Hallo allemaal,
Ik ben weer nieuw op dit forum als “bijdragende” gebruiker, maar niet nieuw op Tweakers (ik kom hier al sinds de beginjaren van de site.) Mijn eerdere account was verlopen na inactiviteit (kids, werk, etc.)
Toch leek het me leuk om mijn afgelopen project hier uiteen te zetten. Niet omdat ik er vragen over heb, maar om anderen, die met een vergelijkbare uitdaging zitten, te kunnen helpen met een heel breed advies en uitgebreid stappenplan. Het kan je helpen om die extra performance uit je bestaande omvormer te halen en je beschikbare dakruimte (op dakkapellen) te optimaliseren. Ik denk dat er aardig wat mensen met een hoge energierekening zitten nu en dan is het fijn om nog wat extra opbrengst uit je bestaande systeem en beschikbare dakruimte te persen, zonder dat je een nieuwe omvormer hoeft te kopen.
Let op; ik ben geen crack met zonnepanelen of alle techniek erachter, maar ik heb het toch voor elkaar gekregen, gewoon door er even goed voor te gaan zitten en je niet af te laten wimpelen. Voor de hele technische vragen, die mogelijk bovenkomen over deze post, hoop ik dat andere Tweakers kunnen bijdragen.
Mijn overwegingen en stappen:
Het is belangrijk om te kijken naar je huidige optimizers. Die van mij waren P370’s, die dus gaan tot 370Wp. Ik wilde mijn opbrengst natuurlijk maximaliseren en had gelezen dat de P370 compatible is met de P401, die tot 400Wp gaat. De optimizer geeft aan wat de maximale spanning en maximale kortsluitstroom mag zijn. Deze info wordt weergegeven bij de panelen in de datasheet bij de zogenaamde STC (standard test conditions.) Ik wist daarmee wat de maximale waarden mochten zijn en ging daarmee op zoek naar nieuwe panelen. Ieders afwegingen daarbij zullen anders zijn, maar ik kwam uit bij panelen van FirstSolar van 395Wp, die direct leverbaar waren (in tegenstelling tot veel andere merken.) Ik kon alleen bij een leverancier in het VK nog P401 optimizers vinden, dus meteen deze spullen maar besteld.
Na een tijd wachten kwam ik erachter dat die leverancier uit het VK helemaal niet daar gebaseerd was, maar in Estland (of Litouwen ofzo, ik weet het niet meer.) Ze reageerden niet op mijn mails, maar ik had ook nog niets betaald. Ik kreeg er een slecht gevoel bij en heb daarop mijn bestelling geannuleerd. Maar goed, wat nu? Die P401’s kon ik echt nergens anders vinden. Ik heb daarop nog maar eens goed de SolarEdge optimizer inter-compatibility info doorgelezen en daar vond ik deze passage:
“Any P-Series Power Optimizer that is compatible with the P401 Power Optimizer is also compatible with the S440 and S500 Power Optimizers.”
Zie ook: https://www.solaredge.com...y_se_power_optimizers.pdf
Mijn P370’s zijn compatibel met de P401, ergo de P370 is dan ook compatibel met de S440. Ik heb daarop de S440 optimizers besteld en deze werken prima samen op de nieuwe panelen in de bestaande string met P370 optimizers.
Het enige waar ik nog van baal, is dat ik wellicht dus ook naar 440Wp of zelfs 500Wp (op de S500) panelen had kunnen gaan. Ik had de 395Wp al besteld en betaald, dus ik had het maar zo gelaten, want bij andere panelen kreeg ik weer te maken met lange levertijden en een nog groter formaat.
Ik had daarom deze keer bij een verhuurder een lange ladder gevonden die die hoogte kon bereiken. Mensen met hoogtevrees werden er niet goed van toen ze mij daar op zagen klimmen, maar mij boeide het niet. Ik had de ladder bovenaan gezekerd met een paar spanbanden aan de rails van het bestaande zonnepaneelsysteem en daarmee kon de zaak nergens meer heen. Ik hoefde niet vanaf de ladder te werken, maar alleen maar op het plat dak van de dakkapellen te komen en dat ging prima. Eenmaal boven was er ruimte genoeg om te manoeuvreren en mijn vriendin kon eenvoudig spullen aangeven vanuit de dakkapellen.
Er was wel 3 man voor nodig om de lange lappen van panelen vanuit de dakkapel door te passen naar mij op de ladder en vervolgens naar persoon 3 op het dak, maar dat ging prima. (Je moet natuurlijk niet proberen om met een paneel in je fikken, een ladder van 9 meter op te gaan klimmen.)
Ik heb gewoon een simpele versie van de MC4 tang gekocht en die voldeed prima.
Ik had de volgende set aan spullen besteld:
Stap 1: de poten met het frame uitlijnen en de positie van de montage ankers aftekenen.
Ik wilde niet pas op het dak gaan uitvinden hoe ik het systeem moest aanleggen, dus ik heb eerst een proefopstelling in de tuin gemaakt.
Het werken met het SolarStell Connect frame is echt supersimpel. De poten zijn eigenlijk kant en klaar, dus je kunt meteen je paneel erop leggen om te kijken hoe je de zaak moet uitlijnen. (Er zijn daar ook enkele filmpjes van te zien op Youtube.)
Aangezien ik niet graag met een zeil van 2m2 en 22kg in mijn handen een ladder van 9m hoogte op klim, hebben we het anders aangepakt. Een persoon geeft het paneel aan vanuit de dakkapel. De tweede persoon staat op de ladder en heeft 1 hand vrij om de draaiing van het paneel te begeleiden (van horizontaal naar verticaal, anders past hij niet door het raam.) De 3e persoon staat op de dakkapel en pakt het paneel met beide handen aan. Dit ging bij ons prima zo.
Nadat alle poten en 1 paneel (ivm de ruimte) op het platdak van de dakkapel staan kun je beginnen met het aftekenen. De draadeinden van de BossCover poten passen net niet door de pootuitsparingen van het SolarStell frame heen. Die heb ik dus een klein beetje opgeboord met metaalboor 10. Vervolgens heb ik zinkspray op het opgeboorde stuk gespoten om eventuele corrosie van het frame op die plaats te voorkomen. (Had ik beneden in de tuin al voorbereid.)
Wanneer alles mooi uitgelijnd staat, dan kun je de positie van de BossCover poten aftekenen. Ik deed dat met een watervaste stift op het EPDM. Vervolgens alles weghalen en de BossCover poten met 2 schroeven een stukje in je dakbeschot vastschroeven en weer loshalen. Je weet dan door de 2 schroefgaten exact waar de poten moeten komen. Handig want het lijntje van je stift wordt wat vager in de volgende stap.
Stap 2: de montageankers bevestigen.
Het is belangrijk dat je het EPDM goed schoonmaakt op de plek waar je de enorme “bandenplakkers” van het BossCover systeem gaat plaatsen. Ik deed dit eenvoudig met warm water en een multireiniger, maar het water wordt snel vies, dus je moet het vaak verwisselen.
Uiteindelijk houd je maagdelijke stukken EPDM over en zie je vaag nog de cirkel van het aftekenen (maar je ziet prima de 2 eerder gemaakte schroefgaatjes.) Daarop zet je de poot en leg je de bandenplakker erover en tekent deze rondom af met een krijtje. Je weet nu het gebied waar je moet primeren met de EPDM Primer+. Ik bracht dit aan met een schuursponsje, maar het kan ook met een oude dikke kwast lijkt me. Meteen daarna bracht ik onderaan de montagepoot Rubberseal kit aan rond de 4 gaten in het plastic waar de schroeven doorheen komen (als extra waterscheiding) en schroefde de poot definitief vast aan het dakbeschot met 4 schroeven. Wanneer de primer goed plakt kun je de grote bandenplakkers gaan bevestigen. Sommigen van deze hebben een mooi scheurrandje in het midden. Even de bandenplakker dubbelvouwen en het plastic komt los. Je kunt dan heel gemakkelijk vanuit het midden naar buiten toe de plakker uitrollen over het EPDM. De zijde waarop het plastic nog zit plakt daarbij niet vast aan de primer, dus je kunt je volledig concentreren op de andere helft. Dat is nodig, want de plakker pakt meteen vast (zoals een contactlijm) aan het EPDM met de primer. En je wilt er geen lucht onder krijgen.
Als de plakker geen scheurrand heeft (zoals in 1/3 van de gevallen bij mij; betere kwaliteitscontrole s.v.p. Mawipex) dan kun je dit voorzichtig zelf doen met een schaar. Niet door de plakker heenjassen!
Na het bevestigen van de sticker druk je alles nog goed van binnen naar buiten aan met een roller. Ik heb daar gewoon een korte verfrolhouder met een lakrolletje van de Action voor gebruikt. Dat ging prima.
Vervolgens heb ik de sticker rondom afgekit met de Rubberseal kit. Dit hoeft niet mooi, maar ik heb de zaak toch nagewreven met de welbekende natte vinger met zeepsop om de kit goed in de rand te duwen.
Dan rest nog de stap om de rubbers en de plastic kapjes over het draadeind te schuiven en de zaak goed aan te draaien met een steeksleutel.
Wil je dit proces als video zien, kijk dan dit filmpje op Youtube: YouTube: Plaatsingswijzer montage anker BossCover Roof (ik heb soms ietwat andere stappen gehanteerd, maar de montage is vergelijkbaar.)
Stap 3: het SolarStell frame op de BossCover poten bevestigen.
Als je alles goed hebt gedaan, dan kun je nu de SolarStell poten over de draadeinden van de montageankers heen laten zakken. De BossCover poten maken dat je frame iets hoger uitkomt dan het geval is met de standaardvoetjes die onder het SolarStell frame zitten. Ik heb dit opgelost met goedkope 5mm dikke tegeltjes van de bouwmarkt omdat keramiek natuurlijk ideaal weersbestendig is op de lange termijn. Daar speelde bij mij nog eens extra het probleem dat het systeem half in de “kuip” van de dakkapel kwam te staan. De ene kant moest dus opgehoogd worden en de andere zijde juist niet.
Pas als het frame iets hoger komt dan de BossCover poten, dan kun je het frame met de borgmoeren klemvast gaan draaien aan het dak.
Nadat het frame over de poten heen gezet is, doe je overal een rubber of plastic ring over de draadeinden en dan pas de RVS carrosseriering. Dan is er geen contact tussen het aluminium van het frame en het RVS van de ring (om galvanische corrosie te voorkomen.)
Vervolgens draai je de borgmoeren aan (maar nog niet echt vast) en monteer je de panelen erop. Je hebt dan nog wat speling met het vastzetten/positioneren van de panelen. Pas daarna zet je de borgmoeren echt vast, maar pas op dat je niet overdrijft en het frame krom gaat draaien…
Het is handig als je daarvoor een pijpsleutel gebruikt, want een gewone dopsleutel is al gauw niet diep genoeg meer voor het lange stuk draadeind.
Stap 4: de optimizers plaatsen en alles aansluiten.
Ik heb de bijgeleverde ballastbak voor stenen wel geplaatst, maar niet gevuld met stenen. (Vraag me niet waarom, want het is eigenlijk niet nodig meer.) Zoals eerder beschreven claimt de maker van de BossCover poten dat 1 poot gelijk staat aan 10 betontegels. Dit is voor mij ruim voldoende.
Op de S440 omvormers zitten 2 stickers met een QR code. De ene plak je op je legplan (dus hoe jouw zonnepanelen komen te liggen ten opzichte van je al bestaande panelen) en de andere laat je zitten, zodat je weet dat je de optimizer op de goede plek plaatst. Met deze informatie kan de leverancier van je systeem de panelen later op de correcte plek intekenen in SolarEdge Designer, zodat jij ze in jouw monitoringsportal/app ook op de goede plek ziet.
Je kunt de optimizers vastklikken in het SolarStell systeem, maar ik heb ervoor gekozen om ze erop vast te schroeven. Er zit daar ook een plek voor op de hoogste staander.
Belangrijk: voordat je aan het bestaande systeem gaat werken, moet je er altijd voor zorgen dat het systeem uit staat. Vergeet dat dus niet.
De twee korte uitgangen van de optimizer sluit je aan op de twee kabels die uit je paneel komen. Dit kan bijna niet misgaan. (Het staat ook aangegeven op de optimizer.)
Vervolgens sluit je de lange uitgaande kabel van de optimizer van een in de buurt liggend paneel uit je oude set aan op je nieuwe optimizer. Je hoeft daarbij maar 1 bestaande MC4 connectie los te maken. Daartussen ga je je nieuwe panelen inlussen. Je knijpt eenvoudigweg de borgsluiting bij elkaar met je vingers en dan kun je de connector loshalen.
Omdat het om mannetje/vrouwtje MC4 aansluitingen gaat, kan het bij het aansluiten van de nieuwe optimizer bijna niet misgaan. Het kan wel zo zijn dat je paneel te ver van de oorspronkelijke set af ligt. Dan moet je dus gaan verlengen. SolarEdge stelt hier voorwaarden aan en levert er ook standaard kabels voor. Ik heb ervoor gekozen om de kabel zelf op maat te maken en de connectoren zelf aan te krimpen. Dit is niet heel spannend, maar je hebt er wel wat speciaal gereedschap voor nodig.
Op youtube zijn hier weer goede filmpjes over te vinden. Ik vind zelf deze heel duidelijk. (De man geeft ook aan wat veelgemaakte fouten zijn.) YouTube: MC4 CONNECTOR aan SOLARKABEL monteren! | Vraag van Vandaag
En zo lus je je nieuwe setje panelen dus in de string totdat je bij je laatste nieuwe paneel uitkomt. Vanaf daar moet je terug naar de aansluiting die je aan het begin los hebt gemaakt. Daar verbind je jouw nieuwe kabel uit de laatste optimizer in je nieuwe set weer mee. De string is dan weer verbonden en je nieuwe panelen zijn nu ingelust.
Let op: zorg ervoor dat je “retour”kabel daarbij hetzelfde pad volgt als je “aanvoer”kabel (dus niet via een andere kant een rondje terug maken, ook al is dat misschien mooier of makkelijker.) Anders creëer je namelijk een zogenaamde inductielus, die potentieel voor problemen in je systeem kan zorgen bij bliksem. Zie ook: https://www.zonnefabriek.nl/faq/inductielus-zonnepanelen/
Daarna is er nog een belangrijke laatste stap verplicht. Je moet zorgen voor potentiaalvereffening (aarding) van het frame waarop de panelen liggen. Ik heb gekeken hoe de installateurs dit hebben gedaan bij het bestaande systeem. Zij hebben een oogconnector aangekrompen aan een flexibele aardkabel en deze bijgezet op een montageschroef van het schuindak frame.
Ik heb deze aansluitwijze dus gewoon nagebootst met een geleende krimptang (met een geel oogje voor de kenners) en zo mijn nieuwe frame verbonden met het bestaande frame (met een nette groen/gele kabel die UV bestendig is.) Het SolarStell frame voorziet standaard ook in montagepunten voor aarding.
Daarop heb ik alle kabels netjes opgebonden met de UV bestendige kabelbinders, zodat er niets los op het dak ligt te klapperen bij wind.
Tenslotte plaats je de zij- en achterkappen om de wind zo min mogelijk grip te laten krijgen op je zonnepanelen. Bij de webwinkel waar ik het SolarStell systeem bestelde, werd op basis van de opzet die ik koos op de site, meteen het gehele systeem met zij- en achterkappen, schroefjes, pootjes, liggers etc. geleverd. Ik hoefde daar dus zelf niet over na te denken. Heel handig.
Stap 5: configureren.
De laatste stap is het configureren van je nieuwe systeem. Zoals ik eerder schreef, neem ik aan dat je omvormer hiervoor van de laatste firmware voorzien moet zijn om de S440 optimizers te kunnen herkennen. (Ik weet niet of het werkt als je dat niet doet.)
Zorg ervoor dat je het systeem pas aanzet als er voldoende zonlicht bij alle panelen kan komen. Anders kan de omvormer de nieuwe optimizers (maar ook de oude) niet initialiseren en “ziet” hij ze dus niet.
Vervolgens neem je contact op met de servicedesk van je zonnepaneelsysteemleverancier, geeft hen het nieuwe legplan met de QR codes (stickers) door en vraagt of ze de nieuwe panelen willen activeren op de omvormer en intekenen in het portal.
Als ze daarmee klaar zijn hoor je wat geklikklak in je omvormer en draait het hele zwikkie mee in je string. Heerlijk om te zien hoe dan je grafiek omhoogspuit tot niet eerder vertoonde kW vermogenswaarden!
Nog een tip; vraag meteen ook admin machtiging aan voor het SE portal. Je bent dan geen overall admin, maar je krijgt wel meer mogelijkheden qua monitoring. Een handige extra functie is dat je dan zelf je kWh prijsbereiken kunt instellen. Dus bij dit contract is het X euro/kWh en bij dat nieuwe contract vanaf datum Z is het weer Y euro/kWh. Daarmee klopt meteen de terugverdientijdmonitoring in je SE app weer.
Ook heb je toegang tot veel uitgebreidere monitoring van allerlei variabelen van je panelen en optimizers, die je kunt exporteren naar Excel.
Als je het puur economisch gaat bekijken, dan kan het nog steeds prima uit. Ik verwacht dat de 1185Wp extra, op jaarbasis circa 1000kWh oplevert, vooral ook omdat ik 1 van de panelen bijna op Zuid heb kunnen draaien. Dat betekent met de huidige stroomtarieven die ik betaal, dat de investering ruimschoots binnen 4 jaar is terugverdiend. (Niet helemaal fair, want over 2,5 jaar gaat het salderen natuurlijk afgebouwd worden.) Verder heb ik geen andere geschikte dakruimte meer over buiten de dakkappelen. Ik moest dus creatief zijn met de beschikbare ruimte.
Dat is de puur economische kant van het verhaal. Natuurlijk wegen er voor mij ook andere zaken mee. Zo wil ik graag zoveel mogelijk vergroenen en proberen steeds zelfvoorzienender te worden met het huis. Door de inflatie roest het geld toch onder je kont uit en dan heb ik er liever plezier van met dit project. Ook speelt mee dat ik niet graag “kannie” en “magnie” als antwoorden krijg en daar een beetje opstandig van word. Dat zullen we nog wel eens zien denk ik dan en ga vervolgens graag de uitdaging aan. (Zaken die ik eigenlijk aan Tweakers niet hoef uit te leggen.)
Daarnaast wil ik in de toekomst nog graag een tuinlounge met zonnedak bouwen en met dit project heb ik alvast wat ervaring opgedaan met zelf een zonnepaneelsysteem aanleggen. Ik zie het dus ook als een stuk leergeld voor de volgende uitdaging.
Laat het me weten als je nog vragen hebt. Ik zal de antwoorden dan ook zoveel mogelijk in de openingspost opnemen, zodat het mooi 1 verhaal blijft voor degenen die er zelf mee aan de slag willen gaan.
Alvast succes gewenst als je hiermee aan de slag gaat nu en gefeliciteerd natuurlijk dat je het gered hebt om deze hele post uit te lezen!
Ik ben weer nieuw op dit forum als “bijdragende” gebruiker, maar niet nieuw op Tweakers (ik kom hier al sinds de beginjaren van de site.) Mijn eerdere account was verlopen na inactiviteit (kids, werk, etc.)
Toch leek het me leuk om mijn afgelopen project hier uiteen te zetten. Niet omdat ik er vragen over heb, maar om anderen, die met een vergelijkbare uitdaging zitten, te kunnen helpen met een heel breed advies en uitgebreid stappenplan. Het kan je helpen om die extra performance uit je bestaande omvormer te halen en je beschikbare dakruimte (op dakkapellen) te optimaliseren. Ik denk dat er aardig wat mensen met een hoge energierekening zitten nu en dan is het fijn om nog wat extra opbrengst uit je bestaande systeem en beschikbare dakruimte te persen, zonder dat je een nieuwe omvormer hoeft te kopen.
Voor wie is dit topic bedoeld?
- Je hebt een SolarEdge systeem met een x aantal zonnepanelen.
- Je wilt dit systeem uitbreiden met een setje panelen op de bestaande omvormer en je omvormer is nog (lang) niet maximaal belast. (Trek ook niet te snel de conclusie dat dit het geval zou zijn.)
- Je wilt die zonnepanelen kwijt op een of meerdere dakkapellen.
- Je systeemleverancier wil er niet aan meewerken omdat ze geen zonnepanelen willen plaatsen op dakkapellen ivm mogelijke problemen met de constructie.
- Je bent technisch redelijk onderlegd, of kunt goed de theorie vertalen naar de praktijk.
- Je hebt geen hoogtevrees of angst voor vieze handen.
Let op; ik ben geen crack met zonnepanelen of alle techniek erachter, maar ik heb het toch voor elkaar gekregen, gewoon door er even goed voor te gaan zitten en je niet af te laten wimpelen. Voor de hele technische vragen, die mogelijk bovenkomen over deze post, hoop ik dat andere Tweakers kunnen bijdragen.
Ok, wat heb ik dan gedaan;
- Ik heb sinds voorjaar 2019 een systeem (laten leggen) van 4,5kWp in een OostZuidOost en WestNoordWest oriëntatie, met 15 x 300Wp panelen van DGMEC, waarbij 9 op OZO en 6 op WNW. De dakhoek is 45 graden en alles ligt landscape.
- De omvormer is van SolarEdge (HD Wave 3680, enkele fase, ‘nieuwer’ model zonder display en met wifi) en ieder paneel heeft een P370 optimizer. Het geheel werkt naar behoren sinds de oplevering en levert jaarlijks tussen de 3,5 en 4 MWh.
- Ik heb aan de WNW zijde een dakkapel over twee slaapkamers en aan de OZO zijde een wat kleinere, maar wel diepe dakkapel. Ik kon op de grote dakkapel 2 panelen kwijt, ook in landscape en 1 in portrait op de kleinere dakkapel (wel wat meer naar het Zuiden gedraaid.)
- Ik kwam stroom “tekort” tov ons jaarlijkse verbruik, dus ik wilde graag deze ruimte gebruiken en nam daartoe contact op met mijn systeemleverancier.
- Lang verhaal kort, die wilde het niet doen, dus ik heb uiteindelijk alles zelf geplaatst en aangesloten.
- Nu liggen er 3 stuks zonnepanelen van First Solar van 395Wp bij, elk voorzien van een S440 optimizer. (Wat? P en S series door elkaar?? Jazeker..)
- De panelen zijn geïnstalleerd op een SolarStell Connect montagesysteem zonder ballast, door gebruik te maken van BossCover montageankers voor een EPDM dak. Er liggen dus geen stenen op vrijstaande schansen, maar de schansen zijn constructief aan het dak verankerd.
- Alle schansen zijn voorzien van achter- en zijplaten om ze verder tegen wind te beschermen.
- De leverancier heeft na de plaatsing de omvormer bijgewerkt en de layout in het SolarEdge portal voor me aangepast. (Er hoefde daarvoor niemand langs te komen en het was zo gepiept.)
- Het systeem werkt naar behoren en levert op het hoogtepunt van de dag net wel/ net niet aan de maximale AC capaciteit van de omvormer. Ik ben dus een tevreden mens.
De problemen
Natuurlijk loop je met een dergelijk plan altijd tegen problemen op. Het is immers maatwerk en dat betekent dat je met enige uitdagingen te maken zult krijgen. Ik zal mijn problemen en de gevonden oplossingen hieronder delen, zodat geïnteresseerde lezers niet opnieuw het wiel hoeven uit te vinden.Probleem 1: de leverancier ziet het niet zitten.
Ik had in eerste instantie de leverancier van mijn systeem aangeschreven om een offerte op te laten stellen. Al snel bleek dat ze de uitbreiding niet voor mij wilden doen. Ze hadden slechte ervaringen met het plaatsen van zonnepanelen op dakkapellen ivm de constructieve belasting (door de benodigde ballast.) Verder zou het “technisch niet mogelijk zijn” om het systeem uit te breiden zoals ik wilde en konden ze geen maatwerk leveren. Toen ik aangaf dat ik het dan zelf wel wilde doen en het constructieve risico dan voor eigen rekening te nemen, gaven ze aan dat het dan alsnog garantieconsequenties zou hebben voor het gehele systeem. Vervolgens bood ik aan om het zelf te plaatsen en dan vervolgens elektrisch door hen te laten plaatsen. Weer een nee. Daarop stelde ik het Duitse systeem voor, waar je zelf elektra installeert en het dan vervolgens laat keuren voordat je het in bedrijf mag nemen. Helaas, je raadt het al, weer een nee.Mijn overwegingen en stappen:
- Constructie. Het bezwaar van de leverancier over de constructie is een goede reden. De meeste dakkapellen zijn inderdaad niet geschikt voor de benodigde hoeveelheid ballast die de schansen op redelijke hoogtes volgens de NEN norm nodig hebben. Het dak van mijn dakkapellen zit op 9m hoogte, dus de potentiële windbelasting is aanzienlijk. Dit valt in tabellen op te zoeken.
Echter, ik had een alternatief montageysteem gevonden in de vorm van BossCover montageankers. Deze ankers schroef je rechtstreeks vast aan het dakbeschot, waardoor een schans veel beter verankerd staat tegen verschuiven en optillen, dan met ballast. De leverancier van deze ankers claimt dat 1 anker 10 betontegels vervangt. Dat schiet dus aardig op met 4 ankers per schans.
Daarnaast woon in een zone met een lage windlast. Ik zie bij de huizen om me heen ook (oude) dakkappelen met zonnepanelen erop liggen, in dezelfde windrichting. Sommigen zelfs zonder zij- en achterplaten. En deze hebben de stormen van de afgelopen jaren prima overleefd. Ik weet dat die systeem niet rijmen met de NEN normen, maar een goed onderbouwd risico nemen vind ik niet erg. - “Technisch niet mogelijk”. Dit bezwaar van de leverancier ging erom dat ik al een 4,5kWp systeem had op een 1 fase omvormer en dat mijn SE3680 HD wave daarmee al “vol” zat.
Dit bezwaar was vrij eenvoudig te ontkrachten. Mijn systeem kent immers een OZO/WNW opstelling op een dak van 44 graden. In de praktijk haalde ik nooit meer dan max. 2,6 kW vermogen, dus de omvormer was niet eens in de buurt van zijn maximale belasting. Ook leerde ik, dat wanneer een omvormer wel over zijn maximale belasting heen gaat, dit dan niet leidt tot overbelasting (zoals ik eerst dacht.) De omvormer gaat in plaats daarvan de stroom aftoppen op het maximale vermogen wat hij aan AC kan leveren. In mijn geval dus 3,68 kW. In de SolarDesign app is alles daarboven in de grafiek afgevlakt, totdat het vermogen van de zonnepanelen weer onder de 3,68kW daalt. Flatten the curve dus.. En dit overdimensioneren brengt ook zo zijn voordelen mee. Zo is de benodigde aanloopspanning voor het systeem ’s ochtends eerder bereikt en gaat het systeem ’s avonds ook langer door. Ook de bestaande panelen halen daarmee een betere efficiency.
Overdimensioneren is ook handig wanneer het salderen eraf gaat vanaf 2025. Je verliest weliswaar wat stroom op de perfecte dagen in juni, maar daar staat een betere basisopbrengst tegenover in de mindere maanden. Je zelfvoorzienendheid neemt dus toe, terwijl je niet hoeft te investeren in een nieuwe omvormer.
Natuurlijk zit er een maximum aan deze belasting. Voor de SE3680 HD Wave mag je volgens de specs maximaal 155% overdimensioneren. Ik kwam daar totaal niet aan en dat was dus een goed argument tegenover mijn systeemleverancier.
Een andere actie die ik heb ondernomen om mijn leverancier te overtuigen was het aanmelden van mezelf als installateur bij SolarEdge. Dit stelde weinig voor. Gewoon even een nep bedrijfsnaam verzinnen en je krijgt toegang tot de e-learning omgeving en nog belangrijker, je kunt SolarEdge Designer gaan gebruiken. Dit is dezelfde app als waar je SE installateur mee werkt. Designer checkt of jij valide combinaties maakt in jouw systeemontwerp. Ik vond de tool niet echt moeilijk om aan te leren. Je hebt het zo onder de knie. Ik heb daarmee mijn oude setup ingetekend en separaat de nieuwe setup. Vervolgens kun je in Designer een rapport uitdraaien voor beide setups. Wat bleek; door de betere belasting van de omvormer (zie de overdimensionering hierboven) haalde ik een beter rendement voor het gehele systeem.
Ik heb vervolgens mijn redenatie met de gehele set aan pdf’s naar de klantadviseur gemaild. Ik kreeg al snel de reactie dat hij het door ging zetten naar de technische dienst. Kort daarop kreeg ik van hen antwoord. Dit was in de trant van “ziet er goed uit, we horen wel wanneer ze erop liggen, dan configureren wij de nieuwe panelen op de omvormer en in het portal.”
Yess!!!!!
Probleem 2: de benodigde optimizers zijn niet meer leverbaar.
Nu het eerste probleem opgelost was, ging ik op zoek naar nieuwe panelen. Ik leerde daarbij dat het belangrijk is dat je niet zomaar willekeurig ieder paneel ertussen kunt mikken in de string. De combinatie van het paneel en de optimizer moet kloppen om de zaak werkend te krijgen in je bestaande string.Het is belangrijk om te kijken naar je huidige optimizers. Die van mij waren P370’s, die dus gaan tot 370Wp. Ik wilde mijn opbrengst natuurlijk maximaliseren en had gelezen dat de P370 compatible is met de P401, die tot 400Wp gaat. De optimizer geeft aan wat de maximale spanning en maximale kortsluitstroom mag zijn. Deze info wordt weergegeven bij de panelen in de datasheet bij de zogenaamde STC (standard test conditions.) Ik wist daarmee wat de maximale waarden mochten zijn en ging daarmee op zoek naar nieuwe panelen. Ieders afwegingen daarbij zullen anders zijn, maar ik kwam uit bij panelen van FirstSolar van 395Wp, die direct leverbaar waren (in tegenstelling tot veel andere merken.) Ik kon alleen bij een leverancier in het VK nog P401 optimizers vinden, dus meteen deze spullen maar besteld.
Na een tijd wachten kwam ik erachter dat die leverancier uit het VK helemaal niet daar gebaseerd was, maar in Estland (of Litouwen ofzo, ik weet het niet meer.) Ze reageerden niet op mijn mails, maar ik had ook nog niets betaald. Ik kreeg er een slecht gevoel bij en heb daarop mijn bestelling geannuleerd. Maar goed, wat nu? Die P401’s kon ik echt nergens anders vinden. Ik heb daarop nog maar eens goed de SolarEdge optimizer inter-compatibility info doorgelezen en daar vond ik deze passage:
“Any P-Series Power Optimizer that is compatible with the P401 Power Optimizer is also compatible with the S440 and S500 Power Optimizers.”
Zie ook: https://www.solaredge.com...y_se_power_optimizers.pdf
Mijn P370’s zijn compatibel met de P401, ergo de P370 is dan ook compatibel met de S440. Ik heb daarop de S440 optimizers besteld en deze werken prima samen op de nieuwe panelen in de bestaande string met P370 optimizers.
Het enige waar ik nog van baal, is dat ik wellicht dus ook naar 440Wp of zelfs 500Wp (op de S500) panelen had kunnen gaan. Ik had de 395Wp al besteld en betaald, dus ik had het maar zo gelaten, want bij andere panelen kreeg ik weer te maken met lange levertijden en een nog groter formaat.
Probleem 3: de omvormer heeft nieuwe firmware nodig
Dit probleem was eenvoudig op te lossen. Je kunt inloggen op de omvormer via wifi als je de QR code op de omvormer scant. Bij mij gaf de omvormer toen meteen zelf aan dat hij een firmware update nodig had. Het duurde wel eventjes voordat het rond was en ik moest het proces een paar keer een schop geven (stress..) maar uiteindelijk verliep het updaten prima.Probleem 4: da’s best hoog, 9 meter.
Mijn huis is best hoog met 11 meter en de dakkapellen zitten met hun daken op circa 9 meter hoogte. Ik heb eerder een rolluik geplaatst en destijds moest ik op hoogte kunnen werken om het rolluik te bevestigen. Toen heb ik met mijn buurman een steiger gezet en dat ging prima, maar het was wel een hoop gesleep met materiaal en nam best wel wat tijd in beslag.Ik had daarom deze keer bij een verhuurder een lange ladder gevonden die die hoogte kon bereiken. Mensen met hoogtevrees werden er niet goed van toen ze mij daar op zagen klimmen, maar mij boeide het niet. Ik had de ladder bovenaan gezekerd met een paar spanbanden aan de rails van het bestaande zonnepaneelsysteem en daarmee kon de zaak nergens meer heen. Ik hoefde niet vanaf de ladder te werken, maar alleen maar op het plat dak van de dakkapellen te komen en dat ging prima. Eenmaal boven was er ruimte genoeg om te manoeuvreren en mijn vriendin kon eenvoudig spullen aangeven vanuit de dakkapellen.
Er was wel 3 man voor nodig om de lange lappen van panelen vanuit de dakkapel door te passen naar mij op de ladder en vervolgens naar persoon 3 op het dak, maar dat ging prima. (Je moet natuurlijk niet proberen om met een paneel in je fikken, een ladder van 9 meter op te gaan klimmen.)
Probleem 5: hoe zit het met de bekabeling?
Ik wist vooraf natuurlijk niet precies hoe de bekabeling zou lopen. Achteraf gezien heb ik daarom teveel kabels (zwart, rood en aarde) en MC4 connectoren gekocht om maar voorbereid te zijn. Het had wel als voordeel, dat toen ik eenmaal op het dak bezig was, ik gelukkig niet meer op zoek naar ontbrekende materialen hoefde te gaan. Ik heb alle bekabeling in 4mm2 gekocht. (Ik heb geen richtlijn voor wanneer het 6mm2 zou moeten gaan worden. Ik vond nog wel deze info: https://www.platendt.nl/p...-in-verband-met-rendement )Probleem 6: je hebt speciaal gereedschap nodig.
Ja, dit is natuurlijk niet echt een probleem, behalve dan misschien dat je gereedschap moet kopen, wat je maar 1 keer gaat gebruiken. Het enige wat ik aan moest schaffen was een MC4 krimptang en een set Staubli sleuteltjes om de MC4 connectoren mee aan te draaien. De kosten hiervan waren te overzien. Al het andere gereedschap had ik zelf al of kon ik lenen.Ik heb gewoon een simpele versie van de MC4 tang gekocht en die voldeed prima.
De installatie
Goed, alle beren waren dus met wat moeite uit de weg geruimd. Nu moest ik de zaak in de praktijk gaan brengen. In theorie is altijd alles mogelijk, maar je moet het ook nog ff waar gaan maken natuurlijk.Ik had de volgende set aan spullen besteld:
- 3 keer 395Wp panelen van FirstSolar.
- Een zuidschans voor 2 panelen in landscape met zij- en achterplaten van SolarStell Connect. En een zuidschans in portrait voor 1 paneel. (Zuidschans is hierbij een relatief concept. Die hoeft natuurlijk niet op het Zuiden te staan. Het gaat erom dat OW schansen iets anders van opbouw zijn, met panelen die met de “rug” naar elkaar toe liggen.)
- 3 keer SolarEdge S440 optimizers.
- 10 BossCover montage-ankers voor EPDM.
- 10 moeren (zelfborgend) en (carrosserie)ringen in RVS. En daarbij 10 isolatieringen om galvanische corrosie met het frame te voorkomen. (Dit zijn gewoon rubberringen voor wasmachines uit de bouwmarkt.)
- BossCover Rubberseal kit.
- Mawipex Primer+ voor een goed hechtvlak voor de BossCover zelfklever.
- Een doosje goede kwaliteit schroeven (5mm diam.) om de montage-ankers mee vast te zetten.
- 6 stuks FirstChoice Solspil clips om de panelen beter af te laten wateren en vuilvorming aan de onderkant te voorkomen.
- Een zwikje aan Staubli MC4 connectoren.
- Zwarte, rode en geelgroene kabel van 4mm2 (specifiek solarkabel voor op het dak, dus geen standaard installatiedraad.)
- Een MC4 krimptang
- Een set Staubli sleuteltjes om de connectoren aan te draaien.
- Een verpakking UV bestendige tie-wraps (professionele kwaliteit)
Stap 1: de poten met het frame uitlijnen en de positie van de montage ankers aftekenen.
Ik wilde niet pas op het dak gaan uitvinden hoe ik het systeem moest aanleggen, dus ik heb eerst een proefopstelling in de tuin gemaakt.
Het werken met het SolarStell Connect frame is echt supersimpel. De poten zijn eigenlijk kant en klaar, dus je kunt meteen je paneel erop leggen om te kijken hoe je de zaak moet uitlijnen. (Er zijn daar ook enkele filmpjes van te zien op Youtube.)
Aangezien ik niet graag met een zeil van 2m2 en 22kg in mijn handen een ladder van 9m hoogte op klim, hebben we het anders aangepakt. Een persoon geeft het paneel aan vanuit de dakkapel. De tweede persoon staat op de ladder en heeft 1 hand vrij om de draaiing van het paneel te begeleiden (van horizontaal naar verticaal, anders past hij niet door het raam.) De 3e persoon staat op de dakkapel en pakt het paneel met beide handen aan. Dit ging bij ons prima zo.
Nadat alle poten en 1 paneel (ivm de ruimte) op het platdak van de dakkapel staan kun je beginnen met het aftekenen. De draadeinden van de BossCover poten passen net niet door de pootuitsparingen van het SolarStell frame heen. Die heb ik dus een klein beetje opgeboord met metaalboor 10. Vervolgens heb ik zinkspray op het opgeboorde stuk gespoten om eventuele corrosie van het frame op die plaats te voorkomen. (Had ik beneden in de tuin al voorbereid.)
Wanneer alles mooi uitgelijnd staat, dan kun je de positie van de BossCover poten aftekenen. Ik deed dat met een watervaste stift op het EPDM. Vervolgens alles weghalen en de BossCover poten met 2 schroeven een stukje in je dakbeschot vastschroeven en weer loshalen. Je weet dan door de 2 schroefgaten exact waar de poten moeten komen. Handig want het lijntje van je stift wordt wat vager in de volgende stap.
Stap 2: de montageankers bevestigen.
Het is belangrijk dat je het EPDM goed schoonmaakt op de plek waar je de enorme “bandenplakkers” van het BossCover systeem gaat plaatsen. Ik deed dit eenvoudig met warm water en een multireiniger, maar het water wordt snel vies, dus je moet het vaak verwisselen.
Uiteindelijk houd je maagdelijke stukken EPDM over en zie je vaag nog de cirkel van het aftekenen (maar je ziet prima de 2 eerder gemaakte schroefgaatjes.) Daarop zet je de poot en leg je de bandenplakker erover en tekent deze rondom af met een krijtje. Je weet nu het gebied waar je moet primeren met de EPDM Primer+. Ik bracht dit aan met een schuursponsje, maar het kan ook met een oude dikke kwast lijkt me. Meteen daarna bracht ik onderaan de montagepoot Rubberseal kit aan rond de 4 gaten in het plastic waar de schroeven doorheen komen (als extra waterscheiding) en schroefde de poot definitief vast aan het dakbeschot met 4 schroeven. Wanneer de primer goed plakt kun je de grote bandenplakkers gaan bevestigen. Sommigen van deze hebben een mooi scheurrandje in het midden. Even de bandenplakker dubbelvouwen en het plastic komt los. Je kunt dan heel gemakkelijk vanuit het midden naar buiten toe de plakker uitrollen over het EPDM. De zijde waarop het plastic nog zit plakt daarbij niet vast aan de primer, dus je kunt je volledig concentreren op de andere helft. Dat is nodig, want de plakker pakt meteen vast (zoals een contactlijm) aan het EPDM met de primer. En je wilt er geen lucht onder krijgen.
Als de plakker geen scheurrand heeft (zoals in 1/3 van de gevallen bij mij; betere kwaliteitscontrole s.v.p. Mawipex) dan kun je dit voorzichtig zelf doen met een schaar. Niet door de plakker heenjassen!
Na het bevestigen van de sticker druk je alles nog goed van binnen naar buiten aan met een roller. Ik heb daar gewoon een korte verfrolhouder met een lakrolletje van de Action voor gebruikt. Dat ging prima.
Vervolgens heb ik de sticker rondom afgekit met de Rubberseal kit. Dit hoeft niet mooi, maar ik heb de zaak toch nagewreven met de welbekende natte vinger met zeepsop om de kit goed in de rand te duwen.
Dan rest nog de stap om de rubbers en de plastic kapjes over het draadeind te schuiven en de zaak goed aan te draaien met een steeksleutel.
Wil je dit proces als video zien, kijk dan dit filmpje op Youtube: YouTube: Plaatsingswijzer montage anker BossCover Roof (ik heb soms ietwat andere stappen gehanteerd, maar de montage is vergelijkbaar.)
Stap 3: het SolarStell frame op de BossCover poten bevestigen.
Als je alles goed hebt gedaan, dan kun je nu de SolarStell poten over de draadeinden van de montageankers heen laten zakken. De BossCover poten maken dat je frame iets hoger uitkomt dan het geval is met de standaardvoetjes die onder het SolarStell frame zitten. Ik heb dit opgelost met goedkope 5mm dikke tegeltjes van de bouwmarkt omdat keramiek natuurlijk ideaal weersbestendig is op de lange termijn. Daar speelde bij mij nog eens extra het probleem dat het systeem half in de “kuip” van de dakkapel kwam te staan. De ene kant moest dus opgehoogd worden en de andere zijde juist niet.
Pas als het frame iets hoger komt dan de BossCover poten, dan kun je het frame met de borgmoeren klemvast gaan draaien aan het dak.
Nadat het frame over de poten heen gezet is, doe je overal een rubber of plastic ring over de draadeinden en dan pas de RVS carrosseriering. Dan is er geen contact tussen het aluminium van het frame en het RVS van de ring (om galvanische corrosie te voorkomen.)
Vervolgens draai je de borgmoeren aan (maar nog niet echt vast) en monteer je de panelen erop. Je hebt dan nog wat speling met het vastzetten/positioneren van de panelen. Pas daarna zet je de borgmoeren echt vast, maar pas op dat je niet overdrijft en het frame krom gaat draaien…
Het is handig als je daarvoor een pijpsleutel gebruikt, want een gewone dopsleutel is al gauw niet diep genoeg meer voor het lange stuk draadeind.
Stap 4: de optimizers plaatsen en alles aansluiten.
Ik heb de bijgeleverde ballastbak voor stenen wel geplaatst, maar niet gevuld met stenen. (Vraag me niet waarom, want het is eigenlijk niet nodig meer.) Zoals eerder beschreven claimt de maker van de BossCover poten dat 1 poot gelijk staat aan 10 betontegels. Dit is voor mij ruim voldoende.
Op de S440 omvormers zitten 2 stickers met een QR code. De ene plak je op je legplan (dus hoe jouw zonnepanelen komen te liggen ten opzichte van je al bestaande panelen) en de andere laat je zitten, zodat je weet dat je de optimizer op de goede plek plaatst. Met deze informatie kan de leverancier van je systeem de panelen later op de correcte plek intekenen in SolarEdge Designer, zodat jij ze in jouw monitoringsportal/app ook op de goede plek ziet.
Je kunt de optimizers vastklikken in het SolarStell systeem, maar ik heb ervoor gekozen om ze erop vast te schroeven. Er zit daar ook een plek voor op de hoogste staander.
Belangrijk: voordat je aan het bestaande systeem gaat werken, moet je er altijd voor zorgen dat het systeem uit staat. Vergeet dat dus niet.
De twee korte uitgangen van de optimizer sluit je aan op de twee kabels die uit je paneel komen. Dit kan bijna niet misgaan. (Het staat ook aangegeven op de optimizer.)
Vervolgens sluit je de lange uitgaande kabel van de optimizer van een in de buurt liggend paneel uit je oude set aan op je nieuwe optimizer. Je hoeft daarbij maar 1 bestaande MC4 connectie los te maken. Daartussen ga je je nieuwe panelen inlussen. Je knijpt eenvoudigweg de borgsluiting bij elkaar met je vingers en dan kun je de connector loshalen.
Omdat het om mannetje/vrouwtje MC4 aansluitingen gaat, kan het bij het aansluiten van de nieuwe optimizer bijna niet misgaan. Het kan wel zo zijn dat je paneel te ver van de oorspronkelijke set af ligt. Dan moet je dus gaan verlengen. SolarEdge stelt hier voorwaarden aan en levert er ook standaard kabels voor. Ik heb ervoor gekozen om de kabel zelf op maat te maken en de connectoren zelf aan te krimpen. Dit is niet heel spannend, maar je hebt er wel wat speciaal gereedschap voor nodig.
Op youtube zijn hier weer goede filmpjes over te vinden. Ik vind zelf deze heel duidelijk. (De man geeft ook aan wat veelgemaakte fouten zijn.) YouTube: MC4 CONNECTOR aan SOLARKABEL monteren! | Vraag van Vandaag
En zo lus je je nieuwe setje panelen dus in de string totdat je bij je laatste nieuwe paneel uitkomt. Vanaf daar moet je terug naar de aansluiting die je aan het begin los hebt gemaakt. Daar verbind je jouw nieuwe kabel uit de laatste optimizer in je nieuwe set weer mee. De string is dan weer verbonden en je nieuwe panelen zijn nu ingelust.
Let op: zorg ervoor dat je “retour”kabel daarbij hetzelfde pad volgt als je “aanvoer”kabel (dus niet via een andere kant een rondje terug maken, ook al is dat misschien mooier of makkelijker.) Anders creëer je namelijk een zogenaamde inductielus, die potentieel voor problemen in je systeem kan zorgen bij bliksem. Zie ook: https://www.zonnefabriek.nl/faq/inductielus-zonnepanelen/
Daarna is er nog een belangrijke laatste stap verplicht. Je moet zorgen voor potentiaalvereffening (aarding) van het frame waarop de panelen liggen. Ik heb gekeken hoe de installateurs dit hebben gedaan bij het bestaande systeem. Zij hebben een oogconnector aangekrompen aan een flexibele aardkabel en deze bijgezet op een montageschroef van het schuindak frame.
Ik heb deze aansluitwijze dus gewoon nagebootst met een geleende krimptang (met een geel oogje voor de kenners) en zo mijn nieuwe frame verbonden met het bestaande frame (met een nette groen/gele kabel die UV bestendig is.) Het SolarStell frame voorziet standaard ook in montagepunten voor aarding.
Daarop heb ik alle kabels netjes opgebonden met de UV bestendige kabelbinders, zodat er niets los op het dak ligt te klapperen bij wind.
Tenslotte plaats je de zij- en achterkappen om de wind zo min mogelijk grip te laten krijgen op je zonnepanelen. Bij de webwinkel waar ik het SolarStell systeem bestelde, werd op basis van de opzet die ik koos op de site, meteen het gehele systeem met zij- en achterkappen, schroefjes, pootjes, liggers etc. geleverd. Ik hoefde daar dus zelf niet over na te denken. Heel handig.
Stap 5: configureren.
De laatste stap is het configureren van je nieuwe systeem. Zoals ik eerder schreef, neem ik aan dat je omvormer hiervoor van de laatste firmware voorzien moet zijn om de S440 optimizers te kunnen herkennen. (Ik weet niet of het werkt als je dat niet doet.)
Zorg ervoor dat je het systeem pas aanzet als er voldoende zonlicht bij alle panelen kan komen. Anders kan de omvormer de nieuwe optimizers (maar ook de oude) niet initialiseren en “ziet” hij ze dus niet.
Vervolgens neem je contact op met de servicedesk van je zonnepaneelsysteemleverancier, geeft hen het nieuwe legplan met de QR codes (stickers) door en vraagt of ze de nieuwe panelen willen activeren op de omvormer en intekenen in het portal.
Als ze daarmee klaar zijn hoor je wat geklikklak in je omvormer en draait het hele zwikkie mee in je string. Heerlijk om te zien hoe dan je grafiek omhoogspuit tot niet eerder vertoonde kW vermogenswaarden!
Nog een tip; vraag meteen ook admin machtiging aan voor het SE portal. Je bent dan geen overall admin, maar je krijgt wel meer mogelijkheden qua monitoring. Een handige extra functie is dat je dan zelf je kWh prijsbereiken kunt instellen. Dus bij dit contract is het X euro/kWh en bij dat nieuwe contract vanaf datum Z is het weer Y euro/kWh. Daarmee klopt meteen de terugverdientijdmonitoring in je SE app weer.
Ook heb je toegang tot veel uitgebreidere monitoring van allerlei variabelen van je panelen en optimizers, die je kunt exporteren naar Excel.
De kosten
Om maar met de deur in huis te vallen; is het eindresultaat alle kosten wel waard voor die 3 panelen extra? Goed punt, want de kosten liepen op tot circa 2100 euro voor alles bij elkaar. Best een sloot geld voor effectief 3 paneeltjes natuurlijk. De kosten werden vooral opgejaagd door de BossCover poten die aardig aan de prijs zijn, de duurdere frames die je nodig hebt tov schuindak plaatsing en het feit dat je al het gereedschap en kabels e.d. moet kopen. De prijs voor de panelen zelf viel eigenlijk wel mee met ca. 240,- per stuk.Als je het puur economisch gaat bekijken, dan kan het nog steeds prima uit. Ik verwacht dat de 1185Wp extra, op jaarbasis circa 1000kWh oplevert, vooral ook omdat ik 1 van de panelen bijna op Zuid heb kunnen draaien. Dat betekent met de huidige stroomtarieven die ik betaal, dat de investering ruimschoots binnen 4 jaar is terugverdiend. (Niet helemaal fair, want over 2,5 jaar gaat het salderen natuurlijk afgebouwd worden.) Verder heb ik geen andere geschikte dakruimte meer over buiten de dakkappelen. Ik moest dus creatief zijn met de beschikbare ruimte.
Dat is de puur economische kant van het verhaal. Natuurlijk wegen er voor mij ook andere zaken mee. Zo wil ik graag zoveel mogelijk vergroenen en proberen steeds zelfvoorzienender te worden met het huis. Door de inflatie roest het geld toch onder je kont uit en dan heb ik er liever plezier van met dit project. Ook speelt mee dat ik niet graag “kannie” en “magnie” als antwoorden krijg en daar een beetje opstandig van word. Dat zullen we nog wel eens zien denk ik dan en ga vervolgens graag de uitdaging aan. (Zaken die ik eigenlijk aan Tweakers niet hoef uit te leggen.)
Daarnaast wil ik in de toekomst nog graag een tuinlounge met zonnedak bouwen en met dit project heb ik alvast wat ervaring opgedaan met zelf een zonnepaneelsysteem aanleggen. Ik zie het dus ook als een stuk leergeld voor de volgende uitdaging.
Conclusie
Voor mij was dit een leuk project om te doen en ik kan het iedereen, die met een vergelijkbare uitdaging zit, dan ook aanraden.Laat het me weten als je nog vragen hebt. Ik zal de antwoorden dan ook zoveel mogelijk in de openingspost opnemen, zodat het mooi 1 verhaal blijft voor degenen die er zelf mee aan de slag willen gaan.
Alvast succes gewenst als je hiermee aan de slag gaat nu en gefeliciteerd natuurlijk dat je het gered hebt om deze hele post uit te lezen!
[ Voor 100% gewijzigd door Eastwoodpecker op 22-06-2022 09:34 . Reden: Stap voor https://www.energieleveren.nl/ toegevoegd ]
:strip_exif()/u/340453/crop67a669ce4f1f4_cropped.webp?f=community)