Computer crasht, SSD kapot?

[BugBoy]

Mijn vader heeft al 10 jaar een PC waar hij vrijwel dagelijks mee werkt. De PC is helemaal aan het einde en ik had een nieuwe PC voor hem gekocht, maar dat is toch iets teveel gevraagd. Als er een kleurtje anders is, dan is het al paniek, dus computer weer retour en hij gaat verder met deze computer (zo lang het gaat).

Nadat de computer regelmatig vast slaat heb ik de PC maar weer eens meegenomen. Als het stof verwijderd, kabels losgehaald en weer vastgezet. Het blijft crashen, maar ik zag dat er ook nog een Windows XP partitie op zat. Die blijkt het prima te doen en is helemaal stabiel. WIndows XP staat op een 64GB SSD die origineel in de computer zat.

Blijkbaar is er ooit een 250GB SSD bijgeplaatst en daar staat Windows 10 op. Dat is bijzonder instabiel en crasht om de haverklap (meestal bevriest de boel). Nu vermoed ik dat de SSD niet meer lekker is en dat dit de problemen veroorzaakt. Dit is de info van Crystalmark:


Er zit maar 4GB geheugen in de PC en Windows XP geeft 3.25GB aan (denk limiet van 32-bit systeem). Aangezien XP stabiel draai verwacht ik eigenlijk geen issue met memory. Het gaat om een Medion met Core i7 920 met een NVIDIA GeForce 9800 GT.

Is het logisch om een andere SSD te kopen en deze te plaatsen, waarbij ik hopelijk de gegevens nog over kan zetten of is het beter om andere zaken eerst te testen?

Ik weet dat deze PC het geld niet meer waard is. Mijn pa kan echter niet meer wat anders leren, dus voor hem is het wel belangrijk. Het is dit oplossen of geen PC meer

[Uszka]

Werk de firmware van de ssd eerst eens bij. Dat kan met Samsung Magician.

Het kunnen werken met een pc is geheel afhankelijk van het OS, niet van de hardware. Windows 10 op een 10 jaar oud systeem werkt niets anders dan op een nieuw systeem.

Gooi dat hele XP eraf want is absoluut niet veilig te gebruiken op een systeem dat online is.

i7-920 is trouwens al 14 jaar oud, een 9800 GT een jaartje jonger.

[ Voor 3% gewijzigd door Uszka op 07-09-2022 19:35 ]

[BugBoy]

Windows XP wordt enkel gebruikt om labels te printen met een antiek programma. Toen ik Windows 10 op zijn PC heb gezet enkele jaren geleden, heb ik de netwerkkaart uitgeschakeld in apparaatbeheer zodat er wat dat betreft geen risico meer is.

Windows 10 werkt wel hetzelfde op een nieuw systeem, maar veel software die hij gebruikt is in de tussentijd geupdate en sterk veranderd. Grootste probleem was Pinacle Studio. Dat is in 10 jaar tijd zoveel veranderd en de oude versie kan niet overweg met de nieuwere videokaarten. Als je 80+ hebt dan is dat blijkbaar niet meer echt te doen.

Ik zal eens kijken of een SSD firmware upgrade soelaas biedt. Overigens heeft het systeem het tot een jaar geleden prima gedaan. Zie ook dat het (wederom) sterft van de malware. Zal dat eerst eens onder handen nemen. Hij installeert noot wat (naar eigen zeggen), maar toch altijd weer bakken met ellende.

[mrmrmr]

De gebruikerssituatie is heel herkenbaar.

Malware kan voor instabiliteit zorgen. Grondig opruimen is de eerste prioriteit.

• offline gaan (stekker eruit).
• kijken met bijvoorbeeld Systinternals autoruns wat er allemaal gestart wordt.
• meerdere virusscanners draaien (altijd na elkaar, eerst uninstallen, daarna de volgende scanner installeren als er een on-access scanner bij zit).
• opstarten vanaf een schone USB stick om de boot sector en de complete machine te kunnen scannen. Eerst de laatste scanner en updates erop zetten. De juiste volgorde is: PC uitschakelen, USB stick erin, PC inschakelen en direct booten van de USB stick. Eset SysRescue is gratis.

Deze SSD is aan vervanging toe, de wear leveling waarde is nogal hoog geworden in de 2 jaar dat de computer heeft gedraaid in totaal. De waarde EA is hexadecimaal en is 234 als decimaal getal.

Die mag je gerust vervangen door een nieuwe, bijvoorbeeld een Samsung QVO 1 of 2 TB. Let wel dat je met 2 TB op de limiet komt van MBR partities.

Wat is een eventueel budget voor vervanging van de PC?

Je kan de huidige installaties als ze schoon zijn gemaakt overnemen naar een nieuwe PC. Windows 10 werkt met andere hardware, Windows moet dan wel opnieuw worden geactiveerd en de oude drivers kunnen het beste worden verwijderd en nieuwe kunnen erop worden gezet.

De bestaande Windows XP installatie zou je kunnen draaien als Virtual Machine. Er zijn tools om fysieke disks te kopieren naar virtual disks. Als ik het me goed herinner heeft XP geen online activatie nodig.

[The_Doman]

Ik zou eerst maar eens beginnen met Malwarebytes / AdwCleaner
Niet meteen zomaar installaties/partities verwijderen, zorg dan dat je (image) backups hebt.
Test met een extra SSD om te zien of pc verder nog normaal functioneert.
Ja, het is natuurlijk een oude PC maar ik heb vergelijkbare configuraties ook nog prima werkend onder Win10.

[bregweb]

Mijn eerste advies zou zijn om een nieuwe PC te kopen, maar als dat niet mogelijk kun je via
https://www.veeam.com/nl/...t-server-backup-free.html
een handig gratis backup programma installeren.
Huidige systeem opschonen
Backup Maken van SSD
Backup terugzetten op nieuwe SSD

Bovendien kun je voor jezelf een restore point zonder malware maken.

[eheijnen]

Voordat je allerlei updates gaat installeren zou ik eerst een goed kijken waar het aan ligt. In plaats van door het installeren van allerlei updates hopen dat het zich oplost. Maar die malware ervan af halen is wel goeie natuurlijk.

Als jij zegt XP draait stabiel en Win10 heeft problemen.
Dan zou ik zeggen dat het aan Win10 ligt en niet aan de SSD.

Je zegt dat de PC crashed. Krijg je dan een Blue Screen en zo ja: met wat voor melding?
Is de crash reproduceerbaar of random?

In Win10 kun je voor de zekerheid nog de System EventLog nazien op daar errors mbt. de SSD in voorkomen. Misschien staan daar nog andere zaken in van belang.

EDIT:
Wat ook nog interessant kan zijn:
Sinds wanneer doet zich dit voor en zijn er destijds updates uitgebracht waarvan eventueel bekend is dat ze problemen kunnen veroorzaken. (zou niet de eerste keer zijn)

[ Voor 35% gewijzigd door eheijnen op 08-09-2022 11:26 ]

[MAX3400]

Zitten die 2 OS'en elkaar gewoon niet in de weg? Dat de ene netjes start, dan iets wegschrijft op de andere disk (bijvoorbeeld iets met de pagefile of hiberfil) en dat als je dan het andere OS start, dat er "eigenlijk" een incorrect bestand is en *crash*?

[The_Doman]

BugBoy schreef op woensdag 7 september 2022 @ 20:24:
Overigens heeft het systeem het tot een jaar geleden prima gedaan. Zie ook dat het (wederom) sterft van de malware. Zal dat eerst eens onder handen nemen. Hij installeert noot wat (naar eigen zeggen), maar toch altijd weer bakken met ellende.

Controleer ook de temperatuur van de CPU met de bekende tooltjes.
Ook kan je in het bios daarvan meestal al een indicatie krijgen.

Om de kans op malware/adware een stuk te verminderen is het zeer aan te raden een ad/malware blocker installeren in alle browsers.
Zelf zet ik er altijd meteen Ublock Origin op.

[BugBoy]

Dank voor alle tips. Nieuwe PC had ik zeker gedaan als het voor mezelf is. Maar ik heb het geprobeerd en dat gaat het hem niet worden. Het is deze PC of geen PC meer helaas.

eheijnen schreef op donderdag 8 september 2022 @ 11:19:
Als jij zegt XP draait stabiel en Win10 heeft problemen. Dan zou ik zeggen dat het aan Win10 ligt en niet aan de SSD.

Windows XP boot vanaf een andere SSD. Als de SSD waar Windows 10 op staat kuren vertoont, dan zal je daar bij gebruik van Windows XP geen last van hebben.

The_Doman schreef op donderdag 8 september 2022 @ 11:57:
Controleer ook de temperatuur van de CPU met de bekende tooltjes. Ook kan je in het bios daarvan meestal al een indicatie krijgen.

Dat is inderdaad een goede. Ga ik even naar kijken.

Ik begin gewoon met Malware verwijderen en kijken wat er dan gebeurd. Moet zeggen dat er nogal hardnekkig spul op zit. Vooral SAntivirus/Segurazo is een drama om er af te krijgen. Komt steeds weer terug, maar zal dit weekend er eens even serieus naar kijken. Mocht het daarna niet stabiel zijn, dan ga ik eens kijken na vervanging van SSD en bekabeling en/of CPU.

Verder ga ik denk ik de administrator toegang weghalen. Heb ik op de PC van mijn moeder ook gedaan en die heeft nooit ellende (maar die prutst ook wat minder met de PC). Pa is wat meer van het experimenteren

[ Voor 7% gewijzigd door BugBoy op 08-09-2022 12:17 ]

[dcm360]

mrmrmr schreef op donderdag 8 september 2022 @ 01:33:
Deze SSD is aan vervanging toe, de wear leveling waarde is nogal hoog geworden in de 2 jaar dat de computer heeft gedraaid in totaal. De waarde EA is hexadecimaal en is 234 als decimaal getal.

Waarom is die waarde zo hoog dat de schijf vervangen moet worden? Genormaliseerd levert het een resterende levensduur van nog 76% op, wat mij doet vermoeden dat deze schijf na 1000 cycles rapporteert 'op' te zijn. Op basis van deze waarde zou ik zeggen dat de schijf nog jaren mee kan.

[mrmrmr]

dcm360 schreef op donderdag 8 september 2022 @ 16:44:
Waarom is die waarde zo hoog dat de schijf vervangen moet worden?

Deze wear leveling in slechts 2,2 jaar gebruik is extreem hoog. Ook ten opzichte van het totaal aantal geschreven bytes. Dat is abnormaal voor dit model SSD. Ik zou daar geen risico mee nemen, zeker niet gezien het gebruik in deze situatie.

Het zou kunnen dat er iets constant aan het schrijven is dat de wear leveling triggert. Maar dan nog is het extreem en disproportioneel. Ik heb SSD's met veel meer schrijfacties die slechts op een fractie komen van deze wear leveling.

Het SMART systeem is in zoverre onbetrouwbaar dat fabrikanten een eigen invulling hebben van de betekenis van waarden.

[dcm360]

@mrmrmr Je herhaalt puur de stelling, zonder daadwerkelijk antwoord te geven op mijn vraag. De SSD geeft zelf aan op ongeveer een kwart van de maximale wear leveling te zitten, wat in lijn is met 1000 cycli. Dat getal komt in artikelen uit die tijd regelmatig voor als ondergrens voor het aantal cycli dat TLC aan zou moeten kunnen. Waarom is 234 cycli dan extreem hoog? De schijf kan er nog ruim 6 bedrijfsjaren mee door op het huidige tempo, wat er in kalenderjaren waarschijnlijk ruim meer dan 20 zijn aangezien dit model schijf al weer van 12 jaar geleden is.

[mrmrmr]

@dcm360 Ik heb uitgebreid antwoord gegeven en met data uit de praktijk onderbouwd.

Het gaat hier niet om een computer waar niets mee aan de hand is. Er is op basis van vergelijkingsmateriaal waarschijnlijk iets aan de hand met deze SSD, en het is een kwestie van risicomanagement om die te vervangen. De economische waarde van het apparaat is nihil, de waarde van de data voor de gebruiker is hoog. Het risico kan eenvoudig en voor weinig kosten worden ondervangen.

[eheijnen]

@mrmrmr
TS denkt dat het aan de SSD ligt maar heeft geen duidelijke indicatie hiervoor gegeven.

Volgens info van/over Crystal Disk Info zou die schijf idd nog even mee moeten kunnen.

[dcm360]

@mmr Ik zie geen data, ik zie geen onderbouwing voor waarom deze waarden daadwerkelijk disproportioneel zijn. Ik heb zelf SSD's van die generatie wel harder mishandeld (veel schijven zonder TRIM-support is een afrader), en die doen het met een resterende levensduur van 30% nog prima (met TRIM-support). Op functionele levensduur lijkt er weinig op aan te merken te zijn, de economische levensduur is inderdaad wel voorbij, maar dat is vaak onvoldoende reden om iets te vervangen.

Het niet aanhebben van TRIM kan overigens er voor zorgen dat de wear leveling sneller oploopt dan normaal. Ook kan het (uit eigen ervaring ook) er voor zorgen dat het systeem een tijdje niet meer reageert. Dat laatste is in mijn ervaring dan voor enkele tientallen seconden tot een paar minuten. Is dit misschien het geval?

En anders is het wellicht de moeite waard om in de logboeken van Windows 10 na te gaan of er iets merkwaardigs in staat rond de momenten van vastlopen. Iets met hardware/drivers zou ik daar verwachten, aangezien deze hardware als het meezit met de release van Windows 10 daar nog een driver voor gekregen heeft, maar niet met de volgende releases van Windows 10 'meegegroeid' is.

[mrmrmr]

@dcm360 Data van een Samsung 840 EVO is echt nodig. Het gaat om de verhouding van het aantal bytes geschreven met het wear leveling aantal en de verhouding ingeschakeld tijd ten opzichte van wear leveling.

Dit is een vergelijking van waarden van Samsung 840 EVO 120/250GB drives:

bytes written / wear leveling	factor
2.67	1
187.00	70
373.50	140
382.20	143
351.50	132
173.54	65

Externe bron

De verhouding is het aantal bytes gedeeld door het de wear leveling waarde. Daarnaast de relatieve factor. De eerste is de hier behandelde drive, waarvan de factor uiteraard 1 is. Dit niveau van wear leveling bij relatief weinig geschreven bytes is abnormaal en dat maakt de drive verdacht. Ik adviseer vervanging. Het is ook nog gebeurd in beperkte tijd.

Ik heb zelf ook zulke drives waarvan ik weet wat er mee gebeurd is. Een 840 EVO 500 GB model gebruikt voor data (geen OS) heeft een verhouding van 101 en factor 38. Die drive is veelvuldig beschreven met zeer grote aantallen nieuwe bestandjes van vooral 100 bytes tot 1500 bytes. Slecht voor een SSD. Daarnaast werd het maximum aantal bestanden voor de drive soms bereikt ruim voordat de ruimte op was.

Wat betreft TRIM: de drive heeft die ondersteuning. Windows heeft het standaard aan bij Windows 7 en nieuwer.

[eheijnen]

@mrmrmr
Die 76% zijn gerelateerd aan 234 (wlc) /1000

Dat die count verhoudingsgewijs hoog is tov. 620GB geschreven zou dat dan samen kunnen hangen met de 4GB memory waardoor W10 sneller geneigd is om te swappen?

Edit:
De conclusie die TS tekt is dat WinXP op een andere SSD draait en normaal werkt en zich daardoor afvraagt of het aan de SSD kan liggen. Ander verschil is dat op de ene XP staat en de andere W10.

Jouw advies / conclusie kan die ook de oorzaak zijn voor de crashes die TS ervaart?

[ Voor 40% gewijzigd door eheijnen op 09-09-2022 07:33 ]

[mrmrmr]

Als er veel geswapt is zou ik ook verwachten dat het aantal bytes omhoog gaat, dat doet dan niet veel aan de verhouding. Klopt natuurlijk dat met weinig geheugen Windows meer gaat swappen en dat zorgt voor vertraging.

Ik weet niet precies wat er aan de hand is op dit systeem, maar dat er iets niet goed zit en dat zichtbaar is in de SMART waarden is mij wel duidelijk. We zien een gevolg, niet de oorzaak. Malware (vooral cryptominingware) kan een systeem wel flink belasten, maar of dat gaat met flushed byte writes? Hoe kleiner een write onder de blokgrootte, hoe meer werk de SSD relatief moet verrichten op een totaal aantal bytes. Aan het aantal LBA's te zien is dat toch niet de oorzaak van het probleem.

[eheijnen]

Kan zijn dat die waardes aan de afwijkende kant zijn maar verder staan er geen errors bij / relocated sectors.
Dus ook al is het aan de hoge kant zou die nog wel even mee moeten kunnen. Zeker omdat het geen zware gebruiker is.

Zoals eerder, blijf ik erbij dat hij eerst maar eens goed kijkt in Win10 of daar iets scheeft zit.
Hij zei al eerder dat er een hoop malware op stond.....

[BugBoy]

Ik heb alles dit weekend opgeschoond met Malwarebytes. Was nog een aardig klusje om alle rommel er af te krijgen. Maar de computer lijkt weer prima te functioneren. De SSD waardes houd ik nog even in de gaten. Mocht het nog rap naar beneden gaan dan vervang ik die ook preventief. Dank aan allen die meegedacht hebben. Mijn pa is erg blij dat hij weer kan computeren.

[eheijnen]

Windows 10 draaien op 4GB is aan de hele krappe kant.
Een standaard installatie na updates gebruikt al snel wat meer dan 2GB. Daarom zou ik aanraden om er nog 4GB bij te prikken.