Erfbelasting met koophuis juist berekenen

[WaterFire]

Ik moet binnenkort de erfbelasting berekenen en afdragen na het overlijden van mijn moeder. Zes jaar geleden is mijn vader overleden.

Mijn situatie:
Mijn moeder was in testament onterfd van mijn vader, en kreeg dus de helft uit de gemeenschap van goederen. Mijn moeder kon zich in 2016 eigenlijk niet meer herinneren waarom dit testament zo opgesteld is, rond de aankoop van hun laatste huis, maar vermoedelijk zal een financieel adviseur er een verhaal bij hebben gehad.
Mijn broer en ik hebben dus op papier beide 25% van het huis geerfd in 2016 (de boedel is verder niet relevant) waarna onze moeder het vruchtgebruik behield.

Wij hebben in 2016 getekend voor zuivere aanvaarding erfenis, maar verder geen bericht gekregen over belasting (was volgens mij niet nodig omdat we nog niets 'kregen').

Nu hoor ik dat de waardestijging van het huis vanaf dat moment niet onder de erfbelasting hoeft te vallen.
Maar ik heb nog geen beeld hoe ik dit op papier moet zetten.

Een rekenvoorbeeld afgeleid van onze situatie (maar fictief), misschien kent iemand de juiste getallen hierbij?

2016:
WOZ waarde huis 200.000 euro
Aflossingsvrije hypotheek 100.000 euro

2022:
WOZ waarde huis 300.000 euro
Aflossingsvrije hypotheek 160.000 euro

Volgens mij hebben ik en mijn broer in 2016 beide geerfd:
25% van huis minus 25% van hypo = 25.000 p.p.

In oktober 2022, zonder 2016 mee te nemen, erven we
50% van 300.000 minus schuld 50% van 160.000 = 70.000 p.p.

Volgens mij kan ik iets met 25% van de waardestijging doen als aftrekpost. Maar ik kan nergens rekenvoorbeelden vinden online..

[DVX73]

Allereerst gecondoleerd

Mogelijk is er in 2016 aangifte erfbelasting gedaan, echter dit is enkel verplicht als er per saldo belasting betaald moest worden.
Kijk of je dit kan onderbouwen, relevant hiervoor:
Waarde huis, Hypotheeksom, leeftijd moeder (berekening vruchtgebruik)
Vrijstellingen 2016
Waarde boedel in 2016:
50% x (200.000 -/- 100.000) = 100.000
waarde vruchtgebruik (erfenis moeder)
(50% * 200.000) * 6% * 10 (uitgaande dat moeder tussen 60 en 65 was) = EUR 60.000
Erfenis kinderen
(100.000 -/- 60.000) /2 = 20.000

Waarde boedel 2023 (ervanuit gaande dat er geen andere bezittingen/schulden zijn)
50% x ( 300.000 -/- 160.000) = 70.000

uitgaande van 2 erfgenamen is dit dus 35.000 p.p.

Dat is wat betreft de erfbelasting:

Ik ga ervanuit dat jullie beide netjes jaarlijks de waarde van het huis minus waarde vruchtgebruik en hypotheek hebben opgegeven in jullie aangifte inkomstenbelasting. (mits je boven de grens van Box 3 uitkomt).

Je kan ook alles uitbesteeden aan een fiscalist of vragen of een fiscalist de door jullie ingevulde aangifte kan controleren en indienen. Kost iets, maar minder stress is ook iets waard.

[Voor 9% gewijzigd door DVX73 op 03-02-2023 11:22]

[moduspwnens]

Gecondoleerd.

Tenzij er daadwerkelijk een eigendomsoverdracht heeft plaatsgevonden ben je waarschijnlijk geen eigenaar geworden van het huis.
Bij overlijden wordt de waarde van de erfenis bepaald, en die waarde wordt verdeeld. Als ik je fictieve getallen aanhoud (en verder aanneem dat er geen spaargeld of andere bezittingen waren) kom je op de volgende situatie:

In 2016 bestond de erfenis uit twee componenten: de helft van woningwaarde (100000) en de helft van de hypotheekschuld (50000). De andere helft was en bleef eigendom van je moeder vanuit de gemeenschap van goederen. Omdat je moeder recht van vruchtgebruik over 'jullie' helft heeft, is de waarde daarvan een lager bedrag (zie ook de post van @DVX73.
Als je dus allebei een vordering van 25000 ter waarde van 20000 zou erven val je net onder de vrijstelling, en hoef je dus geen belasting te betalen.

Het is alleen zo dat je op dat moment een vordering ter hoogte van dat bedrag krijgt op je moeder (dat is in ieder geval zo bij een langst-levende testament, waar deze situatie ondanks de onterving wat mij betreft sterk op lijkt).
Als je die vordering hebt voldaan door overdracht van eigendom van het huis kan het zijn dat je eigenaar bent geworden, maar dat lees ik niet terug in je post (en hier zou je zeker iets voor getekend moeten hebben in 2016).

Indien er verder niets geregeld is in 2016 bestaat de erfenis in 2022 uit drie componenten. De woningwaarde (300000), de hypotheek (160000, hoger dan in 2016?) en de vorderingen van jou en je broer (2x25000).
Netto blijft daar dan 90000 van over, waar jij en je broer dus ieder de helft van erven.
Het huis is eigendom van je moeder (tenzij er iets anders in het kadaster staat), en de waardestijging is dus onderdeel van de erfenis.

[Voor 1% gewijzigd door moduspwnens op 03-02-2023 12:41. Reden: Rekenfoutje verbetered]

[Rolletjedrop]

Normaal gesproken staat er in het kadaster ‘erven van’ als er niets is geregeld.
De helft van het huis is al van jou en je broer, dus slechts de andere helft wordt meegenomen voor de erfbelasting.
En dit op basis van de WOZ waarde.

Bloot eigendom is gedefiscaliseerd voor de inkomstenbelasting overigens, maar dan moet dit wel binnen 2 jaar zijn gevestigd.

[Voor 21% gewijzigd door Rolletjedrop op 03-02-2023 12:51]

[White Feather]

DVX73 schreef op vrijdag 3 februari 2023 @ 11:13:
Waarde boedel in 2016:
50% x (200.000 -/- 100.000) = 100.000

Weet je zeker dat die berekening klopt?

50% van 200.000 = 100.000 óf
200.000 -/- 100.000 = 100.000

Niet allebei

50% x (200.000 -/- 100.000) = 50.000

Omdat er vruchtgebruik op zit is dat *6% * 10 = 30.000 (Even jouw cijfers overgenomen).
50.000 minus 30.000 is 20.000 aan erfenis.

Per kind is dat 10.000.

De berekening voor 2023 klopt mij inziens.

[DVX73]

White Feather schreef op vrijdag 3 februari 2023 @ 12:53:
[...]


Weet je zeker dat die berekening klopt?

50% van 200.000 = 100.000 óf
200.000 -/- 100.000 = 100.000

Niet allebei

50% x (200.000 -/- 100.000) = 50.000

Omdat er vruchtgebruik op zit is dat *6% * 10 = 30.000 (Even jouw cijfers overgenomen).
50.000 minus 30.000 is 20.000 aan erfenis.

Per kind is dat 10.000.

De berekening voor 2023 klopt mij inziens.

Vruchtgebruik gaat over de waarde van het huis (exclusief hypotheek)
De waarde van de boedel moet idd 50.000 zijn ipv. 100.000

In dat geval heeft de erfenis voor de kinderen een negatieve waarde van 10.000 (5.000 p.p.)

[WaterFire]

Allen bedankt alvast! Ik puzzel de (antwoorden op de) antwoorden straks bij elkaar en dan heb ik denk ik een goed idee om mee aan de slag te gaan!

[DVX73]

moduspwnens schreef op vrijdag 3 februari 2023 @ 12:34:
Gecondoleerd.

Tenzij er daadwerkelijk een eigendomsoverdracht heeft plaatsgevonden ben je waarschijnlijk geen eigenaar geworden van het huis.
....

Het is niet verplicht om het aan het kadaster te melden.
https://www.kadaster.nl/s...taris/erfenis-inschrijven

Waarschijnlijk hebben de erven wel het economisch eigendom, maar niet het juridische eigendom (maar dat is iets voor juristen).

Bij twijfel schakel iemand in die er verstand van heeft.

[CirclDigital]

DVX73 schreef op vrijdag 3 februari 2023 @ 11:13:
Mogelijk is er in 2016 aangifte erfbelasting gedaan, echter dit is enkel verplicht als er per saldo belasting betaald moest worden.


Ik ga ervanuit dat jullie beide netjes jaarlijks de waarde van het huis minus waarde vruchtgebruik en hypotheek hebben opgegeven in jullie aangifte inkomstenbelasting. (mits je boven de grens van Box 3 uitkomt).

Je kan ook alles uitbesteeden aan een fiscalist of vragen of een fiscalist de door jullie ingevulde aangifte kan controleren en indienen. Kost iets, maar minder stress is ook iets waard.

Je haalt een aantal zaken door elkaar.... dat vruchtgebruik berekenen is meestal helemaal niet nodig, het is relevant wanneer je met elkaar afspreekt dat er rente over het erfdeel/de vordering schuldig is.

Het principe is dat er gewoon aangifte voor de erfbelasting worden gedaan. Tegenwoordig krijg je ook gewoon een brief daarover. Maar als het is nagelaten dan hoort er in ieder geval wel een boedelbeschrijving te zijn waarin de waarden staan wat toen de erfdelen zijn geweest voor alle erfgenamen. Belangrijk omdat je moet weten wat je vordering was om die nu op het te erven vermogen in mindering te brengen.

En aangezien er bij een langstlevende clausule (dat is zo'n beetje de standaard) alleen een niet opeisbare vordering is ontstaan betekend dat nagenoeg nooit iets voor de inkomstenbelasting.

Hier staat het best goed beschreven; https://www.abnamro.nl/nl...en-belastingaangifte.html

Waarvan de kern is: Stel dat sprake is van een niet-opeisbare vordering bij het kind. De inkomstenbelasting regelt het zo dat deze vordering bij het kind in box 3 valt, maar daar wordt genegeerd. Dat voorkomt dat een kind belasting moet betalen over vermogen dat hem niets oplevert en waarover hij niet kan beschikken.

Maar uitgangspunt op hoofdlijnen voor de erfbelasting nu is:
- WOZ huis (je mag kiezen uit 2 jaartallen) aantal erfgenamen
- overige bezittingen zoals spaargeld en inboedel (die kan je makkelijk op nul waarde zetten bij een standaard inboedel)
- minus schulden
- minus kosten begrafenis (die komt separaat terug)
delen door aantal erfgenamen
- en dan per erfgenaam verminderen met de vordering die is ontstaan door het eerdere overlijden
- en minus belastingvrij som

[Voor 19% gewijzigd door CirclDigital op 03-02-2023 13:14]

[DVX73]

CirclDigital schreef op vrijdag 3 februari 2023 @ 13:03:
[...]


Je haalt een aantal zaken door elkaar.... dat vruchtgebruik berekenen is meestal helemaal niet nodig.

Het principe is dat er gewoon aangifte voor de erfbelasting worden gedaan. Tegenwoordig krijg je ook gewoon een brief daarover. Maar als het is nagelaten dan hoort er in ieder geval wel een boedelbeschrijving te zijn waarin de waarden staan wat toen de erfdelen zijn geweest voor alle erfgenamen. Belangrijk omdat je moet weten wat je vordering was om die nu op het te erven vermogen in mindering te brengen.

En aangezien er bij een langstlevende clausule (dat is zo'n beetje de standaard) alleen een niet opeisbare vordering is ontstaan betekend dat nagenoeg nooit iets voor de inkomstenbelasting.

Hier staat het best goed beschreven; https://www.abnamro.nl/nl...en-belastingaangifte.html

Waarvan de kern is: Stel dat sprake is van een niet-opeisbare vordering bij het kind. De inkomstenbelasting regelt het zo dat deze vordering bij het kind in box 3 valt, maar daar wordt genegeerd. Dat voorkomt dat een kind belasting moet betalen over vermogen dat hem niets oplevert en waarover hij niet kan beschikken.
Voor de inkomstenbelasting

Een niet opeisbare schuld vordering hoeft idd niet opgegeven te worden met de inkomstenbelasting.
https://www.belastingdien...eend_geld_en_contant_geld

Voor de waarde van de erfenis (en of er dus belasting over verschuldigd is) maakt vruchtgebruik wel weer uit.

De boedelbeschrijving hoort er inderdaad te zijn, hopelijk kan TS deze vinden.

[moduspwnens]

DVX73 schreef op vrijdag 3 februari 2023 @ 13:02:
[...]


Het is niet verplicht om het aan het kadaster te melden.
https://www.kadaster.nl/s...taris/erfenis-inschrijven

Waarschijnlijk hebben de erven wel het economisch eigendom, maar niet het juridische eigendom (maar dat is iets voor juristen).

Bij twijfel schakel iemand in die er verstand van heeft.

Alles staat of valt met wat er in 2016 afgesproken/gebeurd is. Een langst-levende partner erft normaal gesproken automatisch alle bezittingen, waarna je met een recht van vruchtgebruik de waarde van een erfdeel kan bepalen wat inderdaad een vordering wordt, geen eigendomsrecht.

Als er in 2016 iets anders gedaan is vanwege fiscale redenen zou ik eerst eens goed uitzoeken wat dat precies geweest is. Als OP sindsdien niets heeft opgevoerd in belastingaangiftes lijkt dat het meest op een situatie met een niet-opeisbare vordering, maar misschien ontduikt OP al jaren de belasting

[CirclDigital]

DVX73 schreef op vrijdag 3 februari 2023 @ 13:11:
[...]
Voor de waarde van de erfenis (en of er dus belasting over verschuldigd is) maakt vruchtgebruik wel weer uit.

Nee hoor, alleen als er rente over de vordering wordt afgesproken. Anders is de hoogte van de vordering gewoon het bedrag waarover betaald moet worden (minus de belastingvrije som natuurlijk). Betaling gebeurt wel door de langstlevende.

Dat is de standaard. Maar zoals hierboven staat, het is verstandig te weten wat er bij het vorige overlijden is afgesproken. Partner onterven vereist een testament dus ook een executeur en alles wat daarbij hoort.

Maar in principe ontstaat er in een normale situatie een niet-opeisbare vordering (een bedrag) en niet een gedeeltelijk juridisch eigendom van het huis. Gedachte is daarbij dat degenen die zo'n vordering hebben geërfd verder geen enkele invloed hebben op wat er gebeurt tot aan overlijden van de langstlevende. Als dat niet zo geregeld zou zijn dan was bij bijvoorbeeld een verkoop het vermogen van de langstlevende ineens substantieel minder.

Waardestijging is dus niet te verrekenen.

[Voor 48% gewijzigd door CirclDigital op 03-02-2023 13:30]

[CirclDigital]

Rolletjedrop schreef op vrijdag 3 februari 2023 @ 12:49:
De helft van het huis is al van jou en je broer, dus slechts de andere helft wordt meegenomen voor de erfbelasting. En dit op basis van de WOZ waarde.

Niet waarschijnlijk, eerder een niet-opeisbare vordering. De hoogte ervan is bepaald op het moment van het eerdere overlijden door de WOZ waarde.

Het huis is dus waarschijnlijk helemaal niet voor de helft al van anderen. Althans niet bij een standaard langstlevende testament (en tegenwoordig de standaard als er geen testament is).

Maar zoals al gezegd is het hier belangrijk te weten wat er nu eerder precies fiscaal en juridisch is afgesproken. Zoals het nu wordt verwoord is het een ongebruikelijke constructie. Het kan wel maar dan moet er toen veel zijn vastgelegd. En dan had er gewoon betaald moet worden en had het ook elk jaar in de aangiftes moeten terugkomen. En zolang geleden lijkt het allemaal niet :-).

Maar dan kom je in zoiets terecht: https://verklaringvanerfrechtservice.nl/echtgenoot-onterven/

[Voor 29% gewijzigd door CirclDigital op 03-02-2023 13:40]

[DVX73]

CirclDigital schreef op vrijdag 3 februari 2023 @ 13:16:
[...]


Nee hoor, alleen als er rente over de vordering wordt afgesproken. Anders is de hoogte van de vordering gewoon het bedrag waarover betaald moet worden (minus de belastingvrije som natuurlijk). Betaling gebeurt wel door de langstlevende.
....

Zoals TS het omschrijft hebben ze het bloot eigendom welke met een vruchtgebruik belast is.

Denk dat TS er goed aan doet de aangifte, nadat hij deze heeft opgesteld, te laten controleren en in te laten dienen door een fiscalist.

[shadowlyse]

Er worden hier allerlei aannames als feiten gepresenteerd en dat is niet handig in deze situatie . Wil je het zelf uitvogelen op basis van gratis en vaak verkeerde informatie en zo het risico lopen om het verkeerd te doen met alle gevolgen van dien? Of wil je serieus geld uitgeven en zeker weten dat het goed gaat en een specialist (notaris) inschakelen? Ik zou voor het laatste kiezen. Onthoudt: goed advies is duur, slecht advies vele malen duurder…

[CirclDigital]

shadowlyse schreef op vrijdag 3 februari 2023 @ 15:15:
Er worden hier allerlei aannames als feiten gepresenteerd en dat is niet handig in deze situatie . Wil je het zelf uitvogelen op basis van gratis en vaak verkeerde informatie en zo het risico lopen om het verkeerd te doen met alle gevolgen van dien? Of wil je serieus geld uitgeven en zeker weten dat het goed gaat en een specialist (notaris) inschakelen? Ik zou voor het laatste kiezen. Onthoudt: goed advies is duur, slecht advies vele malen duurder…

Ik vindt dat altijd een beetje een dooddoener.....

Erfbelasting is zo'n beetje de simpelste aangifte die er te doen is.

Waar het alleen mee begint is dat je zelf (als TS) over de goede informatie beschikt. Als je een adviseur inschakelt dan gaat hij/zij daar ook gewoon om vragen. En dat kost je net zoveel tijd als het zelf doen voor zoiets simpels. Sterker nog, waarschijnlijk nog minder want je hoeft dan geen adviseur te controleren :-).

Maar eigenlijk is het startpunt al een tikje vreemd. Als het vorige overlijden slechts 6jaar geleden is dan zou alle informatie nog zo beschikbaar en eigenlijk ook bij iedereen bekend moeten zijn. Zo'n erfenis zou toen al gewoon door een notaris en executeur afgewikkeld moeten zijn. Daar zijn stukken van en daarin staat gewoon heel duidelijk over welke bedragen het gaat en hoe de constructie van erven toen is geweest.

En afhankelijk hoe het toen is afgewikkeld bepaal je nu met welke situatie je te maken hebt; een standaard langstlevende constructie of iets dat mogelijk wat ongebruikelijker is. Als het dat laatste is en er is toen al een zootje van gemaakt van de aangifte (en de latere aangiftes IB) dan is er nu wel wat reden voor zorg :-).

Maar daar zal de notaris wel naar kijken als de verklaring van erfrecht is of wordt gemaakt..... die stap overslaan is als er meer dan 1 erfgenaam is eigenlijk nooit slim.

[Voor 5% gewijzigd door CirclDigital op 03-02-2023 15:34]

[shadowlyse]

CirclDigital schreef op vrijdag 3 februari 2023 @ 15:29:
[...]


Ik vindt dat altijd een beetje een dooddoener.....

Erfbelasting is zo'n beetje de simpelste aangifte die er te doen is.

Waar het alleen mee begint is dat je zelf (als TS) over de goede informatie beschikt. Als je een adviseur inschakelt dan gaat hij/zij daar ook gewoon om vragen. En dat kost je net zoveel tijd als het zelf doen voor zoiets simpels. Sterker nog, waarschijnlijk nog minder want je hoeft dan geen adviseur te controleren :-).

Maar eigenlijk is het startpunt al een tikje vreemd. Als het vorige overlijden slechts 6jaar geleden is dan zou alle informatie nog zo beschikbaar en eigenlijk ook bij iedereen bekend moeten zijn. Zo'n erfenis zou toen al gewoon door een notaris en executeur afgewikkeld moeten zijn. Daar zijn stukken van en daarin staat gewoon heel duidelijk over welke bedragen het gaat en hoe de constructie van erven toen is geweest.

En afhankelijk hoe het toen is afgewikkeld bepaal je nu met welke situatie je te maken hebt; een standaard langstlevende constructie of iets dat mogelijk wat ongebruikelijker is. Als het dat laatste is en er is toen al een zootje van gemaakt van de aangifte (en de latere aangiftes IB) dan is er nu wel wat reden voor zorg :-).

Maar daar zal de notaris wel naar kijken als de verklaring van erfrecht is of wordt gemaakt..... die stap overslaan is als er meer dan 1 erfgenaam is eigenlijk nooit slim.

Ik vind dit nogal een dooddoener….

“Het installeren van een keuken is zo’n beetje het simpelste wat er te doen is” aldus Piet, die al 20 jaar werkt als allround klusjesman en bouwvakker.
Dat jij iets simpel vindt betekent niet dat iets simpel is. Het is nogal subjectief of iets simpel of ingewikkeld is en hangt af van veel factoren af, ervaring, intelligentie bereidheid om het te leren enzovoort.
Het is daarom altijd de vraag: ga je zelf prutsen/tweaken of geef je geld uit aan een specialist?
Gezien het belang, een koophuis is serieus geld, zou ik een specialist inhuren.

[WaterFire]

shadowlyse schreef op vrijdag 3 februari 2023 @ 15:15:
Onthoudt: goed advies is duur, slecht advies vele malen duurder…

Daarvan heb ik inderdaad op kantoor een variant op de muur hangen: "If you think good architecture is expensive, try bad architecture".

Ik zal met alle tips als bagage onze/haar belastingadviseur benaderen. Mooi om te zien hoe snel en goed er meegedacht wordt.

[Voor 3% gewijzigd door WaterFire op 03-02-2023 19:17]

[Rolletjedrop]

CirclDigital schreef op vrijdag 3 februari 2023 @ 13:27:
[...]

Niet waarschijnlijk, eerder een niet-opeisbare vordering. De hoogte ervan is bepaald op het moment van het eerdere overlijden door de WOZ waarde.

Het huis is dus waarschijnlijk helemaal niet voor de helft al van anderen. Althans niet bij een standaard langstlevende testament (en tegenwoordig de standaard als er geen testament is).

Maar zoals al gezegd is het hier belangrijk te weten wat er nu eerder precies fiscaal en juridisch is afgesproken. Zoals het nu wordt verwoord is het een ongebruikelijke constructie. Het kan wel maar dan moet er toen veel zijn vastgelegd. En dan had er gewoon betaald moet worden en had het ook elk jaar in de aangiftes moeten terugkomen. En zolang geleden lijkt het allemaal niet :-).

Maar dan kom je in zoiets terecht: https://verklaringvanerfrechtservice.nl/echtgenoot-onterven/

Zelf in exact dezelfde situatie gezeten. De situatie zoals jij hem schetst is bij een ouderlijke boedelverdeling, hier is sprake van bloot eigendom/vruchtgebruik

[CirclDigital]

Dat weten we dus niet.....

[Rolletjedrop]

CirclDigital schreef op zondag 5 februari 2023 @ 13:16:
Dat weten we dus niet.....

Er staat: mijn moeder was onterfd