans de voor deze vraag relevante onderdelen:

- Gigabyte B760I AORUS PRO https://tweakers.net/pric...-aorus-pro/specificaties/
- Intel Core i5-13600K of KF https://tweakers.net/pric...600k-boxed/specificaties/
- Fractal Design Ridge https://tweakers.net/pric...cie-40-wit/specificaties/
- DeepCool AN600 https://tweakers.net/pric...cool-an600/specificaties/

Ga je overklokken?
Nee, zeker niet.

Wat verwacht je van ons?
Ik wil graag een paar dingen weten:

- is e.e.a. naar verwachting goed te koelen in deze kleine behuizing met de DeepCool AN600 (TDP van 180 watt)?
- als ik gebruik maak van de on-board video, heb ik dan de Intel Core i5-13600K of Intel Core i5-13600KF nodig?

Het zou fijn als iemand de moeite neem hier naar te kijken, bedankt alvast!

[Uszka]

13600KF heeft geen iGPU. Je hebt dus de 13600K nodig.

Als de cpu te heet wordt onder de koeler dan zet je de PLT wat naar beneden in het BIOS. Dan kan enorm schelen.

Welk RAM en voeding heb je in de planning?

[HansHier]

Dank voor je reactie. Heb je het vermoeden dat de koeler het niet redt? Heeft PLT met de kloksnelheid te maken en vertraag ik dan het systeem?

Voor het RAM denk ik aan 2x 16GB 6000 MHz. Naar een voeding heb ik nog niet gekeken, er zijn wat beperkingen omdat niet elke voeding in een FD Ridge case schijnt te passen. Volgens Fractal moet dat een SFX of een SFX-L formaat zijn.

Heb je een advies v.w.b. het wattage?

[ Voor 8% gewijzigd door HansHier op 27-11-2023 13:19 ]

[bwerg]

Een PC zonder videokaart trekt elke enigszins gangbare voeding wel (uitgezonderd laptop-adapter-achtige varianten natuurlijk). De 13600K haalt maximaal 180W, componenten als mobo+geheugen+SSD+fans verbruiken niet meer dan enkele tientallen Watt.

Als ik even snel kijk naar de reviews van die kast is de airflow rondom de CPU niet fantastisch (dat heb je bij mini-ITX al snel), dan is 150W-180W onder load best wat. Ik weet niet in hoeverre Cubase je CPU belast en of je dat maximale verbruik aan zal tikken. Zo ja, dan kun je altijd de verbruikslimieten wat aanpassen om de CPU beter (en stiller) koel te houden. Met name de K-CPU's zijn standaard erg inefficiënt ingesteld. Of een Ryzen nemen, die zijn standaard wat efficiënter, dat verschil wordt nog wat groter op lagere verbruikslimieten.

[HansHier]

In Avenger 2 (Cubase VST) wordt een metertje weergegeven dat de actuele processorbelasting toont. In mijn huidige systeem (Intel NUC met i5-10210U 1.6 GHz) wordt af en toe 150% aangetikt. De Intel Core i5-13600K die ik wil gebruiken zal dan ook naar verwachting niet vaak aan z'n grenzen zitten.

Je hebt gelijk v.w.b. de airflow, aan de andere kant zijn de wanden van die kast royaal geperforeerd en zo'n derde deel van de kast blijft leeg omdat ik geen videokaart ga plaatsen.

Een eerste indruk als ik de reacties lees is dat ik me met genoemde configuratie geen zorgen hoef te maken over de koeling. Heb ik het juist?

[Uszka]

HansHier schreef op maandag 27 november 2023 @ 13:08:

Heb je een advies v.w.b. het wattage?

300w is meer dan genoeg alleen zijn daar geen fatsoenlijke uitvoeringen van. uitvoering: FSP Dagger Pro 550W is een prima koop bij Conrad.

[HansHier]

Leuke voeding, ik zal eens kijken of hij in de Fractal Design Ridge past.

[youridv1]

In Avenger 2 (Cubase VST) wordt een metertje weergegeven dat de actuele processorbelasting toont. In mijn huidige systeem (Intel NUC met i5-10210U 1.6 GHz) wordt af en toe 150% aangetikt. De Intel Core i5-13600K die ik wil gebruiken zal dan ook naar verwachting niet vaak aan z'n grenzen zitten.

150% klinkt als 1 core op full load en 1 op de helft althans dat is wat het meestal inhoudt als de CPU load meter over de 100 gaat. Wat staat er op zo'n moment in bijvoorbeeld task manager?

Een eerste indruk als ik de reacties lees is dat ik me met genoemde configuratie geen zorgen hoef te maken over de koeling. Heb ik het juist?

Nouja, als de 13600K op volle belasting komt, dan gaat die geheid thermal throttlen in een Ridge. Dat is een feit met een CPU met een power limit zo hoog als een moderne K chip. Die limiet kun je configureren in de bios. Zou niet al te veel performance moeten kosten. Ik heb de 12900KS in mijn workstation ook verlaagd van 240 naar 150 en dat zie ik niet terug in performance tests. Wel in de temperatuur. Van keihard throttlen naar ~75 graden tijdens stress. Je kunt ook een uitvoering: Intel Core i5-13500 Boxed of een AMD chip zonder X overwegen. Die produceren out of the box veel minder hitte.

Is de Ridge trouwens puur voor de looks? Als je geen videokaart plaatst, is die kast grotendeels leeg. Dan lijkt een uitvoering: Fractal Design Terra Zilver me passender. Die heeft ook een GPU bay, maar die kun je minimaliseren door het tussenschot te verplaatsen. Die kast is maar 4 centimeter breder dan de ridge en in totaal ~5 liter kleiner

[ Voor 51% gewijzigd door youridv1 op 28-11-2023 16:50 ]

[HansHier]

Dank voor je adviezen!

De Terra van FD is een erg mooie kast, daar heb ik zeker naar gekeken maar ik heb er geen plaats voor en door de vorm van de ventilatiegleuven zou, althans volgens sommige reviewers, het geluid van de fans versterkt worden.

De i5-13500 zou een voordeliger keus zijn maar heeft een m.i. wat te lage kloksnelheid voor Cubase met één of meer VST's. Qua kloksnelheid zou de 12600K (https://tweakers.net/pric...2600-boxed/specificaties/) een optie zijn, weet je of die ook minder warmte produceert?

[youridv1]

@HansHier te lage kloksnelheid? Hoe dat zo? Een 13500 draait 4.2 GHz op alle P-cores onder full load met de boxed koeler. Als je hem onder de 92 graden kunt houden haal je 4.5 onder full load. Dat is meer dan voldoende voor Cubase lijkt mij? Cubase vraagt om 2.8 volgens jou. Die basis klok op tweakers kun je vrijwel negeren. In de praktijk zie je die nooit. Voor een 12900K wordt 3.2 opgegeven. Ik heb nog nooit iets lagers gezien dan 4.7

Over warmte productie kun je meer vinden in de reviews die tweakers voor alle cpu's doet. Alle K CPU's zijn heethoofden. i5's zijn minder erg dan de i7's en i9's, maar de 13600K trekt nog steeds 180 watt onder full load, waar een 13500 of 12600K rond de 100 blijven steken. De 13500 is in alle opzichten sneller dan de 12600K out of the box.

Dat van die geluidsproductie klopt, maar dat komt alleen voor bij top down koelers met de fan bovenop de heatsink als je ze tegen de grill aan plaatst. GamersNexus heeft dit getest. Zij kwamen echter ook tot de conclusie dat je die config niet moet willen. De ideale config voor de Terra is de GPU zo min mogelijk ruimte geven en de cpu koeler zo veel mogelijk. Dit levert in de meeste gevallen de beste prestaties en geluidsniveaus op.
Maar goed,geen ruimte is geen ruimte

[ Voor 85% gewijzigd door youridv1 op 29-11-2023 10:00 ]

[HansHier]

Misschien is de 13500 voor mij een betere keus en daarom heb ik de makers van de betreffende VST (https://www.vengeance-sound.com/index.php) gemaild met de vraag of die processor (i.c.m. goede hardware) voldoende is.

Even afwachten, ik laat het hier wel weten.

[bwerg]

Die kloksnelheid is nou net ook wat bij met name Intel nou zo'n onevenredige hoeveelheid warmte produceert. Dus het is toch het één of het ander of AMD.

Maar inderdaad zul je je moeten afvragen of je turbo- of base-clocks nodig hebt. Belast je veel cores tegelijk, en zwaar, dan zijn base-clocks relevant. Doorgaans is de load niet zo evenredig verdeeld en kun je prima af met één snelle core, dan is de turbo-clock relevant. Maar in de praktijk perst de CPU er gewoon alles uit wat er binnen de warmtelimiet in zit, en zoekt 'ie zelf wel uit of dat op één of meerdere cores moet.

Met name een hoge base-clock veroorzaakt veel warmte (want elke core produceert dan meer warmte), maar bij de echt hoge turbo-clocks loopt de warmteproductie met één core soms ook al flink uit de klauwen.

[ Voor 11% gewijzigd door bwerg op 29-11-2023 13:27 ]

[Thomg]

Sowieso is een kloksnelheid vereiste omdat IPC ook een ding is en flink verschilt per generatie, AMD en Intel.

review: Intel 12th Gen 'Alder Lake' - Core i9 12900K, i7 12700K en i5 12600K

Dat soort eisen mag je eigenlijk meteen de kliko in gooien tenzij ze ook een exacte CPU noemen, dan kan je nog wel aardig achterhalen wat ze nou echt bedoelen en hoeveel je er op vooruit gaat met een modernere chip.

[bwerg]

Dat ook, inderdaad. "Intel Core 2.8 GHz" is een leuke algemene richtlijn maar het zegt echt heel weinig.

Mijn bejaarde E8400 uit 2008 voldoet daar al aan. Dat terwijl dat ding vele malen trager is dan de goedkoopste budget-processor die je tegenwoordig kan vinden.

[HansHier]

Zojuist antwoord van https://www.vengeance-sound.com/index.php: The latest intel i5 should be good enough. Daarom - en gelet op de berichten hierboven - ga ik er vanuit dat de 13500 in mijn geval voldoende snel is.

Bedankt voor jullie adviezen!

[ Voor 7% gewijzigd door HansHier op 02-12-2023 08:23 ]

[HansHier]

De combinatie met de 13500 blijkt snel genoeg, waar het metertje eerst soms 125% aangaf komt het nu niet boven de 20% zodat de klanken van Avenger 2 klinken zoals het hoort.