/u/10796/crop67bc88ff4132b.png?f=community)
Mijn vraag: lang verhaal. Sorry.
<TLDR> 7 september 2023 ; Dankzij de reacties hier op het goede spoor gezet.
Er is schijnbaar aardig wat veranderd in het zelf-pc-bouwen landschap in de afgelopen 8,5 jaar.
Terug naar het lange verhaal.
De laatste build die ik gedaan heb was begin 2015, een i7 4790k. Heeft me jaren goede diensten bewezen, en dit jaar wilde ik een nieuwe build gaan doen. Meteen ook een PC voor m'n oudste (14) in elkaar zetten, dat zouden we dan samen gaan doen. Met die van 2015 heeft ie ook 'meegeholpen'.
Dus, op zoek en vervolgens uitgekomen bij de volgende basis.
- ik: 13600KF, 64GB DDR5, mATX, kleine stille kast, simpele 3060 voor wat offloading van Lightroom AI dingen.
- oudste: 13500, 32GB DDR4, hergebruik van R6 kast maar toch mATX mocht ie ooit een kleinere kast willen, hergebruik van de 2060 die nu in de desktop zit (en daar kan ie al mee uit de voeten met de games die hij speelt. Uitgebreide partslist onderaan.
Vervolgens gaan we bouwen.
Rust, ruimte, etc geregeld. Alles klaargezet: we kunnen gaan beginnen, eerst met zijn PC.
Allereerst komen we tot de constatering dat het moederbord voor de oudste een kapot socket heeft. Pinnetjes verbogen, beschermkap lag los in de verpakking te stuiteren. Retour dus. Twee dagen wachten, maar de vervanger daarvoor was wel netjes verpakt. Dus alles gebouwd, en aanzetten -> niks.
Na veel geprobeer en uitzoekwerk blijkt dat de ATX powerconnector op het moederbord janky is; als je een beetje tegen de connector aanduwt gaat ie wel aan...... Zucht, ook retour.
Weer wachten. En het derde moederbord had wéér verbogen pinnetjes op het socket...
Dan maar nadenken over een ander moederbord, geen Asus. Had er zo'n goeie ervaringen mee opgedaan bij eerdere builds.
Terwijl ik daarover nadenk begin ik maar aan mijn build.
Gaat voorspoedig. Geen verbogen pinnetjes, alles tiptop.
Na de build de PC aanzetten, eerste POST duurt best lang. Kan, nog geen red flag.
Vervolgens in de EUFI aangekomen, default accepteren en hop: in plaats van starten gaat de powerled 'n minuut heel snel knipperen, en ik kom weer in de EUFI uit want de POST was blijkbaar niet gelukt.
XMP uitzetten dan maar, reboot. Nope.
Ok, dan de auto overclockprofielen uitzetten, nope.
Oh Asus heeft ook iets genaamd ReSize BAR. Uitzetten. En yes, we hebben een werkend systeem!
Windows 11 Pro installeren, en dat lukt zowaar. Eerste sessie ok. Updates draaien, reboot, ok. Hoopvol dus!
We gaan wat software installeren (PC draait nu amper een uur), en daar is de eerste vastloper.
Reboot, nog een keer. Weer een vastloper, terwijl ik alleen Edge opstartte.
Dus, googlen, en ik zie allemaal opmerkingen over dat je toch echt een 250+ euro moederbordje nodig hebt om een 13th gen i5 te draaien.........schijnbaar heb ik budget bordjes gekozen. Temperatuur van de CPU zit idle rond de 35, tijdens gebruik stijgt dat richting de 50 en af en toe spiket een core naar 70.
Dat lijkt me het issue niet.
De powerdraw bekeken, en hij komt geen enkel moment boven de 330W uit (en dat is inclusief beeldscherm, dus systeem zal niet boven de 270 uitkomen op de manier waarop ik het nu gebruik).
Dus, concrete vragen:
- Ben ik nou helemaal gek geworden?
- Heb ik zo'n vreemde combi gekozen?
- Is het geheugen brak of het moederbord ? Of de voeding te zwak ?
Of toch de CPU?
- Is een PC zelf bouwen anno 2023 te hoog gegrepen ?
- de BOM van beide systemen:
Voor de oudste, kast en GPU had ik nog beschikbaar.
Voor mezelf:
<TLDR> 7 september 2023 ; Dankzij de reacties hier op het goede spoor gezet.
Er is schijnbaar aardig wat veranderd in het zelf-pc-bouwen landschap in de afgelopen 8,5 jaar.
- QVL/VQL - geheugen en moederborden zijn een stuk kieskeuriger geworden; als het specifieke geheugen niet op de QVL (Qualified Vendor List) staat, draait het niet gegarandeerd op de door de leverancier genoemde waardes (XMP/EXPO), maar valt het terug naar de standaard waardes (JEDEC). Zo is dan zogenaamd 5600 MHz DDR5 geheugen ineens maar 4000MHz, of 3600MHz DDR4 toch maar 2133MHz.
- Ga je wel XMP/EXPO aanzetten, dan kan het zijn dat het systeem helemaal niet door de POST komt, maar het kan ook zijn dat ie zwaar instabiel wordt, en regelmatig vastloopt/herstart etc.
- Heb je 4 geheugenbankjes, en maar 2 reepjes, plaats dan deze set in bank 2 en 4. Bank 1 en 3 gebruik je vervolgens pas bij reep 3 en 4.
Terug naar het lange verhaal.
De laatste build die ik gedaan heb was begin 2015, een i7 4790k. Heeft me jaren goede diensten bewezen, en dit jaar wilde ik een nieuwe build gaan doen. Meteen ook een PC voor m'n oudste (14) in elkaar zetten, dat zouden we dan samen gaan doen. Met die van 2015 heeft ie ook 'meegeholpen'.
Dus, op zoek en vervolgens uitgekomen bij de volgende basis.
- ik: 13600KF, 64GB DDR5, mATX, kleine stille kast, simpele 3060 voor wat offloading van Lightroom AI dingen.
- oudste: 13500, 32GB DDR4, hergebruik van R6 kast maar toch mATX mocht ie ooit een kleinere kast willen, hergebruik van de 2060 die nu in de desktop zit (en daar kan ie al mee uit de voeten met de games die hij speelt. Uitgebreide partslist onderaan.
Vervolgens gaan we bouwen.
Rust, ruimte, etc geregeld. Alles klaargezet: we kunnen gaan beginnen, eerst met zijn PC.
Allereerst komen we tot de constatering dat het moederbord voor de oudste een kapot socket heeft. Pinnetjes verbogen, beschermkap lag los in de verpakking te stuiteren. Retour dus. Twee dagen wachten, maar de vervanger daarvoor was wel netjes verpakt. Dus alles gebouwd, en aanzetten -> niks.
Na veel geprobeer en uitzoekwerk blijkt dat de ATX powerconnector op het moederbord janky is; als je een beetje tegen de connector aanduwt gaat ie wel aan...... Zucht, ook retour.
Weer wachten. En het derde moederbord had wéér verbogen pinnetjes op het socket...
Dan maar nadenken over een ander moederbord, geen Asus. Had er zo'n goeie ervaringen mee opgedaan bij eerdere builds.
Terwijl ik daarover nadenk begin ik maar aan mijn build.
Gaat voorspoedig. Geen verbogen pinnetjes, alles tiptop.
Na de build de PC aanzetten, eerste POST duurt best lang. Kan, nog geen red flag.
Vervolgens in de EUFI aangekomen, default accepteren en hop: in plaats van starten gaat de powerled 'n minuut heel snel knipperen, en ik kom weer in de EUFI uit want de POST was blijkbaar niet gelukt.
XMP uitzetten dan maar, reboot. Nope.
Ok, dan de auto overclockprofielen uitzetten, nope.
Oh Asus heeft ook iets genaamd ReSize BAR. Uitzetten. En yes, we hebben een werkend systeem!
Windows 11 Pro installeren, en dat lukt zowaar. Eerste sessie ok. Updates draaien, reboot, ok. Hoopvol dus!
We gaan wat software installeren (PC draait nu amper een uur), en daar is de eerste vastloper.
Reboot, nog een keer. Weer een vastloper, terwijl ik alleen Edge opstartte.
Dus, googlen, en ik zie allemaal opmerkingen over dat je toch echt een 250+ euro moederbordje nodig hebt om een 13th gen i5 te draaien.........schijnbaar heb ik budget bordjes gekozen. Temperatuur van de CPU zit idle rond de 35, tijdens gebruik stijgt dat richting de 50 en af en toe spiket een core naar 70.
Dat lijkt me het issue niet.
De powerdraw bekeken, en hij komt geen enkel moment boven de 330W uit (en dat is inclusief beeldscherm, dus systeem zal niet boven de 270 uitkomen op de manier waarop ik het nu gebruik).
Dus, concrete vragen:
- Ben ik nou helemaal gek geworden?
- Heb ik zo'n vreemde combi gekozen?
- Is het geheugen brak of het moederbord ? Of de voeding te zwak ?
Of toch de CPU?- Is een PC zelf bouwen anno 2023 te hoog gegrepen ?
- de BOM van beide systemen:
Voor de oudste, kast en GPU had ik nog beschikbaar.
| # | Category | Product | Prijs | Subtotaal |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Processors | Intel Core i5-13500 Tray | € 265,04 | € 265,04 |
| 1 | Moederborden | ASUS PRIME B760M-K D4 | € 99,69 | € 99,69 |
| 1 | Videokaarten | Gigabyte GeForce RTX 2060 OC 6G | € 0,- | € 0,- |
| 1 | Behuizingen | Fractal Design Define R6 Gunmetal | € 0,- | € 0,- |
| 1 | Processorkoeling | Noctua NH-U12S Bruin | € 58,37 | € 58,37 |
| 1 | Geheugen intern | Corsair Vengeance LPX CMK32GX4M2E3200C16 | € 57,49 | € 57,49 |
| 1 | Voedingen | ASUS ROG Strix 550W Gold | € 94,- | € 94,- |
| 1 | Solid state drives | Samsung 980 Pro (met heatsink) 1TB | € 84,99 | € 84,99 |
| Totaal | € 659,58 | |||
Voor mezelf:
| # | Category | Product | Prijs | Subtotaal |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Processors | Intel Core i5-13600KF Tray | € 309,17 | € 309,17 |
| 1 | Moederborden | ASUS PRIME B760M-A WIFI | € 155,55 | € 155,55 |
| 1 | Videokaarten | ASUS Dual GeForce RTX 3060 V2 OC Edition | € 274,- | € 274,- |
| 1 | Behuizingen | Fractal Design Pop Mini Silent Black Solid | € 84,90 | € 84,90 |
| 1 | Processorkoeling | Noctua NH-D12L | € 89,90 | € 89,90 |
| 1 | Geheugen intern | Corsair Vengeance CMK64GX5M2B5600C40W | € 171,80 | € 171,80 |
| 1 | Voedingen | ASUS ROG Strix 550W Gold | € 94,- | € 94,- |
| 1 | Solid state drives | Samsung 990 Pro (zonder heatsink) 1TB | € 95,90 | € 95,90 |
| Totaal | € 1.275,22 | |||
[ Voor 37% gewijzigd door MarcelG op 07-09-2023 09:31 . Reden: recap ]
:strip_icc():strip_exif()/u/23148/crop5aa38c3d4a408_cropped.jpeg?f=community)
Nu die van junior nog.
:strip_icc():strip_exif()/u/55461/88047.jpg?f=community)
:no_upscale():strip_icc():fill(white):strip_exif()/f/image/s6AxaLtNZBSNdxduE4dTaRJI.jpg?f=user_large)
:strip_icc():strip_exif()/u/1149061/crop5fe1095453bee_cropped.jpeg?f=community)
Ben stiekem best wel trots. Hij heeft nog geen Tweakers account, maar ik gok dat dat niet lang meer zal duren.