Kurkentrekker schreef op woensdag 18 oktober 2023 @ 14:25:
@
Richh Mijn ethische argument was alleen dat je naar je handelen kijkt met de blik 'wat zouden de gevolgen zijn als dit massaal zo gedaan wordt'. In dit geval dus, 'wat als iedereen maximaal zou lenen en dat gaat beleggen/rente op trekken, en zo laat mogelijk gaat terugbetalen'.
En mijn punt is precies dat er dan helemaal niks gebeurd met de staatsfinanciën
Ook 'laat' terugbetalen heeft uiteindelijk geen effect. De rente is (zo blijkt nu wel weer) flexibel. Elke 5 jaar wordt je rentepercentage vastgezet, op basis van de dan geldende marktrente. De leningen zullen (of kunnen) gewoon op de markt verkocht worden aan een geldschieter die tevreden is met de geboden rente en het bijbehorende risico.
Een van de gevolgen is dan dat de staat meer moet lenen en dus de leencapaciteit omlaag gaat (hoeveel heb ik niet uitgerekend). Een mogelijk ander gevolg is dat niet iedereen die lening uiteindelijk kan terugbetalen, dus dat het de belastingbetaler alsnog geld kost.
Studieschulden zijn persoonsgebonden schulden, dit zijn geen schulden die mee worden gerekend in de schuldenlast van een land.
Maaar, inderdaad, de enige situatie waarin het de belastingbetaler geld gaat kosten, is wanneer iemand het niet kan terugbetalen. Vroeger, toen je binnen 15 jaar je studieschuld moest terugbetalen, kwam dat in een economisch zware periode bij 10% van de studenten voor. Daarover kwam ik
dit document van het CPB tegen dat met heel veel woorden toch vooral uitlegt dat 'studenten zoals verwacht hun studieschuld terubetalen'.
Daarbij kijkt men alleen naar het oude stelsel, waarbij de terugbetalingsregeling ruimhartiger was en het binnen 15 jaar terugbetaald moest worden. Dat is tegenwoordig anders. De huidige studieschulden hebben een terugbetaalperiode van 35 jaar, en de berekening van draagkracht kijkt naar het minimumloon. Als je volgens de berekeningen €5 kan missen, dan moet je ook die €5 naar DUO overboeken.
Heel kort door de bocht: wil je volledig onder het betalen van je studieschuld uitkomen, dan moet je praktisch je complete werkende leven nabij het minimumloon verdienen, evenals je eventuele partner. Dat is in de huidige economische situatie zeer onrealistisch zou ik stellen en ook voor de persoon zelf niet snel interessant.
Ik zeg niet dat dit dé morele theorie is waar je je handelen op moet baseren, maar alleen dat het een manier is om ernaar te kijken. Vanuit die theorie volgt dat je dan naar capaciteit zou moeten terugbetalen en niet moet gaan speculeren/beleggen met geld dat niet van jou is.
Ik ben volledig met je eens dat het onverstandig is om te speculeren met geleend geld. Maar dat zou ik vooral zeggen omdat het iemand een persoonlijk risico geeft. In de realiteit moet je dat vergokte geld namelijk gewoon zelf terugbetalen, want daar zal je in de realiteit naar alle waarschijnlijkheid gewoon in staat tot zijn.
Daar heeft de belastingbetaler vrijwel niks mee te maken, dat argument is vooral waar ik op reageer
Persoonlijk vind ik dat er een aanzienlijk verschil zit tussen speculeren en beleggen, en simpelweg rente ontvangen op spaarcenten die je bij een bank stalt, die ook nog eens onder toezicht staat van DNB.