Veilig solderen

[Bacteriologist]

Binnenkort wil ik een soldeerbout aanschaffen en een aantal raspberry pi pico's.
Nu weet ik dat de dampen bij het solderen niet al te gezond zijn. Nu ben ik benieuwd welke maatregelen ik kan nemen t.b.v. mijn eigen gezondheid?

Het is mijn idee om het solderen te doen in een kleine berging die amper groter is dan 2*2m,
waarin de deur de enige vorm van ventilatie is. Gezien ik niet al te vaak wil solderen is het aanleggen van mechanische ventilatie mij te duur.

Waar ik aan zit te denken is om een goedkope USB fan te plaatsen.
Gezien ik gedwongen ben om naast de deuropening te werken is de kans aanwezig dat ik de dampen alsnog inadem. Zit daarom te denken aan een goed stofmasker, maar weet niet of dit de dampen kan filteren.

Welke maatregelen en/of pbm's nemen/adviseren jullie bij het solderen van elektronica?

[MdBruin]

De makkelijkste manier is om de damp te filteren. Een van de meest gebruikte (en goedkoopste oplossingen) is een fan te nemen met voldoende airflow en deze een blikje in te laten blazen, in het blikje stop je dan een actieve koolstof welke de schadelijke stoffen eruit haalt en daarna via een ander gat (liefste zolang mogelijke weg) eruit laten gaan. Voor de actieve koolstof kan je bijvoorbeeld die van een aquarium pakken.

Een voorbeeld https://oscarliang.com/diy-solder-smoke-extractor/

[Jackxl]

Soldeerdampen zijn toch niet gevaarlijk of slecht voor de gezondheid? Handen wassen na hanteren van loodhoudende tin wordt aangeraden omdat lood zo wel opgenomen kan worden.

Bij het solderen van een paar pico's heb je denk ik niet echt een reden om je druk te maken.

[ Voor 21% gewijzigd door Jackxl op 16-08-2022 23:13 ]

[Monkeydancer]

Je hebt overigens ook speciale apparaten te koop met een flexibele buis. De buis kan je buigen en richten op datgene wat je soldeert, zodat het beter afgezogen kan worden. Of je kan een budget oplossing kopen (ventilator met filter ervoor). Google op fume extractor. Ik raad toch wel goede afzuiging aan. Ik werk er dagelijks mee.

Jackxl schreef op dinsdag 16 augustus 2022 @ 23:10:
Soldeerdampen zijn toch niet gevaarlijk of slecht voor de gezondheid? Handen wassen na hanteren van loodhoudende tin wordt aangeraden omdat lood zo wel opgenomen kan worden.

Lood kan je inademen. Ook zit je met flux, wat in de tin verwerkt zit.

[ Voor 3% gewijzigd door Monkeydancer op 16-08-2022 23:20 ]

[Klippy]

Als hobby soldeerder doe ik dat ook vrijwel zonder speciale afzuiging buiten de normale mechanische ventilatie of een raam open als het weer het toelaat.
Je kan een simpele (USB) ventilator ook gebruiken om het weg te zuigen of blazen zodat het niet allemaal in je gezicht komt, maar verder maak ik me er zelf weinig zorgen over.
Het is incidenteel en de meeste "rook" is de flux die verdampt, het is niet zo dat je alleen lood zit in te ademen.

Bij Conrad zie je eigenlijk of alleen heel dure professionele oplossingen of een soort case fan op een standaard met eventueel wat koolstof filtering https://www.conrad.nl/nl/o/soldeerdampafzuigers-1508123.html Of het heel effectief is weet ik niet, voor die paar bordjes denk ik eerlijk gezegd dat het niet de investering waard is.

Is het gezond, nee, maar relatief gezien denk ik dat een kwart sigaret of een fietstocht langs de snelweg schadelijker is dan een middag solderen (geen bewijs voor).

[Monkeydancer]

Je kan ook gewoon anders solderen met loodvrije tin. Hecht minder fijn, maar is ook prima.

[Compizfox]

Monkeydancer schreef op dinsdag 16 augustus 2022 @ 23:19:
Lood kan je inademen. Ook zit je met flux, wat in de tin verwerkt zit.

De dampdruk van lood is (zoals bij de meeste metalen) verwaarloosbaar.

De damp/rook die vrijkomt bij het smelten van soldeertin is puur van de verdampte/verbrande harskern. Ook vast niet geweldig gezond om op te snuiven, maar zolang je er geen gewoonte van maakt zou ik me er niet druk om maken met hobbymatig gebruik.

https://electronics.stack...-hobbyist-use/19086#19086

[Bacteriologist]

Bedankt voor jullie feedback. Voor het solderen van een paar pico's wil ik het liefst niet al teveel besteden aan een afzuiginstallatie. Het idee van het DIY koolstoffilter spreekt mij wel aan. Heb hiervoor nog een oude behuizing staan voor onderdelen.

MdBruin schreef op dinsdag 16 augustus 2022 @ 23:01:
De makkelijkste manier is om de damp te filteren. Een van de meest gebruikte (en goedkoopste oplossingen) is een fan te nemen met voldoende airflow en deze een blikje in te laten blazen, in het blikje stop je dan een actieve koolstof welke de schadelijke stoffen eruit haalt en daarna via een ander gat (liefste zolang mogelijke weg) eruit laten gaan.

Verwacht dat zonder maatregelen de damp makkelijk in mijn berghok blijft hangen. Het afvoeren/filteren ervan lijkt mij geen overbodige luxe.

[Hillie]

Ik soldeer al een tijd loodvrij, wat op zich een beetje uitdagender is vergeleken met old school lood, maar ik heb een goedkoop afzuig ventilator ding staan met een filter. Afhankelijk van de flux in de tin en wat ik zelf zo af en toe toevoeg is het wel zo prettig om te doen. Die rook merk je best op de longen en het langdurige effect schijnt ook niet optimaal te zijn. Daarom heb ik er zelf wat aan gedaan.

[SagitariusAstar]

Als ik soldeer is het altijd adem in houden en uitblazen als er dampen richting je gezicht komen. Hoofd wegdraaien en weer inademen. Als je een paar kleine dingetjes, zoals in mijn geval een switch in m'n toetsenbord, moet solderen werkt dit prima. Ik zet wel altijd ff een raampje open oid.

[Yaksa]

Bacteriologist schreef op woensdag 17 augustus 2022 @ 13:42:
Bedankt voor jullie feedback. Voor het solderen van een paar pico's wil ik het liefst niet al teveel besteden aan een afzuiginstallatie. Het idee van het DIY koolstoffilter spreekt mij wel aan. Heb hiervoor nog een oude behuizing staan voor onderdelen.
[...]Verwacht dat zonder maatregelen de damp makkelijk in mijn berghok blijft hangen. Het afvoeren/filteren ervan lijkt mij geen overbodige luxe.

Je verwacht dat de damp (welke damp overigens?) blijft hangen.
Zet dan een simpele ventilator er in die de 'damp' richting de open deur blaast.
Maar bedenk; de hoeveelheid rookgassen die vrijkomen én wat je daarna inademt is lager dan wat je binnenkrijgt door 10 minuten langs een drukke weg te fietsen, al helemaal wanneer je daarna in je tuin nog een uurtje boven de barbecue gaat staan kokkerellen.

[magician2000]

Eigenlijk schrik ik best van hoe gemakkelijk hierover gedacht wordt op het forum. Ik zie dingen voorbij komen van "buiten adem je meer schadelijke lucht in door verkeer", tot "het af en toe inademen kan geen kwaad'. Zeker wanneer de meesten aangeven toch wel wat last te krijgen bij te veel inademen.

Het grote probleem is dat we geen enkel idee hebben hoeveel schadelijke stoffen / dampen we dagelijks inademen. Waarom dan niet zorgen dat op het moment dat je er wat aan kunt doen, dit ook doet (en ik bedoel niet met een actief koolstoffilter voor je snufferd op straat gaan lopen voortaan)?

Je gezondheid is eigenlijk wel het allerbelangrijkste wat je hebt. Koester dat.

Momenteel ben ik aan het rondkijken voor een oplossing, en denk nu aan een buisventilator op bijvoorbeeld een afzuigslang (wordt dan een 100mm ventilator) van een droger en het raam uit. Kun je nog wat rommelen om een soort afdakje te maken aan de voorkant. Eventueel, voor de winter of indien je niet gemakkelijk ergens een raam uit kunt, een kistje met een koolstoffilter (meerdere lagen over een lengte).

Mijn vermoeden is dat het zelf maken een hogere afzuigkracht geeft (minimaal 100m3/uur t.o.v. 60m3/uur), en je zou ook nog kunnen kiezen voor 125mm, 150mm of groter voor meer afzuigkracht.

[aljooge]

magician2000 schreef op vrijdag 5 mei 2023 @ 23:41:
Eigenlijk schrik ik best van hoe gemakkelijk hierover gedacht wordt op het forum. Ik zie dingen voorbij komen van "buiten adem je meer schadelijke lucht in door verkeer", tot "het af en toe inademen kan geen kwaad'. Zeker wanneer de meesten aangeven toch wel wat last te krijgen bij te veel inademen.

Het grote probleem is dat we geen enkel idee hebben hoeveel schadelijke stoffen / dampen we dagelijks inademen. Waarom dan niet zorgen dat op het moment dat je er wat aan kunt doen, dit ook doet (en ik bedoel niet met een actief koolstoffilter voor je snufferd op straat gaan lopen voortaan)?

Je gezondheid is eigenlijk wel het allerbelangrijkste wat je hebt. Koester dat.

Momenteel ben ik aan het rondkijken voor een oplossing, en denk nu aan een buisventilator op bijvoorbeeld een afzuigslang (wordt dan een 100mm ventilator) van een droger en het raam uit. Kun je nog wat rommelen om een soort afdakje te maken aan de voorkant. Eventueel, voor de winter of indien je niet gemakkelijk ergens een raam uit kunt, een kistje met een koolstoffilter (meerdere lagen over een lengte).

Mijn vermoeden is dat het zelf maken een hogere afzuigkracht geeft (minimaal 100m3/uur t.o.v. 60m3/uur), en je zou ook nog kunnen kiezen voor 125mm, 150mm of groter voor meer afzuigkracht.

Met name die looddampen zijn er giftig. Bij mij alles absoluut loodvrij.

Ik zelf gebruik mijn eigen opstelling, zet de stofzuigerslang vlak naast de soldering, zodat alle damp direct wordt weggezogen. Dan de ruimte goed ventileren, want de dampen gaan er via de stofzuiger ook een keertje uit. Daarna de bout veilig neerzetten en de stekker eruit en snel wegwezen. Helemaal 100% is het niet, maar denk dat de ingeademde concentraties zeker 1000x lager zijn en de blootstelling voor mij als hobbyist geminimaliseerd is tot het absolute minimum.

[WEBGAMING]

Op wat voor temperaturen denken mensen hier dat lood in een gas verandert? Dat is net even iets meer als wat je met een soldeerboutje doet.

De damp is de hars/flux. Dat is niet zo heel schadelijk. Is het goed voor je? Natuurlijk niet. Maar het is ook weer niet iets om je echt druk om te maken.

Niet het soldeer eten... Handen wassen als je klaar bent. Voor de rest gewoon geen zorgen om maken.

[ Voor 10% gewijzigd door WEBGAMING op 06-05-2023 02:10 ]

[RobIII]

magician2000 schreef op vrijdag 5 mei 2023 @ 23:41:
Eigenlijk schrik ik best van hoe gemakkelijk hierover gedacht wordt op het forum.

Andersom wordt er soms (in het algemeen - niet alleen wat solderen betreft) ook wel onmeunig spastisch gedaan over dingen waar dat helemaal niet nodig is. Mijn persoonlijke mening is dat als je sporadisch eens een middagje soldeert je met een open raam (en desnoods een ventilator over je project richting dat raam) méér dan veilig zit. Als je er je fulltime baan van gaat maken, ja, dan wil je investeren in goede afzuiging, filtering, loodvrije tin en noem-maar-op. Maar komaan; incidenteel een soldeerboutje hanteren zonder door te schieten in draconische maatregelen moet prima kunnen zolang je je gezonde verstand gebruikt.

Ik ben geen dokter. Ik ben geen toxicoloog. Ik ben geen soldeerexpert. Doe met bovenstaand wat je wil. Maar mijn mening is géén medisch (laat staan bindend) advies.

[ Voor 9% gewijzigd door RobIII op 06-05-2023 02:33 ]

[dragonhaertt]

Je zorgen maken over de looddampen is absoluut niet nodig. Loodvrije tin daarentegen heeft veel agressievere flux en ook slechtere dampen.

Allergie tegen deze flux kan ontwikkeld worden door (herhaaldelijke) blootstelling aan de dampen, welke best ernstige vormen kan aannemen.
Het gebruik van een ventilator met een filter is dus, vooral bij loodvrije tin, aan te raden.

Loodvrije tin is beter voor het milieu, maar niet voor de gebruiker die soldeert. Bij hobbymatig gebruik is het dan ook vaan aan te raden lood houdende tin te gebruiken.

[Sine]

WEBGAMING schreef op zaterdag 6 mei 2023 @ 02:00:

Niet het soldeer eten... Handen wassen als je klaar bent. Voor de rest gewoon geen zorgen om maken.

Als je bang bent voor het lood is dat inderdaad veel belangrijker.

Ik heb zelf al jaren een afzuiging op de punt van mijn boutjes, en dat is wat lomper omdat je nog een extra slang aan je bout hebt hangen.
En het grootste probleem is inderdaad de hars / het vloeimiddel. Als je ziet hoe smerig die filters er na x-tijd uit zien dan begrijp je dat het niet het beste idee is om daar boven te blijven hangen.
Zelfs de slangen en buis boven het boutje moet ik met enige regelmaat schoonmaken omdat ze dicht gaan zitten met meuk.

[Rrob]

Het aller belangrijkste is na het soleren je handen wassen, vooral bij lood houdende tin.

Ik gebruik zelf een oude pc ventilator om de dampen de ruimte in te blazen.

De reden dat je bij het solderen rook/dank ziet is omdat de flux door de hitte van het solderen verdampt en vervolgens direct weer afkoelt en condenseert. Je ziet dus kleine druppeltjes. Om die druppeltjes uit de lucht te halen heb je geen actieve kool filter nodig (die zijn om gassen uit lucht te filteren of opgeloste stoffen uit een vloeistof), een simpel luchtfilter is prima is staat kleine druppeltjes op te vangen.
Voor een dhz luchtfilter kan je afzuigkap filter, stofzuiger filter, een stukje oude stof of een paar lagen keukenpapier gebruiken

[Compizfox]

aljooge schreef op zaterdag 6 mei 2023 @ 01:24:
[...]

Met name die looddampen zijn er giftig. Bij mij alles absoluut loodvrij.

Nogmaals, de dampdruk van lood is volledig verwaarloosbaar, zelfs bij soldeertemperaturen.

RoHS is in het leven geroepen zodat er niet allemaal loodhoudend afval op afvalhopen terechtkomt, niet omdat het zo'n groot risico is om ermee te solderen.

[magician2000]

aljooge schreef op zaterdag 6 mei 2023 @ 01:24:
[...]

Met name die looddampen zijn er giftig. Bij mij alles absoluut loodvrij.

Ik zelf gebruik mijn eigen opstelling, zet de stofzuigerslang vlak naast de soldering, zodat alle damp direct wordt weggezogen. Dan de ruimte goed ventileren, want de dampen gaan er via de stofzuiger ook een keertje uit. Daarna de bout veilig neerzetten en de stekker eruit en snel wegwezen. Helemaal 100% is het niet, maar denk dat de ingeademde concentraties zeker 1000x lager zijn en de blootstelling voor mij als hobbyist geminimaliseerd is tot het absolute minimum.

Die stofzuiger kun je misschien nog uitbreiden met een rooster ervoor waar je een koolstof filter inhangt / schuift. Is op zich niet zo'n gek idee.

[chaoscontrol]

aljooge schreef op zaterdag 6 mei 2023 @ 01:24:
[...]

Met name die looddampen zijn er giftig. Bij mij alles absoluut loodvrij.

Lood verdampt niet door een soldeerbout, dus daar komen echt geen dampen van.

[magician2000]

RobIII schreef op zaterdag 6 mei 2023 @ 02:26:
[...]

Andersom wordt er soms (in het algemeen - niet alleen wat solderen betreft) ook wel onmeunig spastisch gedaan over dingen waar dat helemaal niet nodig is. Mijn persoonlijke mening is dat als je sporadisch eens een middagje soldeert je met een open raam (en desnoods een ventilator over je project richting dat raam) méér dan veilig zit. Als je er je fulltime baan van gaat maken, ja, dan wil je investeren in goede afzuiging, filtering, loodvrije tin en noem-maar-op. Maar komaan; incidenteel een soldeerboutje hanteren zonder door te schieten in draconische maatregelen moet prima kunnen zolang je je gezonde verstand gebruikt.

Ik ben geen dokter. Ik ben geen toxicoloog. Ik ben geen soldeerexpert. Doe met bovenstaand wat je wil. Maar mijn mening is géén medisch (laat staan bindend) advies.

Ik snap wat je zegt, maar mijn gezondheid is me wel wat meer waard dan "gokken" dan de diverse instanties die dit uitzoeken gelijk hebben.

Mijn stellige mening is dat diverse kleine hoeveelheden (want, niet alleen bij solderen worden we met "iets" ongezonds geconfronteerd) uiteindelijk ook voor grote(re) problemen kunnen zorgen.

Maar het staat een ieder vrij om met de gezondheid van jezelf te doen of laten wat je wilt.

[Juup]

Quote van https://warwick.ac.uk/ser...nce/leadpolicy/soldering/ :
"If the solder contains lead, the melting process can release fumes that contain toxic lead oxide fumes. Inhaling the fumes can add to lead accumulation in the body which can cause both acute and long term illness."

Dus lood oxide kan wel verdampen bij het solderen?

[B_FORCE]

Solderen is onderdeel van mijn werk, inmiddels doe ik het al zeker zo'n 25 jaar.
Zowel professioneel als gewoon voor mijn plezier.

Daarbij uiteraard de nodige cursussen gehad qua veiligheid.

Het enige wat ik er over kwijt wil, is dat het in de hobby community ZWAAR overdreven wordt.
Ik kan mij totaal vinden wanneer iemand 5 dagen per weeg, 8 uur per dag productie aan het draaien is wbt solderen. Dat vervolgens een jaar of 20-30 lang als vaste baan aanhoudt.

Zelfs dan zijn zover ik weet de aantal serieuze gevallen vrij minimaal.
Tijdens al die cursussen is het in elk geval zelden naar voren gekomen.
Vaak dan enkel in de context van goede ventilatie (iets wat volgens bepaalde ISO normen verplicht is).
Mocht het idd toch zo schadelijk zijn, kunnen we met logica en deductieve redenering ook vaststellen dat het wel meevalt.
Anders waren er namelijk hordes mensen hiervan ziek geweest en was dat ZEKER bij deze (verplichte) cursussen naar voren gekomen.

Dit om het even in context te zetten, voor een hobby soldeer je maximaal een handje vol uren per week (dat vind ik al heel erg veel)
Overigens komen er geen looddampen vrij, daar is de temperatuur te laag voor, zelfs bij looshoudend soldeer.
Het is met name de flux die gewoon verbrandt.

Maar goed, vandaag de dag is loodvrij soldeer veel gangbaarder, dus nogal een non-issue.

Ik schrik eerder niet van hoe gemakkelijk mensen er over denken, ik schrik eerder hoe men echt een enorme olifanten van zoiets maakt.

Als je daar gewoon prettiger bij voelt, heb ik daar absoluut geen moeite mee.
Laten we echter wel feiten houden zoals ze zijn en dingen ook niet groter maken dan dat ze zijn.

Een dagje binnenstad is orders van grootte schadelijker.

[magician2000]

B_FORCE schreef op zondag 7 mei 2023 @ 22:04:
Solderen is onderdeel van mijn werk, inmiddels doe ik het al zeker zo'n 25 jaar.
Zowel professioneel als gewoon voor mijn plezier.

Daarbij uiteraard de nodige cursussen gehad qua veiligheid.

Het enige wat ik er over kwijt wil, is dat het in de hobby community ZWAAR overdreven wordt.
Ik kan mij totaal vinden wanneer iemand 5 dagen per weeg, 8 uur per dag productie aan het draaien is wbt solderen. Dat vervolgens een jaar of 20-30 lang als vaste baan aanhoudt.

Zelfs dan zijn zover ik weet de aantal serieuze gevallen vrij minimaal.
Tijdens al die cursussen is het in elk geval zelden naar voren gekomen.
Vaak dan enkel in de context van goede ventilatie (iets wat volgens bepaalde ISO normen verplicht is).
Mocht het idd toch zo schadelijk zijn, kunnen we met logica en deductieve redenering ook vaststellen dat het wel meevalt.
Anders waren er namelijk hordes mensen hiervan ziek geweest en was dat ZEKER bij deze (verplichte) cursussen naar voren gekomen.

Dit om het even in context te zetten, voor een hobby soldeer je maximaal een handje vol uren per week (dat vind ik al heel erg veel)
Overigens komen er geen looddampen vrij, daar is de temperatuur te laag voor, zelfs bij looshoudend soldeer.
Het is met name de flux die gewoon verbrandt.

Maar goed, vandaag de dag is loodvrij soldeer veel gangbaarder, dus nogal een non-issue.

Ik schrik eerder niet van hoe gemakkelijk mensen er over denken, ik schrik eerder hoe men echt een enorme olifanten van zoiets maakt.

Als je daar gewoon prettiger bij voelt, heb ik daar absoluut geen moeite mee.
Laten we echter wel feiten houden zoals ze zijn en dingen ook niet groter maken dan dat ze zijn.

Een dagje binnenstad is orders van grootte schadelijker.

Een dagje binnenstad (of zelfs gewoon in een stad wonen), kun je niet vergelijken met iets als solderen. Je zult adem moeten halen en altijd met een filtermasker oplopen is ondoenlijk (en roept mogelijk vragen op - alsmede de vraag hoe gezond dat is).

Dat het niet aangetoond is dat er niet veel mensen ziek van geworden zijn zegt mij helemaal niets. Hoe vaak wordt dit pas vele jaren later onderkend? Ik heb (met goede redenen) niet veel vertrouwen in wat er als "veilig" of "voldoende veilig" beschouwd wordt. Er zijn namelijk meer belangen die meespelen dan gezondheid (economisch).

Het zijn op zijn minst ongezonde dampen waarvan je wilt voorkomen dat je die inhaleert. Het is niet zo moeilijk om daar rekening mee te houden gedurende je leven (of het nu om solderen, houtbewerking, epoxy of wat dan ook gaat). Het is je gezondheid waar je over praat.

Ik vind persoonlijk dat er veel te SIMPEL over gedacht wordt.

Stel dat een goede (DIY) afzuiging je een 150 EURO kost. Is je gezondheid je dat niet waard? De gezondheidskosten en achteruitgang in kwaliteit van je leven wegen daar volgens mij echt niet tegenop.

Maar goed, uiteindelijk moet iedereen het zelf weten.

[_ferry_]

Verwacht je dat je gezondheidskosten/klachten en achteruitgang in levenskwaliteit ervaart als je die afzuiging niet plaatst? Dat is de vraag andersom, en persoonlijk denk ik namelijk van niet. Tenzij je meerdere rollen soldeer per jaar doorheen jaagt ofzo.

Overigens, wat ik juist eens gelezen heb, is dat de harskern ("het ruikt zo lekker") juist het meest schadelijk is aan de damp. Laat de hoeveelheid hars (en temperatuur) nou juist hoger zijn bij loodvrij solderen.

[Sine]

Jep, de hars verdampt, condenseert en slaat ook weer neer. Dat is wat de filters en slangen van mijn afzuiging verstopt.

[ Voor 5% gewijzigd door Sine op 08-05-2023 17:57 ]

[Sine]

magician2000 schreef op zondag 7 mei 2023 @ 22:50:
[...]

Dat het niet aangetoond is dat er niet veel mensen ziek van geworden zijn zegt mij helemaal niets. Hoe vaak wordt dit pas vele jaren later onderkend?

Och, we solderen al van lang voor onze tijd telling. En zeker oude fluxen zijn letterlijk hars, colofonium.

En daar kun je vervelend op reageren.

Health effects

The fumes released during soldering have been cited as a causative agent of occupational asthma. The symptoms also include desquamation of bronchial epithelium.

Ik vind persoonlijk dat er veel te SIMPEL over gedacht wordt.

Voor de hobby bob die zo af en toe eens een printje in elkaar bakt zal het zwaar meevallen. Voor de wat serieuzere amateur is iets van afzuiging geen overbodige luxe.

Ik schaar mezelf onder die laatste groep, dus ik heb jaren geleden geïnvesteerd in een (2ehands) afzuiger.

[ Voor 21% gewijzigd door Sine op 08-05-2023 18:10 ]

[naarden 4ever]

magician2000 schreef op zondag 7 mei 2023 @ 22:50:
[...]
Dat het niet aangetoond is dat er niet veel mensen ziek van geworden zijn zegt mij helemaal niets. Hoe vaak wordt dit pas vele jaren later onderkend? Ik heb (met goede redenen) niet veel vertrouwen in wat er als "veilig" of "voldoende veilig" beschouwd wordt. Er zijn namelijk meer belangen die meespelen dan gezondheid (economisch).

Stel nou dat het inderdaad een sluimerende kwestie zou zijn geweest (er zijn gezondheidsrisico's die zich pas op lange termijn manifesteren, zoals met asbest), dan hebben we de eerste generatie mensen die daarmee werkten in de elektrotechniek allang gehad. Inmiddels zouden de tekenen daarvan nu al op grotere schaal duidelijk moeten worden. En loodvergiftiging is niet een domein waar we te weinig over weten. We zijn al decennia bezig loden leidingwerk te verwijderen en we hebben lood verboden als pigment in verf. We weten echt wel dat lood gevaarlijk is.

Er is een wezenlijk verschil tussen de bekende risicofactoren waar lood een rol speelt (zoals afbrokkelende verfdeeltjes en leidingwerk) en loodhoudend soldeer. In leidingen is lood continu in contact met een geleidende en corrosieve vloeistof en 'lost de leiding op' in het water. Dat water is dan het drinkwater wat bij ons uit de kraan komt, en dus drink je dan geïoniseerde looddeeltjes. We weten dus hoe dat lood in ons lichaam terecht komt. Bij afbrokkelende verf is het verhaal hetzelfde: We weten dat er bij het afbrokkelen van verf stofdeeltjes loskomen waar dat loodhoudend pigment (loodzouten) in kan zitten, en die ademen we dan in. In die vorm is lood dan ook gevaarlijk en zijn de resultaten van het verminderen van de blootstelling daaraan bewezen in de afgelopen decennia.

Maar je soldeert met lood als legering met tin in metaalvorm, en lood begint pas te verdampen boven de 1100 graden Celsius. Daaronder is de binding van het metaal simpelweg te sterk om spontaan in kleine hoeveelheden te verdampen. Het enige reële risico is dat je met je vingers je mond aanraakt nadat je het soldeerdraad hebt vastgehouden. Sporen van lood lossen op door de vetten en zuren op je vingers en dat komt dan je lichaam binnen. Maar in soldeerdampen zitten geen looddampen, absoluut niet. Neemt niet weg dat het geen gezonde dampen zijn overigens, want het flux ontbindt in een breed scala aan giftige dampen. Niet direct gevaarlijk als je per ongeluk een beetje inademt, maar je longen vergiftigen is sowieso geen goed idee.

Dus voorkomen dat die dampen in je longen terecht komen is altijd een goed idee, maar niet vanwege dampvormig lood. Dat is echt een fabeltje.

En ik heb meer vertrouwen in een standaard van de Europese Unie dan één eigenwijs op een internetforum. De Europese Unie is er gek op om stoffen voor consumenten te verbieden zodra het minste veiligheids- of gezondheidsrisico duidelijk wordt. Als loodhoudend soldeer echt zware gezondheidsrisico's zou kennen, dan hebben we de middelen en de kennis om te weten wat daar de gevolgen van zijn (want loodvergiftiging is geen onbekend fenomeen, dus we weten waar we naar moeten zoeken) en dus zouden we het dan inmiddels echt wel weten, en reken maar dat je dan als consument nergens meet loodhoudend soldeer zou kunnen kopen. Het feit dat het gewoon nog te koop is, zegt daarmee meer dan genoeg.

[SMSfreakie]

doorgaans soldeer ik onder de wasemkap, (koolfilter) en de MV op standje turbo..

of gewoon lekker buiten... _{al is dat doorgaans op de camping... standaard een soldeerbout in de caravan}

[Accretion]

Eigenlijk zijn we er al lang over eens dat, wanneer je er verantwoordelijk mee om gaat, het niet zo'n probleem is?

Het risico zit in loodvergiftiging via contact (handen) en flux-dampen. (Naast de hitte van de soldeerbout / opspattend flux in je ogen)
Bij elektrisch solderen zijn er geen zorgen over looddampen, alleen wel nog flux dampen.
https://ehs.mit.edu/wp-content/uploads/EHS-0167.pdf

In een geventileerde ruimte is het al voldoende om de flux met een ventilator weg te zuigen van je gezicht.

In een niet-geventileerde ruimte wil je een combinatie van HEPA en koolstof filter gebruiken.

Zo lang je de dampen niet inademt, zijn d'r sowieso geen problemen.
En je kunt ook best wat hebben, maar andersom is het ook niet iets wat we elkaar zouden moeten adviseren.

Je moet uiteindelijk toch voor jezelf een afweging maken, maar dat kun je beter doen op basis van bronnen als van random mensen op het internet of puur op je gevoel.

[B_FORCE]

magician2000 schreef op zondag 7 mei 2023 @ 22:50:
[...]


Een dagje binnenstad (of zelfs gewoon in een stad wonen), kun je niet vergelijken met iets als solderen.

Maar goed, uiteindelijk moet iedereen het zelf weten.

Dat laatste is uiteraard altijd waar, dat gaf ik ook al aan.
Als je echter niet veilig of gemakkelijk voelt valt dat helemaal te begrijpen.
Sommige mensen kunnen bijvoorbeeld ook extra gevoelig zijn voor bepaalde dingen.
Ik vraag me dan alleen wel af of je dan überhaupt aan zo'n soort hobby (of werk) moet beginnen?
Er zitten gewoon altijd risico's aan vast.

Wat dat eerste betreft, is het een lastige kwestie. Laat ik uitleggen waarom het wel degelijk een vergelijkbare kwestie is.
In dit geval moeten we bepalen wat "gezondheid" nu precies inhoudt?
In beide gevallen hebben we te maken met dampen, eventueel giftige stoffen en fijnstof.

Betekent dat je x aantal weken/maanden/jaren minder lang leeft?
Betekent dat je enkel (blijvende) klachten krijgt?

Of is het misschien enkel iets waar je eventueel gevoelig voor kunt worden, maar het ook weer weggaat wanneer er niet mee gewerkt wordt?
Dit zijn vragen die niet zomaar te beantwoorden zijn uiteraard.

Ik ben geen gezondheidswetenschapper, dus ik vertrouw er dan ook op dat andere wetenschappers die experts op dat gebied zijn, zich hier druk om maken en daar met eer en geweten mee omgaan.

Zoals ik al eerder zei, is het mij niet bekend dat er mensen met grote hoeveelheden ziek zijn geworden.
Ja, eventueel van mensen die dit als dagelijks werk deden onder dubieuze omstandigheden.
Dan nog ben ik niet bekend met problemen zoals roken, waarbij wel degelijk een significant aantal meer mensen met allerlei gezondheidsklachten is geconstateerd (vormen van kanker, problemen met luchtwegen etc etc etc).
Mochten er ineens wel allerlei rapporten naar voren komen dat het anders in elkaar zit, dan zal ik ook mijn mening herzien.

Dat je hier op persoonlijk niveau toch vraagtekens bij hebt, dat kan en respecteer ik ook.
Ik wil enkel aangeven dat daar geen brede wetenschappelijk draagvlak voor is.
Persoonlijk en gebaseerd op mijn ervaring wil ik daarbij enkel toevoegen dat ik deze zorgen nog nooit ben tegengekomen en dus ook niet deel.

Hoe je daar dan persoonlijk mee omgaat ligt uiteraard volledig aan jezelf.

Voor mensen die echter vragen over dit onderwerp willen weten, lijkt het mij wel belangrijk dat beide kanten belicht worden.
Uiteindelijk blijft het toch een soort van risico analyse.
We zitten immers ook niet met een helm en kogelwerend vest thuis, maar vervoeren onszelf wel in een voertuig dat op jaarbasis meer doden en gewonden veroorzaakt dan menig schadelijke stof.

[ Voor 4% gewijzigd door B_FORCE op 09-05-2023 13:35 ]